Bændablaðið - 10.12.2002, Page 31

Þriðjudagur 10. desember 2002
BÆNDABLAÐIÐ
31
Meðfylgjandi Ijósmyndir eru teknar í Sunnuhiíð, dvalarheimili aldraðra I
Kópavogi.
munandi eftir því hvort bæði hjón
fá lífeyrisgreiðslur eða einungis
annað þeirra
•Tekjutrygging fellur fyrr niður
hjá ellilífeyrisþegum en örorkulíf-
eyrisþegum
•Aðeins 60% atvinnutekna
öiyrkja eru lagðar til grundvallar
útreikningi tekjutryggingar.
•Tekjutiygging lífeyrisþega
sem eiga maka er reiknuð í tvennu
lagi.
Nú er það svo að þetta getur
verið nokkuð flókið, einkum þegar
hjón eiga í hlut. Réttur einstak-
linga, og þá einkum húsmæðra,
sem hafa lítinn eða engan lífeyris-
sjóð hefur verið fyrir borð borinn í
okkar þjóðfélagi. Sérstaklega ef
þær hafa helgað sig uppeldi bama
sinna en ekki látið stofiianir sjá um
slíka hluti. Nokkur bragabót hefúr
verið gerð á þessu.Víkjum nánar
að tekjutryggingunni. I megin-
atriðum gilda tvær reglur. Annars
vegar helmingareglan þegar tekjur
hjóna eru lagðar saman og deilt
með tveimur og hins vegar ein-
staklingsreglan ef hún er hag-
stæðari.
Víkjum fyrst að helminga-
reglunni. Hér er gert ráð fyrir góðu
samlyndi hjóna. Tekjur hjóna eru
lagðar saman, þó undanskildar
greiðslur ffá Tryggingastofnun, og
deilt með tveimur. Ef tekjur em
undir 37.742 kr.á mánuði fær við-
komandi einstaklingur óskerta
tekjutryggingu en skerðist um 45%
af tekjum þar til þær falla niður við
117.491 kr. tekjumarkið. Með
öðmm orðum þá er tekjutrygging
ekki greidd til hjóna sem hafa sam-
eiginlega 234.982 kr. í mánaðar-
tekjur. A þessu er þó ein undan-
telöiing og þá kemur að ein-
staklingsreglunni.
Víkjum nú að einstaklings-
reglunni í hjónabandi. Þar gildir sú
regla að tekjutrygging er að lág-
marki 29.403 kr. hjá tekjulausum
einstaklingi. Tekjur maka hafa
ekki áhrif til lækkunar á þessari
lágmarksupphæð. Ef hins vegar
viðkomandi einstaklingur hefúr
tekjur lækkar þessi upphæð. 2/3 af
tekjur hans skerða þessa upphæð.
Tekjutrygging fellur þar með alveg
niður ef viðkomandi einstaklingur
er með 44.104 kr, á mánuði.
Segjum sem svo að viðkomandi
einstaklingur hafi 30.000 kr. á
mánuði frá lífeyrissjóði sínum, þá
skerðist þessi upphæð um 2/3 eða
20.000 kr. og tekjutryggingin yrði
þá 9.403 kr.
Þannig er gólf á tekjutrygg-
ingunni, eða lágmarksgreiðsla
29.403 kr. Aðeins tekjur viðkom-
andi einstaklings skerða þessa lág-
markstekjutiyggingu eins og áður
segir. Tekjutiyggingarauki:
Tekjutryggingarauki er
greiðsluflokkur til tekjulágra ein-
staklinga. Einhleypingar sem eru
með heimilisuppbót geta mest
fengið 15.257 kr. á mánuði í tekju-
tryggingarauka en hjón og sam-
býlingar geta mest fengið 11.445
kr. á mánuði. Allar tekjur aðrar en
greiðslur almannatrygginga og
félagsleg aðstoð sveitarfélaga
skerða tekjutryggingarauka um
67% og er helmingur samanlagðra
tekna hjóna og sambúðarfólks
lagður til grundvallar. Þegar sótt er
um tekjutryggingu fylgir tekju-
tryggingarauki sjálfkrafa með til
tekjulágra einstaklinga.
Tekjutiygging /tekju-
tryggingarauki fellur niður
Ef lífeyrisþegi dvelst lengur en
mánuð samfellt á stofnun eða vist-
heimili sem er á föstum íjárlögum
eða þar sem sjúkratryggingar
greiða fyrir hann fellur lífeyrir
hans niður ef vistin hefur verið
lengri en fjórir mánuðir undan-
fama 24 mánuði og samfelld 30
síðustu dagana. Greiðslur hefjast
aftur við útskrift af sjúkra-
húsi/stofhun ffá og með útskriftar-
mánuði.
