Morgunblaðið - 30.09.1961, Blaðsíða 3

Laugardagur 30. sept. 1961
MORGVNBLAÐIÐ
3

Afmælishátíð
Háskóla islands
24 menn kjornir heidurdoktorar
HÁI.FRAR AFDAR afmælis-
hátíð Háskóla íslands fer
fram 6. okt. nk. kl. 2 e. h. í
samkomuhúsi háskólans við
Hagatorg, sem þá verður jafn
framt vígt. Þá verður haldin
háskólahátíð laugardaginn 7.
okt. kl. 2 e. h. á sama stað.
Á háskólahátíðinni laugardag
7. okt. verður lýst doktors-
kjöri, og verða 24 menn, inn-
lendir og erlendir, sæmdir
doktorsnafnbót, þ. á m. ein
kona.
Á fundi með blaðamönnum
nýlega skýrðu þeir prófessor
Ármann Snævarr rektor há-
skólans, prófessor dr. Þórir
Kr. Þórðarson, deildarforseti
guðfræðideildar, og Pétur
Sigurðsson, háskólaritari, frá
tilhögun hátíðarinnar.
Háskóli íslancN var vígður
hinn 17. júní 1911, er tók til
starfa 1. okt. s. á. Háskólaréð
taldi sjálfsagt að minnast 5A
ára afmælisins með hátíða-
höldum, og af ýmsum ástæ&
um var talið heppilegra, að
hátíðahöldin færu fram nú í
byrjun október en 17. júní.
Ennfremur þótti eðlilegt að
bjóða hingað fulltrúum er-
lendra háskóla, sem háskóli
íslands hefur skipt við og ís-
lenzkir stúdentar hafa stund-
að nám við. Þá hefur háskóla-
ráð ennfremur staðfest álykt-
anir háskóladeilda um kjör
heiðursdoktora, en þess má
geta, að háskólinn hefur fram
til þessa verið spar á að nota
sér rétt sinn til að sæma
menn doktorsnafnbótum í*
heiðursskyni. Heiðursdoktor-
ar háskólans eru frá upphafi
39, en mjög fáir þeirra er lif-
andi, t. d. aðeins 5 íslending-
ar.
Heiðursdoktorar
Á háskólahátíðinni 7. okt.
verða, eins og áður er sagt,
24 menn sæmdir doktorsnafn-
bót. Heiðursdoktorar eru 2 í
guðfræðideild, 4 í læknadeild,
6 í laga- og viðskiptadeild og
12' í heimspekideild. Meðal
þessara 24 heiðursdoktora eru
9 menn af íslenzku bergi
brotnir.
Eftirtaldir menn verða
kjörnir heiðursdoktorar við
Háskóla íslands: I guðfræði-
deild: prófessor Regin Prent-
er, Árósum og herra Sigur-
björn Einarsson, biskup ís-
lands. í læknadeild: prófessor
Earl Judson King, Postgradu-
ate Medical School, Univers-
ity of London, prófessor Edu-
ard Busch, Rigshóspitalet,
Kaupmannahöfn, prófessor
Lárus Einarsson, Árósum og
dr. P.H.T. Thorláksson, Winni
peg Clinic. í laga- og við-
skiptadeild: prófessor Alex-
ander Jóhannesson, Bjarni
Benediktsson forsætisráðh.,
prófessor Knut Robberstad,
Qsló, prófessor Nils Herlitz,
Stokkhólmi, prófessor Oscar
A. Borum, Kaupmannahöfn,
prófessor Tauno Tirkkonen,
Helsingi. í heimspekideild:
prófessor Anne Holtsmark,
Osló, prófessor Christian
Matras, Kaupmannahöfn, pró-
fessor Dag Strömback, Upp-
sölum, prófessor Elias Wessén,
Stokkhólmi, landsbókavörður
Finnur Sigmundsson, prófes-
sor Gabriel Turville-Petre,
Oxford, prófessor Hans Kuhn,
Kiel, dr. Henry Goddard
Leach American Scandinavi-
an Foundation, prófessor Ric-
VV *
'«í
hard Beck, University of
North Dakota, prófessor Sé-
amus Ó. Duilearga, University
College, Dublin, dr. Sigurður
Þórarinsson, prófessor Stefán
Einarsson, Johns Hopkins
University.
Erlendir fulltrúar
Háskólahátíðina sækja full-
trúar 33 háskóla frá 14 lönd-
um: Frá Austurríki. rektor
Othmar Kúhn, Universitaf
Wien. Bandaríkin: próf. dr.
