Félagsbréf - 01.12.1962, Blaðsíða 27

JORGE LUIS BORGES
Babýlóníuhappdrœttið
hef verið ræðismaður eins og allir aðrir í Babýlóníu, og eins og allir aðrir
hef ég verið þræll; ég hef reynt almætti, ónáð, ánauð. Sjáið: vísifingur
vantar á hægri hönd mína; gegnum þessa rifu á skikkjunni skín í rautt ör
á kvið mér. Það er annað teiknið, Bet. Við tunglfyllingu veitir þetta teikn
mér vald yfir mönnum sem eiga Gimel að teikni, og vegna þess er ég háður
þeim sem lifa í teikni Aieps; þeir eru með þverrandi tungli skuldbundnir Gimel-
mönnum. Ég hef kæft heilög naut í morgunsárið, í kjallara, andspænis svörtum
steini. Ég hef verið ósýnilegur heilt tunglár. Kallaði ég svaraði mér enginn. Ég
hnuplaði brauði cg var ekki hálshöggvinn. Ég hef reynt óvissu, ástand óþekkt
Grikkjum. I eirlitum klefa, andspænis þögulum silkiklút böðulsins, brást mér
ekki von; í nautn hvarf mér ekki felmtur. Heraklíð frá Pontus furðar sig
á því að Pýþagóras þykist muna að hafa áður verið Pyrrhus og þar áður
Evforbus og þar áður enn annar; ég þarf hvorki að grípa til svika eða gera
mér dauðann að skálkaskjóli til að rifja upp svipaðan feril.
Þennan fjölbreytileik, næstum ógnvekjandi, þakka ég happdrættinu, stofnun
sem er óþekkt í öðrum löndum eða starfar þar í ófullkominni eða dulbúinni
mynd. Ég hef aldrei rakið sögu þess; ég veit öldungunum ber ekki saman um
það; ég veit ekki meir um happdrættið en óstjörnufróður maður um mánann.
Ég heyri til vitfirrtu landi þar sem happdrættið er drjúgur hluti daglegs veru-
leika; og þar til í dag hef ég aldrei gefið því gaum frekar en eigin hjarta
eða órannsakanlegum vegum guðanna. Nú í dag, langan veg frá Babýlóníu
og ástþekkum siðum hennar, hugleiði ég happdrættið, ekki undrunarlaust; og
ég man svívirðilegar getsakir sem grímubúnir metin muldra í rökkrinu.
Éaðir minn sagði iðulega að á fyrri tíð — fyrir öldum síðan, eða árum? —
hefði happdrættið verið alþýðlegur leikur í Babýlónj'u. Hann sagði (ég veit
ekki hvort hann hafði rétt fyrir sér) að rakarar hefðc: selt fyrir koparskilding
hluti af beini eða bókfelli og rista rúnum. Síðan var dregið úr hlutunum um