Morgunblaðið - 29.06.2012, Page 24

24 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. JÚNÍ 2012
Hljóðkerfi og hljóðbúnaður
í miklu úrvali.
Hljóðkerfistilboð á www.hljodfaerahusid.is
Það hefur verið
fróðlegt að fylgjast
með umræðum um
fjármál forseta-
framboðanna. Svona
kosningabarátta er
óhjákvæmilega kostn-
aðarsöm eigi hún að
bera tilætlaðan árang-
ur. Spurningin er bara
hver ber kostnaðinn.
Árið 1996 varði
Ólafur Ragnar Gríms-
son langhæstri fjárhæð til síns fram-
boðs eða um 90 milljónum króna að
núvirði. Þá giltu engar reglur um há-
marksframlög einstaklinga og fyr-
irtækja, en nú hafa þeim verið sett
ströng mörk sem allir verða að fara
eftir. Sú fjárfesting skilaði sér vel og
í dag keppir hann um embættið úr
forsetastóli. Hann gegnir embætt-
isstörfum eftir því sem honum hent-
ar, sækir Listahátíð, biskupsvígslu,
sjómannamessu og heldur fjölmenna
ráðstefnu með erlendum sérfræð-
ingum dagana fyrir kosningu. Allt
viðburðir sem kalla á kastljós og um-
fjöllun fjölmiðla – og hann á fullum
launum.
Á meðan heyr Þóra
sína kosningabaráttu í
mæðraorlofi og maður
hennar tók sér leyfi frá
störfum. Þegar þetta er
skrifað hafa meira en
600 manns lagt fram-
boði hennar lið fjár-
hagslega, og nemur
heildarfjárhæðin þó
minna en einum sjö-
unda af því sem Ólafur
Ragnar varði á sínum
tíma.
Vekur þetta ekki þá
spurningu hvort forseti eigi að fela
handhöfum forsetavalds að annast
skyldur embættisins á meðan hann
er í kosningaslag?
Ólíku saman að jafna
Eftir Guðrúnu
Pétursdóttur
Guðrún
Pétursdóttir
» Vekur þetta ekki þá
spurningu hvort for-
seti eigi að fela hand-
höfum forsetavalds að
annast skyldur embætt-
isins á meðan hann er í
kosningaslag?
Höfundur er háskólakennari.
Sé það haft fyrir
satt, að núverandi
borgarstjóri Reykja-
víkur hafi ekki þurft
að hafa sterkari svör
við spurningu um hvað
hann ætlaði að fram-
kvæma kæmist hann
að en að segja „bara
allskonar“ – og vinna
borgina – þá er
ástæða til að álíka
svar megi gefa við
flestum þeim spurningum sem
brenna á Íslendingum í lands-
málum og öðrum málum sem eru
ofarlega i umræðunni á síðustu
dögum og vikum.
Gjaldmiðill – til hvers?
Það er margra mál, að ekki þurfi
þjóð að hafa sérstakan gjaldmiðil,
hvað þá eigin þjóðargjaldmiðil.
Sannast það nú á evrunni, sem orð-
in er gjaldmiðill 27 Evrópuþjóða.
Furðulegt samt, að heill stjórn-
málaflokkur (þótt smækkandi sé)
haldi fast í að taka upp sammiðilinn
evru hér til að efla íslenskt hag-
kerfi – sem um leið þýddi að full-
veldi þjóðarinnar yrði afsalað að
fullu til hins óburðuga ríkja-
sambands í Evrópu.
Enn furðulegra þó, hvernig hinn
íslenski stjórnmálamaður setur
fram skoðun sína um framtíð-
argjaldmiðil hér á landi; krónan
áfram, evran eða einhliða upptaka
einhvers þess erlenda gjaldmiðils
sem „býðst“.
Furðulegastur er þó sá tvískinn-
ungur sem stjórnmálamenn, jafnt
og ráðgjafar þeirra hafa uppi með
orðalaginu „einhvern annan gjald-
miðil“, vitandi að ekki er um annan
erlendan gjaldmiðil að ræða fyrir
Ísland en Bandaríkjadollar.
Upplýst hefur verið að viðskipta-
ráðherra okkar hefur látið kanna
hvernig Íslandi myndi reiða af með
því að tengja krónuna kanadískum
dollar. Eflaust tengist sú könnun
þeirri (staðföstu?) afstöðu íslenskra
stjórnvalda að fyrr skuli allir
heimsins gjaldmiðlar koma til álita
áður en haft verði samband við
hinn bandaríska kapítalíska risa
sem hinn vestræni heimur notar þó
sem hækju til að staul-
ast við í fjár-
málakreppu hins vest-
ræna heimshluta.
