Bændablaðið - 10.12.2002, Page 30

Jt 30
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 10. desember 2002
Gleðileg jól,
óskum bændum og búaliði
hagsældar á komandi ári.
Framleiðnisjóður landbúnaðarins
Gleðilegjól, gott og
farsælt komandi ár.
Samtök selabænda
Gleðileg jól,
gott ogfarsælt komandi árl
Æðarræktarfélag íslands
*
Óskum viðskiptavinum okkar gleðilegra jóla og
farsœls komandi árs
Kartöfluverksmiðja Þykkvabæjar hf.
Gleðileg jól,
gott ogfarsœlt komandi ár!
Rannsóknastofnun
landbúnaðarins
Gleðileg jól
Samband garðyrkjubœnda
Landssamband kartöflubœnda
Félag garðplöntuframleiðenda
Félag grœnmetisframleiðenda
Félag blómaframleiðenda
r Gleðilegjól. Oskum
bændum og búaliði hagsœldar á komandi ári
Dúnhreinsunin, ■tv *
Flatahrauni 29b
♦
*
Gleðileg jól, gott og
farsælt komandi ár.
Vélaval, Varmahlíð
Gleðileg jól, óskum
bændum og búaliði
hagsældar
ákomandi ári
sm
SAMTÖK
AFURÐASTÖÐVA /
MJÖLKURIDNADI
Ellilífeyrir, tekjutrygging
og fleiri greiðslur úr
sjúðum almannatrygginga
Nokkuð hefur borið á því að
bændur (bæði karlar og konur)
hafi ekki á hreinu hver sé réttur
þeirra þegar aldur færist yfir eða
heilsan brestur. Þess eru mörg
dæmi að einstaklingar veigri sér
við að sækja um bætur eða hvað
við eigum að kalla þessar greiðslur
frá Tryggingastoíhun. Það þótti
ekki vegsauki hér áður fyrr að
þiggja bætur úr sjóðum þjóðfé-
lagsins, en í dag er viðhorf manna
breytt þar sem hver einstaklingur
greiðir í þessa sameiginlegu sjóði
allan starfsaldur sinn. Helstu
greiðslur eru:
1. Ellilffeyrir : Tekjutengdur
og greiðist ekki til þeirra sem eru
með góð laun. Eftirlaun eru ekki
talin laun í þessu tilfelli.
2. Tekjutrygging: Tekjutengd
og aðeins til þeirra sem eru með
lítið annað en ellilífeyri.
3. Heimilisuppbót: Þessi
greiðsluflokkur er ætlaður til að
koma til móts við tekjulága ellilíf-
eyrisþega sem búa einir.
4. Okutækjastyrkur (bensín-
sfyrkur) og bifreiðahlunnindi til
hreyfihamlaðra
5. Uppbót á lífeyri. t.d. eigna-
litlir einstaklingar.
6. Ýmsir aðrir styrkir.
Ellilífeyrir
Rétt til ellilífeyris (grunnlíf-
eyris) eiga þeir sem eru 67 ára eða
eldri. Tekjur og eignatekjur (t.d.
vextir) geta haft áhrif til skerðingar
á greiðslur almannatiygginga.
Mánaðarleg upphæð ellilífeyris er
19.990 kr. (janúar 2002)
Skerðing ellilifeyris
Skattskyldar tekjur aðrar en
Upphæðir helstu
bótaflokka almanna-
trygginga
Mánaðargreiðslur ágúst 2002
Elli- og örorkulifeyrir kr. 19.990
Örorkustyrkur,
yngrí en 62 ára. kr. 14.993
Tekjutrygging
ellilifeyrisþega kr. 34.372
Tekjutrygging
örorkulífeyrisþega kr. 35.334
Heimilisuppbót, óskert kr. 16.434
Tekjutryggingarauki, hærrí kr. 15.257
Tekjutryggingarauki, lægrí kr. 11.445
Barnalífeyrir v/1 bams kr. 15.076
Meðlag v/1 bams kr. 15.076
Mæðralaun/feöralaun
v/2ja bama kr. 4.391
Mæöralaun/feöralaun
v/3ja barna kr. 11.417
Ekkjubætur/ekkilsbætur
6 mán., skv. 17. gr. kr. 22.616
Ekkjubætur/ekkilsbætur
12mán., skv.17.gr. kr. 16.956
Fullur ekkjulifeyrir kr. 19.990
Dánarbætur 8 ára
(v / slysa) kr. 22.616
Fæðingarstyrkur skv. gömlu
fæðingarorlofslögunum* 38.015
Vasapeningar
vistmanna, 19. gr. kr. 19.990
Vasapeningar v/sjúkra-
trygginga, 51 gr. kr. 19.990
Umönnunargreiðslur, 100% kr. 79.960
Maka- og umönnunarbætur kr. 44.259
Ökutækjastyrkur
(bensínstyrkur) kr. 7.496
lífeyrissjóðstekjur, greiðslur frá
Tryggingastofnun, húsaleigubætur
og fjárhagsleg aðstoð sveitarfélaga
skerða ellilífeyri ef einstaklingur
fer yfir viss tekjumörk. 30% þeirra
tekna sem eru umffam tekjumörk-
in skerða ellilífeyri. Helmingur
fjármagnstekna (þ.e.a.s. tekjur af
fasteignum og lausafé; sölu-
hagnaður, arður og vextir) skerðir
einnig greiðslur á sama hátt.
