Bændablaðið - 08.07.2008, Blaðsíða 6

6 Bændablaðið | Þriðjudagur 8. júlí 2008
Málgagn bænda og landsbyggðar
LEIÐARINN
LOKAORÐIN
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra bænda landsins og fjöl margra annarra er tengjast land búnaði.
Bændablaðinu er dreift ókeypis til þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 5.400 en sjötugir og eldri greiða kr. 2.400.
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands.
Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík.
Sími: 563 0300 – Fax: 562 3058 – Kt: 631294-2279 – Ritstjóri: Þröstur Haraldsson, ábm. th@bondi.is – Sími: 563 0375
Blaðamenn: Erla H. Gunnarsdóttir ehg@bondi.is – Margrét Þ. Þórsdóttir mth@bondi.is – Sigurdór Sigurdórsson ss@bondi.is – Sigurður M. Harðarson smh@bondi.is
Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason eh@bondi.is – Sími: 563 0303 – Myndvinnsla og frágangur: Prentsnið ehf.
Netfang blaðsins (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is Netfang auglýsinga er augl@bondi.is Vefsíða blaðsins er www.bbl.is
Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Íslandspóstur annast dreifingu blaðsins að mestu leyti. ISSN 1025-5621
Alþjóðlegt og
þjóðlegt í senn
Yðar einlægur brá sér norður á
Siglufjörð um helgina eins og
nokkur undanfarin ár um þetta
leyti. Þar er haldin afskaplega
fín þjóðlagahátíð fyrstu vikuna í
júlí ár hvert. Auk þess að hlýða
á þjóðlög flutt af færum tónlist-
armönnum af ýmsum þjóðernum
gefst fólki kostur að sækja nám-
skeið í ýmsum greinum sem
tengjast allar þjóðlegum menn-
ingararfi með ýmsum hætti. Í ár
var hægt að læra trommuleik að
hætti Araba, íslenskan rímnasöng
og dansa úr Appalachia-fjöllunum
í Bandaríkjunum svo fátt eitt sé
nefnt.
Sá sem að öðrum ólöstuðum
hefur átt mestan heiður að því að
þessi hátíð hefur fest sig í sessi er
án alls vafa Gunnsteinn Ólafsson
hljómsveitarstjóri. Það kom fram í
máli heimamanna að þeir telja sig
eiga honum margt að þakka, ekki
bara það að gera Siglufjörð að
þekktri stærð í alþjóðlegum heimi
þjóðlaganna heldur ekki síður að
vekja athygli Siglfirðinga og ann-
arra á þeim merka arfi sem séra
Bjarni Þorsteinsson skildi eftir sig
og er nú til sýnis í húsi sem við
hann er kennt. Og mér skilst að
Gunnsteinn sé hvergi nærri hættur,
það sé ýmislegt fleira í pípunum
hans.
Þeir eru eflaust margir sem telja
að þjóðlög séu orðin fremur úrelt
fyrirbæri nú á dögum alþjóðavæð-
ingarinnar. En menn þurfa ekki að
heimsækja margar þjóðlagahátíðir
til að uppgötva að svo er ekki.
Reyndar hefur alþjóðavæðingin
kallað fram aukna áherslu á það
sérstaka og þjóðlega í menning-
ararfinum, enda ljóst að það þarf
sterk bein til að þola sviptivinda
alþjóðavæðingar. Sterk bein eru
best ræktuð með því að sinna upp-
runa sínum, því bergi sem menn
standa á. Þá standast þeir alla
alþjóðlega strauma.
Það sést glöggt á hátíðinni
nyrðra. Þangað kemur fólk víða að
úr heiminum, fólk sem Gunnsteinn
hefur samband við og aðrir sem
laðast að því orðspori sem hátíðin
hefur fengið. Það eru töluð mörg
tungumál í firðinum þessa helgi og
samt skilja allir alla. Af því að það
liggur í loftinu einhver sammann-
legur tónn sem allir eiga auðvelt
með að tengja sig við.
Úr þessu samspili verður
skemmtileg blanda þar sem
Íslendingar spreyta sig á því að
hreyfa sig í arabísku eða amerísku
hljóðfalli, útlendingar fræðast um
íslenskan rímur og annað í þeim
dúr.
Svo eru tónleikar oft á dag.
