Bændablaðið - 10.12.2002, Qupperneq 35

Þríðjudagur 10. desember 2002
BÆNDABLAÐIÐ
35 í
Dr. Þorvaldur Árnason búfjárerfðafræðingur:
Fagmannlega og vel
staðið eð íslenskpi
hrossarækt
Með eigin
rannsóknastofu
Eftir að námi lauk starfaði
Þorvaldur sem rannsóknamaður
við landbúnaðarháskólann í Upp-
sala en árið 1986 sagði hann upp
störfúm þar og stofnaði eigið rann-
sóknafyrirtæki sem hann hefúr
rekið síðan. „Þar fæst ég við rann-
sóknir, kynbótaráðgjöf og sinni út-
reikningum á kynbótaeinkunnum
og erfðafræðiverkefhum í hrossa-
rækt. Þessi verkefni hef ég tekið að
mér fyrir ýmsa aðila og þó fyrst
og fremst ræktunarsambönd á
Norðurlöndunum,“ segir Þorvaldur.
Hann segir að flest verkefni
hafi hann fengið ffá brokkhesta-
samtökunum í Svíþjóð. Hann hafi
gert kynbótamat fyrir stóru reið-
hestana og brokkhestana í Svíþjóð
og raunar í Noregi líka og síðast en
ekki síst fyrir íslensku hestana.
Hrossarœktin
stendur vel
-Hvemig stendur hrossarækt á
ísland um þessar mundir að þínu
mati? „Ég tel að hún standi mjög
vel. Það er fagmannlega unnið við
skipulagningu og yfirstjóm hrossa-
ræktarinnar á Islandi og árang-
urinn ótvíræður síðustu áratugina.
Hrossaræktin á íslandi stenst sam-
jöfnuð við það sem best gerist í
öðmm hestakynjum.“
-A Hrossarækt 2002 var Jjallað
um fótasjúkdóminn spatt. Er hann
mikið vandamál hér á landi og er
hann til í öðrum hestakynjum?
„Það liggja ekki fyrir nógu
haldgóðar upplýsingar um hvemig
þetta er í öðmm hestakynjum víð-
svegar um heim. Spatt er frekar
óalgengt í reiðhestum og brokk-
hestum í N-Evrópu en aftur á móti
eiga þeir við aðra fótasjúkdóma að
stríða sem ekki hrjá íslenska
hestinn eða eru afar sjaldgæfir.
Spattið er töluvert algengt í ís-
lenska hestinum og veldur helti og
skerðir getu þeirra sem keppnis-
hesta. Það getur jafnvel leitt til
þess aó fella verður hesta fyrir
aldur fram. Sjúkdómurinn er ekki
það algengur í íslenska hestinum
að hægt sé að kalla hann stórt
vandamál. En fyrir ímynd hestsins
er þetta heldur neikvætt.“
Hægt að draga
úr tíðni spattsins
-Eiga menn aó grípa til ráð-
stafana í rœktunarstarfmu gagn-
vart spatti og er það hœgt?
„Það er hægt, ef vilji er fyrir
hendi, að minnka tíðnina með
markvissu úrvali. Þetta er samt
erfiður eiginleiki að eiga við í
ræktunarstarfi vegna þess hve
áhrifin koma seint ffam. Það er
mikilvægt að reyna að fá einhvem
mælikvarða á áhættuna meðan
hestamir eru ungir. Ég held að það
sé ráð að gefa ræktendum upplýs-
ingar um stóðhesta sem fá spatt
meðan þeir eru ungir og þá á ég
við innan við 7 vetra aldur.“
Að viðhalda
erfðabreytileikun um
-Það hefur verið lögð mikil
áhersla á mat á sköpulagi og hœfi-
Dr. Þorvaldur Árnason
búfjárerfðafræðingur var einn
af gestafyrirlesurum á
ráðstcfnunni Hrossarækt 2002.
Hann rekur sína eigin
rannsóknastofu í Svíþjóð og
hefur gert það síðan 1986. Áður
starfaði hann við
landbúnaðarháskólann í
Uppsaia þar i landi.
Dr. Þorvaldur er fæddur árið
1948 í Hafnarfirði. Hann sagði í
samtali við tíðindamann
Bændablaðsins að hann hefði
kynnst hestinum þegar hann,
sem ungur drengur, var í sveit
bæði í Borgarfirði og
Árnessýslu. Þessi kynni hans af
hestinum urðu til þess að hann
fór í bændaskólann á Hólum og
síðan í framhaldsnám í
búvísindadeildinni á Hvanneyri.
Að því loknu fór hann til
framhaldsnáms við
Edinborgarháskóla og tók þar
mastersgráðu og síðan
doktorsgráðu frá
landbúnaðarháskólanum í
Uppsala í Svíþjóð.
leikum í ræktunarstarfinu, hvaða
þáttum öðrum telur þú brýnast að
beina sjónum að?
