Morgunblaðið - 30.09.1961, Blaðsíða 13

Laugardagur 30. sept. 1961
MORGUNBLAblÐ
13
Það sem sannara reynist
um siðvæðinguna (MRA)
eftir prófessor Jóhann Hannesson
UNDANFARIÐ hefir gefið að
iíta heldur ómerkilegan mál-
flutning um MRA í sumum ís-
lenzkum hlöðum. Að vísu er það
vitað mál að kommúnistar og
taglhnýtingar þeirra verða að
semja eða þýða „línu-greinar“
um menn og málefni — en
iínu-greinarnar eru auðskiljan-
legar þeim, sem eru kunnir inn-
viðum kommúnistiskrar hug-
ejónafræði. Línugreinamar eru
ekki skrifaðar af frjálsum mönn
urn í þess orðs venjulegu merk-
ingu. Og það er líkt og að
fara í geitarhús til að leita sér
Ullar að leita í línugreinum þess
um að því, sem sannara reynist
um menn og málefni, sem eru
Marxistum andstæð að ein-
hverju leyti. Ekki geta komm-
únistar enn sem komið er um-
breytt skoðunum manna með
líkamlegu ofbeldi í voru landi,
en af þeim sökum verða hinar
meira eða minna dulbúnu línu-
greinar að sama skapi þýðing-
armeiri fyrir vöxt og viðgang
Marxismans.
Það er ekki tilgangur minn
að gera lítið úr kommúnistum
eða halda því fram að þeir
kunni ekki að flétta ýmsum sann-
indum inn í málflutning sinn,
þegar þau koma þeim að haldi
í áróðrinum, eins og þegar þeir
gagnrýna siðleysi, fjársvik og
heimskupör í velferðarþjóðfé-
lagi eins og voru. Þeir fagna
öllum slíkum tækifærum — því
þeir vita að kommúnisminn
verður ekki sigraður með alko-
hólisma, hjákonuhaldi né vara-
játningu hugsjónafátækra manna,
sem sitja rólegir og værukærir
í eigingimi sinni og velferðar-
efnishyggj'u og græða á afsiðun
og upplausn síns eigin þjóðfé-
lags. Ég hef verið vottur að
því hve auðveld bráð slíkir
menn urðu kommúnistum. —
Kommúnistar vona að slíkir
menn ráði sem mestu í þjóðfé-
löngunum, því þá geta þeir beðið
rólegir eftir því að lýðræði og
frelsi rotni og fúni, svo þeir
geti varpað visnum greinum
þess á eld byltingarinnar. Rot-
inn velferðar-kapítalismi er sá
andstæðingur, sém þeir kjósa
sér helzt.
Frá tíma Ara fróða til vorra
daga hefur það verið talin góð
regla að hafa jafnan það, sem
sannara reynist. En með því að
bæði kommúnistar og nazistar
hafa talið MRA hættulegan
andstæðing, þá er þess ekki að
vænta að þessi regla sé í heiðri
höfð í línugreinum varðandi
þessa hreyfingu. Fyrirlitning á
staðreyndum hefur einkennt
þær eftir lát dr. Buchmans, en
hann andaðist þann 7. ágúst sl.
Kommúnistar tala um auðæfi
hans, en minnast ekki á fátækt
hans. „Buchman lifði ætíð í vel-
lystingum og þegar hann lézt
voru auðæfi hans gífurleg",
segir Þjóðviljinn.
Þegar Buchman lézt, voru
auðæfi hans tuttugu og fimm
þúsund dollarar er hann ánafn-
aði MRA og auk þess hús hans
í Allentown, sem hreyfingin
fær einnig til minningar um
hann. (Heimild: NTB/Reuter,
21. 8. 1961). Á sama hátt og
reynt er að falsa staðreyndir
um eignir hans, er einnig reynt
Fyrri grein
í línugreinunum að fela fyrir
lesendum þau andlegu afrék,
sem þessi maður hefur unnið.
