Bændablaðið - 08.07.2008, Blaðsíða 2

2 Bændablaðið | Þriðjudagur 8. júlí 2008
Samþykkt var á aðalfundi
Greiðrar leiðar, félags um gerð
Vaðlaheiðarganga, sem hald-
inn var í liðinni viku, að heimila
stjórn félagsins að ganga til við-
ræðna við samgönguyfirvöld um
sölu, annað hvort á öllum gögn-
um félagsins eða öllum hlutum
í félaginu, eftir því hvernig um
semst.
Kaflaskil eru nú í sögu Greiðrar
leiðar, en félagið var stofnað fyrir
fimm árum til að vinna að und-
irbúningi að gerð jarðganga, annast
þau og reka. Sveitarfélög á svæð-
inu beggja vegna Vaðlaheiðar stóðu
að stofnun félagsins auk nokkurra
fyrirtækja. Alls eru hluthafar nú 25
talsins.
Í upphaflegum samþykktum
Greiðrar leiðar var gert ráð fyrir að
félagið myndi undirbúa gerð gang-
anna og standa fyrir gerð þeirra.
Ljóst var á síðasta ári að það gæti
ekki gengið eftir, þegar fyrir lá að
bjóða yrði út sérleyfi til að standa
fyrir framkvæmdum og rekstri
ganganna. Í framhaldinu gerði
Alþingi samþykkt um framkvæmd-
ir við Vaðlaheiðargöng. Í viðauka
við samgönguáætlun 2007-2010,
sem var samþykktur á Alþingi í
lok maí, segir að gert sé ráð fyrir
að Vaðlaheiðargöng verði byggð í
einkaframkvæmd með veggjöld-
um. Göngin verði þó fjármögnuð
að hálfu af ríkissjóði með jöfnum,
árlegum greiðslum eftir að fram-
kvæmdatíma lýkur árið 2011 og í
25 ár.
Fyrir liggur að rannsóknir að til-
hlutan Greiðrar leiðar og niðurstöð-
ur þeirra eru grunnurinn að því að
unnt sé að ráðast í lokahönnun og
framkvæmdir við Vaðlaheiðargöng,
en stefnt er að því að útboðsgögn
vegna framkvæmdarinnar verði til-
búin undir lok þessa árs. Frá 2003
hefur Greið leið markvisst unnið að
öllum nauðsynlegum undirbúningi
að gerð Vaðlaheiðarganga og liggja
nú fyrir skýrslur um niðurstöður
fjölþættra rannsókna vegna gang-
agerðarinnar. Viðamest er jarð-
fræðiskýrsla frá 2007, einnig var á
síðasta ári gert mat á umferðaraukn-
ingu og Capacent gerði viðhorfs-
könnun vegna Vaðlaheiðarganga á
Akureyri og nágrenni og í Suður-
Þingeyjarsýslu. Frá 2006 eru fyr-
irliggjandi skýrslur um fornleifar á
Skógum í Fnjóskadal, mat á sam-
félagsáhrifum, umhverfismats-
skýrsla og mat á þjóðhagslegri
arðsemi.
Kostað með veggjöldum að hluta
Á aðalfundi Greiðrar leiðar kom
fram mikil ánægja hluthafa í félaginu
með að nú sé fyrirsjáanlegt að ráð-
ist verði í gerð Vaðlaheiðarganga
áður en langt um líði. Grunnurinn
að þessari mikilvægu framkvæmd
í samgöngumálum á Norðurlandi
sé ávöxtur mikillar og eindreginn-
ar samstöðu sveitarfélaga og fyr-
irtækja á svæðinu um mikilvægi
Vaðlaheiðarganga.
Pétur Þór Jónasson fram-
kvæmdastjóri Eyþings segir að
félagið hafi náð markmiði sínu og
það sé stór áfangi að gerð gang-
anna séu nú komin í viðauka við
samgönguáætlun. Aðalmálið sé að
verkefnið sé komið á koppinn og
eins sé ánægjulegt að svo virðist
sem unnið verði eftir þeim tillög-
um sem félagið lagði fram, m.a. að
fjármagna verkefnið að hálfu með
innheimtu veggjalda. „Við teljum
okkur hafa náð okkar markmiði og
það er gleðilegt, lykilatriðið er að
ráðist verður í þessa framkvæmd,“
segir Pétur Þór en hann nefnir líka
að samstaða sveitarstjórnarmanna á
svæðinu hafi drifið málið áfram.
