Morgunblaðið - 29.06.2012, Blaðsíða 6

SVIÐSLJÓS
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Sigurður Kári Kristjánsson, lögmað-
ur og fyrrum alþingismaður, lagði
fimm sinnum fram frumvörp til
breytinga á kosningalögum, á þá leið
að þeir sem ekki gætu kosið vegna
fötlunar, fengju að hafa aðstoðar-
manneskju að eigin vali með sér í
kjörklefann. Frumvörpin mættu
ekki andstöðu á þingi en dagaði samt
einhvern veginn uppi, segir Sigurður
Kári.
Frumvörpin voru lögð fram árin
2005, 2006 og 2010 en annars vegar
var um að ræða frumvarp til breyt-
inga á lögum um kosningar til sveit-
arstjórna og hins vegar frumvarp til
breytinga á lögum um kosningar til
Alþingis.
„Ástæðan fyrir því að ég lagði
þetta upphaflega fram var sú að ég
hafði fengið ábendingar frá fólki sem
er í þessari stöðu, samdi frumvarpið
og lagði það fram. En það dagaði allt-
af uppi. Og það virtist bara ekki vera
vilji innan þingsins til að ljúka því,
því miður,“ segir Sigurður Kári. Sú
staða sem nú sé uppi sé síður en svo
ný af nálinni. Hann segist ekki skilja
hvers vegna hafi reynst svo erfitt að
gera þessa einföldu lagabreytingu.
Eins og fram hefur komið í Morg-
unblaðinu síðustu daga, ríkir mikil
óánægja með það fyrirkomulag að
kjörstjórnarfulltrúi fylgi þeim sem
eru blindir eða líkamlega fatlaðir
þannig að þeir geta ekki kosið, inn í
kjörklefann þeim til aðstoðar. Hefur
Blindrafélagið m.a. farið fram á að
þessu fyrirkomulagi verði breytt en
það er ósammála því mati innanrík-
isráðuneytisins að það standist ekki
kosningalög að annar aðili en fulltrúi
kjörstjórnar sé til aðstoðar í kjör-
klefanum.
Freyja Haraldsdóttir stjórnlaga-
ráðsfulltrúi sagði í samtali við mbl.is
í gær að hún myndi ekki kjósa í for-
setakosningunum yrði henni meinað
að fara inn í kjörklefann með aðstoð-
arkonu sína og hún hvetur annað
fatlað fólk, sem ekki vill nota aðstoð-
ina frá kjörstjórn, til að mótmæla
með sama hætti.
„Fyrir okkur er ekki leynilegt það
að þurfa að upplýsa einhvern sem við
þekkjum ekki neitt í kjörstjórn um
það hvað við kjósum; þessi aðili getur
unnið bókasafninu í sveitarfélaginu
þínu, hann getur verið nágranni
þinn, hann getur verið gamli kenn-
arinn þinn,“ sagði hún.
Freyja sagði að í mannréttinda-
samningum kæmi skýrt fram að allir
ættu rétt á því að kjósa með leynd og
að þeir ættu að vera rétthærri öðrum
lagaákvæðum. „Fyrir mér er það al-
gjörlega augljóst að þegar laga-
ákvæði í almennum lögum gengur
gegn mannréttindaákvæðum þá þarf
það lagaákvæði að víkja,“ sagði
Freyja.
Frumvörp
lögð fram
en lítið rædd
 Innanríkisráðherra biðst afsökunar
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. JÚNÍ 2012
Skúli Hansen
skulih@mbl.is
„Það eru þrjú aðalatriði sem liggja
þarna á bak við. Í fyrsta lagi eru
það öryggisatriði, það hafa orðið
slys og þar á meðal dauðaslys í
Silfru. Í öðru lagi umhverfi Silfru,
gjáin sjálf, tærleiki vatnsins og
ekki síst nánasta umhverfi til
dæmis mosinn, allur gróður og öll
ásýnd. Síðan í þriðja lagi er það
þjónustan þarna, bæði eftirlit með
aðgangsstýringu, þjónustan við
kafarana og þessi ferðaþjónustu-
fyrirtæki, það er allt frá því að
koma upp bílastæðum, salernum og
skjóli fyrir búninga og svo fram-
vegis,“ segir Ólafur Örn Haralds-
son, þjóðgarðsvörður, aðspurður út
í þær ástæður sem liggja að baki
áætlaðri gjaldtöku fyrir köfun ofan
í Silfru á Þingvöllum.
