Læknablaðið - 15.11.2002, Blaðsíða 44

UMRÆÐA & FRÉTTIR / A F SJÓNARHÓLI STJÓRNAR LÍ
Hagdeild lækna
Birna Jónsdóttir
Höfundur á sæti í stjóm
Læknafélags íslands.
Sjónarmið þau er fram koma í
pistlunum Afsjónarhóli
stjórnar eru höfundar hverju
sinni og ber ekki að taka sem
samþykktir stjórnar LÍ.
Nýafstaðinn aðalfundur Læknafélags íslands
(LI) er efst í huga mínum þessa stundina. Fundurinn
var gagnmerkur þar sem á honum samþykktu gal-
vaskir aðalfundarfulltrúar breytingar á lögum
félagsins sem líklega eru þær róttækustu í 50 ár.
Læknar eiga nú möguleika á að skipa sér niður á öðr-
um forsendum en landfræðilegri dreifingu.
Það er athyglisvert að skoða hvernig læknar skip-
ast í aðildarfélög eftir búsetu. Við erum heldur hlut-
fallslega fleiri á höfuðborgarsvæðinu en aðrir lands-
menn sem skýrist eðlilega af Landspítalanum. Aðild-
arfélög LÍ fá hvert um sig 10% af félagsgjöldum með-
lima sinna en þeir sem höfðu einstaklingsaðild að LÍ
greiddu allt félagsgjaldið þangað. Arið 2001 voru
stærstu aðildarfélögin: Læknafélag Reykjavíkur (LR)
sem fékk 73% af endurgreiðslunni, Félag ungra
lækna (FUL) 10%, og þriðja stærst er Akureyrarfé-
lagið með rúm 6% af endurgreiðslu.
Aðalástæða fyrir breytingum á uppbyggingu LÍ er
sú að tilteknir hópar lækna, til dæmis skurðlæknar,
vilja eiga möguleika á að gera eigin kjarasamning. LÍ
hefur verið stéttarfélag og hefur gert samning við
ríkið. Ekki er vilji þeirra sem berjast við að ná sjálf-
stæðum samningsrétti að kljúfa LI og því var þessi
leið valin að skilgreina aðildarfélög öðruvísi en gert
hefur verið.
Tilteknir hópar lækna hafa trú á að þeir sjálfir í
smærri einingum séu líklegri til að ná kjarasamningi
sem fellur að sérkröfum hópsins. Af eigin reynslu úr
samningagerð við ríkið sem sjálfstætt starfandi sér-
fræðingur veit ég að samninganefnd Tryggingastofn-
unar ríkisins áður fyrr og Heilbrigðisráðuneytis nú
skirrist ekki við að semja við litla hópa lækna.
Einn aðalfundarfulltrúi nefndi þörf á sameigin-
legu baklandi lækna í samningagerð. Framkvæmda-
stjóri LI, sem lengi hefur verið löglærður maður,
hefur verið samningamönnum lækna innan handar.
Þegar við blasir að æ fleiri hópar lækna semja sjálfir
má kannski hugsa sér að heildarsamtök lækna, LÍ,
kæmu sér upp sinni eigin hagdeild. Áætlanagerð og
kostnaðargreining í heilbrigðisþjónustu er umfangs-
mikil vinna sem krefst sérhæfðrar kunnáttu ef vel á að
vera. Án þess að ég þekki að gagni til í dag hjá samn-
inganefnd LR sem semur fyrir sérfræðilækna við Heil-
brigðisráðuneytið um sérfræðilæknaþjónustu utan
sjúkrahúsa trúi ég að mikið af gagnlegum upplýsing-
um sé þar að finna og kannski má byggja á langri
reynslu þeirrar nefndar vísi að hagdeild. Reyndar má
búast við því að LR verði það félag sem mest „veik-
ist“ fjárhagslega við uppstokkun lækna í aðildarfélög
og því eðlilegt að LÍ haldi uppi hagdeild sem þjónust-
ar aila lækna.
Skoðun formanns Samfylkingarinnar sem útvarp-
að var á dögunum varð einnig til þess að ég óskaði
okkur hagdeildar. Stjórnmálamaðurinn hljómaði í
mín eyru einhvern veginn svona, ég er þó ekki viss
um að hafa þetta orðrétt eftir:
„ Við vitum öll hvað það þýðir aðfœra sérfrœði-
lœknisþjónustu á einkastofur lœkna úti í bœ:
meiri álögur á sjúklinga og meiri peninga í vasa
sérfrœðinganna. “
Svei mér þá ef mér fannst mér ekki líða eins og
einhverjum Össuri í augnablik, ég snöggreiddist svei
mér þá. Eg hélt að álögur á sjúklinga hefðu aukist
vegna minnkandi kostnaðarþátttöku ríkisins. Og ég
fullyrði að mörg dæmi eru um að einstök læknisþjón-
usta er krónulega ódýrari í dag en hún var fyrir nokkr-
um árum vegna þess að verkið fluttist á stofu sérfræð-
ings úti í bæ. Þar sem heilbrigðisráðuneytið, sem er jú
framkvæmdavald ríkisins, ákvað að sjúklingsgjald
skyldi vera hlutfallsgjald af heildarkostnaði Iæknis-
verks en ekki fastagjald eins og verið hafði má neyt-
andinn þakka sínum sæla að sérfræðilæknisþjónusta
er ekki rekin af ríkinu meir en gert er.
Annar stjórnmálamaður sagði í útvarpinu um
daginn að núverandi stjórnarflokkar væru greinilega
uppgefnir á rekstri heilbrigðiskerfisins og tími kom-
inn til að skipta um valdhafa. Eg held að við ættum
frekar að skoða aðra rekstraraðila en ríkið, það trúi
ég væri ekki síðri kostur en að skipta um stjórnmála-
flokk í heilbrigðisráðuneytinu.
Því virkari þátttakendur sem við læknar erum í
ákvörðun sjúklingagjalds, því frekar er nauðsynlegt
að við höfum virka hagdeild. Sem sjálfstætt starfandi
sérfræðingum í fámennum hópi lækna sem er innan
við tíu manns, en sér sjálfur um samningsgerð við TR
um kaup á þjónustu, fyndist mér tíund minni af fé-
lagsgjaldi ekki illa varið í uppbyggingu hagdeildar og
þangað ætti að vera hægt að sækja verðmætar upplýs-
ingar bæði við samningsgerð og til þess að leiðrétta
einatt vafasamar og jafnvel rangar fullyrðingar sem
kjósendum er boðið upp á.
836 Læknablaðið 2002/88