Og er það ekki skiljanlegt þar
sem Dr. Buchman og samverka-
mönnum hans tókst að um-
Dr. Frank Buchman
breyta „eigingjörnum kapítalist-
um og fórnfúsum kommúnist-
um“ og gjöra úr svo gjörólíkum
manngerðum nýja manngerð,
siðmæta lýðræðismenn og vel-
viljaða? ÞaS er skiljanlegt að
kommúnistar óttast þetta, því
það kippir stoðunum undan
hugsjónafræði þeirra, sem elur
á stéttahatrinu, og undan sögu-
skoðun þeirra, sem staðhæfir að
öll saga sé saga stéttastríðs.
Guðleysi (atheismus) er grunð
vallaratriði í marxiskum komm-
únisma. En um sjálfan sig sagði
Dr. Buchman: Af sjálfum mér
hef ég ekkert gert. Guð hefur
gert allt. Með því á hann við
það góða, sem hann og sam-
verkamenh hans hafa til leiðar
komið. Hvaða skoðun sem menn
hafa á MRA eða einstökum
mönnum hreyfingarinnar, þá er
það víst að áhrifa hennar hefui-
gætt svo mjög að hugsjónasaga
aldar vorrar verður ekki skráð
án þess að taka tillit til þeirra.
Frjáls hugsun frjálsra manna
kemst ekki hjá því að hafa það,
sem sannara reynist við rann-
sókn heimiída.
2.
Nokkru eftir að Buchman
hafði lokið háskólamenntun
sinni, hóf hann starf meðal at-
vinnulausra og heimilislausra
manna í Filadelfíu. Bjó hann
sjálfur um þær mundir í þak-
herbergi einu, sem var yfir
hesthúsi. Síðar tók hann að sér
að stjóma heimili, þar sem tek-
ið var við heimilislausum
drengjum. En eftir nokkurt
skeið sagði hann því starfi upp
af því að stjórnarnefnd heimil-
isins skipaði honum af fjárhags-
ástæðum að gefa drengjunum
minni mat en Buchman sjálfur
taldi að drengirnir þyrftu.
Hvarf hann móðgaður og bitur
burt frá þessu starfL
Árið 1908 var hann staddur í
Englandi í því skyni að sækja
Keswickmót, en þau mót eru
fræg um allan hinn kristna
heim og sótt af fjölda manns.
Sjálfur var hann þreyttur og
vonsvikinn. 1 þessari ferð bar
svo við dag einn eftir hádegl
að hann gekk inn í litla kirkju
og fátæklega. Var þar verið að
halda bænasamkomu og þar
voru 17 manns viðstaddir í
þorpskirkjunni. Ókunn sveita-
kona stjórnaði bænafundinum
og hélt stutta ræðu. Enginn
man hvað hún hét né hvað hún
sagði, nema Buchman gleymdi
því ekki að hún talaði um kross
Krists. Meðan hann sat þar,
birtist hinn krossfesti Kristur
honum í innri vitrun og þessi
upplifun gjörbreytti honum.
Hann ákvað að skrifa þeim 6
nefndarmönnum, sem hann
hafði orðið ósáttur við, biðja þá
fyrirgefningar og sættast við
þá. Enginn þeirra sendi svar. En
Guð veitti sitt svar með því að
gera Buchman að nýjum manni.
Löngu eftir að Buchman var
orðinn heimsfrægur maður, hélt
hann áfram að segja samverka-
mönnum sínum frá þessari und-
ursamlegu reynslu sinni.
3.
Frank Buchman fæddist t
Pensburg í Pensylvaníu þann
4. júní 1878 og var af sviss-
neskum ættum. Menntun sinni
sem lútherskur prestur lauk
hann árið 1902. Sóknarprestur
var hann aldrei, en fékk aftur
á móti góða stöðu við háskóla
og var um skeið stúdentaprest-
ur. Embætti sínu sleppti hann
árið 1921 til þess að geta helg-
að sig algjörlega sálgæzlustarfi
meðal ungra manna er voru ný-
komnir heim frá vígstöðvunum
eftir fyrri heimsstyrjöld, eink-
um í Oxford og fleiri enskum
borgum. I starfi sínu á þeim
árum brýndi hann fyrir sér-
hverjum manni, er hjálpar hans
leitaði, að gera hreinlega upp
við Guð og menn fyrir allar
fyrri syndir, með játningu gagn-
vart þeim, sem maður var brot-
legur við og með yfirbót þar
sem henni varð við komið.