Þar er sama fjölbreytnin, fólk úr
öllum heimshornum ber fram þá
tónlist sem það er alið upp við
eða hefur tileinkað sér. Hápunktur
tónleikahaldsins að mati undirrit-
aðs var þegar balalækahljómsveit-
in tróð upp í Siglufjarðarkirkju
og kynnti fyrir okkur heillandi
heim rússneskra hljóðfæra og
tónlistar. Þarna voru 25 manns
með balalækur í öllum stærðum,
flautur og fleiri hljóðfæri sem ég
kann vart að nefna. Inn á milli
stóð svo allur hópurinn upp og
söng eins og englar. Ég dáðist
að því hvernig þeim tókst að ná
fram tilfinningasveiflunum sem
einkenna rússneska tónlist og
varð eiginlega dálítið hissa á því
hversu rússneskt þetta hljómaði
allt saman. Undir litskrúðugu sjöl-
unum og rússnesku skyrtunum
leyndust nefnilega Svíar, ósköp
venjulegir Svenssonar frá úthverfi
Stokkhólms. –ÞH
Það væri synd að segja að það ríki lognmolla
um landbúnaðinn á alþjóðavettvangi þessi
misserin. Auk þeirrar miklu umræðu sem á sér
stað um hækkandi orku- og matvælaverð er
ljóst að æ fleiri þjóðir hafa áhyggjur af fæðu-
öryggi sínu. Þar er bæði átt við öryggi gegn
sjúkdómum og tryggingu fyrir því að ávallt sé
til nóg af mat til að brauðfæða alla. Tvær frétt-
ir liðinnar viku endurspegla þetta vel.
Annars vegar eru það hörmuleg tíðindi
frá Danmörku þar sem þúsundir manns hafa
smitast af salmonellu á undanförnum vikum.
Síðast þegar fréttist voru smitaðir orðnir á
fjórða þúsundið en fórnarlömb þessarar ill-
skeyttu pestar eru úr öllum aldurshópum og
um allt land. Þeir einu sem virðast vera óhult-
ir eru þeir sem neyta eingöngu jurtafæðu en
bragða ekki kjöt. Af þeirri staðreynd hafa
yfirvöld heilbrigðismála dregið þá ályktun
að smitleiðin sé kjöt, en af hvaða skepnu
geta þeir enn ekkert fullyrt um.
Þessi frétt er áhyggjuefni fyrir Íslendinga,
ekki bara vegna frændskapar okkar við Dani,
heldur ekki síður vegna þess að stór hluti
þess kjöts sem fluttur er til landsins kemur
frá Danmörku. Ljóst er að verði matvæla-
löggjöfin afgreidd í haust mun sá straumur
þyngjast talsvert. Þá ber að hafa í huga að
þótt danskir kjúklingabændur hafi náð ágæt-
um árangri í að útrýma salmonellu úr fram-
leiðslu sinni þá gildir ekki það sama um ali-
fuglakjöt sem flutt er inn frá löndum sunnar
í álfunni, jafnvel þótt það komi frá löndum
innan Evrópusambandsins. Í frásögn af fundi
evrópskra bændasamtaka sem birt er hér
á síðunni á móti kemur fram að Danir fara
fyrir þeim þjóðum sem vilja ekki að settar
séu reglur um að matvæli séu merkt upp-
runalandi sínu. Það þjónar ekki hagsmunum
þeirra sem útflytjenda að taka á sig slíkar
kvaðir. Fyrir vikið geta neytendur ekki vitað
hvaðan þeir kjúklingar eru sem fluttir eru inn
til landsins í dönskum umbúðum.
Önnur frétt og öllu jákvæðari er sú að
Frakkar, sem tóku við forsætisembætti ESB
nú um mánaðamótin, ætla sér að setja á oddinn
umræðu og árvekni fyrir heilbrigði manna og
dýra og fæðuöryggi í Evrópu. Þeir hafa skipu-
lagt fjölda funda og ráðstefna þar sem rætt
verður um þessi efni og virðast ætla að leggja
sérstaka áherslu á þær afleiðingar sem frjáls
verslun með lifandi dýr, jurtir og fersk mat-
væli getur haft fyrir heilbrigðisástand þjóða
Evrópu. Þetta er vissulega jákvætt og end-
urspeglar þá staðreynd sem menn mega ekki
gleyma að allar gjörðir Evrópusambandsins
eru stöðugt til umræðu og langt í frá end-
anlegar og ófrávíkjanlegar. Það gildir einnig
um matvælalöggjöfina. –ÞH
Í miðopnu Bændablaðsins er greint frá þeim
bæjum sem taka þátt í Opnum landbúnaði
en hann gengur út á að kynna fyrir almenn-
ingi þau störf sem unnin eru til sveita. Opinn
landbúnaður hefur verið undirbúinn um
nokkurt skeið en fyrir ári var fyrst auglýst
eftir áhugasömum bændum sem vildu taka
á móti gestum heim á býli sín. Skemmst er
frá því að segja að undirtektir fóru fram úr
björtustu vonum og í bæklingi, sem kemur
út á næstu dögum, eru alls 32 bæir kynntir
til sögunnar sem þátttakendur í Opnum land-
búnaði. Þegar rýnt er í hópinn kemur í ljós
að búin eru af fjölbreyttri gerð og sú þjón-
usta sem bændurnir ætla að veita almenningi
er afar margvísleg. Segja má að býlin séu
þverskurður af íslenskum landbúnaði og að
hópurinn sé vel í stakk búinn til þess að sýna
landsmönnum og erlendum gestum búskap
nútímans og viðfangsefni íslenskra bænda.