Heimilisuppbót
Heimilisuppbót er greiðslu-
flokkur sem er ætlaður til að koma
til móts við tekjulága ellilífeyris-
þega sem eru einir um heimilis-
rekstur. Heimilisuppbót er reiknuð
út frá tekjutryggingu og er tæplega
helmingi lægri. Nánar tiltekið er
heimilisuppbót 47,81% af tekju-
tryggingu.
Uppbót á lífeyri
Heimilt er að greiða frekari
uppbót á lífeyri ef sýnt þykir að
ellilífeyrisþegi geti ekki ffamfleytt
sér án þess og við mat á því er
tekið tillit til eigna og tekna líf-
eyrisþega.
Maka- og umönnunarbætur
er heimilt að greiða við sérstakar
aðstæður. Þær eru greiddar til
þeirra er halda heimili með elli-
eða örorkulífeyrisþega.
Okutækjasfyrkur (bensín-
sfyrkur) og fleiri bifreiðahlunn-
indi Þeir sem fá ellilífeyri, örorku-
lífeyri eða örorkustyrk og sannan-
lega þurfa á biffeið að halda vegna
eigin hreyfihömlunar geta átt rétt á
biffeiðahlunnindum. Þau felast í
bensínstyrk, niðurfellingu bifreiða-
gjalda og styrk eða láni til bif-
reiðakaupa. Sækja þarf um þessa
styrki eins og gildir um flestar
greiðslur ffá Tryggingarstofnun.
Foreldrar eða ffamfærendur
fatlaðra og langveikra bama geta
átt sömu réttindi.
Ymis önnur réttindi geta
verið fyrir hendi innan almanna-
tryggingakerfisins, t.d. úr sjúkra-
tiyggingahluta þess, sem vert er að
kynna sér. Þar á meðal má nefna:
Tannlækningar
Læknishjálp
Sjúkra-, iðju- og talþjálfun.
Undirritað hefúr verið sam-
komulag ríkisstjómaarinnar og
Landsambands eldri borgara.
Ákvörðun ríkisstjómarinnar um
hækkun tekjutryggingar og tekju-
tryggingarauka verður hrint í ffam-
kvæmd með reglugerð, sem
heilbrigðis- og tryggingamálaráð-
herra undirritaði 22. nóvember s.l.
Helstu breytingamar em að 1.
janúar 2003 hækkar tekjutrygging
um 3.028 kr. og tekjutrygginga-
auki um 2.255 kr. Auk þess hækka
þessir liðir hvor um sig um 2.000
krónur 1. janúar 2004. Skerðing-
arhlutfall tekjutryggingarauka fer
úr 67% í 45% af öðrum tekjum en
ffáTR.
Jafnffamt þessu munu allar
greiðlur almannatrygginga hækka
um 3,2% ffá og með 1. janúar
2003.Þeir sem vilja kynna sér þetta
nánar skal bent á Handbók
Tryggingastofnunar eða skoða
heimasíðu Tryggingastofnunar
www.tr.is, sem er aðalheimild við
skrif þessarar greinar
Sé eitthvað missagt í þessum
skrifum skal hafa það sem sannara
reynist.
Ketill A. Hannesson
Ráógjafi á hagfrceðisviói
LflNDSTDLPI 1Wl
Fjós eru okkar fag
• Weelink fóðrunarkerfi
Vimiuléítir og vinnuspamaður. Vinnuþörf
er l ,5 - 2,0 klst á viku við að fóðra 60 kýr.
Nýjung! PropyDos
Súrdoðabrjóturinn
PropyDos er búnaður á
kjamfóðurbása, sem
blandar sjálfvirkt
Propylene glycol saman
við kjamfóðrið. Eykur
nyt ogbætir heilsufar.
■ Landstólpi ehf. ■
a Lárus Pétursson Arnar Bjarni Eiríksson
■ s: 4370023/8694275 s: 4865656 / 8989190 m
.......................
Nýjung! - Eftirlitsmyndavélar
Fullkomnar eftirlitsmyndavélar til að
nota í gripahúsum.
Ath! Þráðlaus sending á milli húsa
(allt að 2 km) - ekki börf á kapli.
Kjarnfóðurgjafar fyrir kálfa.
Verðið kemur á óvart.
ametrac
STALINRICHTING
Zeus Beton B. V.
Kjarnfóðurbásar frá Urban
Nýjung! Gúmmímottur á rimlagólf
Sérstakar gúmmímottur með rifum sem passa
ofan á rimlagólf, t.d. trérimla. Eykur endingu
bitanna, og bætir velferð gripanna.
• Lnnréttingar frá Ametrac
• Pasture Mat básadýnur og Poly pillow
plastkoddinn frá Promat
• Ráðgjöf og aðstoð við hönnun og
breytingar á fjósum. Þekking og reynsla
• Flórsköfukerfi frá Dairypower
• Steinbitar frá Zeuz Beton