Hvað sem verða
kann ofan á í gjaldmið-
ilsmálum Íslendinga er
framtíðin ekki björt
fyrr en að ákvörðun
tekinni um að halda ís-
lensku krónunni með
sérstakri styrkingu,
m.a. með myntbreyt-
ingu, fastgengisstefnu
og sérstakri lagasetn-
ingu um kaupgjalds-
og verðstöðvun á meðan almenn-
ingur aðlagast breytingunni – eða
upptöku Bandaríkjadollars sem
brátt mun í æ ríkari mæli verða
okkar viðskiptagjaldmiðill af aug-
ljósum ástæðum.
Orka – bara til að storka?
Hvað er vistvænni orka en sú
sem íslensk vatnsföll geta fram-
leitt? Hvílík ruglsjónarmið eru uppi
um að hefta eigi framleiðslu á
vatnsafli um ókomin ár – til góðs
fyrir „börnin“ okkar og „barna-
börn“! Eftirspurnin er sívaxandi
eftir þeirri orku sem Ísland getur
framleitt núna og í náinni framtíð.
Vatnsfallsorkan kann hins vegar
að verða minna virði eftir því sem
tímar líða með frekari þróun ann-
arra orkugjafa. sólarorka er einn
þeirra og enn aðrir nú óþekktir.
Lítill vafi leikur á því að það
muni – að nokkrum áratugum liðn-
um – vera talin skammsýni og mis-
tök mikil af núverandi kynslóð sem
deilir um „rammaáætlun“ að hafa
ekki virkjað fleiri vatnsföll en raun-
in er. Raunar flest virkjanleg
vatnsföll.
Það er eins og sumir Íslendingar
sem þykjast „öðrum þröstum
meiri“ – eins og segir í alkunnu
dægurlagi fyrri ára – vilji með
beinum hætti stöðva framþróun hér
og sem öflugust getur orðið fyrir
tilstilli vatnsfallanna, hér eftir sem
hingað til. Vilja geta klifað á því að
hér sé næg orka, en í raun bara til
að storka. – Hverjum?
Hvað er að honum Assad?
Og til þess að efna fyrirheit fyrir-
sagnar þessa pistils um „eilítið af
allskonar“ er rétt að víkja að líf-
seigri erlendri frétt sem klifað er á
dag eftir dag án þess að viðhlítandi
skýring fáist á hörmungunum sem
dynja á sumum íbúum Sýrlands síð-
ustu vikum eða mánuði. Nota orðið
„sumir“, því svo virðist sem stór
hluti þjóðarinnar í Sýrlandi styðji
forsetann dyggilega. – Er tengingin
við Palestínu/Ísrael annars vegar
og við Íran hins vegar orsökin fyrir
hikandi og óburðugum ákvörðunum
SÞ og fulltrúum þeirra?
Um afar vanbúnar fréttir er að
ræða, einkum íslensku ljós-
vakamiðlanna sem virðast ekki hafa
burði til að skilgreina fyrir íslensk-
um hlustendum og áhorfendum)
hvað þarna er á seyði í raun. Al-
Assad Sýrlandsforseti, vel mennt-
aður og frambærilegur sem hann er
í sínum vestrænu jakkafötum, held-
ur enn velli þrátt fyrir áskoranir al-
þjóðastofnana og meðbræðra sinna
í arababandalaginu um að lina tökin
og „semja“ (við hverja?) eða leggja
niður völd ella.
Þarna hljóta að liggja aðrar
ástæður að baki en hrein valdasýki,
líkt og mátti rekja þrásetu Gaddafi
Lýbíueinvalds á sínum tíma. – Veit
ekki betur en Íslendingar hafi sótt
Sýrland heim sem ferðamenn og
m.a. undir ferðastjórn fyrrum
blaðamanns Morgunblaðsins. Er
ekki hugmynd að fá þá ágætu og
fróðu blaðakonu til að segja frá
reynslu sinni af heimsóknum eða
dvöl sinni í þessu stríðshrjáða
landi? – Það er ekkert sem mælir á
móti því að íslenskir fréttafíklar fái
meira en nasasjón af þessu þrátefli
sem aðeins sést hér í endurbirtingu
erlendra fréttastofa. – Hin algenga
íslenska upphrópun Hvað er að
honum? – er fullkomlega eðlileg,
þótt við þekkjum manninn Assad
lítið meira en ekkert!
Eilítið af „allskonar“
Eftir Geir R.
Andersen »Upplýst hefur verið
að viðskiptaráðherra
okkar hefur látið kanna
hvernig Íslandi myndi
reiða af með því að
tengja krónuna kan-
adískum dollar.
Geir R.
Andersen
Höfundur er blaðamaður.
Reykjadalur og
Klambragil er einstök
náttúruperla í næsta
nágrenni við höf-
uðborgina og aðgengi
er þar mjög auðvelt fyr-
ir gangandi og ríðandi,
enda er þetta nú afar
vinsælt svæði fyrir
ferðafólk. Hægt er að
nálgast svæðið úr suðri
frá Rjúpnabrekkum of-
an við Hveragerði og frá línuvegi, sem
liggur inn á Ölkelduháls. Fjölmarga
kröftuga og fjölbreytilega hveri og
hverasvæði er að finna á þessu svæði.