Vegamálastjóri hefur nú skip-
að fjögurra manna starfshóp, sem
skipaður er þremur fulltrúum frá
Vegagerðinni og einum fulltrúa úr
samgönguráðuneytinu, sem hefur
það hlutverk að hafa umsjón með
undirbúningi og framkvæmdum við
Vaðlaheiðargöng. Starfshópurinn
mun, í umboði Vegagerðarinnar,
ganga til samninga við Greiða leið
um kaup á öllum rannsóknargögn-
um félagsins eða öllum hlutum í
félaginu, í framhaldi af áðurnefndri
heimild aðalfundar Greiðrar leiðar
til stjórnar félagsins. Gert er ráð
fyrir fyrsta fundi stýrihópsins með
fulltrúum Greiðrar leiðar síðar í
þessum mánuði. MÞÞ
Fréttir
Orkusjóður veitir
styrki til fjórtán
verkefna
Orkusjóður hefur veitt styrki
til fjórtán verkefna. Fyrst skal
nefna Alice á Íslandi, sem fær
fjögurra milljóna króna styrk
til verkefnis sem beinist að því
að nýta í fiskeldi fallorku vatns
beint frá svo kölluðum jektorum
í stað rafknúinnar rafdælu.
Skógarráð ehf. fær styrk öðru
sinni, upp á 2,5 milljónir króna,
vegna verkefnis sem snýst um að
setja upp kyndistöð fyrir viðarkurl
í grunnskólanum á Hallormsstað.
Nýsköpunarmiðstöð Íslands fær
2,5 milljónir króna til að kanna hvort
unnt sé og hagkvæmt að koma upp
miðlægri varmadælu fyrir fjarver-
andi fjarvarmaveitu Vestmannaeyja
og nýta sjóinn sem varmagjafa.
Vistvæn orka ehf. fær 2,4 millj-
ónir til að þróa ljósbúnað fyrir líf-
viðtaka til að framleiða verðmætar
afurðir úr smáþörungum.
Þreskir ehf. fær 2,25 milljónir
króna til verkefnis sem gengur út
á að nota varmaskipti, knúin heitu
vatni, í stað olíubrennara við að
þurrka korn.
Hannibal fær 2 milljónir króna
í verkefni sem er ætlað að kanna
hvort hagkvæmt sé að framleiða
fljótandi eldsneyti með óbeinni
gösun úr úrgangspappír og yrði
jarðhitagufa nýtt beint í ferlinu.
Íslenska lífmassafélagið fær 2
milljónir króna til að ljúka athugun
um að reisa hér tvær etanólverk-
smiðjur, sem framleiddu 30 millj-
ón lítra af etanóli.
Gunnar Á. Gunnarsson á Hýru-
mel fær 2 milljónir króna vegna
könnunar á nýjum aðferðum sem
kunna að gefa færi á raforkufram-
leiðslu úr jarðhitavatni við lægra
hitastig en áður hefur þekkst hér á
landi.
Haraldur Magnússon í Belgsholti
fær 1,5 milljónir króna til verk efnis
sem felst í uppsetningu vindrafstöðv-
ar á Belgsholti í Hvalfjarðarsveit.
Íslensk Nýorka fær 1,2 millj-
ónir til verkefnis sem felst í að
bera saman mismunandi eldsneyt-
isnýtingu ýmissa tegunda vistvæns
eldneytis.
Framtíðarorka ehf. fær 1 millj-
ón króna vegna alþjóðlegrar ráð-
stefnu um orkulausnir framtíðar í
samgöngum.
Steingrímur Ólafsson fær 1
milljón króna til verkefnis sem felst
í að taka saman á aðgengilegan hátt
nýjustu upplýsingar um rafbíla og
hvernig þeir henta á Íslandi.
Sesseljuhús fær 500 þúsund
krónur til Orkugarðsins á Sólheim-
um, þar sem sett verður upp sýning
um endurnýjanlega orkugjafa.
