Alþýðublaðið - 24.12.1947, Blaðsíða 27

]ólnblafí "A/þý(1 ublahúns
27
í síðastliðin 11 ár, eða frá 1936.
Hann hefur setið margar ráð-
stefnur erlendis, bæði fyrir lands-
ins hönd og flokkssamtakanna.
V.
Það er víst óhætt að fullyrða
það, að fáir eða engir íslenzkir
stjórnmálamenn hafa verið ofsótt
ir eins hatramlega af andstæðing-
unum og Stefán Jóhann Stefáns-
son. Hefur dunið á honum látlaus
rógur í meira en heilan áratug.
Ástæðan liggur Alþýðuflokks-
mönnum, og raunar flestum öðr-
um, í augum uppi. Sigur þeirra,
sem staðið hafa fyrir ofsóknunum
gegn honum, yfir Alþýðuflokknum
og hinni sósíaldemókratisku stefnu
hans, hefur strandað fyrst og
fremst á Stefáni, að svo miklu
leyti, sem hægt er að þakka
það nokkrum einstökum manni.
Alþýðuflokkurinn hefur gengið
í gegnum tvær klofningstil-
raunir á 17 árum. Hin fyrri
var (tiltölulega meinlaus, hin síð-
aril hsettulegri. Þegar hún stóð
sem hæst, féll' ásitsælasti foringi
flokksins í valinn, og varaformað-
ur flokksins, sem lengi hafði bor-
ið mikið á og var harðduglegur
maður, gekk óvinunum á hönd.
Aðstaða flokksins mun því þá
hafa verið erfiðari og tvísýnni en
nokkurs annars íslenzks stjórn-
málaflokks nokkru sinni. Óg
bylgjurnar brotnuðu þá fy-rst og
fremst á Stefáni Jóhanni Stefáns-
syni. Hann hvikaði aldrei og utan
um hann og örfáa aðra úr foringja
liði flokksins söfnuðust nú þeir
kraftar, sem voru albúnir að berj-
ast fyrir stefnu flokksins eins og
hún hafði verið mörkuð frá upp-
hafi. Á þessum mánuðum og ár-
um barðist Stefán Jóhann þraut-
seigari baráttu en ég hef vitað
nokkurn íslenzkan Alþýðuflokks-
mann berjast. Hann lagði nótt við
dag, fór fund af fundi, bæ frá bæ
og skapaði þann kraft í stefnuna
og þá vissu um sigur lýðræðisjafn
aðarstefnunnar, sem við klofning-
inn var farin að dofna hjá mörg-
um, og nægði til að sigrast á erfið-
leikunum. Hann lét aldrei undan,
ekki í teinu einasta atriði.
Það var heldur ekki nein til-
viljun, að Stefán Jóhann varð
fyrr valinu, þegar Jón Baldvinsson
féll frá. Jón hafði að vísu bent á
hann sem eftirmann sinn. En auk
þess vissu félagarnir, sem um
fjölluðu, að enginn af leiðttogum
flokksins hafði kosti Jóns Bald-
vinssonar í teins ríkum mæli og
hann. Hann missti1 aldrei jafnvægi,
hvað sem á gekk. Hann naut
trausts fyrir sanngirni og fórn-
fýsi. Hann taldi aldrei neitt starf
eftir sér, hversu erfitt og tvísýnt
setm það var. Hann hafði ætíð ver-
ið albúinn að leggja sig allan fram
hvar sem flokkurinn og samtökin
þurftu á honum að halda. Og hann
kunni öl'Ium mönnum betur að
jafna deilur og sætta mismunandi
sjónarmið — Hann var rökfastur
og prúður ræðumaður, áreitnis-
laus v.ið aðra að fyrra bragði, en
fastur eins og klettur og harður,
þegar þess þurfti með. Hygg ég
líka, að landsmenn almennt hafi
kynnzt forsætisráðherranum þann
ig á síðustu tímum.
VI.
Ég hef fáa íslenzka jafnaðar-
menn þekkt, sem lesið hafa eins
mikið um verkalýðshreyfinguna
og jafnaðarstefnuna og hann.
Hann þekkir betur en inær allir
aðrir flokksfélagar sögu bræðra-
Hús forsætisráðherrans við Ás- -
vailagötu.