Freyr - 01.05.2000, Blaðsíða 6

greininni gefið meira svigrúm til að
styrkja reksturinn. Stuðningnum er
beint inn á gæðastýrða framleiðslu
sem stuðlar að betri búskaparhátt-
um og undirstrikar þá sérstöðu sem
íslenska lambakjötið hefur sem
hrein og ómenguð vara. Síðast en
ekki síst þá gildir samningurinn í
sjö ár og veitir þ.a.l. ákveðinn
grundvöll sem sauðfjárbændur geta
byggt starfsemi sína og rekstur á.
Sumir hefðu kannski viljað sjá
meiri fjármuni í samningnum en ég
er sannfærður um að það mál var
reynt til þrautar. Það var ekki hægt
að komast lengra í þeim efnum.
Hvemig horfir framtíð sauðfiár-
rœktar við þér?
Það sem skiptir mestu máli til
framtíðar er að sauðfjárbændur noti
það svigrúm sem þessi nýi búvöru-
samningur gefur okkur til að hag-
ræða í búgreininni. Annað sem
skiptir máli og er kannski eitt það
mikilvægasta fyrir greinina er að
markaðssetningin takist vel því að
ef við getum ekki selt afurðir okkar
þá þýðir ekkert að vera að fram-
leiða þær.
í þessu gegna sláturleyfishafar
lykilhlutverki. Þeir kaupa af okkur
afurðimar og þeir sjá um söluna.
Það er ekki síður þörf á hagræðingu
þar en hjá búunum. Það ert nauð-
synlegt að fækka sláturhúsum,
lækka sláturkostnaðinn og nýta
sláturhúsin betur. Einnig þarf að
auka vöruþróunina því ljóst er að
neyslu á kindakjöti verður ekki
haldið uppi nema með stöðugri
vöruþróun og öflugu markaðsstarfi.
Við sjáum t.d. hvaða leið mjólkur-
samlögin hafa farið í að halda uppi
mikilli mjólkumeyslu með stöðugri
vöruþróun, auglýsingum og öflugu
markaðsstarfi. Við þurfum að hafa
svipaðan háttinn á í markaðssetn-
ingu okkar.
A síðasta verðlagsári var sam-
dráttur í neyslu á kindakjöti 1,5% á
sama tíma og kjötneyslan jókst um
7%. Þetta er náttúrulega ekki við-
unandi fyrir okkur. Ég tel að megin-
ástæðan fyrir þessu sé sú að ekki
hafi verið stundað nógu öflugt
markaðsstarf. Ég get nefnt sem
dæmi að í samningunum 1995 var
tekið frá fjármagn til vömþróunar
og síðan voru settir fjármunir í
markaðsráð til að auglýsa þær vör-
ur sem kæmu út úr því vömþróun-
arstarfi. Það var hins vegar lítil eft-
irspurn eftir þessum peningum.
Þetta hefði kannski verið í lagi ef
við hefðum verið á góðri siglingu í
markaðs- og sölumálum en þegar
litið er á söluþróunina er þetta ekki
eðlilegt. Ég tel að það sé ekki nógu
mikill kraftur í markaðssetningunni
þó að það eigi vissulega ekki við
um alla sem að henni koma.
Hl
Hollenskir kúa-
bændur í Danmörku
Undanfarin 10 - 15 ár hafa 400
-500 hollenskir bændur flutt til
Danmerkur með fjölskyldur sínar
til að stunda þar kúabúskap.
Þetta svarar til þess að 20. hvert
kúabú í Danmörku sé nú í eigu
hollensks bónda.
Tveir danskir sagnfræðingar
tóku sig til og könnuðu málið og
skrifuðu bók um það og fara hér
á eftir nokkur atriði sem þar
koma fram.
í Hollandi búa 460 manns á
hveijum ferkílómetra en 120 í
Danmörku. Af því leiðir að verð á
jarðnæði er þrisvar til fjómm
sinnum hærra í Holllandi en Dan-
mörku. Það er því afar erfitt að
komast yfir bújörð í Holllandi auk
þess sem verð á mjólkurkvóta er
þar miklu hærra en í Danmörku.
Holllenskir bændur hafa um
langan aldur flutt til annarra landa
og má þar nefna bæði Frakkland
og Kanada. Danmörk er einnig
ofarlega á vinsældalistanum, þar
sem menning landanna er lík sem
og félagsleg þjónusta og jafnvel
skopskyn. Það er einkum
konumar í Hollandi sem vilja
flytja til Danmerkur.
í Danmörku sækja Hollending-
ar ekki eftir samneyti við landa
sína. Ástæðan er sögð sú að þeir
hafa sífellt í huga að auka umsvif
sín og ná undir sig meira landi og
telja því ekki vænlegt að búa ná-
lægt hver öðmm.
Hollendingar undirbúa mál
sín vel og setja sér 10 ára áætlun
þar sem þeir leggja hart að sér
og leggja fyrir til að ná takmarki
sínu sem í þessu sambandi er að
eignast jörð.
Núna framleiða hollenskir
bændur í Danmörku 7 - 10% af
innlagðri mjólk þar í landi og höf-
undar bókarinnar spá því að innan
fárra ára verði það hlutfall 20-30%.
Fjöldi kúa á búum hollenskra
bænda í Danmörku er um 75%
meiri en á búum danskra bænda.
Um 83% af hollenskum fjöl-
skyldum í dönskum landbúnaði
stefna að því að setjast að í Dan-
mörku fyrir fullt og allt.
(Landsbladet nr. 16/2000).
Hestar í Noregi
skapa 4000-5000
ársverk
I Noregi em um 42 þúsund
hross og störf í kringum þau
skapa um 4000 -5000 ársverk,
allt eftir því hvar mörkin em sett
milli starfa og tómstundaiðju. Af
þessum störfum falla 1500 -
2000 undir landbúnað og þar af
um 500 við heyöflun.
Starfsemi kringum framleiðslu
og viðskipti með hey, leigu á
stöllum fyrir hross og aðrar
beinar tekjur við hrossarækt og
hestamennsku eru taldar færa
norskum landbúnaði ' tæpa kr.
fímm milljarða í veltu.
(Bondebladet nr. 18/2000)
6 - FREYR 4-5/2000