Félagsbréf - 01.12.1962, Blaðsíða 20

INGÓLFUR PÁLMASON
Þœttir úr sögu Flateyjarbókar
i.
jP'lateyjarbók er stærst allra íslenzkra skinnbóka eða 225 blöð alls í stóru arkar-
broti; hæð blaðanna að jafnaði 42 cm og breiddin 29 cm. Hún er heil
og hvergi skemmd svo að torlæsileg sé, en það er meira en sagt verður um flest
hinna fornu íslenzku handrita. Á 18. öld var hún bundin í tvö þykk bindi og er nú
geymd í Konungsbókhlöðu í Kaupmannahöfn, Gamla handritasafninu (Gl. kgl.
sml. 1005 fol.). Öll er bókin úr garði gerð af hinni mestu stórmennsku og ytri
frágangur allur hinn ríkmannlegasti. Upphafsstafir eru dregnir í mörgum lit-
um, stundum skreyttir blómaflúri og myndum, einkum þar sem skiptir sögum
eða þáttum. í bókina hefur þurft 113 kálfskinn, því að brotið er svo stórt, að
ekki fengust fleiri en tvö blöð úr hverju skinni. Má af slíku marka, að ekki hefur
verið á allra færi að efna til svo veglegrar bókar.
II.
Flateyjarbók er einnig sérstæð að því leyti, að í henni sjálfri er skýrt frá
eiganda hennar, efni og skrifurum. Fyrsta blaðsíða bókarinnar er óskrifuð,
en aftan á blaðinu stendur formáli, og er hann á þessa leið:
„Þessa bók á Jón Hákonarson. Er hér fyrst á kvæði, þá hversu Noregur byggð-
ist, þá frá Eireki víðförla, þar næst frá Ólafi konungi Tryggvasyni meðr öllum
sínum þáttum. Því næst er saga Ólafs konungs hins helga Haraldssonar meðr öll-
um sínum þáttum ok þar meðr sögur Orkneyja jarla. Þá er Sverris saga, þar eftir
Hákonar saga gamla með sögu Magnúsar konungs, sonar hans. Þá er þáttr Einars
Sokkasonar af Grænlandi, þar næst frá Helga ok Ulfi hinum illa. Þá hefr upp
annál, þegar heimrinn er skaptr. Tekr hann allt til þess, er nú er komit heirn-
stöðunni. Hefir skrifat Jón prestr Þórðarson frá Eireki víðförla ok Ólafs sög-
urnar báðar, en Magnús prestr Þórhallsson hefir skrifat upp þaðan ok svá þab