Morgunblaðið - 19.03.1964, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 19- marz 1964
MORGUNBLAÐIÐ

MAX Conrad, bandaríski flug-
kappinn, sem nauðlenti á
Grænlandi í fyrraOag, hefur
ótal sinnum flogið yfir Atlants
hafið i eins hreyfils flugvél-
um. Hann var mjög þekktur
í flugheiminum löngiu áður en
hann setti heimsmet í lang-
flugi, árið 1959. Conrad hefur
oft komið við á íslandi á ferð-
um sínum, einkum sdðustu 5
til 6 árin, er hann hefur ann-
azt flutninga smávéla milli
Evrópu og Ameríku. Er gizkað
á að hann hafi lent á Kefla-
víkurflugvelli 20 til 30 sinn-
um á þeim tima.,
Sumarið 1962 flaug Conrad
í eins hreyfils Piper Pacer frá
Minnesota austur um haf til
Max Conrad og Mikki mús, sem Walt Disney gaf honum. Þeir
standa fyrir framan Piper Paeer véiina.
legir í þetta skiptið. Þegar ég
átti eftir að greiða lendingar-
gjaldið, stöðugjald, flugþjón-
ustu o.fl. var ég nýbúinn að
skipta síðasta hundrað dollara
seðlinúm mánum. En þeir
komu mér á óvart, er ég fékk
reikninginn, sem aðeins var að
upphæð 3,24 dollarar, sem jafn
.gildir einnar nætur stöður
gjaldL Ástæðan var sú, að
þeir höfðu 'einhvern pata af
því, að ég væri í vináttuheim
sókn til Norðurlanda, og vildu
vist vera taldir með. Sumir
brostu, einstaka maður hló
meira að sfegja upphátt, — og
það er mikið sagt í því kalda
landi.“
Þegar Conrad setti heims-
met sitt í langflugi, 7 árum
eftir að hann skrifaði þetta í
dagbók sína, stóð allur flug-
heimurinn á öndinni. Hann
var 58 klst. og 38 mínútur á
leiðinni frá Casablanca til Los
Angeles. Vegaiengdin er 7.683
mílur. Það vakti geysilega at-
hygli, að véiin eyddi aðeins 7
gallonum af benzini á klst í
Lítur f jarlægðir fyrir-
litningaraugum
og vinnur að því að gera draum að veruleika
Evrópu, með viðkomu á Græn
landi og í Keflavík, hafði
nokkra viðdvöl og flaug síðan
aftur vestur með sömu við-
komustöðum. Bandaríska flug
tímaritið „Flying“ gerði samn
ing við Conrad um það, að
fá að birta dagbók þá, sem
hann hélt á leiðinni. Kom
ferðasagan síðan í tveimur
greinum, annarri um austur-
leiðina og hinni um heimleið-
ina. Með fyrri greininni var
skrifuð rltst.jórnargrein um
Max Conrad og forsíðumynd-
in var af honum. í ritstjórnar-
greininni segir m.a. „Max Con-
rad, sem myndin á forsíðunni
er af, fer hinar stórkostlegu
hetjufarir sínar án minnsta
fyrirgangs. Hann gerir minna
veður út af flugi sínu fram og
til baka yfir Atlantshafið á
eins hreyfils vél, en venju-
legur flugfarþegi í fjögurra
hreyfla vél, sem fer sömu leið.
Hvers vegna gerir hann
þetta? Auk þess sem hann er
frábær flugmaður með 27 þús.
flugtíma (og mikill snillingur
í flugvirkjun, að hann getur
framkvæmt meiriháttar skoð-
un á smáflugvélum innan sól-
arhrings), þá er Max maður,
sem vinnur að því að gera
drauma að veruleika. Hann
vill gera flug að tæki, sem
hvert mannsbarn getur hag-
nýtt sér. t>egar flugið er orðið
svo aðgengilegt vonar hann að
það geti með nánari kynningu
manna á milli, orðið til þess
að koma á böndum friðar og
vináttu í frjálsum heimL Hann
hugsar um heim þann, sem
börnin hans 10 eiga að lifa í,
og telur að þróun flugsins geti
leyst mörg þau vandamál,
sem að þeim kunna að steðja..
Flug er aðeins eitt af áhuga
málum Conrads. Hann var
Bandaríkjameistari í hástökki
árið 1931 og iðkar enn íþrótt-
ir af kappi. Hann hefur einnig
verið hljómlistarmaður að at-
vinnu og samið fjölda söng-
laga. Hann spilar löngum á
munnhörpu á ferðum sínum
yfir Altantshafið og slær takt
inn á hné sér.
