Morgunblaðið - 19.03.1964, Side 24

24
MORCUNBLAÐIÐ
Timmtudagur 19. marz 1964
^mzABerrí Tí-QfiA&sP^ 34 LL
U'RÐ ’klÆRH
— Já, annað er það nú ekki.
Fleiri hvellir komu á eftir, lík
astir skothríð úr loftvarnarbyss
um, og úr loftinu drifu snifsi af
pappír. Við enda götunnar voru
nokkrir ungir menn að skjóta
púðurkellingum.
Brátt heyrðust hvellir úr öðr
um hlutum bæjarins. Litlir
reykjarstrókar sáust hér og þar
og óhreinum pappírsflygsum
rigndi.
— Hvað þeir geta haft mikla
ánægju af þessum hávaða, sagði
Stephen. — Sama hvort það eru
sópransöngkonur eða vélhjól,
sem framleiða hann.
— Eg býst við, að ég sé orðin
honum vön, sagði Ruth. Venju-
iega tek ég alls ekki eftir hon-
um. En í dag kann ég nú samt
ekki við hann.
Hún gekk út á götuna og
sagði: — Mundu þá að forðast
dimmu göturnar!
Stephen jánkaði því og gekk
aftur inn í krána.
f>egar Ruth kom heim, var
það eins og hún bjóst við, að ekk
ert hafði frétzt af Nicky. Madge
hafði komið til dyra, og þegar
Ruth spurði, hvort hún væri
nokkuð skárri, yppti hún öxlum
og sagði það standa á litlu hvern
ig sér liði. Hún leit nú ekki út
fyrir að vera neitt lasin, en það
var einhver ólundarsvipur á and
iitinu. Og rétt eins og það stæði
ekki á neinu, sagði hún Ruth,
að maður hefði komið að finna
hana, en nefndi ekkert, hver það
hefði verið go fór aftur fram í
eldhús.
Ruth þekkti vel þessa dinti
hjá Madge, og lét sig þá engu
skipta. Það var ekkert annað að
gera en láta hana afskiptalausa
og lofa henni að jafna sig. Þetta
hafði jafnvel Lester Ballard vit
að. Enda þótt hann hefði ánægju
af að stríða þeim, sem hann vissi
vera taugaóstyrka, hafði hann
aldrei leyft sér það við Madge.
Hún gat þaggað niður í honum,
án þess að segja orð, eða gera
neitt, annað en það að snúa að
honum ólundarsvipnum sem
snöggvast. Ruth datt í hug, að
Cesare ætti sök á flestum ólund
arköstunum hjá Madge — en
hann var eina manneskjan, sem
virtist algjörlega ósnortinn af
þeim, og hún tók að velta þvi
fyrir sér, hvað hann hefði nú
gert af sér til að koma Madge í
svona vont skap.
Ruth gekk inn í setustofuna
og bjóst við, að maðurinn, sem
hafði komið að finna hana, væri
einn frá lögreglunni, en þegar
hún kom inn, hitti hún þar fyr
ir gamlan, sköllóttan mann með
gleraugu og í krukluðum lérefts
fötum, sem reis upp úr sæti sínu
með veikum burðum. Þetta var
Luigi Sebastiano, verzlunarstjór
inn í búð Lesters í Napólí.
Hún gat séð, að hann var í
miklum æsingi, og þegar hann
tók í hönd hennar, fann hún,
að hönd hans skalf. Hann var
líka mjög sveittur, svo að svit-
inn perlaði af öllu gula enninu.
— Er það satt? spurði hann
skjálfraddaður. — Er það satt,
þetta hræðilega, sem mér hefur
verið sagt, að drengurinn hafi
myrt hann föður sinn?
— Setjizt þér niður, hr. Se-
bastiano — um fram allt, setj
izt þér niður, þér eruð eitthvað
lasinn, sagði hún og kom með
stól handa honum.
— En er það satt? spurði hann
og vildi ekki sleppa hönd henn-
ar. — Það er ekki satt. Eg skal
segja þeim það sjálfur, að það
sé -ekki satt-
— Hver sagði yður, að það
væri satt?
Hún varð fegin, að hann sett
ist niður. — Það er allt í lagi
með mig . . . það gengur ekk-
ert að mér. En mér varð bara
svo illt við. Eg get ekki trúað,
að það sé satt. Þér trúið því
ekki, er það?
— Nei, sagði Ruth, — ég trúj
því ekki. Hún settist líka nið-
ur, og fann snögglega svo mikla
þreytu og var hrædd um, að
hún ætlaði að fara að gráta. Hún
hafði ekkert á móti gamla mann
inum og hafði aldrei heyrt ann
að en gott um hann, og þá sjald
an þau höfðu hitzt, hafði hann
alltaf yerið vingjamlegur við
hana. En nú var henni næstum
um megn að eiga við hann. —
Get ég ekki náð í eitthvað handa
yður að drekka? spurði hún. Eitt
hvað ískælt eða þá kaffi?