Hann hvatti menn til raunsærr-
ar trúar á handleiðslu Guðs og
til að temja sér opinskátt hug-
arfar og fúsleika til að hjálpa
öðrum mönnum. Skyldu þeir,
sem hlotið höfðu sigur yfir
fyrri yfirsjónum og löstum
segja öðrum frá reynslu sinni
fyrr og síðar í því skyni að
Framhald á bls. 14.
Páll V. G. Kolka skrifar Vettvanffinn í disf. Hann f jallar m. a. um Svarta skóla ■
syndir feðranna — vald eða réttur terrorisma — sóðaskapur — helryk
í KVÆÐI sínu um Svarta skóla
dregur Einar Benediktsson upp
stórfenglega mynd af viðureign
mannsins við voðagátur geims og
tíma. háða í því skyni að ná
valdi á dulinni orku. Máttur heil-
ans er æfður, en mannlegum til-
finningum fórnað, myrkraverk
eru höfð í frammi, náir vaktir
af sæ og haug, seiður framinn
við altari hjartans og hver taug
hert í ógnum, þvi að slík er
kennsluaðferð hins mikla læri-
meistara, djöfulsins. En „óhrein
fylgd þó farnast illa, / fordæmd
líf og dauðra bein / jarðarbörn-
In blinda og villa, / blóðsins
innstu lindum spilla, / skjótans
inn í augans stein, / ofsjón vekja,
geðið naga", og geigurinn sezt
eð í djúpi hugans, því að velferð
sálarinnar er sett að veði. Mað-
ur gæti haldið, að kvæðið væri
ort um kapphlaupið um kjarn-
orkuvopnin, ef það hefði ekki
verið gert í byrjun þessarar ald-
«r, á þeim tíma, þegar nær allir
menntamenn voru trúaðir á, að
oukin þekking á hinni ytri nátt-
úru og orkunni, sem í efninu
felst ,væri óbrigðul leið til auk-
fnnar velmeguar, aukins frelsis,
bættrar andlegrar og líkamlegr-
ar heilbrigði. Skáldið skyggndist
dýpra, það sá að „djöfuls *fl og
engils veldi / eru af sömu mátt-j
arlind“, orkuna má nota jafnt íj
þjónustu hæstu hugsjóna sem til
hinna skelfilegustu ódæðisverka.
Síðan á dögum Einars Bene-
diktssonar hafa námsmennirnir
í Svarta skóla náð miklum fram-
förum, fundið orkulindir, sem
áður voru óþekktar, en jafnframt
hert hverja taug í ógnum langr-
ar styrjaldar, þar sem konur og
börn voru kramin þúsundum sam
an undir rústum hrynjandi borga,
hert þær einnig í eitri hins kalda
stríðs, þar sem því er hótað að
strá helryki yfir þúsundir heim-
ila, dæma börn enn óborin til að
fæðast vansköpuð, með uppsprett
ur blóðs síns sýktar og kvalafull
an dauðdaga sem veganesti í upp
hafi síns saklausa lífs.
Prófið í þessum skóla er að
nálgast, skólameistarinn heimtar
sitt og geigurinn hefur gripið allt
mannkyn, því að /enginn veit,
hvort ,,völundurinn Vítis reipa /
verður klerksins fífl og þræll“,
eða hann nær að loka öllum út-
göngudyrunum og heimta nem-
endurna upp í námsgjaldið.