Richard Beck, University of
North Dakota, dr. Benjamín
Eiríksson, bankastjóri Fram-
kvæmdabanka íslands, full-
trúi Harvard University,
rektor Edward W. Strong,
University of California. Berk
eley, sendikennari dr. Gerald
Thorson, Háskóla íslands, full
trúi Uneversity of Minnisota.
Danmörk: rektor H. Bach.
Árhus Universitet, vararektor
L. Hyldgárd-Jensen, Den poly
tekniski læreanstalt, rektor
Carl Xvarsen, Köbenhavns
Universitet, rektor Svend
Áge Schou, Danmarks Pharm-
aceutiske Höjskole. írland:
prof. dr. O. Duilearga, Uni-
versity College, Dublin. Finn-
land: vararektor Oscar Nik-
ula, Ábo Akademi, próf. dr.
Tauno Tirkkonen, Helsingfors
Universitet, rektor Tauno
Nurmela, Turum Yliopiston.
Frakkland: rektor Pierre
Daure, Unniversité de Caen.
Grikklar.d: rektor Eugenios
Phocas, Eþnikon kai Kapo-
distriakon, Panepistemion, —
Aþenón. Kanada: hr George
T. Richardson, Chairman,
Board of Governors Univers-
ity of Manitoba. Noregur:
rektor S. P. Andersen, Norges
Tekniske Högskole, Trond-
heim, rektor Ludvig Holm-
Olsen, Universitetet í Bergen,

Kveikt í kaffistofu
LAUST fyrir klukkan sex í gær-
morgun átti maður leið um Svína
hraun á bíl sínum og veitti því
þá eftirtekt að reyk lagði af
Lítlu kaffistofunni á mótum
Þrengslavegar og gamla Svína-
hraunsvegarins.
Maðurinn flýtti sér þegar til
Skíðaskálans í Hveradölum og
gerði aðvart til Reykjavíkur. Fór
slökkviliðið á staðinn, en þegar
að var komið var skúrinn brunn-
inn og allt, sem í honum var.
Talið er að kveikt hafj verið
í kaffistofunni, og eru það vin-
samleg tilmæli til þerra sem leið
hafa átt um þessar slóðir seinni
part nætur, að hafa samband við
rannsóknarlögregluna í Reykja-
vík eða lögregluna á Selfossi. —
Eigandi Litlu kaffistofunnar er
Ólína Sigvaldadóttir Ásvallagötu
55, Reykjavík.

rektor Johan T. Ruud, Uni-
versitetet í Osló. Pólland:
rektor Staislaw Turski, Uni-
wersytet Warszawski. Stóra
Bretland: prof. dr. Gwyn
Jones, University of Wales,
háskólakennari dr. O. K.
Schram, University of Edin-
burgh, prof. dr. G. Turville
-Petre, Oxford University.
Svíþjóð: rektor Hjalmar
Frisk, Göteborgs Universitet
og fulltrúi Lunde Universitet
og Stockholms Universitet,
prof. Dag Strömback, Upp-
sala Universitet. Tékkósló-
vakía: vararektor Ceské Vys-
oké Uceni, Technické v
Praze. I>ýzkaland: prof. dr.
Hans Kuhn, Christian-Al-
brechts Universitat, Kiel,
rektor Hans Leussink, Techn-
ische Hochschule, Karlsruhe,
H. Winterhager, Rheinisch-
Westfálische Hochschule, Aac-
hen, rektor Aufhammer, Mún-
chen.
Dagskráin 6. okt.
Dagskrá hátíðarsamkom-
unnar föstudaginn 6. október,
sem hefst kl. 13.50, verður á
þessa leið:
Háskólamars eftir Pál fs-
ólfsson. Rektor Háskóla ís-
lands, prófessor Ármann
Snævarr, minnist afmælis há-
skólans. Ávörp flytja: forseti
íslands, herra Ásgeir Ásgeirs-
son, dr. Gylfi Þ. Gíslason,
menntamálaráðherra, borgar-
stjórinn í Reykjavík, Geir
Hallgrímsson, forseti Þjóð-
ræknisfélags Íslendinga í Vest
urheimi, próf. dr. Richard
Beck. Úr Háskólaljóðum Þor-
steins Gíslasonar, „Þú eldur,
sem brennur við alvalds stól.
