Morgunblaðið - 30.09.1961, Blaðsíða 10

10
MORGIJISBL AÐIÐ
Laugardagur 30. sept. 1961
Fulltrúar bænda óánægðir
með verðlagsgrundvöllinn
MORGUNBLAÐINU barst ígær,
greinargerð frá Stéttarsambandi
bænda um afstöðu fulltrúa fram-
leiðsluráðs landbúnaðarins og
bænda í sex mannra nefndinni
til verðlagsgrundvallarins, sem
yfirnefnd úrskurðaði fyrir
nokkru. í greinargerð þessari
lýsa fulltrúarnir óánægju sinni
með grund völlinn | heild og'
„undrast það, hvað yfirnefnd
hefur sniðgengið tillögur full-'
trúa framleiðenda í sex manna
nefnd varðandi ýmsa liði grund-
vallarins.“ Einkum lýsir fram-
leiðsluráð óánægju siimi með á-
kvörðun nefndarinnar að því er
varðar fyrningu fasteigna og
vexti.
„Þá hefur meirihluti yfirnefnd
ar aukið afurðamagn búsins, að
því er framleiðsluráði virðist,
algerlega út í bláinn", segir enn-
fremur í greinargerð Stéttarsam-
bandsins.
Greinargerðin í heild fer hér
á eftir:
Greinargerð frá
Stéttarsambandi
bænda
Svo sem kunnugt er, varð að
þessu sinni ekki samkomulag i
sex manna nefnd um verðlags-
grundvöll landbúnaðarafurða fyr
ir tímabilið 1. sept. 1961 til 31. ág.j
1963. Varð því að vísa tillögum
um grundvöllinn frá hvorum
nefndarhluta fyrir sig, fulltrúuml
framleiðenda og fulltrúum neyt-|
enda, til úrskurðar yfirnefndar. |
Verðlagsgrundvöllur sá* sem
birtur er hér að framan og nú
gildir, er því uppbyggður og úr-
skurðaður af yfirnefnd, í mörg-
um atriðum af meiri hluta henn-
ar.
Til þess að glöggt komi í ljós
afstaða framleiðsluráðs landbún-
aðarins og fulltrúa bænda í sex
manna nefnd til þessa verðlags-
grundvallar, þykir rétt að birta
bókun framleiðsluráðs frá 22.
sept. sl., sem send var yfirnefnd
þá þegar.
Bókunin er svohljóðandi:
„Eftir að framleiðsluráð hefur
VERÐLAGS GRUNDVOLLUR 1. ANDBUNAÐARVARA 1961/1962
G j 6 1 d : . /
1. Kjarnfóður
yfirfarið og athugað verðlags-
grundvöll landbúnaðarafurða,
eins og hann hefur verið úrskurð
aður af yfirnefnd, lýsir það óá-
nægju sinni með grundvöllinn í
heild og undrast það, hvað yfir-
nefndin hefur sniðgengið rök-
studdar tillögur fulltrúa fram-
leiðenda í sex manna nefnd varð-
andi ýmsa liði grundvallarins.
Þeir kostnaðarliðir, sem fram-
leiðsluráð lýsir einkum óánægju
sinni yfir, eru þessir:
1. Fulltrúar framleiðenda lögðu
til að fyrning fasteigna yrði kr.
4.500,00 eða 3% af kr. 150.000,00.
Var þetta rökstutt með því að
verðmæti útihúsa, sem reist hafa
verið á síðasta áratug. samkv.
uppgjöri 10 ára áætlunar stéttar-
sambandsins, er um kr. 900,000,
000,00, miðað við verðlag 1960.
Deilt með bændatölunni 6000 eru
þetta kr. 150.000,00 á bónda. Er
þá ekkert tillit tekið til þeirra
bygginga, sem til voru“*fyrir 1950.
Sýnist því ekki mega minna vera
en að reiknuð sé fyrning á þau
hús, sem byggð voru síðasta ára-
tuginn, því á annan hátt er ekki
unnt að endurbyggja húsin þeg-
ar þörf krefur, þ.e. eftir 33 ár.
Viðhald það sem reiknað er í
grundvellinum, kr. 4.456,00, er
alls ekki nema fyrir árlegu við-
haldi húsanna og getur því ekki
á neinn hátt mætt fyrningunni.
Meirihluti yfirnefndar fellir fyrn
ingarliðinn á útihúsum algerlega
niður og lækkar því liðinn í
heild — viðhald og fyrningu
fasteigna — um kr. 4.500,00 eða
úr kr. 8.956.00 í kr. 4.456,00,-
2. Fulltrúar framleiðenda
höfðu lagt til, að vextir í grund-
vellinum yrðu alls kr. 23,378,00.