Pétur Ó. Einarsson fær 250 þús-
und krónur til verkefnisins „Nátt-
úran beisluð“ sem felst í að setja
rafmagnsvél í stað dísilvélar í 28
feta skútu. S.dór
Félag raforkubænda hélt aðal-
fund sinn á Egilsstöðum fyrir
skömmu. Að sögn Sigurðar
Jónssonar í Eyvindartungu, for-
manns Félags raforkubænda,
ávarpaði Mörður Árnason, for-
maður orkuráðs, fundinn en
Össur Skarphéðinsson iðnaðar-
ráðherra var forfallaður vegna
heimsóknar gesta frá Mið-Aust-
urlöndum. Auk venjulegra aðal-
fundarstarfa var flutt erindi um
skipulagsferli og byggingarleyf-
isferli vegna mannvirkja tengdra
raforkuvirkjunum. Birkir Þór
Guðnason, forsvarsmaður fyrir
Fjarðarvirkjun í Seyðisfirði,
flutti líka erindi á fundinum.
Að fundinum loknum fóru raf-
orkubændur í heimsókn í Fjarðar-
virkjun.
Raforkubændum heldur að fjölga
Aðspurður hvernig staðan sé hjá
raforkubændum og hvort þeim
fjölgi sem virkja heima hjá sér
segir Sigurður að þeim sé heldur að
fjölga, enda sé gaman að virkja og
margir landeigendur vilji koma sér
upp eigin vatnaflsstöð. Sigurður
segir nokkuð þungt fyrir fæti hjá
þeim sem vilji reisa raforkustöð.
„Við hittum Össur Skarphéð-
insson iðnaðarráðherra þegar hann
var nýtekinn við embætti og okkur
þótti anda svolítið köldu frá honum
varðandi þessi mál. Það var alla vega
okkar tilfinning. Nú aftur á móti
finnst mér ég skynja nokkra breyt-
ingu hjá iðnaðarráðherra og ráðu-
neytinu, enda er þarna um að ræða
græna, umhverfisvæna orku. Okkur
þykir það umhverfisfrekja að ætlast
til að við virkjum ekki, þótt það sé
fallegt á staðnum, en brennum í stað-
inn kolum eða olíu,“ segir Sigurður.
Vekja áhuga ferðamanna
Hann bendir líka á að þessar vist-
vænu raforkustöðvar bænda séu
gríðarlega mikið aðdráttarafl fyrir
ferðamenn. Þeir komi í stórum
hópum til að skoða þessar virkjanir,
sem auk þess auki margbreytileika
landslagsins, enda séu þær fallegar
ef rétt er með farið.
Sigurður segir það talsvert mál
fyrir landeiganda sem hefur aðstæð-
ur til að koma upp raforkustöð að
fá leyfi til þess. Það fari að vísu
eftir stærð virkjananna. Ætli menn
að byggja þokkalega stóra virkjun
sé mikið mál að koma því í gegn-
um kerfið og fá byggingarleyfi.
,,En áhugi er fyrir hendi hjá
mörgum að byggja svona heima-
virkjanir,“ sagði Sigurður Jónsson.
S.dór
Þungt fyrir fæti hjá þeim land-
eigendum sem vilja virkja
Björn Karlsson brunamálastjóri
segir fulla ástæðu til að vara
bændur við óvörðu einangr-
unarplasti í útihúsum, það sé
stórhættulegt og í því sé mikill
eldsmatur. Í raun megi segja að
það sé dauðagildra, en víða í úti-
húsum í sveitum landsins háttar
þannig til að óvarið einangrunar-
plast er í fjósum og öðrum bygg-
ingum. Þetta segir Björn af því
tilefni að upptök elds í Stærri-
Árskógi í nóvember í fyrra voru
að öllum líkindum í gamla fjós-
inu, þar sem var óvarið einangr-
unarplast og barst eldurinn afar
hratt út eftir að hann náði að
læsa sig í plastið.
Nú er unnið að skýrslu vegna
brunans á vegum Brunamálastofn-
unar.
