Bændablaðið - 08.07.2008, Blaðsíða 25

26 Bændablaðið | Þriðjudagur 8. júlí 2008
Um Jónsmessuna fór hópur
manna úr Hrunamannahreppi
í landgræðsluferð upp á afrétt
Hrunamanna. Í fyrra var stofnað
uppgræðslufélag Hrunamanna
og var þetta fyrsta ferð félagsins,
en í nokkur ár hafa bændur úr
hreppnum farið í landgræðslu-
ferðir upp á afréttinn.
Ísófur Gylfi Pálmason, sveitar-
stjóri í Hrunamannahreppi, sagði að
þessi uppgræðsla á afréttinum væri
í framhaldi af beitarstýringu í sauð-
fjárrækt. Sigurður H. Magnússon,
líffræðingur hjá Náttúrufræði-
stofnun, er úr Hrunamannahreppi
og mikill áhugamaður um afrétt
hreppsins. Hann skrifaði doktors-
ritgerð sína um afréttinn og hefur
verið aðal hvatamaður að þessum
landgræðsluferðum. Þá hefur hann
samið skýrslu um uppgræðsluna
og hvernig menn eigi að vinna að
henni og síðan hafa bændur og
annað áhugafólk farið einu sinni
á ári í landgræðsluferð, borið á og
sáð.
„Sigurður H. Magnússon ætlar
í haust að fara með einn bekk úr
Flúðaskóla upp á afréttinn og sýna
þeim hvað menn hafa verið að
gera þarna á liðnum árum. Þannig
ætlar hann að reyna að vekja áhuga
barnanna á landgræðslustarfinu,“
segir Ísólfur Gylfi.
Hann segir gríðarlega mikinn
árangur hafa náðst í landgræðsl-
unni á afréttinum. Það hafi allir séð
sem fóru í Jónsmessuferðina á dög-
unum.
,,Það gladdi okkur mikið að
sjá þennan mikla árangur,“ sagði
Ísólfur Gylfi. S.dór
Uppgræðsla á Hrunamannaafrétti:
„Mikill árangur hefur
náðst á síðustu árum“
– segir Ísólfur Gylfi Pálmason sveitarstjóri
Sigurður H. Magnússon líffræðingur hjá Náttúrufræðistofnun er einn helsti
hvatamaðurinn að stofnun félagsins.
Félagar úr Uppgræðslufélagi Hrunamanna komnir á svæðið austan Hvítár til að hefja sáningu. Ekki spillir veðrið,
svo ekki sé minnst á útsýnið, Jarlhettur og Langjökull blasa við. Ljósm. Sigurður Sigmundsson
„Við erum afar þakklát öllum
þeim sem lagt hafa okkur lið og
þeir eru fjölmargir,“ segir Óskar
Kristjánsson, bóndi í Grænuhlíð í
Eyjafjarðarsveit, en hann og kona
hans, Rósa María Tryggvadóttir,
buðu sveitungum sínum, vinum
og velgjörðarmönnum heim nú
nýlega. Gestum var boðið að
líta yfir þá miklu uppbyggingu
sem átt hefur sér stað á jörðinni,
en eitt og hálft ár er um þessar
mundir liðið frá því að heljarinn-
ar aurskriður féllu yfir bæ og úti-
hús með tilheyrandi tjóni.
Mikil mildi þykir að ekki urðu
slys á fólki í hamförunum, sem
urðu eftir mikil hlýindi og leysing-
ar skömmu fyrir jólin 2006. Skriður
féllu yfir íbúðarhúsið og eins yfir
eldri fjósbyggingu en 12 gripir sem
í henni voru drápust. Þá fór gamall
braggi í spað, en hann var notaður
undir ýmsan búnað og „um hann
er nú ekkert til nema minningar,“
segir Óskar.
Þau hjón voru heima við ásamt
yngsta syni sínum þegar skriðurnar
féllu árla morguns þann 20. des-
ember 2006 og áttu þau svo sann-
arlega fótum fjör að launa. Fyrsta
skriðan féll milli bæjar og útihúsa
en skömmu síðar kom önnur spýja
úr fjallinu og fann hún sér farveg
í gegnum bæinn. Gríðarleg vinna
var við hreinsunarstörf, en sveit-
ungar lögðu lið og eins komu um
30 manns úr Björgunarsveitinni
Dalbjörgu á staðinn og unnu sleitu-
laust við að hreinsa aur úr íbúðar-
húsinu.
