Morgunblaðið - 30.09.1961, Blaðsíða 12

12
MORGTJ TS BL AÐIÐ
Laugardagur 30. sept. 1961
jntangMttfrfafrut
CTtgelandi: H.f Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og avgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
BYLTING 1 SÍMAMÁLUM
IN S og frá hefur verið
^ skýrt hér í Morgunblað-
inu, er áætlað að hinn 1.
desember næstkomandi, kom
ist á sæsímasamband milli
Islands og meginlands Ev-
rópu, sem að dómi þeirra er
gerst þekkja mun valdabylt-
ingu í símamálum okkar. Að
þeim tíma þurfum við að
notast við radíósíma til út-
landa eins og verið hefur.
Það fólk, sem unnið hefur
við talsímaþjónustuna við út-
lönd, hefur lagt sig fram um
að gera hana sem bezt úr
garði með þeirri ófullkomnu
tækni, sem það hefur haft
yfir að ráða. En hún hefur
ekki verið nægileg og við
erum orðin á eftir tímanum
í þessum málum, og ekki
hægt að una við það öllu
lengur. Talsambandið við út-
lönd hefur verið mjög stop-
ult og má m. a. á það benda,
að það hefur komið niður á
fréttaþjónustu blaðanna. Þeg
ar hinn nýi sæsími verður
tekinn í notkun, mun að-
staða blaðanna gjörbreytast
til fréttaöflunar og má því
ætla að sæsíminn hafi í för
með sér talsverðar breyting-
ar til batnaðar á íslenzkri
blaðamennsku.
Þegar hinn nýi sæsimi
verður tekinn í notkun, mun
talrásum fjölgað til muna.
Hlustunarskilyrði eiga að
verða eins og innanbæjar og
auk þess munum við fá sam-
band við útlönd allan sólar-
hringinn í stað nokkurra
klukkustunda á sólarhring,
eins og nú tíðkást. Þarf ekki
að fara í grafgötur um, hví-
lík gerbylting verður á síma-
málum okkar, þegar þessu
þýðingarmikla máli hefur
verið komið í höfn. Er þess
að vænta að það dragist ekki
úr hömlu úr því sem kom-
ið er.
ÍSLENZK LIST
ERLENDIS
I»AÐ virðist sérkenni ís-
lenzkrar náttúru að hún
ekki aðeins er yfirgengilega
fjölbreytileg að lögun, held-
ur er hún síbreytileg fyrir
sjónum manna að litbrigðum,
með tröllslegum hraunbreið-
um, sem setja mönnum fyrir
sjónir forsögulegar jarðaldir
með vellandi hverum, hrika-
legum fjallgörðum og belj-
andi fossum, en einnig með
djúpum, fögrum fjörðum og
frjósömum beitilöndum, ekki
sízt á Norðurlandi, þar sem
útlínur fjallanna ber við
himin í slíkri samhljóman
að það minnir á suðlæglönd,
og þó! Tilbreytingin á sér
engan endi .... “
Þetta eru orð danska list-
fræðingsins og gagnrýnand-
ans Jan Zibrandtsens í grein,
sem hann ritaði í Berlingske
Tidende eftir heimsókn sína
til íslands í tilefni af nor-
rænu listsýningunni, sem
haldin er hér í Reykjavík
um þessar mundir. Eins og
af þessu má ráða er listfræð-
ingurinn stórhrifinn af ís-
lenzkri náttúru og reynir
hann í grein sinni, sem í höf
uðdráttum hefur verið birt
hér í Morgunblaðinu, að
sýna fram á, hver áhrif nátt-
úra landsins hefur haft á
þrjá af brautryðjendum ís-
lenzkrar málaralistar, þá
Ásgrím Jónsson, Jón Stefáns
son og Jóhannes Kjarval.
Það er skemmtilegt til þess
að vita, að íslenzk list á sér
vini og aðdáendur með öðr-
um þjóðum. Og við íslend-
ingar fögnum því í hvert
skipti, sem henni er gaum-
ur gefinn erlendis, því án
listar í þessu landi verður
ekki lifað hér því menning-
arlífi, sem forn arfur gerir
kröfur til. Á gömlum tíma
var list, og þá einkum ljóð-
list, ein helzta útflutnings-
vara íslendinga, ef svo mætti
að orði komast. íslenzk skáld
gátu sér frægð og frama við
hirðir stórhöfðingja og kon-
unga og áttu vart erindi í
önnur hús, þegar út kom.
Á þeim tíma var heldur fá-
títt að listir væru útflutn-
ingsvara, en sú staðreynd, að
íslendingar voru brautryðj-
endur í þeirri grein að
minnsta kosti t Vestur-Ev-
rópu, sýnir svart á hvítu, að
menning okkar er sterk og
mergurinn góður. Án þess að
standa tryggan vörð um
þessa menningu, án þess að
skipa henni veglegan sess í
vitund okkar og lífi, án þess
að búa svo um hnútana að
listamenn okkar hafi jafna
aðstööu og stéttarbræður
þeirra erlendis, getum við
ekki gegnt þeirri skyldu,
sem hámenningartímabil ís-
lenzkra bókmennta á 13. öld
hefur lagt okkur á herðar.
UPPREISN
í SÝRLANDI
PNN ein uppreisnin er haf-
in, að þessu sinni í Sýr-
landi. Fáum datt í hug nema
þeim einum, sem fylgzt hafa
rækilega með innanríkismál-
um Arabiska sambandslýð-
Ug/MSMÍ