Björn segir að hina hröðu út-
breiðslu eldsins megi einkum
rekja til einangrunarplastsins sem
notað var í þak fjóssins, en það
var óvarið. Hann segir að komist
eldur í óvarið einangrunarplast sé
voðinn vís.
Björn segir einnig að eldurinn
hafi átt greiða leið á milli bygg-
ingarhlutanna, þar sem opið var
á milli þeirra, því hafi húsið orðið
alelda á skömmum tíma. Þannig
var ástandið þegar slökkvilið kom
á staðinn um 20 mínútum eftir að
hringt hafði verið í Neyðarlínuna.
Það sem helst háði slökkvistarfi að
sögn Björns var veðrið, en þennan
dag geisaði norðanrok og stórhríð.
Vatnsskortur gæti hafa hamlað
slökkvistarfi, en þegar slökkvilið
kom á vettvang var húsið alelda
og ekki við neitt ráðið.
Brýna nauðsyn ber til þess að
mati Björns að bændur um land
allt hugi vel að eldvörnum í úti-
húsum, en víða er pottur brotinn
í þeim efnum. Segir Björn að í
eldsvoðum til sveita verði iðulega
gríðarlegt tjón, einkum séu mikil
verðmæti í nýjum fjósum þar
sem mikið er um dýr tæki og tól.
Fyllsta ástæða sé því fyrir bænd-
ur að hafa eldvarnir í góðu lagi.
Segir hann vakningu hafa orðið í
þessum efnum undanfarin misseri,
en ævinlega megi gera betur.
Norðanstórhríð hamlaði slökkvistarfi í eldsvoða í Stærri-Árskógi
Brýnt að bændur hugi að óvörðu
einangrunarplasti í útihúsum sínum
Greiðri leið heimilað að selja öll gögn félagsins
„Markmiðum félagsins hefur verið náð“
Skógardagurinn mikli tókst afar vel
Á afmælisdegi bændaskógræktar á Héraði 21. júní s.l. var á Hall-
ormsstað haldin mikil hátíð sem kallaðist Skógardagurinn mikli.
Björn Ármann Ólafsson skógarbóndi sagði í samtali við Bændablaðið
að hátíðin hafi tekist með afbrigðum vel. Margt var til skemmtunar
m.a. sérstakur skógarþáttur fyrir börn. Þátturinn og tónlistin í hon-
um voru samin heima í héraði. Þá fór fram skógarhlaup þar sem 12
manns hlupu 14 km og 40 manns hlupu skemmtiskokk upp á 4 km.
Haldið var Íslandsmeistaramót í skógarhöggi og varð Lárus Heiðars-
son Íslandsmeistari. Fyrir utan þetta var fjölbreytt skemmtidagskrá.
Allt fór þetta vel fram og var dagurinn hinn ánægjulegasti. S.dór
Danskir skógarhöggsmenn tóku þátt í skógardeginum mikla og hér sést
Walther Björn Knudsen athafna sig uppi í háu tré. Ljósm. María H.
Sumarlokun
Bændasamtaka
Íslands
Skrifstofur Bændasamtak-
anna verða lokaðar vegna
sumarleyfa frá og með 21.
júlí til þriðjudagsins 5. ágúst
eftir verslunarmannahelgi.
Vefurinn bondi.is fer í sum-
arfrí og verður ekki upp-
færður í lokuninni en á vef
Bændablaðsins, www.bbl.is,
verða settar inn nýjar fréttir
reglulega.
Nýr klaufskurðar-
bás í notkun
Búnaðarsamband Eyjafjarðar og
Búnaðarsamband Suður-Þingey-
inga hafa fest kaup á nýjum og
fullkomnum klaufskurðarbás. Bás-
inn er fluttur inn beint frá Dan-
mörku og er samskonar tæki og
Búnaðarsamband Suðurlands og
Búnaðarsamtök Vesturlands festu
kaup á síðastliðið haust. Básinn er
þegar kominn í notkun og er hann
í umsjá Sverris Gunnlaugssonar.
Hvetur búnaðarsambandið bænd-
ur til að nýta sér þjónustuna sem
í boði er, enda sé það viðurkennd
staðreynd að illa hirtar klaufir og
fótamein hafi verulega neikvæð
áhrif á líðan kúa og þar með nyt og
frjósemi.