Morgunblaðið - 02.03.1965, Blaðsíða 25

* Þriðjudagur 2. marz 1965
MORCUNBLAÐIÐ
25
Jóhcmn Garðar Jóhannsson
Minningarorð
JÓHANN GABÐAR var fæddur
í Öxney á Breiðafirði 15. nóv.
1#97 og þar ólst hann upp. 20.
sept. 1919 kvæntist Jóhann eftir-
lifandi konu sinni, Friðriku
Eggertsdóttur frá Fremri-Langey
á Breiðafirði, gáfaðri mannkosta-
konu. f>au eignuðust 10 mann-
vænleg börn. Af þeim eru átta
ó lífi en tvö misstu þau á unga
aldri, Um það leyti, sem þau
giftust Jóhann og Friðrika settu
þau saman bú í Stykkishólmi.
Gerðist Jóhann þar formaður á
báti og þótti hinn happasælasti
við það starf. 1923 fluttust þau
til Reykjavíkur og stundaði Jó-
hann aðallega sjómennsku þar til
árið 1931 að hann gerðist starfs-
maður hjá Reykjavíkurhöfn og
þar vann hann óslitið til dauða-
dags.
Jóhann var mikill skákunnandi
enda góður skákmaður sjálfur.
Hann var formaður taflfélags al-
þýðu um langt árabil. Kvæða-
maður var Jóhann með ágætum,
fór þar saman fögur og mikil
rödd og glöggur skilningur á því
efni, sem flutt var. Jóhann starf-
aði í fjölmörg ár í Kvæðamanna-
félaginu Iðunni og gegndi þar
mörgum trúnaðarstörfum, þótti
það jafnan góður fagnaðarauki
þegar Jóhann Garðar kvað. Jó-
hann var eins og fleiri Öxneying-
ar glæsimenni að vallarsýn, vel
vaxinn og karlmannlegur, af-
kasta mikill til vinnu og verk-
laginn svo segja mátti að verk
færi honum vel úr hendi. >að
eem gerði Jóhann öðru fremur
minnisstæðan þeim, sem höfðu
af honum nánari kynni, var
hans djúpa og rökvisa greind,
sem aldrei brást, ásamt slyngri
hagmælsku, sem jafnvel var til-
tæk þá válegir atburðir steðjuðu
að og skal hér sagt frá einu sliku
atviki. í tvísýnu veðurútliti norð-
vir á Skagagrunni vakti Jóhann
akipstjóri sinn með þessari vísu:
Veðri lýsa vondar spár
vonadísum fækkar.
Lokar ís í áttir þrjár
aidan rís og hækkar.
Og einhversstaðar í vísu segir
hann um sjálfan sig:
Elskaði stöku, unni brag
átti vökunótt með báðum
og ég er sannfærður um að þær
vökunætur hafa verið honum
kærar.
Með Jóhanni Garðari er geng-
inn til moldar einn hinn svip-
mesti úr hópi vísnaskálda og
kvæðamanna þeirrar kynslóðar,
sem nú er senn öll, og ég hygg
að vinum og samferðamönnum
verði torgleymdur þó nokkur
stund líði frá samfundum.
S. J.
í DAG verður til grafar borinn
Jóhann Garðar Jóhannsson, en
hann lézt aðfaranótt 21. febr. sl.
Jóhann heitinn fæddist í Öxn-
ey á Breiðafirði 15. nóv. 1897.
Ólst hann þar upp hjá foreldr-
tim sínum með stórum hópi sysf>
kina og fóstursystkina. Ungur að
árum fluttist hann til Stykkis-
hólms og gerðist þar utgerðar-
maður og formaður. Árið 1919
kvæntist hann eftirlifandi konu
■inni, Friðriku Eggertsdóttur,
«em einnig er a< breiðfirzkum
•ettum oe hin mesta myndarkona
i hvívetna. Þau hjónin eignuðust
10 börn, og eru 8 þeirra á lífi, öll
ttppkomin og hin mannvænleg-
nstu. Eftir 4 ára búskap fluttust
þau hjónin búferlum til Reykja-
víkur og hafa lengst af búið á
lÁsvallagötu 59. Fyrstu árin í
Reykjavík var Jóhann heitinn á
togurum, þar til árið 1931, að
hann gerðist starfsmaður hjá
Reykjavíkurhöfn, og starfaði
hann þar til dauðadags.
Jóhann heitinn var maður glað-
vær og félaigslyndur, verksýnn og
iaghentur og vann öll sín störf
mt alúð og samvizkusemi, enda
naut hann verðskuldaðra vin-
sælda, trausts og virðingar sam-
starfsmanna sinna. Hann tók og
mikinn þátt í ýmsum félagsmál-
um og það af þeirri alúð og
ræktarsemi, sem honum var svo
eðlislæg. Til dæmis var hann
formaður Taflfélags alþýðu um
langt árabil. Einniig var hann
mjög virkur þátttakandi í Kvæða-
félaginu, enda var harsn frábær
hagyrðingur — mér væri nær
að segja skáld, bókhneigður og
söngelskur, og tel ég mjög miður,
hve fá af kvæðum hans og stök-
um hafa komið fyrir almenninigs-
sjónir, og hygg ég þar sé mest um
að kenna hlédrægni hans og hóg-
værð.
