Morgunblaðið - 05.05.1961, Qupperneq 12

12
MORGVNBLAÐIB
Föstudagur 5. maí 1961 ’
JttwgMttMðfrifr
Utg.: H.t Arvakur. Reykjavík.
Framkvæmdastj óri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgi'eiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
FRELSI EÐA SVARTNÆTTISKUGUN
<$-------------
17ilja íslendingar skipia sér í
* sveit frjálsra lýðræðis-
þjóða eða kjósa þeir að
hverfa bak við járntjald hins
alþjóðlega kommúnisma?
Hvort vilja íslendingar
heldur búa við lýðræði og
mannréttindi í landi sínu eða
svartnætti kúgunar og ó-
frelsis?
Það er svarið við þessum
spurningum, sem skiptir meg
inmáli í stjórnmálabarátt-
unni í dag. Enginn ábyrgur
maður getur komizt hjá því
að gera hug sinn upp gagn-
vart þessum spurningum. Á
svari hans við þeim veltur
persónuleg framtíð og ham-
ingja hans sjálfs, afkomenda
hans og velferð þjóðar hans.
Við íslendingar getum
ekki verið hlutlausir gagn-
vart því, hvort hér á landi á
að ríkja kommúnísk ógnar-
stjórn eða persónufrelsi og
mannhelgi. Hver sá einstakl-
mgur, sem lætur sér það í
léttu rúmi liggja, hvert á að
verða hlutskipti hans sjálfs
og þjóðar hans í þessum efn-
um, hefur ekki aðeins svikið
sjálfan sig, heldur og þjóð
sma á hinn herfilegasta hátt.
★
Það er heldur enginn vandi
að velja á milli þessa tvenns.
Allir þjóðhollir og heilbrigt
hugsandi menn hljóta að
taka frelsið fram yfir kúgun-
ina. íslendingar geta ekki
komizt hjá því frekar en
aðrar lýðfrjálsar þjóðir að
sjá vegg nágranna sinna
brenna. Það fer ekki lengur
á milli mála, hverskonar
þjóðskipulag kommúnisminn
býr fólkinu. Almennur og
frjáls kosningaréttur er af-
numinn. Prentfrelsi og
fundafrelsi er úr sögunni í
ríki kommúnista. Frelsi til
listsköpunar er farið sömu
leiðina. Rithöfundar og
skáld, myndlistarmenn og
hljómlistarmenn verða allir
að miða listsköpun sína fyrst
og fremst við þarfir komm-
únistaflokksins í löndum
sósíalismans.
Þetta vita íslendingar að
er satt. Þannig er kommún-
isminn í framkvæmd.
AÐALATRIÐI OG
AUKAATRIÐI
I’kkert er eðlilegra en okk-
ur íslendinga, eins og
aðrar lýðræðisþjóðir, greini
á um margt í innanlandsmál-
um okkar. En lýðræðissinn-
aða menn má ekki greina á
um þá hættu, sem felst í
hinum alþjóðlega kommún-
isma. Kúgunarstefna hans er
hin skelfilega ógnun við
frelsi og mannréttindi. Með
valdatöku kommúnismans er
lokað fyrir áframhaldandi
þróun. Andleg kyrrstaða og
þrælatök gagnvart frjálsri
hugsun koma í staðánn.
Þegar á þetta er litið, þeg-
ar þjóðin gerir sér ljóst,
hvað er í húfi, verða lýð-
ræðissinnaðir menn að
kunna að greina á milli aðal-
atriða og aukaatriða í deilun-
þá skoðun.
um um innanlandsmálin. —
Aðalatriðið er að einstakl-
ingurinn og þjóðin haldi
frelsi sínu og áframhaldandi
þroska og þróunarmöguleik-
um. Þess vegna verða allir
lýðræðissinnaðir menn að
skipa sér í eina sveit, þegar
um er að ræða afstöðuna til
öryggis- og frelsismála. —
Kommúnistar eru þeir níð-
höggvar, sem ógna frelsinu.
Þeirri hættu verður að bægja
á braut. En það verður því
aðeins gert að íslendingar
skipi sér í hóp frjálsra lýð-
ræðisþjóða og hiki ekki við
að taka á sig þær skyldur,
sem því eru samfara. Á þeim
grundvallarskilningi verður
íslenzk utanríkisstefna að
byggjast.
BERLINGSKE
TIDENDE OG
HANDRIT AMÁLIÐ
Derlingske Tidende, stærsta
U og útbreiddasta blað
Danmerkur, lýsir því í fyrra-
dag yfir í ritstjórnargrein
sinni, að það sé fylgjandi af-
hendingu handritanna til ís-
lendinga og lætur í ljós von
um að málið fái skjóta af-
greiðslu á þjóðþingi Dana.
íslendingum er þessi af-
staða Berlingske Tidende
vissulega hið mesta gleði-
efni. Af henni má einnig
ráða, að nokkur hópur þing-
manna í danska íhalds-
flokknum muni verða fylgj-
andi frumvarpi ríkisstjómar-
innar um afhendingu hand-
ritanna. Gagnvart almenn-
ingsálitinu í landinu er fylgi
Varahlutir í mannslíkamann
l