„Eitt forgangsverkefni finnst
mér vera að reyna að viðhalda
erföabreytileikunum í stofninum
með því að sjá til þess að hópur
valinna stóðhesta verði ekki of
skyldur innbyrðis, eða með öðrum
orðum að erfðahópurinn verði ekki
of þröngur. Það eru vissar aðferðir
sem ég hef í huga þar sem ég tel að
væri ástæða fyrir Islendinga að
nota. Það er farið að nota slíkar að-
ferðir í sumum lokuðum erfðahóp-
um erlendis til þess að viðhalda
erfðabreytileikunum án þess að
slaka mjög mikið á í úrvalssfyrk-
leikanum og þannig halda nokkum
veginn sömu erfðaframfor.
Annað mikilvægt verkefni er
litaspáin. Þetta er eiginlega kyn-
bótamat fyrir litaarfgerðir. Mér
finnst það afar athyglisvert verk-
efni sem við erum með í gangi og
er alveg að verða tilbúið. Við
höfum unnið að þessu saman við
Ágúst Sigurðsson hrossaræktar-
ráðunautur og ég er viss um að
þessu verður vel tekið,“ sagði dr.
Þorvaldur Ámason.
Nýp verð-
Verðlagsnefnd búvara - Sex-
mannanefnd - hefur samþykkt
nýjan verðlagsgrundvöll fyrir
kúabú, með gildistöku 1.
nóvember sl. Niðurstöður
ncfndarinnar eru byggðar á
gildandi verðlagsgrundvelli,
verðkönnunum Hagstofu y
Islands og öðrum gögnum. Þá
hefur nefndin enn fremur tekið
ákvörðun um meðalbreytingu á
heildsöluverði mjólkur og
mjólkurafurða frá og með 1.
janúar 2003 er byggir á úttekt á
afkomu mjólkuriðnaðarins.
Samkvæmt þeim verðlags-
gmndvelli sem nefndin hefúr
samþykkt hækkar verð á mjólk til
bænda frá 1. nóvember sl. um
3,69% eða um kr. 2,81 kr á lítra
mjólkur frá því verði sem tók
gildi 1. nóvember2001. Hækkun
á verði til bænda á sér megin-
skýringar í kostnaðarhækkun
rekstrarvara og hækkun á launa-
kostnaði við mjólkurffamleiðsluna. ^
Við ákvörðun á vinnslu- og
heildsölukostnaði mjólkur og
mjólkurafurða varð samkomulag í
nefndinni um að reikna með
kostnaðarhækkun um 2,69% frá
því sem ákveðið var 1. janúar
2002. Þessi hækkun tekur gildi
frá og með 1. janúar 2003 en þá
fyrst hækkar heildsöluverð á
mjólk og mjólkurafúrðum.
Vegna hækkunar á verði
mjólkur til bænda og hækkunar á
vinnslu- og dreifingarkostnaði ^
mjólkur, hækkar heildsöluverð
mjólkur og mjólkurafurða um
3,36 % að meðaltali. Verð ný-
mjólkur í eins lítra umbúðum mun
hækka um 3 kr á Iítra, eða um
3,53 % frá því verði sem hefur
gilt frá 1. janúar 2002 að óbreyttu
hlutfalli álagningar í smásölu.
Þessi hækkun samsvarar 0,1%
hækkun á vísitölu neysluverðs.
Áðumefndar niðurstöður voru
samþykktar af öllum nefndar-
mönnum.
Ertu að selja eða
senda hest úr
landi?
Áríðandi ábending:
Samkvæmt nýrri út-
flutningsreglugerð frá land-
búnaðarráðuneytinu verður
hesturinn að vera frost-
merktur eða örmerktur.
Frá næstu áramótum
(1.1.2003) verða öll hross
sem flytja skal úr landi að
vera frostmerkt eða ör-
merkt. Ef hesturinn þinn er
ómerktur má benda á að
merkingamenn eru víða um
land og má finna lista yfir
þá alla á heimasíðu Bænda-
samtaka íslands
www.bondi.is eða í Hand-
bók bænda.
Vanti þig frekari upp-
lýsingar um örmerkingar
eða frostmerkingar má
benda á fyrrgreindan vef
Bændasamtakanna eða um-
sjónarmann merkingamála
hjá BÍ sem er Ólafur R.
Dýrmundsson í síma
5630300 eða t-pósti
ord@bondi.is.
BÍ - Hrossaræktin
BÚNAÐARBANKINN
......
Einstaklingsþjónusta
Greiðsluþjónusta
Færðu reikninga í tíma og ótíma? Áttu erfitt með að átta þig á hve mikið þú
þarft að greiða í mánaðarteg útgjöld? Þú færð fyrsta árið ffítt í Greiðsluþjónustu
Búnaðarbankans - og bankinn sér um að greiða reikningana á réttum tfma.
Ekki nóg með það, því útgjöldin dreifast jafnt á alla mánuði ársins og þú
greiðir alltaf sömu fjárhæð í hverjum mánuði. Þú losnar við gluggapóstinn,
dráttarvextina, biðraðimar og útgjaldasveiflumar og veist alltaf hvar þú stendur
í fjármálum. Mappa fyrir heimilisbókhaldið fylgir.
wmmtummmammmmmtammmmmmmmmmMmmmmammaammammmmmmmaammmmummmmummmtmmmmmmmmmmmmmummmmmmmmmaamammammmamm
www.bi.is
t
>