Morgunblaðið - 15.12.1960, Qupperneq 12

12
MORGVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 15. des. 1960

Utg,- H.f. Arvakur Revkiavtlt.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar' Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason tra Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók.: Arni Ola, simi 33045
Auglýsmgar: .Arni Garfiar Kristuisson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 2?t80.
Askriftargjald kr 45.00 á mánuði mnaniands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
NATO OG
SAKLEYSINGJAR
TMT E N N standa að vonum
agndofa gagnvart því, að
til skuli vera íslendingar,
sem vegsama einhverja
mestu glæpi veraldarsögunn-
ar. í Þjóðviljanum í fyrra-
dag er hælzt um.yfir því, að
glæpastjóri* Stalins skyldi af-
má Eystrasaltsríkin, myrða
fjölda borgaranna og flytja
aðra í útlegð, en undiroka
þá, sem ekki höfðu mátt
eða aðstöðu tíl að standa í
forystu. Þess í stað voru svo
fluttir Sovétkommúnistar til
landanna og öll þjóðarein-
kenni afmáð. Þessir glæpir
eiga ekki hliðstæður á seinni
tímum aðrar en Gyðingaof-
sóknir nazista.
Athyglisverðast er þó, að
þessi óður til ofbeldisins
skuli koma fram í grein, sem
að meginuppistöðu eru árásir
á Atlantshafsbandalagið. Fer
ekki á milli mála að greinar-
höfundur gerir sér ljóst, að
NATO er helzti Þrándur í
Götu fyrir því að ógnarörlög
Eystrasaltsríkjanna endur-
taki sig meðal annarra þjóða.
Og vissulega er sú ályktun
greinarhöfundar rétt.
En þessi íslenzki dýrkandi
glæpa og mannhaturs þekkir
fullvel sögu Eystrasaltsríkj-
anna. Honum er það kunn-
ugt, að þau öðluðust sjálf-
stæði sama ár og ísland. —
Hann veit að þessi ríki sóttu
ört fram til hagsældar. Þar
ríkti fullt einstaklingsfrelsi,
velmegun og almenn mennt-
un. Þau voru í engu eftir-
bátar íslendinga frá 1918 og
fram að styrjöldinni. En
skjótt skipast veður í lofti.
Þegar lýðræðisþjóðimar áttu
í höggi við nazista, sætti
glæpaklíka Rússa færis og
myrti í bókstaflegri merk-
ingu þessar þjóðir.
Þessa glæpi kallar hið ís-
lenzka málgagn kommúnista
„mannfélagslega þróun“. Og
bætir því við, að „nú er ekki
aðeins vonlaust um að hann
(þ. e. kommúnisminn) verði
sigraður, heldur má jafnvel
telja víst að hann beri sigur
af hólmi yíir auðvaldsheim-
inum“.
Tilbeiðslan á illvirkjunum
leynir sér ekki, en hinsvegar
læðist fram vantrúin á eigin
fullyrðingum um, að hin
„mannfélagslega þróun“ glæp
anna muni halda áfram. Og
þar er komið við kvikuna,
hið bölvaða NATO, sem ætl-
ar að stöðva „þróunina.“
Á íslandi eru til sakleys-
ingjar, sem ganga undir jarð-
armen kommúnismans, ljá
þeim nafn sitt og heiður í
baráttunni fyrir því, að örlög
íslands verði hin sömu og
Eystrasaltsríkjanna. Þessum
mönnum til afsökunar verð-
ur þó að segja það, að þeir
gera sér ekki jafn ljósa grein
fyrir því og kommúnistarnir,
að það eru varnir hinna vest-
rænu þjóða, sem hafa stöðv-
að hina „mannfélagslegu þró-
un“. Þessir menn eru yfir-
leitt góðhjartaðir og þeir
ætla að valdamenn í Kreml
hljóti að meta hjartagæzku
þeirra og virða frelsi og
sjálfstæði þjóðar þeirra og
annarra smáríkja.