Lag eftir Pál ísólfsson. Kveðj-
ur flytja: forseti Vísindafé-
lags íslendinga, dr. med Sig-
urður Sigurðsson, landlæknir,
varaformaður Bandalags há-
skólakennara, Sveinn S. Ein-
arsson, verkfræðingur, for-
maður Stúdentafélags Reykja-
víkur, Matthías Jóhannessen,
ritstjóri, formaður Stúdenta-
ráðs Háskóla fslands, Hörður
Sigurgestsson, stud. oecon.
Háskólaljóð eftir Davíð Stef-
ánsson, tónlist eftir Pál ís-
ólfsson. Kveðjur flytja full-
trúar erlendra háskóla. Rekt-
or þakkar. Þjóðsöngurinn.
Flytjendur tónlistar verða:
blandaður kór. Einsöngvarar:
Þuríður Pálsdóttir og Árni
Jónsson. Sinfóníuhljómsveit
íslands, stjórnandi dr. Páll
ísólfsson.
Ilátiðin 7. okt.
Háskólahátíðin laugardag-
inn 7. október hefst með því
að próf. dr. phil. & litt.
& jur. Sigurður Nordal flytur
erindi. Síðan syngur Guð-
mundur Jónsson, óperusöngv-
ari en úndirleik annast Fritz
Weisehappel. Lögin, sem Guð-
mundur Jónsson syngur, eru:
Útlaginn eftir Karl Ó. Run-
ólfsson, Vetrarsólhvörf eftir
dr. Hallgrím Helgason og Til
skýsins eftir Emil Thorodd-
sen. Að söngnum loknum lýs-
ir rektor Háskóla íslands, '
prófessor Ármann Snævarr,
kjöri heiðursdoktora, ásamt ,
deildarforseta guðfræðideild- !
ar, prófessor dr. Þóri Kr.
Þórðarsyni, deildarfors. lækna
deildar, prófessor Kristni Stef
ánssyni, deildarforseta laga-
og viðskiptadeildar, prófessor
Ólafi Björnssyni, og deildar-
forseta heimspekideildar, pró-
fessor dr. phil. Matthíasi Jónas
syni. Að athöfninni lokinni
syngur Kristinn Hallsson, ó-
perusöngvari, undirleik ann-
ast Fritz Weisshappel. Lögin,
sem Kristinn Hallsson syngur
eru: Víkingarnir eftir Svein-
björn Sveinbjörnsson, Máninn j
líður eftir Jón Iæifs, Nótt
eftir Árna Thorsteinsson og
Norður við heimskaut eftir
Þórarin Jónsson. Að lokum '
ávarpar rektor nýstúdenta og
afhendir þeim háskólaborgara 1
bréf.
690 boðnir
Á athöfnina 6. okt. verður
boðið um 600 manns, en rúm
er ætlað fyrir um 400 há-
skólastúdenta. Á athöfnina 7.
okt. er boðið um 400 mönnum, „
en háskólastúdentar og há-
skólamenntaðir menn eru vel- ,
komnir meðan húsrúm leyfir.
Þess er óskað, að menn séu I
í dökkum fötum. #
Útgáfa rita J
Fyrstu dagana í október J
kemur út rit um sögu há-
skólans, er dr. Guðni Jónsson,
prófessor hefur samið sam-
kvæmt ósk háskólaráðs. Er
það 19 arkir með myndum.
Þá fól háskólaráð dr.
Hreini Benediktssyni, pró-
fessor, að annast útgáfu á
sýnisbók íslenzkra handrita,
sem rituð eru fyrir lok 13. 1
aldar. Mun þetta rit koma út
á næsta ári, en útgáfa þess er .
ráðin í samvinnu við handrita-
nefnd.
Næstu daga kemur einnig
út stutt rit, er dr. Þór Þórð-
arson, prófessor, hefur samið
um Háskóla íslands, og er það
á ensku.
Fyrstu daga í október kem-
ur út skrá um rit háskóla-
kennara, annarra starfsmanna 1
háskólans og háskólastofnana
og tekór yfir árabilið 1952—
1960. Þrjár slíkar ritskrár
hafa áður komið út. Þessi skrá
er miklum mun víðtækari en
fyrri skrár, þar sem hé grein-
ir frá ritum allra kennara há-
skólans, en ekki eingöngu ’
prófessora og dósenta, og auk
þess annarra starfsmanna há- ‘
skólans og starfsmanna í rann
sóknarstofnunum, þ. á m. í
Atyinnudeild háskólans.