;

FYRIR fjórum árum var
komið með sjóliða í sjúkra
hús bandaríska flotans í
Chelsea, Massachussetts.
Hann var alvarlega sjúk-
ur þar sem kirtlar hans
framleiddu ekki nægilega
mikið kalk til að sjúkling-
urinn fengi haldið lífi.
Skurðlæknar sjúkrahúss
ins tóku kalkkirtilinn úr
sjóliðanum og græddu í
hann kirtil úr barni, sem
látizt hafði fjögurra daga
gamalt.
Niu dögum eftir upp-
skurðinn var sjóliðinn aft-
ur orðinn vinnufær og í
dag er hann fullhraustur.
Þetta var sögulegur viðburð
ur í baráttunni fyrir því að
utvega „varahluti“ í manns-
líkamann, því þetta var í
fyrsta sinn að tekizt hafði að
græða líffæri í marin úr öðr-
um en tvíbura sjú'klingsins.
Nylonæðar
Rannsóknum er haldið á-
fram og tilraunum til að
græða líffæri úr einum manni
í annan. En um meiri fram-
för er að ræða í tilraunum
með að „bæta“ mannslíkam-
Læknar að skipta um slagæð í sjúklingi.
ann með gerfiefnum. Það er lokur úr plasti eða nylon.
til dæmis orðið algengt að
nota nylon eða dacron til að

þessa stóra og áhrifamikla
blaðs einnig mjög mikils
virði fyrir hinn íslenzka mál-
stað.
Berlingske Tidende hefur
að sjálfsögðu eins og önnur
dönsk blöð leyft andstæðum
sjónarmiðum að koma fram
á síðum sínum um afstöðuna
til handritamálsins. Sá er og
jafnan háttur frjálslyndra
blaða í lýðræðislandi. Við Is-
lendingar megum ekki kippa
okkur upp við það, þótt ekki
séu allir í Danmörku á eitt
sáttir í þessu stóra máli. Með
afhendingu handritanna eru
Danir vissulega að færa fórn,
sem kostar þá meira en við
gerum okkur ljóst. Mennta-
mönnum þeirra og fræði-
mönnum er sárt um þessa
dýrgripi, sem söfnum þeirra
og öðrum menningarstofnun-
um hefur þótt hinn mesti
heiður af að varðveita. Sú
staðreynd breytist ekki,
enda þótt við íslendingar
teljum hinn siðferðilega rétt
okkar til þeirra sterkan og
óvéf engj anlegan.
Innan skamms tíma mun
draga til úrslita í danska
þjóðþinginu um þetta mál.
Enn eru horfur á því, eins
og Gunnar Thoroddsen fjár-
málaráðherra benti á í ræðu
sinni um daginn, að tryggur
þingmeirihluti sé fyrir hendi
fyrir afhendingarfrumvarpi
ríkisstjórnarinnar. Afstaða
Berlingske Tidende í fyrr-
greindri forystuerein styrkir
þá skoðun.