Lífríki hvera er þar því að sama skapi
mjög margbreytilegt og hefur um ára-
bil verið rannsóknarefni bæði inn-
lendra og erlendra vísindamanna.
Undirritaður hóf rannsóknir í hvera-
líffræði á þessu svæði 1982 og á þeim
tíma var ekki hægt að aka inn á Öl-
kelduhálsinn og því meira ferðalag að
komast þarna, enda komu þarna fáir.
Ýmsir þekktu þó til svæðisins en það
var alls óþekkt meðal erlendra ferða-
manna, enda engar upplýsingar um
það í ferðabæklingum þess tíma.
Nú er hins vegar öldin önnur og er
svæðinu nú gerð rækileg skil í fjölda
ferðabóka, bæklinga og á netinu þann-
ig að stór hluti erlendra ferðamanna
sem hingað koma veit um það og fer
þarna inn eftir til að skoða stór-
merkileg náttúrufyrirbæri og sumir
baða sig í heita læknum í Reykjadaln-
um. Er nú svo komið að um 1.000
manns fara þarna um gangandi á
hverjum degi yfir sumarið, auk þeirra
sem fara ríðandi á vegum hestaleigu-
fyrirtækja. Ágangur á svæðið er því
orðinn mjög mikill, og nokkrar
skemmdir orðnar, mest þó af völdum
hesta. Í heild hefur þó tekist furðu vel
að varðveita svæðið þó helst virðist
vera eins og þetta sé einskismanns-
land með engu skipulagi og að allir
geti farið þar sínu fram eins og þeim
sýnist. Fyrir nokkrum árum skrifaði
fulltrúi hestaleigufyrirtækis gegn
virkjunum á Ölkelduhálsi, m.a. vegna
þess að vernda þyrfti Reykjadal fyrir
útivist og ferðamennsku. Þau skrif
virðist þó einkum hafa verið í eig-
inhagsmunaskyni, því nú standa þessi
fyrirtæki fyrir fyrstu alvarlegu og
óbætanlegu skemmdunum í Klambra-
gilinu, innst í Reykjadal. Þar er nú
verið að leggja breiðan veg ofan í gilið
og verið að grafa og steypa einhver
mannvirki með öflugum
tækjum. Þessar fram-
kvæmdir eru staðsettar
innan við 50 metra frá
sjóðandi hverum og sér-
stökum jarðmyndunum í
dalbotninum.
Hvar eru nú Ómar
Ragnarsson og umhverf-
isráðherra? Er þetta of
nálægt okkur til þess að
þetta sé nógu merkilegt
til að passa almennilega
upp á þetta svæði? Er
þetta virkilega „einskismannsland“
sem enginn ber ábyrgð á? Hvernig í
ósköpunum getur það gerst að einhver
hagsmunaaðili, eins og hestaleigufyr-
irtæki fái frjálsar hendur við fram-
kvæmdir á svona svæði? Ég hélt sann-
arlega að við værum komin lengra í
skipulegum og faglegum vinnubrögð-
um varðandi náttúruvernd en þetta.
Ég hef fullan skilning á því að fyr-
irtæki þurfi ákveðna aðstöðu vegna
starfsemi sinnar og ljóst er að þarna
er um talsverða hagsmuni fyrir ferða-
þjónustuna að ræða, sem þarf ein-
hvern veginn að koma til móts við, en
það á sannarlega ekki að gerast svona.
Ég hef heimsótt Yellowstone-
þjóðgarðinn í Bandaríkjunum, þar
sem 2-3 milljónir gesta koma á hverju
ári og það má vel líkja Reykjadalnum
við lítinn Yellowstone Park. Þegar yfir
þúsund manns er farið að koma dag-
lega inn á lítið svæði eins og Reykja-
dalurinn er þá er ljóst að fljótlega þarf
að huga að skipulagi og ýmissi að-
stöðu, t.a.m. salernum. Það er þó alveg
fráleitt að byggja slíka aðstöðu ofan í
náttúruperlunni miðri heldur á þetta
að vera í jaðri svæðisins eða utan þess
ef mögulegt er. Ég skora því á hlut-
aðeigandi aðila og yfirvöld að stöðva
strax þessa óhæfu og setja í gang al-
mennilega skipulagsvinnu, sem leiði til
þess að við getum öll áfram notið
þessa fallega svæðis en það verði ekki
skemmt í dæmigerðu íslensku hugs-
unarleysi.
Smáskemmdaferill
náttúruperlu
Eftir Jakob K.
Kristjánsson
Jakob K. Kristjánsson
»Um 1.000 manns fara
þarna um gangandi
á hverjum degi yfir
sumarið...
Höfundur er fyrrverandi prófessor
við HÍ og hefur birt um 130 vís-
indagreinar um lífríki hvera, m.a. í
Reykjadal.