Á vetri komanda munu
verða fluttir í hátíðasal há-
skólans afmælisfyrirlestrar há
skólans, einn fyrirlestur hið ,
fæsta á mánuði.
Þessir íslendingar
verða heiðursdoktorar
Finnur
Sigmundsson
Sigurður
Þórarinsson
Richard Sigurbjörn
Beck Einarsson
Alexander
Jóhannesson
Benediktsson
Lárus
Einarsson
Stefán
Einarsson
S lAKSTtl Wl!
Lítið orðið eftir
Eins og skýrt var frá í blöðum
í gær, hefur verðlag landbúnað-
arafurða nú endanlega verið
ákveðið, og hefur hækkað all-
verulega, svo sem við má.tti bú-
ast. Er nú hætt við, að mörgum
verkamanmnum sé farið að finn-
ast, að til lítils hafi honum verið
haldið í 5 vikna löngu verkfalli
á sl. vori. þar sem mikill hluti
kauphækkananna hefur nú verið
tekinn aftur í hækkuðu verðlagi
auk þess tekjutaps, sem verka-
menn urðu fyrir meðan á verk-
fallinu stóð. og alls mun hafa
numið um 10% af árstekjum
þeirra.
Ástæðan til verðhækkunar
landbúnaðarafurðanna er aug-
ljós.Lögum samkvæmt eiga bænd
ur nefnilega að fá tilsvarandi
hækkun á sínum launum og
verkalýðsfélögin semja um fyrir
sína meðlimi. Og við ákvörðun
dreifingarkostnaðar landbúnaðar
afurðanna er t. d. miðað við
kostnaðaraukann af völdum kaup
hækkananna og gengislækkunar-
innar, sem þær ollu.
Afleiðing- samsæris fram-
sóknar og kommúnista
Reynslan hefur nú leitt í Ijós,
svo ekki verður um villzt, að
varnaðarorð ríkisst jórnarinnar og
flokka hennar gegn kauphækkun
unum í vor, voru á rökum reist.
Framsóknarmenn og kommúnist-
ar létu samvinnufélögin og verka
lýðsfélögin semja sín á milli um
miklu meiri kauphækkanir en
nokkur grundvöllur var fyrir
samkvæmt vexti þjóðarfram-
leiðslunnar, felldu þar með gengi
krónunnar og settu efnahagslífið
úr skorðum um sinn. Þetta hafa
framsóknarmenn nú játað, enda
er lágt risið á blöðum stjórnar-
andstöðunnar í gær, þegar þau
ræða hækkun Iandbúnaðarvar-
anna. Það fer ekki lengur á milli
máila, að þau hafa neyðzt til að
viðurkenna, að samsæri þeirra
og flokka þeirra gegn efnahags-
lífi landsins á undanförnum máir-
uðum er orsök þeirra verðhækk-
ana, sem nú hafa dunið yfir, og
enn er sennilega ekki séð alveg
fyrir endann á. þótt áhrif kaup-
hækkananna séu víðast komin
fram í hækkuðu verðlagi.
Lærdómurinn
af atburðum sumarsin'S
Enda þótt afleiðingar kaup-
hækkananna séu vissulega ekkert
fagnaðarefni, þá er þó nokkur
von til þess. að mönnum verði
ljós, hver er hinn raunverulegi
grundvöllur efnrahagslegra fram
fara. Það eru tvímælalaust fram.
leiðsluafköstin, sem ákveða lifs-
kjörin, og þessa staðreynd viður.
kenndu náttúrlega framsóknar-
menn með tilraunum sínum til
þess að sanna, að þau væru miklu
meiri en þau í raun og veru eru,
þegar þeir voru að réttlæta kaup
hækkunarbaráttu stjórrrarand-
stöðunnar. Væri hægt að bæta
lífskjörin með því einu að hækka
kaupið og láta prenta meira magn
af peningaseðlum, væru vanda-
mál efnahagslífsins vissulega auð
Ieystari en raun ber vitni. Einu
öruggu leiðirnar til þess að bæta
kjörinr eru þær að auka fram-
Ieiðsluna og hagnýta betur fram-
leiðsluöfl þjóðarinnar. Hærrl
þjóðartekjur eru hinn eini raun
hæfi grundvöllur undir bættum
lífskjörum.
Með stuðningi við ráðstafanir,
sem miða að aukningu framleiðsl
unnar og þar með þjóðartekn-
anna búa launþegar sér skilyrði
til bættra lífskjara.