NÚ þegar nýir bílar eru
ofarlega í hugum flestra
og menn velta því fyrir
sér fram og aftur, hver
gerðin sé nú hinni ný-
tízkulegri og fullkomnari,
er ekki úr vegi að líta
um öxl og virða fyrir sér
gömlu „skrjóðana" — sem
eitt sinn hrifu hugi fólks.
Hálfrar aldar gamlir
f norska blaðinu „Aftenpost-
en“ var á dögunum sagt frá at
Eini kvenkeppandinn er hér að þurrka af bil sínum, Bugatti
kappakstursbíl, eftir komuna til Sandvika.
Þeir settu svip á bæinn
hyglisverðri bílalest, sem setti
svip á þjóðveginn milli Sund-
vollen og Sandvika. Það voru
30 bílar, allt að 55 ára gámlir,
sem óku allt hvað af tók í
harðri keppni, sem samtök
eigenda slíkra bíla höfðu efnt
tiL
Brunabíllinn lífgaði upp á
Elztu bílarnir í lestinni voru
Humber 1906 og Rover 1907,
og þeir, sem á horfðu, sögðu að
Gömlu bílarnir geta lika spjarab sig
þeir hefðu síður en svo Orðið
fjölskyldum sínum til skamm-
ar. Þá má ekki gleyma slökkvi
liðsbíl frá árunum rétt fyrir
1920. Það var mál manna, að
ekki hefði í annan tíma verið
lífgað meira upp á landslagið,
en þegar hann geystist þar um.
Bílnum er haldið við af hópi
slökkviliðsmanna, sem urðu
sér úti um hann frá Kristians
sand. Hann er með drif á öll-
um hjólum, dekk, sem eru úr'
gúmmí allt í gegn, og eyðir
um 50 lítrum af benzíni. Já,
50 lítrum!
Kon.an í keppninni
Ein kona tók þátt í keppn-
inni og keyrði hún Bugatti
kappakstursbíl frá 1923. Það
var einmitt hún, sem vann
fyrstu keppni, félagsins fyrir!
þrem árum. Sigurinn ’gekk
henni hins vegar úr 'greipum
í þetta skiptið, því að bíl
skömmin varð benzínlaus á
leiðinni og fyrir bragðið fór.
of langur tími til einskis, jafn-|
vel þótt hún væri með vara-.
geymi við hendina. — Öku-
konan, sem heitir Kirsten
Bertheau, sagði frá því, að hún
hefði í upphafi komizt á slóðiri
bílsins í gegnum auglýsingu íj
„Aftenposten" skroppið til að,
skoða hann og séð að vélin var
eins vel fægð og verðlauna-
bikar. Og hún lét slag standa,

Myndin sýnir þann bílinn, sem talinn var elztur í keppn-
inni, Rover 1906, og er hann hér að „renna“ í mark.

veldisins, að til uppreisnar
mundi draga með svo skjót-
um hætti í Sýrlandí. En þeg-
ar nánar er að gætt, ætti
þessi uppreisn ekki að koma
mönnum í opna skjöldu.
Sannleikurinn er sá, að
hversu skyldar sem þjóðár
eru, tekst einni þjóð sjaldn-
ast til langframa að kúga
aðra undir veldi sitt.
Sýrlendingar voru sjálf-
stæð þjóð áður en Nasser
tókst að sameina bæði ríkin,
Egyptaland og Sýrland, og
kalla þau Arabíska sam-
bandslýðveldið. En augljóst
er að Egyptar hafa litið á
sig sem herraþjóð og Nasser
sá svo um, að fylgjendur
hans í Sýrlandi hefðu tögl
og hagldir, ekki aðeins sýr-
lenzkir menn heldur sendi,
hann einnig her- og embætt-
ismenn til landsins frá
Egyptalandi til að tryggja
áhrif sín þar. u
Ekkert skal um það sagt á
þessu stigi málsins, hver
verða endalok uppreisnar-
innar í Sýrlandi, en hún sýn-
ir^ svo ekki verður um villzt,
að stjórnmálaleiðtogum er
hollast að treysta því var-
lega, að þeir geti undirokað
þjóðir til langframa, jafnvel
þó þeir geti skírskotað til
blóðtengsla, svipaðrar trúar
og tungu. Okkar öld er öld
jafnréttis milli þjóða, alls
staðar nema þar sem komm-
únisminn ríkir. En hans ríki
bíður einnig síns tíma: að
liðast sundur.
Ymsar þrautir
Keppnin var m. a. í því fólg
in, að þátttakendur áttu að akai
á tilteknum hraða að meðal-
tali, en hraðamælirinn var
hjúpaðvr. Ýmsar fleiri þraut-1
ir voru á bíla og ökumenn
þeirra lagðar, og í heild þótti1
keppni þessi hið bezta gamanj
Konungur fær
kauphækkun
EKSTRABLADET i Kaupmanna
höfn skýrir frá því á miðviku-
dag að þegar danska þingið kem«
ur saman eftir nokkrar vikur
muni ríkisstjómin leggja fram
frumvarp um að laun Friðriks
Danakonungs verði hækkuð um
400.000 danskar krónur á ári.
Verki hækkunin aftur fyrir sig
frá 1. apríl sl. Eins og er fær
konungur 2,8 milljónir danskra
króna á ári frá ríkinu og er
þessi hækkun í samræm; við
kauphækkanir opinberra starfs-
manna.