Þjóðmál - 01.06.2014, Síða 50

Þjóðmál SUmAR 2014 49
þegar ég er á slíku sveimi . Svo skrifaði ég
þessa síðustu bók á leiðinni líka . — Með
frægðina er líkt og ferðalögin, minna en ég
vildi, nafnið að lafa í að verða heimsþekt
— meðal bókamanna, og þó hygg ég fáa
hafa heyrt mín getið í Kína! (Á japönsku
hef ég þó verið þýddur .) — En ég er
hættur að hugsa um alt þetta í sambandi
við Íslandsferð . Nú vil ég „heim“ og slá
föstu, að ég er þar jafn heimilislaus og
annarsstaðar! Þá hugsa [ég] að Noregur
veiti mjer á eftir þá hugarins rósemi sem
ég þarf til að klára „Det hellige fjell“ . —
Þér spyrjið nú sjálfan yður hvern
skollann maðurinn meini með því að ausa
upp þessari raunarollu fyrir yður? Og sama
segi ég! — Kannski er ástæðan sú að þó
mjer sé kært til norðmanna: eigi þeim líf
mitt að þakka, fyrir nú utan allt annað, og
þó ég eigi hér þónokkra ágæta vini, þó ég
skilji þá (norðm .) sjálfsagt betur en flestir
útlendingar hafa gert, — þá er það nú svo
að þeir skilja ekki það sem er íslenskt í
mjer, því það er eðli þeirra fjarlægt . Ég hef
fyrir löngu hætt að vona það eða óska þess .
Við verðum jafngóðir vinir fyrir því, því
betra fólk og ærlegra finst ekki; (það er að
segja, að undanteknum vesturnorsurum!)
— En ég er enn of ungur til þess að vera
„eremit“ sálarlega, og það kemur fyrir að
svona bréf verða árangur þeirra leiðinda
sem af því stafa . Þetta lagast náttúrlega
þegar árin færast yfir, því auðvitað veit ég
að hvar sem á hnöttinn kemur er það svo,
að „frá himmelrand til himmelrand staar
uten maal og mæle — den ensomhet som
ingen kan — med nogen andan dele .“ Og
það er hábölvað að það skuli vera svo; og
ég neita að trúa því, þó ég viti sannleikann!
— Því hvers virði er sannleikurinn, hvers
virði er vissa, þegar gullnar vonir koma
með ljósi hvers dags sem rennur — vonir
sem kæra sig kollóttar um skegg allra
stærri og minni vitringa og lofa öllu því
sem þeir neita að sé til . Já, mjer liggur við
að slá upp á „kiljönsku“ og segja: þeim
sannleika gef ég langt nef og sparka í
skottið á honum! –
Svo ég snúi mér að öðru, — þakka
yður kærlega fyrir ritdóminn um „Livets
morgen“ . Mjer er ekki annað skiljanlegt
en að talsvert oflof hafi verið í honum
en það gerir ekkert til; ég gladdist yfir
mannúðinni sem mjer fanst vera í honum
og fyrir hana þakka ég sérstaklega . —
Nóttina fyrir daginn sem ég fór frá
landi, dreymdi mig tvo einkennilega
drauma — ef drauma skyldi kalla, því
ég er ekki enn viss um hvort ég var með
öllu sofandi! Annar þessara drauma kom
dálítið við yður! Ég þekti þá mjög lítið til
yðar, hafði rétt séð yður! — Í öllu falli gat
ég á engan hátt vitað það um yður sem
ég fjekk að vita í draumnum, því vakandi
fékk ég fyrst vitneskju um það — sjö —
7 — árum síðar! — Því miður get ég ekki
sagt yður drauminn brjeflega, en mjer
segir svo hugur um að við eigum eftir
að hittast og talast við einhvern tíma, og
kanski oftar en einusinni .
Þetta síðasta er nú kanski hin eiginlega
ástæða fyrir að ég skrifa — og sendi —
þetta bréf . — Því ég hef nefnilega skrifað
yður einusinni áður en það bréf fór í
ofninn! (Eftir ritdóm yðar um „[?]T .m .“)
Nú er líklega nóg komið af svo góðu?!
Og nú skal ég hætta .
Ég heyri sagt að þér séuð orðinn bóka-
vörður á Landsbókasafninu . Þar inni hef
ég sannarlega sett saman alt það falleg­
asta sem ég hef gert — og líklega geri ég
aldrei neitt sem er fallegra . Oft hefur mig
langað þangað .
Verið þjer nú sælir . Það var gaman að
spjalla við yður þessa stund, og ég vona
þjer takið mjer það ekki illa upp?
Yðar einlægur,
Kristmann Guðmundsson