Alþýðublaðið - 24.12.1947, Blaðsíða 26

2®
Jólabluð Alþýðublaðsins

Elzíi sonur forsætisráðherrabjónanna, Stefán Valur, er ehki á myndhmi,
Hann var sjómaður í siglingum, er myndin var tekin. Hinir tveir, Björn
og Ólafur, sjást hér í skrifstofu föður síns.
vegar lék mér forvitni á að kynn-
ast félagsskap verkamanna. Svo
las ég eitt sinn bók um jafnaðar-
stefnuna, sem Ólafur fríkirkiu-
prestur þýddi, og eitthvað las és?
af Hku efni. sem- dr. Á"úst H.
Biamason hafði skrifað. É<? tók
líka fliótt afstöðu be?ar éa kom í
skóla. Annars var heimastiórnar-
stefnan ráðandi á heimili mínu. Éq
var eini sjáílfstæðismaðurinn — cg
ienti því oft í rimmum. Þegar ég
kom svo hingað suður, gekk ég í
Jafnaðarmannafélagið. Það mun
hafa verið 1918. En því miður á
ég ekki skírteinið, sem ég fékk þá.
Elzta félagsskírteini mitt, sem ég
á, er frá 1921.“
Og það var einmitt þá, sem við
kynntumst. Ég var þá klæðskera-
lærlingur og tók á móti Stefáni,
ungum student, sem vildi fá föt
hreinsuð. Ég vissi, að hann var
jafnaðarmaður, en mér fannst
ekki skaða að hvetja hann; ekki
var alveg víst sð hann væri nó<?u
áhúgasamur. Ég sasði mjö<? ákveð
inn: „Það er fundur í kvöld. Þú
kemur vitanlega á fundinn.“ Ég
man, að Stefán hló giaðlega, —■
eins og hann raunar hlær all'taf,
og fullvissaði mig um, : að hann
jmundi mæta. Og ég var ánaegður
imeð. svarið.
Það var líka þetta ár, sem Stefán
Jóhann kom fyrsta sinni opinber-
lega fram sem Alþýðuflokksmað-
ur. Hann gekkst, ásamt um 30
öðrum stúdentum, fyrir fundi í
Bárunni, og höfðu stúdentarnir
heitstrengit að koma Jóni Bald-
vinssyni á þing. Þetta varð sögu-
legur fundur og hatrammur. Og
Jón Baldvinsson fór inn á þing
sem fyrsti raunverulegi Alþýðu-
flókksmaðurinn á alþingi. Upp
frá þessu varð Stefán Jóhann virk.
ur kraftur í allri baráttu og starf-
semi Alþýðufflokksins og Alþýðu-
sambandsins. Og traust á honum
meðal félaganna -fór vaxandi með
hverju ári. 1924 var hann kosinn í
bæjarstjórn Reykjavíkur og var
bæjarfulltrúi til 1942 eða í sam-
tals 18 ár. Hann var oft í kjöri
fyrir fflokkinn á fyrstu árum hans
og plægði akúrinn. 1934 var bann
svo kosinn á þing fyrir Reykjavík,
en 1937, þegar flokburinn varð
fyrir nokkrum afturkipp, féll
hann, en var kosinn aftur 1942 og
hefur síðan áít sæti á alþingi, síð-
an 1946 sem landkjörinn þingmað-
'ir. Hann va<r kosinn í stjórn Al-
þýðusambandsins, sem þá var
~ama Og stjórn Alþýðuflokksins,
1924, ‘rítari sambandsins var
- hann kösinn 1932. Við lát Jóns
Baldviæsonar, 1938, var hann
kjörinn eftirmaður hans sem for-
seti Alþýðusambandsins og for-
maður Alþýðuflokksins og hefur
því í næstkomandi marzmánuði
verið formaður flokksins í 10 ár.
Stefán Jóliann var félagsmálaráð-
herra 1939—1942 og fór þá jafn-
framt með utanríkismál. Þegar
Drnmörk var heirnumin, en danska
utanríkisráðuneytið fór með utan-
ríkismál okkar, tókum við þau
mál að fullu í okkar hendur, og
var Stafán. Jóbann því fyrsti utan-
ríkisráðherra fslands. Forsætis-
ráðherra varð hann, fyrsti for-
sætisráðherra Alþýðuflokksins, er
hann myndaði núverandi tríkis-
stjórn, 4. febrúar síðastliðinn, og.
hefur hann einnig með höndum
félagsmálefnin. Stefán hefur og
verið formaður norræna felagsins