— Nei, nei, þakka yður fyrir,
það er allt í lagi með mig. Gerið
yður ekki ómak mín vegna. En
segið mér um þennan hræðilega
atburð. Og hvað varð af drengn
um? Er það satt, að hann sé
strokinn?
— Það er hann víst, því miður.
— En hversvegna? Nicky er
góður drengur. Okkur er öllum
vel til hans. Og hversvegna fer
hann að strjúka frá okkur?
— Eg vildi, að ég vissi það,
sagði Ruth.
— Hann getur ekki hafa myrt
föður sinn, sagði Sebastiano. —
Ef hr. Ballard hefur verið myrt-
ur, eins og mér er sagt, þá hef-
ur Nicky ekki gert það.
— En hver sagði yður, að
hann hefði gert það? Áreiðan-
lega ekki lögreglan.
— Nei, ekki beinlínis. En hún
spurði mig svo margra spurn-
inga, að . . . Hún virtist halda
mig vita, hvert hann hefði farið.
Við vorum vitanlega beztu vin-
ir, hann og ég. Hann hafði gam-
an af að láta mig sýna sér fal-
lega hluti og útskýra þá fyrir
sér. Hann var miklu nærnari fyr
ir fegurð en faðir hans var. Hr.
Ballard hafði vit á þeim sem
-Ég hef ekkert tollskylt. Ég fór til Monte Carlo í sumarleyfinu.
söluvöru, en um smíðina og list
ina á þeim var honum nokkurn
veginn sama. En Nicky kunni að
meta þetta. Hann er eins og afi
hans, sem kenndi mér það, sem
ég kann á þessu sviði. Nieky
líktist líka móður sinni. Þér
þekktuð hana aldrei, var það?
Nei„ vitanlega ekki. Eg þekkti
hana frá því hún var krakki.
Hún var indælis kona og falleg,
svipað því sem drengurinn er,
en eins og hann, var hún alltaf
eitthvað óglöð. Það var rétt eins
og hún væri fædd með einhverja
hjartveiki, sem engin bót fékkst
á. Og slíkar konur eignast oft
slæma menn, vitið þér. Það er
eins og hún þarfnist einhverrar
þjáningar til að geta lifað. Hún
elskaði heitt, en aðeins þann,
sem getur gert henni illt.
— Þér haldið þá, að hr. Ball-
ard hafi verið slæmur maður?
— Já, það var hann.
— Hvernig það? Ruth svaraði
eitthvað hvassar en hún hafði
ætlað sér, því að festan í skjálf-
andi rödd mannsins hafði komið
henni á óvart.
Gamli maðuirinn varð eins og
hálfringlaður. Hann tók af sér
gleraugun, neri fyrst annað aug-
að og síðan hitt, rétt eins og
hann hefði fengið sand upp í
þau.
BYLTINGIN í RÚSSLANDI 1917
ALAN MOOREHEAD
Samskonar nefnd var stofnuð
í Moskvu, en Petrogradsovéttið
var mikilvægast, og því stýrðu
aðallega mensjevíkar. Tveir
fyrstu forsetar þess, Zubrovsky
og Khrusralvev-Nosar, fóxu að
mestu eftir forskriftum mensje
vika, og Trotsky stýrði fram-
kvæmdum, ásamt Parvus. Bolsje
vikar í Petrograd reyndu í fyrst
unni að skáganga sovéttið, þvi
að Lenin, — hvort sem hann var
heima eða erlendis — var ekk
ert hrifinn af félagsskap, þar
sem hann sjálfur réð ekki öllu
einn, en bráðlega komu þeir
samt fram á sjónarsviðið, þegar
þeir sáu á hvaða átt vindurinn
var.
Og hvað keisarann snerti, var
hann sannarlega farinn að
hvessa og helzt um of. Um sum
arið hafði hann gefið nokkrar
réttarbætur í tilraunaskyni, til
þess að reyna að bægja bylting
unni frá — til dæmis hafði hann
létt ríkiseftirliti af háskólun-
um, en andstaðan færðist í auk-
ana, og nú var éins og gjörvalt
Rússland væri sameinað gegn
honum. Fyrst hafði honum dott
ið í hug að bjóða út her til að
bæla niður uppreisnina, en í
októberlok, þegar allur iðnaður
í landinu, var raunverulega
stöðv^ður, var ofmikið orðið að
gert til þess að slíkt væri tiltök.
