Morgunblaðið - 09.07.1997, Blaðsíða 24

Morgunblaðið - 09.07.1997, Blaðsíða 24
24 MIÐVIKUDAGUR 9. JÚLÍ1997 MORGUNBLAÐIÐ T STOFNAÐ 1913 ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík. FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson. RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. STÖÐUGLEIKI í ST J ÓRNMÁLUM FRIÐRIK Sophusson hefur gegnt embætti fjármála- ráðherra samfleytt lengur en nokkur annar íslenzk- ur stjórnmálamaður, eða í 2.260 daga. Fyrra metið átti Magnús Jónsson frá Mel, sem var fjármálaráðherra fyrir Sjálfstæðisflokkinn í viðreisnarstjórninni, en ferill hans sem fjármálaráðherra spannaði samfleytt 2.258 daga á árunum 1965 til 1971. Viðreisnarstjórnin, sam- stjórn Sjálfstæðisflokks og Alþýðuflokks, sat lengur að völdum en nokkur önnur íslenzk ríkisstjórn, frá nóvem- ber árið 1959 til júlí 1971, eða í tæp 12 ár. Stöðugleiki hefur ekki verið mikill í íslenzkum stjórn- málum á lýðveldistímanum, mældur í líftíma ríkis- stjórna, ef viðreisnarárin eru undanskilin. Ríkisstjórn Geirs Hallgrímssonar sat út kjörtímabilið 1974 til 1978 og ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar sat allt kjör- tímabilið 1983 til 1987, en aðrar lifðu skemur. Allt bendir til að tvær ríkisstjórnir í röð, undir forsæti Dav- íðs Oddssonar, sitji út tvö heil kjörtímabil Alþingis á líðandi áratug. Það færir okkur heim sanninn um að stöðugleikinn í íslenzku þjóðfélagi nær ekki aðeins til atvinnu- og efnahagsmála, heldur einnig til stjórnmál- anna. Það er engin tilviljun að fjármálráðherra situr lengi á líðandi áratug sem á viðreisnartímanum á 7. áratugn- um. Nú sem þá hefur þjóðarbúskapurinn brotið af sér haftahlekki og rétt í kjölfarið úr kút efnahagslegra erfiðleika. Verðbólgudraugurinn hefur verið kveðinn niður, stöðugleiki í efnahagslífi fest rætur, almannakjör batnað og ríkisbúskapurinn nálgast jöfnuð. Það þarf á hinn bóginn sterk bein til að þola góða daga, það er að sporna gegn þensluáhrifum góðærisins. Mest er um vert að halda ríkisútgjöldum í skefjum, greiða niður erlendar skuldir og hanna skilyrði og hugarfar til hlið- stæðs sparnaðar fólks og samfélags og grannríki státa af. NÆSTLÆGSTU IÐGJÖLDIN OPINBER NORRÆN skýrslugerð um tryggingamál sýnir, að íslenzk tryggingarfélög bjóða næstlægstu iðgjöld á Norðurlöndum fyrir heimilistryggingar og líf- tryggingar. Aðeins í Svíþjóð er unnt að fá þessar trygg- ingar fyrir lægri iðgjöld. Miðað við þau umbrot, sem verið hafa undanfarin misseri á íslenzkum trygginga- markaði, ekki sízt bílatryggingum, hlýtur þessi niður- staða að koma mörgum Islendingum þægilega á óvart. Skýrslan var gerð á vegum norrænu ráðherranefndar- innar og nefnist „Ráðgjöf og aukið gagnsæi á trygginga- sviðinu", en neytendum er nú heimilt að kaupa trygging- ar hvar sem er á Evrópska efnahagssvæðinu. Neytenda- samtökin hafa skýrt frá þáttum úr skýrslunni, m.a. um heimilistryggingar og líftryggingar og segir Jóhannes Gunnarsson, framkvæmdastjóri þeirra, m.a.: „Frammistaða íslenzku tryggingafélaganna í saman- burði við tryggingarfélög á öðrum Norðurlöndum er ágæt. Fram kemur, að verð á heimilis- og líftryggingum er næstlægst á íslandi." Hann bendir og á, að íslenzku tryggingarfélögin eru þau einu sem eru með sérstakan bótaflokk vegna