Hann hefur alltaf með sér
loftsiglingafræðing nokkurn,
Mikka mús, sem er eitt fet á
hæð, gerður af uppstoppuðu.
plasti. Walt Disney gaf Max
brúðu þessa.“
Á leiðinni austur um haf
lenti Conrad í Stornoway og
hélt síðan tii Stafangurs. í
brezka blaðinu „London News
Cronicle" birtist eftirfarandi
frétt daginn eftir; 20. júní,
1952:
„Við ráðum okkur ekki fyrir
aðdáun á Comet-vélinni,
fyrstu þotunni, og mönnun-
um, sem teiknuðu, smíðuðu
hana og fljúga henni. En grun
ur okkar um það að hinn
raunverulegi brautryðjandi
fyrstu flugaldarinnar' sé allt
annar maður, fer vaxandi.
Maður nokkur, Max Con-
rad að nafni kom í gær í stutta
heimsókn til Stornoway á leið
sinni til Stafangurs. Ekkert
sérkennilegt eða stórkostlegt
var að sjá um hann eða flug-
vél hans, nema kannski það
að hin síðarnefnda var óvenju
lítil. !>að, sem var einkenni-
legt, var að hann kom frá
Bandaríkjunum um Grænland
og ísland.
Conrad og hin örsmáa Piper
Pacer flugvéi hans virðast líta
á fjarlægðir þeim fyrirlitning-
araugum, sem þær eiga skilið.
Fyrir 2 árum skruppu þau
skötuhjúin, Max og Pacer, frá
Minneapolis til Genfar.
Ekki verður annað séð en að
Conrad ferðist á hljóðlátan
hátt, án þess að gera minnstu
tilraun til að láta á'' sér bera.
Þægindi og öryggi einkaflugs
ins virðast á hans valdi, en á
sama hátt og menn á smábát-
um, sem hafa skömm á stórum
skemmtiferðaskipum þá kýs
Conrad að ferðast á eigin
spýtur. Flugstjórar stóru far-
þegavélanna hljóta að ókyrr-
ast í sætum sinum, þegár þeir
fara fram úr Piper-vélinni á
miðju Atlantshafinu. Við skul-
um vona, að Conrad gleymi al-
drei að veifa þeim fram hjá.
Þegar flugið verður orðið
hversdagsiegt, þá hefur flug-
öldin hafizt í raun og veru.
f>otur BOAC eru ágætar og
stórmerkar. En þegar við er-
um öll farin að ferðast um í
loftinu af sama öryggi og á-
nægju og Conrad, þá hefur
maðurinn sigrazt á loftinu.“
í Morgunbiaðinu í gær birt-
ist kafli úr síðari grein Con-
rads í Flying, þar sem hann
veltir fyrir sér kulda sjávar-
ins við strönd Grænlands. í
sömu grein segir einnig að
hann hafi skrifað í dagbók
sína á leiðinni frá Keflavík
til Graenlands:
„13:30. Allt gengur að ósk-
um og ég syng eða læt mig
dreyma. Já, af hverju er ekki
farið í fleiri slíkar ferðir á
litlum einkaflugvélum? í DC
—3 er þetta barnaleikur, —
álíka áhættulítið og að fljúga
frá Minneapolis til San Franc
isco. Og þetta mundi leiða svo
margt gott af sér. Evrópu-
menn eru sérstaklega skiln-
stað 13. May fékk á sig hin
verstu veður og í 9 klst. yfir
Atlantshafinu flaug hann í að
eins 300 feta hæð. Gekk hon-
um þá illa að sjá út, vegna
þess að sjólöður skvettist á
rúðurnar. Á leiðinni fékk
hann einnig aðkenningu að
matareitrun. Þegar til Los
Angeles kom, lagðist Conrad
til svefns, eins og búast má
við eftir slika ferð. Hins vegar
brá svo við að hann vaknaði
aftur eftir eina klukkustund.
Var hann þá svo illa farinn af
svefnleysinu, að hann ráfaði
út á götu í hálfgerðu óráði og
var tekinn fastur fyrir „ölvun
á almannafæri“ og settur í
tugthúsið. Þar svaf hann og
jafnaði sig eítir heimsmetsferð
ina.

Piper Commache flugvélin, sem Conrad' setti langflugsmetið í,
árið 1959.
ingsgóðir, — auðvitað eru lífs
venjur þeirra öðruvísi, en við
gætum lært dálítið af þeim
og þeir af okkur.“
Um viðdvöl sína á fslandþ
sem tók 4 daga í þetta sinn,
segir Conrad:
„Jafnvel fslendingarnir, sem
alltaf nema núna hafa hrifs-
að af mér hvern dollara, sem
þeir hafa mögulega getað
komið höndum yfir á laga-
legan hátt, voru bara mann-
Conrad hefur næstum alltaf
verið einn á ferð, þegar hann
hefur flogið eins hreyfils vél-
um sínum yfir hafið. Út af
þessari venju brá hann þó í
ágúst síðastliðnum, er hann
tók með sér aðstoðarflugmann
frá Ameríku tii Englands. Að-
stoðarflugmaðurinn var Winst
on Churchili, 22 ára gamall,
sem var að fara í heimsókn
til afa síns, er flestöllum er
kunnugur.