En þótt við íslendingar
höfum mikið umburðarlyndi
gagnvart erindrekum harð-
stiórnarinnar og þá auðvitað
ekki síður gagnvart sakleys-
ingjunum, sem þeim þjóna,
þá hljótum við að taka undir
orð Hagalíns, sem einhvern
tíma sagði: „Ég hef aldrei vit
að að kristnir menn semdu
frið við djöfulinn". Kommún
istar sjálfir lýsa því yfir,
svo ekki verður um villzt, að
Atlantshafsbandalagið hafi
stöðvað þeirra „mannfélags-
legu þróun“. Þeir segjast að
vísu gera sér vonir um, að
varnarsamtök lýðræðisþjóð-
anna verði veikt svo, að „þró
unin“ geti hafizt á ný. í ein-
földu máli: Ef okkur tekst að
sundra lýðræðisþjóðunum,
koma því til leiðar, að þær
dragi úr vörnum sínum, sofni
á verðinum, þá er okkur sig-
urinn vís. Að því beinist
barátta okkar, eins og allra,
og í þeirri baráttu þurfum
við liðsinni sakleysingjanna.
Nokkra slíka höfum vi6
fundið á íslandi, þá skulum
við nota út í yztu æsar, heið-
ur þeirra, nöfn og mannorð,
en þegar ekkert er eftir, ekki
einu sinni sjálfsvirðing
þeirra, þá vörpum við þeim
auðvitað fyrir borð.
Hvort sem mönnum líkar
það betur eða verr, þá er það
því miður óumbreytanleg
staðreynd, að í heiminum í
dag er ekkert til, sem heitir
hlutleysi einstaklingsins. Sér-
hver maður verður annað-
hvort að hallast á sveif með
ofbeldinu eða hafa manndóm
til að standa með lýðræði og
frelsi, með menningunni.
UTAN UR HEIMI
Aldarafmæli Finsens
NÚ, þegar öld er liðin frá
fæðingu Nielsar Finsen, er
nafn hans flestu *« kunnugt
og tengt notkun ljósa við
lækningar. En margir, sem
eru utan læknastéttarinnar,
muna ekki hvers vegna Niels
Finsen varð þekktur um all-
an heim sem einasti danski
læknirinn, er hlotið hefur
Nobelsverðlaunin, né heldur
hvers vegna komið var á fót
Finsens-stofnunum í flestum
stórborgum veraldar. Kemur
þetta sennilega af því, að
sjúkdómur sá, sem hann
varði Iífi sínu til að lækna,
er víðast hvar horfinn.
Niels Finsen er eini danski
læknirinn, sem fundið hefur upp
nýja lækningaraðferð við sjúk-
dómi. sem áður var talinn ó-
læknandi. Þessi sjúkdómur var
lupus vulgaris, húðberklár, sem
setjast mikið í andlitið.
• FYRSTI SJÚKLINGURINN
Árið 1895 bjó Finsen til geisla-
tæki, sem með linsum safnaði
saman sterku kolbogaljósi. Fyrsti
lupus-sjúklingurinn, sem læknað
ist, gekk í geislun í tvo tíma á
dag í fimm mánuði samtals, en
yarð nú algjörlega. heilbrigður.
Ári seinna hafði Finsen 11 sjúk-
linga og árið 1900 tók hann við
stjórn Rosenvænget stofnunar-
innar. Hann hlaut Nobelsverð-
laun árið 1903, og þegar hann
lézt árið 1904 aðeins 44 ára, voru
2.000 sjúklingar tjl lækninga hiá
honum.
• FÆDDUR í ÞÓRSHÖFN
Niels Finsen er fæddur í Þórs-
höfn í Færeyjum 15. des. 1860 og
lézt í Kaupmannahöfn 24. sept.
1904. Hann var sonur Hannesar
Finsen amtmanns í Færeyjum,
sem síðar varð stiftamtmaður í
Ribe. Hann gekk í barnaskóla í
Færeyjum, en sóttist námið seint.