Tekur gildi 1. júlí
Að sögn Ólafs tekur gjaldtöku-
heimildin gildi þann 1. júlí næst-
komandi, en upphaflega hafi þó átt
að setja gjaldið á hinn 1. maí síð-
astliðinn. „Síðan ákváðu menn
núna í Þingvallanefnd að það væri
ekki lengur hægt að fresta þessu
en best að koma á eins lágu gjaldi
og mögulegt væri 1. júlí,“ segir
Ólafur og bætir við:
„Ferðaþjónustufyrirtækin, sem
þarna eru með mikla starfsemi og
útgerð, hafa verið óánægð með
þetta og talið að þetta sé að koma
þvert ofan í þeirra verðlagningu,
þau væru búin að gefa út sín verð
og að þetta kæmi svona í bakið á
þeim alltof snöggt. Það má svo sem
jagast um það hver sagði hvað og
hvort það kom út einhver opinber
yfirlýsing, en það mátti náttúrlega
öllum ljóst vera að það stefndi í
gjaldtöku og 750 kr. eru nú ekki
stór upphæð í þeirri veltu sem
þarna er.“
Ólafur bætir við að Þingvalla-
nefnd hafi átt tvo fundi með bæði
sportköfurum og ferðaþjónustu-
aðilum sem hafa þarna útgerð, en
hann segir að það sé samdóma álit
allra að það sé óhjákvæmilegt að
þarna komi eitthvert þjónustu-
gjald.
Þá segir Ólafur að hin opinbera
heimild fyrir gjaldtökunni hefjist 1.
júlí n.k. en að innheimtunni sjálfri
verði frestað um einhvern
tíma. Ólafur segir alveg ljóst
að lagaheimild sé fyrir gjald-
heimtunni. „Það er búið að
fara mjög vandlega yfir þetta
af lögfræðingum, bæði á okk-
ar vegum og lögfræð-
ingum hjá forsætisráðu-
neytinu,“ segir Ólafur.
Köfun í Silfru mun
brátt kosta 750 kr.
 Þjóðgarðsvörður segir gjaldtökuna hafa stoð í lögum
Morgunblaðið/Ómar
Gjaldtaka Brátt hefst gjaldtaka fyrir köfun í gjánni Silfru á Þingvöllum, en framvegis munu kafarar þurfa að
greiða 750 krónur fyrir aðgang að gjánni. Að sögn þjóðgarðsvarðar er lagaheimild til staðar fyrir gjaldtökunni.
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Þegar kemur að lyfjaávísunum og
niðurgreiðslu lyfja, er reglan sú að
læknum ber að ávísa á ódýrustu lyfin
en engin ástæða er til að ætla að sam-
heitalyf séu síðri en frumlyf og þar af
leiðandi engin ástæða til að vísa frek-
ar á frumlyf við upphaf meðferðar.
Þetta segir Steingrímur Ari Arason,
forstjóri Sjúkratrygginga Íslands.
Hann segir umfjöllunina um floga-
veikislyf villandi en málið snúist ekki
um að skipt sé á milli frumlyfs og
samheitalyfs, heldur að skipt sé um
lyf yfirhöfuð.
„Þetta er afar misjafnt eftir lyfja-
flokkum en þegar um ákveðin lyf er
að ræða, veigra menn sér við því að
skipta á lyfjum og það á kannski ekki
síst við þegar kemur að flogaveikis-
lyfjunum,“ segir Steingrímur.
Hann segir að vissulega geti það
gerst að verðbreytingar verði á sam-
heitalyfjum en í þeim tilfellum þegar
aukaverkanir komi fram, geti
sjúklingar fengið lyfjaskírteini og
haldið áfram að taka það lyf sem
reyndist þeim betur.
Mímir Arnórsson, deildarstjóri hjá
Lyfjastofnun, segir það rangt sem
komið hafi fram í umfjöllun um málið,
að samheitalyf við flogaveiki séu
bönnuð á hinum Norðurlöndunum.