„Ég hef nú orðað það þannig
að við höfum sett jólin í poka og
flutt með þau að Hrísum, þar sem
við dvöldum þar til óhætt þótti að
flytja heim í Grænuhlíð á ný, en
heim komum við 2. í páskum. Kýr
voru svo komnar í fjós 5. maí,“
segir Óskar, en fjölskyldan dvaldi
í nokkra mánuði á bænum Hrísum
í Eyjafjarðarsveit eftir skriðuföllin
og þær kýr sem lifðu fengu inni í
fjósum á nágrannabæjum.
Menn hafa lyft grettistaki
Þau Grænuhlíðarhjón fengu um
12 milljónir króna í bætur frá
Bjargráðasjóði og Viðlagatryggingu,
sem nýttar voru við uppbygginguna.
Segir Óskar að reikna megi með
að gjafavinnu, sem lögð hafi verið
fram, megi meta á 5-6 milljónir
króna. Nú hefur verið reist nýtt fjós
á jörðinni og er búið komið í full-
an rekstur á ný með 28 kýr í fjósi.
„Við getum seint fullþakkað öllum
sem hafa aðstoðað við uppbygg-
inguna, en þetta hefur verið gríð-
arleg vinna, menn hafa svo sann-
arlega lyft grettistaki og fyrir það
vildum við þakka með því að bjóða
fólki hingað heim að líta á,” segir
Óskar. Hann nefnir sem dæmi að
eftir að öflugasta haugsuga norðan
heiða hafi gert það sem hún megn-
aði við að hreinsa út úr mykju-
húsinu hafi menn þurft að taka til
óspilltra málanna og handmoka það
sem eftir var af aur í húsinu. „Þetta
voru um 5 rúmmetrar sem hand-
mokað var upp úr húsinu og hífðir
upp úr grunninum með bílkrana,
það var geysilega mikið verk en
einn sona okkar fór þar fremstur í
flokki,“ segir Óskar.
Þótt grettistaki hafi verið lyft líkt
og Óskar segir er þó ýmislegt eftir
enn, m.a. segir hann tún hafa komið
illa undan skriðuföllum, jarðveg-
urinn sé leirkenndur og leiðinlegur,
en hann hafi yfir nægum túnum að
ráða þannig að þau þurfi ekki að
óttast heyskort. „Það er fyrir mestu
að allir komust lifandi frá þessum
hremmingum og við erum öllu því
góða fólki þakklát sem lagði okkur
lið, það vildum við sýna með því
að bjóða fólki að koma og skoða
hjá okkur,“ segir Óskar en um
180 manns litu við í Grænuhlíð nú
nýlega.
MÞÞ
Þau Óskar og Rósa María skildu þennan steinhnullung eftir í túninu, en
hann var með þeim stærri sem komu í ljós eftir að búið var að hreinsa
skriðurnar í burtu. Á steininn hafa þau sett skilti og stendur hann nú sem
minnisvarði í heimatúninu.
Eins og sést mæta vel á þessari mynd hefur mikil uppbygging átt sér stað síðan skriðuföllin urðu örfáum dögum
fyrir jólin 2006. Byggt hefur verið nýtt fjós og svæðið allt hreinsað upp.
Um 180 manns litu við í Grænuhlíð í Eyjafjarðarsveit og skoðuðu
uppbyggingu eftir skriðuföll
Búið komið í fullan rekstur á ný eftir
mikið hreinsunar- og uppbyggingarstarf
Um 180 manns sóttu þau Grænuhlíðarhjón heim nýlega þegar þau buðu
sveitungum, vinum og velgjörðarmönnum að líta á uppbygginguna frá því
skriðurnar féllu. Á myndinni eru, frá vinstri: Rósa María, Bjarni Kristjánsson
fyrrverandi sveitarstjóri, Óskar og Haraldur Hauksson læknir.