Tímarit Máls og menningar - 01.06.1993, Blaðsíða 96

bálksins) er hruninn og hann hefur ekki fundið
annan í staðinn. En sem betur fer freistast hann
ekki til þess að reyna lifa í rústunum. Það er
styrkur Sigfúsar en um leið ein skýringin á
þeirri bölsýni sem einkennir Zombíbálkinn.
Hann veit að það er „ekkert á plötunni / lengur
nema flugur frasanna / þurrar og rykið í öllum
þeim / dýrindis gluggum deildanna / Zombt við
skulum aldrei / setja hana á aftur“. Af Zombí-
ljóðunum að dæma hefur Sigfús ekki fundið
nýja plötu.
Hver er Zombí?
HvererZombí og af hverju erhann vakinn upp?
Zombí er flótti skáldsins frá einsemdinni.
Zombí er líka hugarórar hans, blekking nætur-
innar — félagi í myrkrinu: „í myrkrinu / eru
ímyndun okkar / allir vegir færir / og hluti má
fullkomna/ að nýrri og nýrri vild“, segirSigfús
í 17. kvæðinu og heldur áfram:
Alnýjan mann til dæmis
og þar í nýtt eigið sjálf
jafnfágað og fjörustein.
En svo fallast þér
hendur líkt og fleirum
rétt áður en ljósið kentur
skítugt eins og strokleður (...)
Zombí er auðvitað í eðli sínu bam myrkursins
og það er Sigfús líka. „Myrkur er lífsgæði",
sagði hann í Mýrarenglarnir falla. En oftast er
Zombí í senn félagi skáldsins og lærisveinn.
Skáldið leggur lífsreglurnar, andvarpar með
honum, bölvar og huggar. Hefur framan af
nokkuð gott vald yftr sköpunarverki sínu, en
missir tökin þegar á ltður. Zombí rífur sig undan
heimi skáldsins, vill „verða eins og fólkið / er
flest svo fljótt / til að gleðjast yftr litlu“. Vill
flýja undan byrði vitundarinnar, horfa á heim-
inn án þess að reyna að skilgreina hann:
Eg veit Zombí
þú vilt loka á þetta
þú vilt frekar mæna áfram
í gatið góða sem kom í
vitundina daginn sem þú
tókst bæninni þinni
gröf. (66)
„Þú / genginn mér úr greipum“, segir skáldið
ekki laus við dapurleika í næsta kvæði. Síðan
kveður hann sköpunarverk sitt með föðurlegum
ráðum um hættu heimsins.
Skáldið reif Zombí upp úr gröfinni og ýtti út í
lífið. Og skáldið rífur líka í lesandann, kippir
honum upp úr gröf hversdagsleikans og ýtir út í
margslunginn heim orðanna. Zombí er því líka
lesandinn sem skáldið seiðir til sín. En við skul-
um hafa í huga að í skáldskap er ekkert öruggt
og því allt hægt. Þess vegna er Zombí það sem
þú vilt hafa hann. Eitt erþó víst: Zombí snýrekki
aftur til grafar sinnar, hvar sem hún er:
Og þegar þú heldur
að ég sé að rugla þig
markvisst og skipulega
skalt þú minnast þess að ég
er í þér falinn spegill
og því ertu til.
Og
á milli okkar
algróið leiðið
ómerkt. (73)
„það er magnaður galdur“
Sigfús er heimspekilegt skáld. Ljóð hans eru
ekki eldingar í sálarlífinu sem framkalla þrumur
hjá lesandanum, heldur úthugsuð frá byijun til
loka. I An fjaðra var heimspekin dragbítur á
ljóðið; hugsunin skyggði á ljóðrænuna. Ég er
ekki að segja að skáld eigi ekki að hugsa og
ljóðin að streyma frá þeim l£kt og þau væru
haldin heilögum anda. Flest ljóðskáld eru heim-
spekileg í eðli sínu en hinn ljóðræni þáttur er
sterkari og mörg af bestu ljóðunum kvikna því
sem tilfinning. Heimspekin — eða lífsskoðunin
öllu heldur — er hjálpartæki. í „Strandhögg-
inu“, lengstu sögu Mýrarenglanna, eroft vitnað
í Einar Benediktsson og í Zombí er skemmtileg
94
TMM 1993:2