Bændasamtökin hafa unnið að því að skipu-
leggja Opinn landbúnað í nánu samstarfi við
bændur en hugmyndin er að halda áfram að
byggja upp tengslanet bænda um allt land
sem sinni kynningarmálum sem þessum. Það
er ótvírætt mikilvægt að bjóða upp á heim-
sóknir á bóndabæi og þeir bændur sem taka
nú þátt í Opnum landbúnaði eiga heiður skil-
inn. Með starfi sínu skila þeir bændastéttinni
allri ómældum ávinningi. TB
Danskur vágestur
Bændur opna
bú sín
Matvælafrumvarið, sem frestað
var á Alþingi í vor, verður tekið
upp þegar vorþinginu verð-
ur fram haldið í haust. Eiríkur
Blöndal, framkvæmdastjóri
Bænda sam tak anna, var spurð-
ur hver staða málsins væri hjá
Bænda sam tök unum varðandi
mat væla frum varpið?
Hann sagði að meðal annars
hefðu fulltrúar Bændasamtakanna
átt fund með ráðuneytisstjóranum í
sjávarútvegs- og landbúnaðarráðu-
neytinu og lögfræðingum þess þar
sem farið var yfir málið. Sagði
hann að greinilegt sé að menn eru
í fullri alvöru að skoða alla mögu-
leika á því að tryggja sem best að
ekki verði skaðaðir hagsmunir bú-
fjár stofna eða lýðheilsu þjóðarinn-
ar. Ákveð inn vilji er til þess að
sögn Eiríks.
Vilja keyra frumvarpið í gegn í
haust
,,Hins vegar hafa menn sagt að
þeir vilji keyra frumvarpið í gegn á
þinginu í haust. Það sem við ætlum
að gera er að láta til þess bæran
aðila skoða hvaða möguleikar séu
til þess að vernda búfjárstofna
okkar og heilsustöðu bæði manna
og dýra. Við teljum að íhuga þurfi
betur þá smithættu sem er af inn-
flutningi á fersku kjöti en gert er
ráð fyrir því í frumvarpinu að ferskt
kjöt verði flutt inn. Þá erum við
búin að koma upp starfshópi inn-
anhúss hjá Bændasamtökunum sem
hittist og fjallar um málið. Við erum
að viða að okkur upplýsingum og
leita eftir því hvar þau gögn eru
sem tengjast málinu. Við komum
til með að leita til Norðmanna og
kanna hvernig matvælalöggjöfin
kemur við bændur þar. Við ætlum
að heimsækja bændur þar í landi og
spyrja þá hvaða leyfi þeir þurfi að
hafa, hvernig sótt er um þau, hvað
greitt er fyrir þau og fleiri atriði.
Auk þess munum við hafa samband
við aðila í Brussel og viða þar að
okkur upplýsingum,“ sagði Eiríkur.
Beðið eftir gögnum
Hann sagði gögn, sem Bændasam-
tökin báðu um varðandi aðdragana
málsins frá utanríkisráðuneytinu,
hafi enn þá ekki borist. Hins vegar
hafi verið fylgst með því að ein-
stakir nefndarmenn landbúnaðar-
og sjávarútvegsnefndar Alþingis
hafa gengið mjög fast eftir því að fá
þessi gögn þannig að þau hljóti að
koma mjög fljótlega.
,,Bændasamtökin munu síðar í
sumar gefa umsögn um frumvarpið
en við höfum ekkert gefið út enn þá
hvað muni standa í umsögninni,“
sagði Eiríkur Blöndal.
S.dór
Eiríkur Blöndal framkvæmdastjóri Bændasamtakanna
Við munum gefa umsögn um mat-
vælafrumvarpið síðar í sumar