Hann lét því undan, og með
Witte fyrir ráðgjafa, gaf hann
úi tilskipun, sem veitti Rúss-
landi fyrstu „stjórnskipuniina“ í
sögu þess.
Október-tilskipunin var var-
færnislegt og máttleysislegt
plagg. Þar var leyft að koma á
fót þjóðkjörnu þingi — Dúm-
unni — en keisarinn átti samt að
hafa æðsta vald, eftir sem áður.
Þegar svo orðalag hinnar nýju
stjórnskipunar var birt, sýndi
það sig, að Nikulás átti eftir
sem áður að hafa bein yfirráð
yfir hernum og flotanum, utan-
ríkismálunum og innanríkisráðu-
neytinu. Löggjafarvaldinu var
skipt milli Dúmunnar og ráð-
herranefndar, en helmingur
hennar var skipaður af ríkis-
stjórninni. Ríkisstjórnin gat einn
ig gefið út tilskipanir utan þing
tímans. Þetta var bersýnilega
ekki nema spor í áttina til lýð-
ræðis, en engu að síður var það
mikil viðbrigði írá einræðis-
skipulaginu, og gerði Miljukov
og Cadetflokkinn næstum á-
nægða. Og það gerði meira: það
batt enda á verkföllin. Jafn-
skjótt sem tilskipunin var útgef
in, hættu Cadettarnir að styðja
sovéttin, þar eð þeir höfðu eng
an áhuga á frekari kappsmálum
byltingarmannanna. Og ríkis-
stjórnin tók smámsaman að ná
tökum á öllu.
Enn gætti samt mikillar
spennu, öðru hverju. Uppþotið á
Kronstadt-flotastöðinni var
ekki fyrr bælt niður en óeirðir
blossuðu upp aftur við Svarta-
hafið. Hetja þeirra atburða var
Schmidt nokkur, lautinant, og
hann gat sér nokkra óljósa
frægð í einn eða tvo daga.
Schmidt stjórnaði uppþoti með
al sjóliðanna í Sevastopol —
hann hertók herskipið Okhanov,
dró upp rauða fánann og sendi
Nikulási skeyti á merkjamáli: —
„Eg tek í mínar hendur yfirráð
yfir þessari flotadeild. Schmidt“.
Þetta var nú annars ekki al-
gjörlega út í bláinn, því að brátt
breiddist uppreisnin um skipa-
kvíarnar og til ellefu annarra
skipa, og uppreisnarmennirnir
gáfust ekki upp fyrr en þeir
KALLI KUREKI
~Xr~

Teiknari; FRED HARMAN
— Þér eruð anzi nærri þvi að týna
líítórunm, frú mín góð! Ég hef marg
an mann skotið fyrir minni sök en
þetta.
— Skrapið upp gullsandinn af gólf-
inu og seíjið hann aftur í dósina —
og náið mér svo í reipi.
Skömmu síðar:
— Kjáni gat ég verið, að eiga í
svona útistöðum við manndrápsbófa
— og það fyrir handfylli gulls!
— Litli-Bjór hlýtur að hafa komizt
undan. Skelfing er ég fegin, að hann
skuli ekki hafa rekið nefið hingað
inn á meðan.
voru sigraðir í sjóorustu. Schmidt
var tekinn af lífi. Aðrar upp-
reisnir með setuliðunum í Vladi
vostok, Kiev, Voronesh og
Chita, var auðveldara að bæla
niður.
Nikulás hafði nú aðstöðu til
að snúast gegn sovéttinu í Petro-
grad. Hinn 9. desember var for
seti þess, Khrustalev-Nosar,
handtekinn og Trotski tók völd
in. Hann lét sér detta í hug, að
koma af stað vopnaðri uppreisn i
borginni, en sættist þó á aðra
aðferð, að uppástungu Parvus-
ar: skorað var á verkamennina
að neita að greiða skatta en taka
Kópavogur
Afgreiðsla Morgunblaðsins í
Kópavogi er að Hlíðarvegi 63,
sími 40748.
Garðahreppur
Afgreiðsla Morgunblaðsins
fyrir Garðahrepp er að Hof-
túni við Vífilsstaðaveg, sími
51247.
H afnarfjörður
Afgreiðsla Morgunblaðsins
fyrir Hafnarfjarðarkaupstað
er að Arnarhrauni 14, simi
50374.
Ketlavík
Afgreiðsla Morgunblaðslns
fyrir Keflavíkurbæ er að
Hafnargötu 48, simi 1113.
Afgreiðslur blaðsins hafa
nieð höndum alla þjónustu
við kaupcndur blaðsins og
til þeirra skulu þeir snúa
sér, er óska að gerast fastir
kaupendur Morgunblaðs-
ins.