Gervihjarta þetta var búið
til í Cleveland Clinic í Ohio,
Bandaríkjunum. I því eru
hóif og smádæla, og gengur
eftir að hjarta hans var tek-
ið úr honum.

Þá hefur einnig tekizt að
framleiða gerfilíffæri, t.d.
bæta skaddaðar æðar og slag- nýru, lifur og lungu, en allt
æðar. Hefir mörgum mannslíf er þetta þó á tilraunastigi. Þó
um verið bjargað með því að er vitað að gerfihjarta hefur
setja í sjúklingana nylonæðar haldið lífi í hundi í fimm klst.
í stað aðalslagæða hjartans. eftir að hjartað var tekið úr
Einnig hefur mikið verið gert honum. Vísindamenn í Sovét-
af því að skipta um lokur í ríkjunum og Bandaríkjunum
hjartanu sjálfu, og setja í það hafa grætt limi af einum
hundi á annan og haldið hund-
inum lifandi um skeið.
Ofnæmi
En allar þessar tilraunir
með dýr hafa reynzt erfiðari
þegar til þess kom að reyna
þær á mönnum. Það er aðeins
í einstaka tilfellum að unnt
hefur verið að græða líffæri
úr einum manni í annan. Það
er eins og líkaminn fái ofnæmi
fyrir ígrædda líffærinu. Þetta
á þó ekki við um hornhimnu
augans. Þess eru ótal dæmi að
hornhimna hefur verið flutt
milli manna. Meir að segja
er nú svo komið að settir hafa
verið upp augnabankar víða
erlendis til að hafa ávalt fyr-
irliggjandi birgðir af horn-
himnum.
En tilraununum er haldið
áfram. Og hver veit. Ef til vill
verður árangurinn sá að hætt
það fyrír rafmagni. Það var verður að lappa upp á þetta
reynt á hundi og hélt honum gamaldags dót, sem í okkur er,
lifandi í fimm klukkustundir ef eitthvað bilar. Bara skipta
um og fá nýtízku hjarta eða
nýra úr plasti!
Söngskemmfanir sam-
einaðra kóra Hreppa-
manna
BLANDAÐIR kórar úr Hruna-
manna- og Gnúpverjahreppum
efna til söngskemmtana nú á
þessu vori. Næstkomandi laugar
dagskvöld verður fyrsti samsöng
urinn í Ásaskóla og á sunnu-
dagskvöldið í Félagsheimili
Hrunamanna að Flúðum.
Að undanförnu hafa kórarnir
stundað æfingar af kappi með
það fyrir augum að efna til söng
skemmtana á þessu vori og hefir
komið til tals að auk fyrrgreindra
skemmtana verði sungið á fleiri
stöðum á Suðurlandi.
VííSfQndcofni Vóranna eru bæði
innlend og erlend m. a. eftir Sig
fús Einarsson, Björgvin Guð-
mundsson, Sigurð Ágústsson,
Wetterling, Schubert, Ralf
Benalzky, svo og þjóðlög frá
Rússlandi og fleiri löndum.
Alls er söngfólk þessara kóra
um 50 talsins. Söngstjórar eru
Sigurður Ágústsson og Stcinþór
Gestsson, Undirleik annast Skúli
Halldórsson tónskáld.
Hér austur í sveitum hefir al-
menningur fylgzt af athygli með
æfingunum og þessari tilraun
sameiginlegs kór Hrunamanna
og Gnúpverja til þess að efla fé
lags- og skemmtanalíf héraðs-
ins.