Ljóðormur - 01.06.1990, Blaðsíða 43

Eysteinn Þorvaldsson 41
Eysteinn Þorvaldsson
Spunnin sannindi
Yfirlitshugleiðing um ljóð nýrra höfunda 1989
spinn úr kuida og hita
sannindi
sem ég trúi að vild
segir ungt skáld í einu þeirra ljóða sem vitnað verður í hér á eftir.1
Skáldin halda áfram að spinna og vefa okkur ljóðin, og síöasta ár var
af ýmsum ástæðum merkisár í íslenskri ljóðagerð. Út komu óvenju-
margar góðar Ijóðabækur eftir skáld á ýmsum aldri. Hér verður ekki
slegið máli á gæði uppskerunnar í heild, en hvað magn varðar blasa
við þrjú skrefalöng íslandsmet (og að sjálfsögðu heimsmet miðað
við höfðatölu): Út komu a.m.k. 82 Ijóðabækur, frumsamdar og
þýddar. Misjafnlega blómleg er þessi gróska eins og nærri má geta,
en hún sýnir ótvírætt að orðið lætur ekki að sér hæða; Ijóðið hefiir
ekki kafnað í kverkunum á tækniófreskjunni sem stundum virðist
ætla að gleypa allt og alla. Annað metið eru a.m.k. 26 Ijóðabækur
eftir ný skáld, þ.e. höfúnda sem bera nú á borð sína fyrstu bók.
Skáldin eru raunar nokkru fleiri en bækumar, þ.e. 37, því að í
fjómm tilvikum eru tveir eða fleiri um bók, en í einni þeirra, tví-
menningsbók, er þó einungis annar höfundurinn nýgræðingur.
Þetta er með ólíkindum ríkuleg viðbótamppskera að magni, en um
gæðin eða notadrýgindin fyrir sálartetrið verður nokkuð spjallað
hér á eftir. Skrá með titlum bókanna og nöfnum höfúnda þeirra er
aftan við þessa grein. Þriðja metið var svo sett í kvennaflokki því að
7 bækur af þessum 25 em eftir konur og hluti af tveimur f viðbót,
og slíkt hefur aldrei dunið yfir áður. Konur hafa í hæsta lagi verið
tvær í nýliðasveitinni á ári hverju, stundum ein og oft engin. Allar
em þessar tölur byggðar á þeim bókum sem Ljóðormi hefur tekist
að komast yfir eftir allrækilega leit en ritið hefur jafnan reynt að
setja saman Ijóðabókaskrá sem nær til allra Ijóðabóka, stórra og
smárra, bæði í opinbemm útgáfúm og einkaútgáfum. Langflestar
þessar nýskáldabækur em fallegar og vandaðar að gerð og allmargar
þeirra skreyttar listaverkum. í einni þeirra, Eyktum, em Ijóðin jafn-
framt I enskri og þýskri þýöingu, og í annarri, Með dýrðlegu borð-
haldi og indcelli sönglist em ljóðin þýdd á rússnesku, en slíkur
hcimsbúskapur er harla óvenjulegur í útgáfú fmmsamdra ljóða.
Meirihluti bókanna er gefin út af höfúndum sjálfúm en fimm bækur
af rótgrónum útgáfufyrirtækjum. Það veldur nokkm um kraft þess-
arar flóðbylgju að átta ljóðasmiðir mynduðu einskonar útgáfúsam-
vinnufélag, sem þeir nefna Goðorð, og er þetta einstætt og athyglis-
vert framtak. Fimm af þessum átta goðorðsmönnum em nýliðar.
Ekld er ætlunin að gera hér allsherjarúttekt á þessum nýja ljóða-
feng. Aliur samanburður á þessum ljóðum er líka varhugaverður
nema það sé haft f huga að aldur höfunda, tfmaskyn þeirra, listrænn
metnaður og allar forsendur em afar mismunandi. En hér verða
raktir nokkrir áhugaverðir þættir í þessum nýbökuðu ljóðabókum.
Nærtæk spuming er t.d. þessi: Er munur á kveðskapnum eftir