Meirihluti yfirnefndar lækkaði
þennan lið niður í kr. 16,579,00.
Liggur þessi lækkun einkum í
því, að lækkað er eigið fé um kr.
49.000,00, og vextir af eigin fé
lækkaðir úr 5% í 3V2%. Verðui
ekki séð á hverju þetta er byggt,
hvorki lækkun á eigin fé bónd.
ans og því síður hvaða rök liggja
til þess ,að meta vexti af þvi
ekki nema 3y2%. Með slíku mati
á eignum og vaxtakjörum er þess
ekki að vænta, að menn vilji
hafa eignir sínar bundnar í land-
búnaði.
Þá hefur meirihluti yfirnefnd-
ar aukið afurðamagn búsins, að
því er framleiðsluráði virðist, al-
gerlega út í bláinn, þ.e. án þess
að hafa þar nokkur rök á bak
við. Má þar til nefna:
1) Fulltrúar framleiðenda höfðu
lagt til, að kjöt eftir fóðraða
kind yrði 14,68 kg eins og að
undanförnu, sem skýrslur benda
þó ótvírætt til að sé of mikið.
Þetta afurðamagn færði meiri-
hluti yfirnefndar uþp í 15,3 kg
á fóðraða kind. Einkum virðist
áúkning á kjöti af fullorðnu fé
ekki hafa við minnstu rök að
styðjast.
Framh. á bls. 15.
a. Fóðurmjöl 912 kg. á 5.71 5.2Q8
b. Maismjöl 3.258 — - 4.27 13.912
c. Fóðurmjólk 350 — - 2.70 945 20.065
Z'. Tilbúinn áburður
a. Köfnunarefni 1.235 kg. á 8.33 10.287
b. Fosforsýra 538 — - 5.86 3.153
c. Kalí 298 — - 3.85 1.147 14.587
3. Viðhald fasteigna
a. Timbur 2.308
b. Þakjám 1.256
c. Málning 892 4.456
4. Viðhald girðinga
a. Timbur 1.795
b. Gaddavír 1.555 3.350
S. Kostnaður við vélar
a. Varahlutir 4.464
b. Benzín 3.905
c. Smurolía 584
d. Fyrning, 10% af 65.000 6.500 15.423
6. Flutningskostnaður 8.300
7. Vextir
a. Af eigin fé, 312% af 300.000 ... .... 10.500
b. Ræktunarsjóðslán, 4% af 55.230 2.209
c. Aðrar skuldir, 9% af 43.000 3.870 16.579
8. Annar rekstrarkostnaður - 5.200
9. Vinna
a. Laun bóndans 86.142
b. Aðkeypt vinna 12.788 98.930
Alls 186.890
f e k j u r : Verð- Samtals H æ k k u n
ein kr. . aur %
1. Af nautgripum 53 12,67
18.900 ltr. mjólk 4.71 89.019.—
160 kg. Ak I og N I 21.20 3.392.— 252 13.50
56 Ak II 20.45 1.145.— 243 13.49
14 N II 19.45 272.— 230 13.41
31 Uk I og K I 13.15 407.— 155 13.36
81 — K II, K III, Uk II, Uk III 10.30 834.— 122 13.44
Húðir 193.— 31 19.14
95.262.—
Frá dregst:
Heimanotuð mjólk -r- 953.—
94.309.—
t. Afurðir af sauðfé
1.591-kg. D I og D II 23.05 36.673.— 336 17.06
140 D III 20.45 2.863.— 243 13.50
16 G I 16.30 260.— 205 14.39
255 Æ I og H I 9.60 2.448.— 112 13.21
94 Æ II og H II 8.05 757.— 94 13.22
419 — Gærur 30.46 12.763.— 596 24.33
274 Ull, óhrein 29.14 7.984.— 484 19.92
137 stk. Slátur 30.00 4.110,— 138 4.82
67.858.—
8. Afurðir af hrossum
150 kg. kjöt 9.90 1.485.— 117 13.40
Húðir 102.— 12 13.33
1.587.—
4. Garðrækt
1.500 kg. Kartöflur - 3.62 5.430.— 31 9.37
8. Annað
Aukabúgreinar, hlunnindi, fóður-
taka, styrkir og annað (13.2%) 10.900.—
Launatekjur utan bús (24.3%) 6.806.—
17.706.— 17.22
Alls kr. 186.890.—
7,0 kýr, 2,5 aSrlr nautgripir, 115,0 ser,
22,0 annað sauðfé, 5,0 hross.
Úr blaðinu „Pravda-Ueningrad"
Erlíngur syngur Ólafarkvæði Jóns Þórarinssonar með Fóst-
bræðrum.