slysa í frítíma og ásamt þeim sænsku með bótaflokk vegna líkamsárásar. Hins vegar vanti bótaflokk vegna réttaraðstoðar og vegna greiðslukorta- tryggingar. Neytendasamtökin vekja athygli á, að niður- stöður skýrslunnar sýni, að neytendur hafi ríka þörf fyrir ráðgjöf óháða tryggingarfélögunum. Það er vafa- laust rétt, því skilmálar eru mismunandi milli trygging- arfélaga í ýmsum löndum Evrópska efnahagssvæðisins auk þess sem iðgjöldin ery breytileg. Það er fagnaðarefni, að íslenzku tryggingafélögin eru fyllilega samkeppnisfær við erlend félög á sviði heimil- is- og líftrygginga. Islendingar eru svo vanir því að vörur og þjónusta séu dýrari hér en annars staðar að niðurstöður á borð við þessar koma fólki á óvart en eru um leið mjög ánægjulegar. NORRÆNI stjörnusjónaukinn í turni sínum á Strákakletti. Þyngdar- linsur, dui- stirniog hulduefni íslenskar rannsóknir með Nor- ræna stjörnusjónaukanum: * Með þátttöku Islendinga í norrænu samstarfi um rekstur Norræna stjömusjónaukans á La Palmaer,aðmatiEinarsH.Guðmundssonar og Ömólfs E. Rögnvaldssonar, hafíð nýtt tímabil í sögu stjamvísinda hér á landi. VETRARBRAUTAHÓPURINN og ílöngu deplarnir eru flestir mism vetrarbrautinni, sem er á bak við Hubblessjói EÐ þátttöku íslendinga í norrænu samstarfi um rekstur stjörnusjón- auka á La Palma er hafið nýtt tímabil í sögu stjamvísinda hér á landi. íslenskum stjömufræðingum er nú í fyrsta skipti tryggður aðgangur að háþróuðu mælitæki á einum besta stað sem völ er á til stjörnuathugana. Hing- að til hefur algjör skort- ur á nútíma tæknibún- aði staðið þróun greinar- innar mjög fyrir þrifum og meðal annars gert það að verkum að rannsóknir íslenskra stjamvís- indamanna hafa nær eingöngu verið fólgnar í útreikningum og líkana- gerð. Slíkar rannsóknir hafa að sjálf- sögðu skilað umtalsverðum árangri, en nú gefst að auki langþráð tæki- færi til að framkvæma nákvæmar mælingar á hvers kyns fyrirbæram í óravíddum himingeimsins. í greinarkorni þessu verður gef- in stutt lýsing á Norræna sjónauk- anum og jafnframt sagt frá áætl- unum um fyrstu íslensku stjarn- mælingarnar á La Palma. Verkefn- ið felst í því að nota svokölluð þyngdarlinsuhrif til rannsókna á mjög fjarlægum vetrarbrautum og dulstirnum. Markmiðið er fyrst og fremst það að kanna magn og dreifingu svonefnds hulduefnis í hópum vetrarbrauta. Þetta dular- fulla efni hefur áhrif á venjulegt sýnilegt efni með þyngd sinni en er sjálft ósýnilegt. Þrátt fyrir ítar- legar rannsóknir er ekki enn vitað hvers eðlis hulduefnið er, en þyngdaráhrifin gefa upplýsingar um dreifingu þess í geimnum, og nú þegar er vitað að magn þess er mun meira en sýnilega efnisins. Mælingar á hulduefni gefa því mikilvægar upplýsingar um efnis- þéttleika alheimsins, en af þéttleik- anum ræðst það hvort alheimurinn heldur áfram að þenjast út eða ekki. Ef heppnin er með gætu mælingar á dulstirnum einnig gef- ið vísbendingar um útþensluhraða alheimsins og þar með um það hversu langur tími er liðinn frá sjálfum Miklahvelli. Vinnan í kringum þessi fyrstu verkefni mun að auki veita íslensk- um stjörnufræðingum dýrmæta reynslu í notkun sjónaukans, sem án efa kemur að góðum notum við önnur rannsóknarverkefni í fram- tíðinni.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.