Fyrir um það bil 18 árum bar
ég gæfu til að kynnast Jóhanni
heitnum, heimili hans og fjöl-
skyldu. Hin græzkulausa glað-
værð frjálslyndi, en þó festa,
sem ríkti á heimilinu, vakti strax
athygli mína, oig mér verður
ávallt minnisstæður hlýleiki og
virðuleg festa þessa dánumanns,
er hann í fyrsta sinn bauð mig
velkominn. Síðan hef ég oft kom-
ið á þetta ágæta heimili, enda
gott að koma þar, hlýjar viðtök-
ur og frábær gestrisni. Millum
okkar Jóhanns tókst góð kynni
og síðar einlæg vinátta, sem var
mér bæði göfgandi og þroskandi
Ég hygg, að ég hafi aldrei kynnzt
umtalsbetri manni um menn og
málefni en einmitt honum. Ég
heyrði hann aldrei segja niðr-
andi orð um nokkurn mann né
nokkurt mál, þótt hann kynni að
vera því andvígur, slíkt var hans
drenglyndi og virðinig gagnvart
öllu og öllum.
Eiginkonu, börnum, tengda-
börnum og öðrum ættingjum hins
látna sendi ég mínar innilegustu
samúðarkveðjur.
Nú er þessi góði drenigur horf-
inn sjónum okkar, en minning
hans mun lengi lifa í hugum
þeirra, sem þekktu hann. Hvíl í
guðsfriði.
Bjarni F. Halldórsson.
Brustu strengir! Bróðir Jóhann
Garðar,
brostin hvíla fögur augu þín,
enginn framar ýta ofanjarðar
í þau lítur meðan sólin skin!
Sindur kveikti sólareldur fagur
sálar þinnar, hugarlþel var bjart,
meðan léku á kostum dáð og
dagur
dýrast mál þú ófst í sumarskart.
Sigurður
Rósinkrans
Björnsson
IVflinningarorð
Fæddur 7. október 1918
Dáinn 21. febrúar 1965
HANN fæddist að Brautarholti í
Hafnarfirði, sonur hjónanna,
Sigurborgar Magnúsdóttur og
Björns Hanssonar, skipstjóra og
ólst upp í Hafnarfirði til tvítugs
aldurs.
Ég ætla ekki, með þessum fáu
kveðjuorðum, að fara að rekja
ættartölu né lifsferil, vinar mins,
Sigurðar enda ekki nógu fróður
í þeim efnum, og læt ég það þeim
eftir, sem betur til þekkja og
lengur hafa notið samvista við
hann, því ég veit að þeir eru
margir, sem átt hafa með honum
margar ógleymanlegar ánægju oig
samverustundir, þvi_ hann var
lundléttur og söngelskur, enda
söngmaður ágætur, og var um
tíma félagi í Karlakórnum „Fóst-
bræður“.
Ævi hans, var ævi hins vinn-
andi manns, bæði á sjó og í landi
og ekki var hann ánægður, nema
hann hefði nóg að starfa, því hug-
mikill var hann og kvikur í
hreyfingum.
Umhyggjusamur var hann
börnum sínum, stjúpdætrum og
barnabörnum og sýndi hann það
bezt í verki, síðustu mánuðina,
sem hann lifði, þótt kraftar hans
færu smá dvínandi og heilsunni
hrakaði, þá vann hann að iðn «
sinni þar til hann varð að leggjast |
sína síðustu legu á sjúkrahús. Éig
held, að hann hafi vitað að
hverju dró, enda var hann æðru-
laus og talaði um það, sem það
óhjákvæmilega, sem þeir einir
geta, sem trúaðir eru og vita að
lífið heldur áfram, þótt við
kveðjumst um stund.
Þessi fátæklegu orð eiga að
vera hinzta kveðja til þín Sig-
urður minn, og bið ég Guð að
vernda þig og leiða, yfir á landið
eilifa.
Eiiginkonu, börnum, barna-
börnum, föður og systkinum,
votta ég mína innilegustu samúð.
Vinur.
— Utan úr heimi
Framhald af bls. 16
ar kænlegar að. Hvatt er til
þess að ytri einkennum trúar-
lifs sé við haldið, pílagríma-
ferðir le^yfðar og kirkjur
hafðar opnar. Kommúnista-
stjórnin getur þannig sagt við
þegna landsins: „Hvað viljið
þið eiginlega meira?“ Þannig
er sértrúarflokkafrelsi, en al-
mennt trúfrelsi hinsvegar
ekki.