„Samheitalyf við flogaveiki eru til á
öllum Norðurlöndunum og miklu
fleiri t.d. í Danmörku og Svíþjóð held-
ur en hér. Aftur á móti gilda mismun-
andi reglur um hvort hægt sé að
skipta á milli lyfja,“ segir Mímir.
Hann segir reglurnar svipaðar á
Íslandi, í Danmörku og Noregi, en í
Svíþjóð og Finnlandi séu settir ein-
hverjir fyrirvarar við að einu lyfi sé
skipt út fyrir annað. Hann tekur und-
ir með Steingrími og segir málið ekki
snúast um samheitalyfin sem slík,
heldur um breytingar á lyfjagjöfinni.
„Samheitalyfin eru alveg jafn gild og
frumlyfin. Þessar tilkynningar um
aukaverkanir eða vanvirkni lyfjanna
tengjast allar því þegar verið er að
breyta úr einu lyfi í annað,“ segir
Mímir, en ekki því hvort skipt sé yfir í
samheitalyf.
Ekki ástæða til að vísa á
frumlyf við upphaf meðferðar
 Samheitalyfin ekki bönnuð á Norðurlöndum  Eru ekki síðri en frumlyfin
Morgunblaðið/Sverrir
Heilsa Það er mikilvægt að floga-
veikisjúklingar fái lyf við hæfi.
Flogaveikislyf
» Forsvarsmenn félags floga-
veikra segja marga ósátta við
að fá ávísað samheitalyfjum.
» Þeir eru óánægðir með
hversu títt sé skipt um lyf en
lyfjafræðingur segir ekki gott
fyrir flogaveika að skipta oft
milli lyfjategunda.
„Ég býst nú við að þetta stæðist
enda væri þá hægt að sýna fram
á að þetta væru eðlileg útgjöld
fyrir þessa þjónustu,“ segir Sig-
urður Líndal, prófessor em-
eritus, aðspurður hvort hann
telji þá lagaheimild sem Þing-
vallanefnd er veitt fyrir gjald-
töku með 7. gr. laga um þjóð-
garðinn á Þingvöllum vera of
opna. Hann bætir við að eðlileg-
ast hefði verið að setja hámark
á gjaldheimtuna í lagaákvæðinu
sjálfu.
Að sögn Sigurðar verður þó
að gæta meðalhófs við ákvörð-
un gjaldtökunnar og bendir
hann á að ef að til ágreinings
kæmi um gjaldið þá gæti
Þingvallanefnd þurft að sýna
fram á að þetta væri eðlilegur
kostnaður miðað við þau
viðmið sem finna má í
lagaákvæðinu.
Gæta þarf
meðalhófs
BÝST VIÐ ÞVÍ AÐ GJALD-
TAKAN STANDIST LÖG
Sigurður Líndal
Ögmundur Jónasson innanrík-
isráðherra sendi frá sér tilkynn-
ingu í gær þar sem hann biður fatl-
aða afsökunar á því að
kosningalögum hafi ekki þegar
verið breytt.
Ráðherrann segir andvaraleysi
sitt skýrast af því að hann hafi
haldið að það fyrirkomulag sem
viðhaft var við stjórnlagaþings-
kosningar, að þeim sem þess
þyrftu væri heimilt að hafa að-
stoðarmann að eigin vali með sér í
kjörklefann, gæti haldist áfram.
Annað hafi komið á daginn en
hann muni í þingbyrjun í haust
leggja fram frumvarp þessu til
breytingar.
Nýtt frumvarp í haust
ANDVARALEYSI
„Reynslan undanfarin ár sýnir að
umferð dreifist meira yfir sumarið
en áður. Tilfinning okkar sem
vinnum að umferðarmálum er sú að
næsta helgi sé jafnvel stærri en
verslunarmannahelgin sé tekið mið
af umferðarþunga,“ segir Einar
Magnús Magnússon, upplýsinga-
fulltrúi Umferðarstofu.
Framundan eru forsetakosningar
og um hálfellefu í gærkvöldi höfðu
verið greidd 27.711 utankjörfundar-
atkvæði á landinu öllu og þar af
15.527 atkvæði í Reykjavík.
„Þessi mikli fjöldi utankjörfundar-
atkvæða bendir til þess að menn ætli
að leggja land undir hjól um
helgina,“ segir Einar. vidar@mbl.is
Morgunblaðið/Ómar
Jafnast á við
verslunar-
mannahelgi