15 ára gamall var hann sendur
til ömmu sinnar í Reykjavík og
gekk þar í menntaskóla. Hann
varð stúdent 22 ára.
inu, því ljósið gat haft bæði bæt-
andi og skaðleg áhrif,
• RAUÐ GLUGGATJÖLD
Án þess nokkurn tíma að hafa
séð bólusjúkling, vissi hann af
rannsóknum annarra, að sjúk-
lingnum versnaði við að vera í
sólarljósi. Fyrsta tilraun hans var
því að útiioka útfjólubláa geisla
sólarljóssins, til dæmis með rauð
um gluggatjöldum. En Finsen
hafði mestan áhuga á gagnlegum
áhrifum ljóssins, og árið 1895
komst hann að því að unnt var
að safna Ijósinu í geisla, sem húð-
in þoldi, en sem drap sýkla. Hann
valdi sér að gera tilraunir með
húðkrabba, því vitað var að unnt
var að drepa krabbameinssýkla
með sólarljósi.
★
Sjálfur þjáðist Finsen frá 23.
aldursári af hjarta og lifrarsjúk-
dómi, er leiddi hann til bana 44
ára.
Wf ý bylg julengd útvarps
Bœtt hlustunarskilyrði
Að loknu stúdentsprófi hlaut
Finsen styrk frá Kaupmanna-
hafnarháskóla og tók þaðan em-
bættispróf í læknisfræði 1890.
• MISMUNANDI ÁHRIF
Allt bendir til þess að Finsen
hafi lært að meta lækniskraft
ljóssins með því að fylgjast með
hegðun dýranna í náttúrunni.
Auk þess hefur hann fengið
stuðning í þeirri vellíðan er hann
fann sjálfur til í sólskini, en hann
þjáðist þá af blóðleysi. Við til-
raunir komst Finsen að því að
hér hlaut að vera um að ræða
mismunandi áhrif eftir ljósmagn$>
í DAG var bylgjusviði Rík-
isútvarpsins breytt og verður
nú útvarpað á 1435 metrum.
og orkan 209 kilórið. — Við höf-
um áður útvarpað á þessari
bylgjulengd, sagði Stefán Bjarna
son verkfræðingur útvarpsins í
símtali við Mbl., svo við
höfum fulla vitneskju um, að það
verður til mikilla bóta þegar við
byrjum nú aftur á útsendingum
á bylgjulengd þessari.
Jr Óboðnir gestir
Hinn 1. desember í fyrra hóf-
Frá upphafi Finsens- stofnunarinnar
um við útsendingar á þessari
bylgju. Var það i nauðvörn gert,
því svo víða um laindið voru
hlustunarskilyrðin afleit. Eru það
óboðnir gestir sem hafa þrengt
sér inn á bylgjusviðið.
En aðeins höfðum við útvarpað
nokkra daga, þegar í ljós kon»
að Útvarp Reykjavík truflaði út
sendingar flugvita eins í Græn-
landi og hinn 15. desember, í
fyrra, urðum við að flytja okk.
ur til baka á okkar fyrra bylgju-
svið og sótti þá óðar í sama horf-
ið. —
Á- Úrbóta þörf
Sem dæmi um hve hlustun-
arskilyröin eru nú afieit orð-
in má geta þess að Vestmanna
eyingar hafa ekki haft hálft
gagn af kvölddagskrá útvarps-
ins nú í haust vegna annarra
stöðva.
Nú hefur það gerzt síðan I
fyrravetur, að reistur hel'ur
verið nýr flugviti í Kulusuk.
Er hann nú að komast í notk-
un, um leið og flugvitinn sem
við trufluðum verður lagður
niður.
Það standa þvf vonir til að Út-
varpið fái að senda óáreitt á hinu
nýja bylgjusviði. Þar er aðeins
ein stöð önnur, Minsk heitir hún
austur í Rússlandi og hún heyr-
ist hér aldrei. Ættu hlustunar-
Framh. á bls. 23