Umbun eftir afköstum
Smáspjall við Águst Bjarnason í
tilefni af songför Fóstbræðra
FLESTIR félagar Karlakórs-
ins Fóstbræðra eru nú komn
ir heim úr þriggja vikna
glæsilegri söngför til Finn-
lands og Sovétríkjanna. — í
fréttatilkynningu frá kórn-
um, sem blaðinu hefir bor-
izt, er greint frá gangi ferð-
arinnar — og er af henni
ljóst, að hér hefir verið um
mikla sigurför að ræða. Var
kórnum hvarvetna tekið með
afbrigðum vel, og er það til
marks, að sumir samsöngv-
anna stóðu allt að helmingi
lengur en söngskráin sagði
til um, eða allt að 3 klst. —
þar sem kórinn varð bæði að
endurtaka fjölda laganna á
söngskránni og <^>yngja allt
upp í tólf aukalög. — (Eru
þar talin með aukalög ein-
söngvara, Kristins Halls-
sonar og Erlings Vigfússon-
ar, sem einnig hlutu ágætar
viðtökur áheyrenda og góða
dóma gagnrýnenda).
— ★ —
Kórinn söng í Helsinki, höfuð-
borg Finnlands, á útleið, en í
Rússlandi voru haldnir sam-
söngvar í Moskvu og Leningrad
og auk þess í Riga í Lettlandi.
— í fréttatilkynningu Fóst-
bræðra er sérstaklega tekið
fram að öll söngförin hafí verið
„ágætlega skipulögð og fyrir-
greiðsla og viðurgerningur við
kórinn í alla staði svo sem bezt
verður á kosið“.
Er blaðamaður Mbl. átti í gær
samtal við Ágúst Bjarnason, far-
arstjóra þeirra Fóstbræðra, um
ferðina, tók hann mjög eindregið
undir þessi ummæli og kvað síð-
ur en svo of sterkt að orði kveð
ið — ferðin öll væri ógleyman-
leg. Helzt væri hægt að segja, að
hún hefði verið of vel skipulögð
(einkum í Sovétríkjunum), sem
reyndar er ekki óalgengt um ýms
ar hópferðir. — Við vorum.hýst-
ir í fínustu hótelum Rússanna á
hverjum stað. fengum 3 rúblur
á dag í vasapeninga — og allt
frítt, sagði Ágúst. (Af því að
læknar eru nú ofarlega á dag-
skrá hér, má kannski geta þess
til gamans, að mér var sagt, að
byrjunarlaun lækna væru 100
rúblur á mánuði. — Við félagarn
ir höfuð því greinilega verið bet-|
ur fjáðir en þeir, meðan við
dvöldumst eystra!) Ef við vildum
bregða okkur eitthvað, þá var
ekki annað en biðja um bíl. og
hann var samstundis til reiðu —|
án endurgjalds. Reyndar fékk
maður þó ekki að fara ,,hvert á
land“ sem maður óskaði — t.d.
fékk ég ekki að fara um borð í
Dísarfellið, sem var statt í Riga,
þegar við vorum þar — en ég
ætlaði að bjóða skipsmönnum á
samsöng okkar. Hvers vegna veit
ég ekki. Úr þessu rættist þó, því
að skipstjórinn kom til okkar í
hótelið.
— Hvernig líkaði ykkur við
rússnesku hótelin — afgreiðsl-
una, matinn o.s.frv.? Eða hafa
söngmenn kannski sterkari maga
en knattspyrnumenn okkar?
Ágúst Bjarnason: — Gott að
vera „skákað niður í gömlu,
góðu Reykjavík“ ...
— Já, varðandi knattspyrnu.
mennina. Ég reyndi eftir föngum
að kynna mér viðurværj það,
sem knattspyrnumenn okkar
fengu — og komst að þeirri nið-
urstöðu, eftir ýtarlega rannsókn,
að í „Sovéttinu“ fái menn umbun
eftir afköstum. Við fengum á.
gætis-fæði! Víst er það, að við
þurftum ekki að kvarta um mat.
areitranir eða neitt slíkt, sagði
Ágúst, — en heldur virtist mér
afgreiðsla og öll þjónusta sein.
lát í hótelunum, þótt það kæmi
ekki niður á okkur. þar sem við
vorum „fínu“ gestirnir — í boði
menntamálaráðuneytisins rúss.
neska. Og einhvern veginn fannst
mér nokkuð gamallegur blær á
hlutunum. T. d. bjuggum við I
hinu stóra Ukraina-hóteli 1
Moskvu, sem er 29 hæðir með
samtals um 1100 herbergjum -—
og sex lyftur eru í húsinu. Það
er byggt 1958, en einhvern veg.
Framh. á bls. 15.