SIAKSTIINAR
LÆGÐIN mikla yfir hafinu
suður af íslandi þokaðist NA
í gær, en hæðin yfir Græn-
landi fór heldur vaxandL —
Enn var hlýtt á landinu, mest
8 stig í Reykjavík kl. 15, en
2 stig á Raufarhöfn.
Sigur vonlausrar
smáþjóðar
Ilamar, blað - Sjálfstæðis-
manna í Hafnarfirði, birti ný-
lega forystugrein»um landhelg-
ina. Er þar m. a. komizt að orði
á þessa leið:
„Samningurinn sem gerður -
var við Breta um veiðar á til-
teknum svæðum í þrjú ár, rann
út s.l. miðvikudag. Þann dag
voru fánar dregnir að hún, menn
glöddust í tilefni þess að nú hafa
íslendingar óskoruð yfirráð yfir
landhelginni.
Sigur íslendinga í deilpnni um
12 mílna landhelgi er einn mesti
sigur, sem unnizt hefur, og með
þessum málum var fylgzt af at-
hygli víða um heim'. íslending-
ar, fámenn vopnlaus þjóð í deilu
og baráttu við hinar stærstu
þjóðir heimsins. Það að sigur
vannzt, og það glæsilegur og
eftirminnilegur, var ekki þvi
fyrst og fremst að þakka að
málstaðurinn var okkar, heldur
því hvernig var á málum haldið, '
hvemig forystumenn þjóðarinn-
ar túlkuðu sjónarmið okkar og
notuðu hvert tækifæri, sem
gafst, til þess að vinna að fram-
kvæmd málsins, af festu og skyn
semi, án ofstopa og glamuryrða
unnu menn að málinu stig, af
sitigi, unz fullur sigur vannzt
með fullu samkomulagi 1961.“
Heilbrigt jafnvægi
Alþýðublaðið birtir í gær for-
ystugrein um efnahagsmálin og
kemst þar m. a. að orði á þessa
leið:
Frumskilyrði þess, að þjóðar
framleiðslan haldi áfram að
vaxa, er að heilbrigðu jafnvægi
sé aftur komið á í efnahagsmál-
um þjóðarinnar. Nauðsynlegt er,
að tekjuskipting þjóðarinnar sé
þannig, að launastéttiraar sætti
sig við hana í stóram dráttum.
Þjóðin verður að forðast of mik
inn tekjumun milli stétta, með-
an hinir lægst launuðu hafa ekki
hærri eða tryggari laun fyrir
eðlilegan vinnudag en nú gerist.
Nauðsynlegt er að ríkisstjórn
in hafi forystu um víðtækt sam-
komulag launastétta, bænda, at-
vinnurekenda og hins opinbera
um ráðstafanir til að forða þjóð
inni frá óðaverðbólgu og geng-
ishruni. Koma verður í veg
fyrir áframhaldandi víxlhækk-
anir verðlags og kaupgjaids.
Ein af orsökum verðbólgnnn-
ar á siðasta ári var sú, að fram-
kvæmdir fóru á óskipulegan hátt
fram úr þeirri áætlun, sem ríkis-
stjórnin hafði gert. Tryggja
verður að slíkt handahóf raskl
ekki jafnvægi vinnumarkaðsánfl
framvegis.“
Umræður um sjónvarp
Miklar umræður fara nú fram
manna á meðal um framtið sjóa
varps hér á landi. Óhætt mnw
að fullyrða að yfirgnæfandi
meirihluti íslendinga telji sjálf-
sagt og eðlilegt að unnið sé a3
undirbúningi islenzks sjónvarps.
Þjóðin lítur á sjónvarpið sem
merkilegt menningartækL sem
að vísu sé hægt að misnota eins
og alla góða hluti. Það er tækni-
leg nýjung, sem hlýtur að koma
á sama hátt og simi, útvarp og
önnur fjarskipti ruddu sér til
rúms og urðu þjóðunum til marg
víslegs hagræðis og menningar-
auka.
Flestiir munu og telja það frá-
leitt, að íslendingum verði nú
bannað að horfa á Keflavikur-
sjónvarpið, á sama tima og allir
telja sjálfsagt, að islenzk kvik-
myndahús sýni nær eingöngu er-
lendar kvikmyndir og öllum er
að sjálfsögðu frjálst að hlusta á
erlendar útvarpsstöðvar í ílest-
um löndum heims. Einangran
íslands er lokið, og hún kemur
aldrei aftur.