□
Löngum hefur því verið haldið
af rnönnum, að afleiðingar illrar
j breytni yrðu slæm örlög í öðru |
j lífi. Sumir vilja hafna þeirri '
kenningu, en ekkert orðagjálfur
eða bjartsýnishjal getur falið
þann beizka sannleika, að syndir
feðranna koma niður á börnun-
um í þirðja og fjórða lið. Sann-
arlega hafa syndir 19. aldarinn-
ar komið hart niður á þessari
öld. Iðnbyltingin skapaði van-
hirtan öreigalýð í stórborgunum,
og þótt tekizt bafi síðan að bæta
lífskjör alls almeenings, þá er
margur vandi í þeim efnum ó-
leystur enn. Bættar samgöngur
gerðu stórveldum Evrópu kleift
að sölsa undir sig auðlindir frum-
stæðra þjóða, en þau notuðu sára-
lítinn hluta ágóðans til þess að
veita þeim þá menntun, sem er
nauðsynleg til aukins þroska. Þá
skuld er að vísu reynt að greiða
nú, en gengur erfiðlega. Stórkost-
legar uppgötvanir í líffræði voru
notaðar sem rök til þess að hafna
höfundi lífsins og boðorð hinnar
blindu efnishyggju, að rétturinn
skyldi vera séreign þess sterka
— að sá sem hefði afl til að beita
ofbeldi í alþjóðasamskiptum,
þyrfti engum að standa reikn-
ingsskap, hvorki Guði, samvizku
sinni né meðbræðrum sínum. Til
a ðlifa í samræmi við þá lífsskoð-
un þarf því að hafna tilveru
Guðs, meta eigin orð og eiða sem
sjónhverfingu og neita þvi, að
maðurinn — hinn óbrotni og
valdalausi þegn — eigi í sjálfu
sét- nokkurn rétt annan en þann,
sem valdhafinn telur hentugt að
láta honum i té í bili að launum
fyrir fylgispekt og þjónustu.
Það hafa alltaf verið til valda-
sjúkir menn og sumum þeirra
hefur tekizt að hlaða háa pýra-
mída úr bausum sigraðra and-
stæðinga, eins og Djengizkan, en
19. öldin varð fyrst til þess að
hreykja kenningunni um æski-
leika ofbeldisins á fræðilegan
grudvöll — að fella ógnanirnar,
terrorismann, sem nauðsynlegan
lið inn { lifsskoðun sína. Það
þekkja þeir, sem hafa kynnt sér
kenningar Marx n« Lenins.
□
Nú ber ekki að neita því, að
ýmislegt í hagfræðikenningum
kommúnismans er athyglisvert
og að margt i þjóðfélagsskipun
Rússa getur orðið til fyrirmynd-
ar, en hin staða og stirðbusalega
fastheldni þeirra við dýrkun of-
beldisins stendur öllu öðru fram-
ar í vegi fyrir því, að þeirri ó-
hemjulegu orku og fjármagni,
sem vísindip hafa gefið á vald
mannanna, sé varið til að bæta
hag þjóðanna, innan Ráðstjórnar
ríkjanna og utan, í stað þess að
eyða því í margbrotin dráps-
tæki.
Terrorisminn er orðinn að trú-
arbrögðum hjá valdamönnum
kommúnista og því er það rétt
hjá þeirri góðu frú Furtsjeva,
menntamálaráðherra Sovétrikj-
■anna, að trú á Guð og kommún-
ismi eru andstæður. Skefjalaust
ofbeldi og trú á mannhelgi geta
ekki átt samleið. Það sannast
því á kommúnistum, að „for-
dæmd líf og dauðra bein / jarð-
arbörnin blinda og villa". Dýrk-
un þeirra á dauðum beinum
Marxismans hefur blindað þá fyr
ir þeirri augljósu staðreynd. að
ofbeldið er nú á tímum leið glöt-
unarinnar, en vegurinn til fram-
fara og farsældar er braut frið-
samlegra samskipta milli þjóða,
þótt erfðavenjur, lífsskoðun og
stjórnarhættir séu sitt með hverju
móti.
□
Það þarf ekki rétttrúaða
línukommúnista til þess að
tigna ofbeldið, en lítils-
virða mannhelgi og sann-
Framh. á bls. 14.