Ellilífeyrir byrjar að skerðast ef
tekjur einstaklings eða hjóna hvors
um sig eru hærri en að meðaltali
108.005 kr. á mánuði. Ellilífeyrir
fellur alveg niður þegar mánaðar-
tekjumar ná að meðaltali 174.638
kr. Tekjur maka skerða ekki
ellilífeyri (Sjá dæmi hér á síðunni).
Ellilífeyrir fellur niður: Ef
lífeyrisþegi dvelst lengur en í
mánuð samfellt á stoftiun eða vist-
heimili sem er á fostum fjárlögum,
eða þar sem sjúkratryggingar
greiða fyrir hann, fellur lífeyrir
hans niður ef vistin hefúr verið
lengri en fjórir mánuðir undan-
fama 24 mánuði og samfelld 30
síðustu dagana. Greiðslur hefjast
aftur við útskrift af sjúkra-
húsi/stofhun frá og með útskriftar-
mánuði.
Örorkulífeyrir greiðist til
þeirra sem hafa skerta starfsgetu
og almennt gilda sömu reglur um
hann og um ellilífeyri. Tekjuvið-
miðun er þar aðeins hærri.
Tekjutrygging -
íekjutryggingarauki
Lífeyrisþegi (elli- eða örorku-
lífeyrisþegi) getur átt rétt á tekju-
tryggingu. Tekjutrygging er sér-
stakur greiðsluflokkur líkt og elli-
lífeyrir - örorkulífeyrir. Oskert
tekjutrygging ellilífeyrisþega er nú
34.372 kr. en örorkulífeyrisþega.
35.334 kr. Fari tekjur lífeyrisþega
og maka hans, að undanskildum
greiðslum frá Tryggingastofhun,
húsaleigubótum og fjárhagsaðstoð
sveitarfélaga, ekki yfir ákveðna
upphæð, svokallað tekjumark (frí-
tekjumark), á hann rétt á óskertri
tekjutryggingu.
Skerðing tekjutryggingar
Skattskyldar tekjur yfir tekju-
marki skerða tekjutryggingu um
45% þeirra tekna sem umffam em.
Helmingur fjármagnstekna skerðir
einnig greiðslur á sama hátt.
Greiðslur ffá Tryggingastofnun,
húsaleigubætur og fjárhagsleg að-
stoð sveitarfélaga skerða ekki
tekjutiygginguna. Tekjumörk (ffí-
tekjumörk) breytast 1. september
ár hvert og em þau ákveðin með
reglugerð.
Útreikningur
tekjutryggingar
Neðra tekjumark (frítekju-
mark) tekjutryggingar ellilífeyris-
þega á mánuði er 37.742 kr.
(452.909 kr. á ári); efra tekjumark
114.125 kr. (1.369.496 kr. á ári)
Neðra tekjumark (frítekju-
mark) tekjutryggingar örorkulíf-
eyrisþega á mánuði er 38.971 kr.
(467.646 kr. á ári); effa tekjumark
117.491 kr. (1.409.887 kr. á ári).
Skattskyldar mánaðartekjur undir
frítekjumarki skerða ekki tekju-
tryggingu. 45% mánaðartekna yfir
frítekjumarkinu skerða tekju-
tryggingu. Séu mánaðartekjur yfir
efra tekjumarki greiðist engin
tekjutrygging. Við útreikning er
ekki gerður greinarmunur á
greiðslum úr lífeyrissjóði og
öðmm skattskyldum tekjum.
Hafa ber í huga að:
•Tekjur maka hafa áhrif á
upphæð tekjutryggingar
•Frítekjumark hjóna er mis-
HvaO fær Guflfinna í ellilífeyri?
Guðfínna Tómasdóttir er nýorðin 67 ára. Hún sækir um elli-
lífeyri. Hún ætlar að vinna áfram og fær 112.000 kr. í tekjur á
mánuði. Þar að auki fær hún 53.000 kr. á mánuði úr
lífeyrissjóði. Maður hennar, sem er 63ja ára, vinnur úti (réttur
til ellilífcyris stofnast ekki fyrr en eftir 4 ár). Hann hefur 120.000
kr. í tekjur á mánuði. Hvað fær Guðfínna i ellilífeyri?
Svar:
Tekjur Guðfínnu eru 112.000 kr. á mánuði. Þar sem hún fær
meira en 108.005 kr. (frítekjumark) á mánuði þá á hún rétt á
skertum ellilífeyri. 112.000 - 108.005 = 3.995, 3.995 x 0.30
(skerðingarhlutfall) = 1.199 (skerðingarupphæð), 19.990 (fullur
ellilífeyrir) - 1.199 = 18.791 kr. verður skertur ellilífeyrir
hennar. Munið að hvorki lífeyrissjóðsgreiðslur né tekjur maka
skerða grunnlífeyri. Guðfínna er með of háar tekjur til að eiga
rétt á tekjutryggingu.
Framhald á nœstu siðu