Kaþólsk trú er mjög öflug
og kirkjan mjög sjálfstæð í
Póllandi. Þar vega þeir salt,
Gomulka, forsætisráðherra,
sem ekki er talinn persónu-
lega fjandsamlegur kirkjunni,
dg Wyszinski kardínáli, sem
stýrir hjá stjórnmálalegum á-
rekstrum við kommúnista-
stjómina.
En hinsvegar leyfa lög út-
komu aðeins örfárra kaþ-
ólskra rita og sérhverju því
máli, sem viðkemur kirkj-
unni, verður að skjóta til svo-
nefndrar „skrifstofu trúmála“,
sem kommúnistar reka, hvort
heldur um er að ræða leyfi
til nýrrar kirkjubyggingar,
ökuleyfi til handa presti eða
kolakaup handa klaustri. All-
ir kirkjukórar, klaustur og
prestaskólar eru skráðir sem
lúxushótel og verða að greiða
skatta í samræmi við það.
Nemendur við prestaskóla í

Kveðja frá móðurömmu
Til Sigurjóns Hanssonðr
Ég minnist þín í hljóðu húmi nætur
með heitum tárum, ungi vinur minn.
Er haustsins brim við harðan klettinn grætur,
ég harmsins bylgjur mér í barmi finn.
Þú unnir Rán af heitu ungu hjarta
og hafsins fley var draumafákur þinn.
Þar vakti í hilling vonaland þitt bjarta
er vorsins dísir glöddu drenginn sinn.
Já amma man, hve yndislegur drengur
þú ætíð varst og bros þín sæl og heið.
Því er svo sárt að sjá þig ekki lengur
og sorgarskuggar hausts á minni leið.
Þú áttir hönd, sem hlúði óskum mínum,
svo hreina lund og göfugt hjartalag.
Það verður jafnan helgast huga mínum
og hlýjum varma sveipar hvern minn dag.
Við sumarkveðju sé ég þig í anda,
minn sólskinsdreng, — þá verður húmið bjart —
í hvítri skikkju í helgidómi standa,
með hljóðri bæn við Drottins náðarskart.
Og seinna um vor í sama helgidómi
ég signdi í tárum hvíta rúmið þitt.
Ég greindi rödd með ástarengilsrómi,
sem annast vildi hjartans barnið mitt.
Þitt ævifley, það sveif til sólskinsstranda
um sumarnótt, er blómin grétu hljóð.
Ég lít í bæn til bjartra vonalanda,
því blíður Drottinn, heyrir sorgarljóð.
Og systur þínar sjá þá stóra bróður
í sýn, er tengir himin, sæ og jörð.
Þá finnst þeim bjart um föður sinn og móður
er flytja í tárum helga þakkargjörð.
Árelíus Nielssoo.
Vizku þrungna töfra vorrar tungu
tókstu í fangið eftir gömlum sið;
stakan hló í æskubrjósti ungu
við árdagsglóð um Breiðafjarðar-
mið.
Undrasýn: í skini’ er sólar skarta
hin skæru blys um ljúfa júnínótt,
þar svanabreiðan bjarta hug og
hjarta,
þá hressing veitti’ er stælti vit
og þrótt.
Þú varst maður! Það eru vina
kynni,
þinna sönnu, allt frá fyrstu tíð.
Áratugir eru í vitund minni,
indæl blóm í fagurgrænni hlíð.
Félagarnir, kærir kvæða bræður
kveðja þig og þakka tryggum
vin.
Sá er allar ævirúnir ræður
í raunum blessi allt þitt sifjakyní
g.kr.g.
Mið-Póllandi, þurftu nýlega
að sofa í skúffum, sem not-
aðar eru öðru jöfnu til að
geyma í prestsskrúða.
Wyszynski kardínáli býr
við óopinbert vopnahlé við
Gomulka, sem byggist á því
að kirkjan neitar að láta
stjórna sér, og kommúnista-
flokkurinn þarf að „halda
andlitinu", eins og það er
orðað. Kardínálinn hefur
þannig aldrei farið þess á leit
við stjórnina að kristin fræði
skyldunámsgrein í landinu
sökum þess, að hann gerir
sér grein fyrir því áð útilok-
að er að við slíkri ósk yrði
orðið. „Menn verða að reyna
að geta sér til um ráðstafan-
ir þeirra, og reyna að mæta
þeim. Það er jafnan viturlegt
að lýsa yfir andstöðu við
óvinveitt lög strax, því að lög
breytast jafnan_ og upphefja
hver önnur. Ég er aðeins
ósveigjanlegur í trúnni“, er
haft eftir kardínálanum.
í Rússlandi byggðíst of-
sóknirnar gegn grísk-kaþólsku
kirkjunni á Stalíntknanum
einkum á háði og spotti, sem
komið var á framfæri í blöð-
um og tímaritum kommún-
ista. Prestar voru sakaðir um
siðleysi, að þeir leggðu stund
á svartamarkaðsbrask með
erlendum gjaldeyri, og þeir
voru jafnvel sakaðir um að
raka saman fé með því að
selja messukerti á svörtum
markaði. En síðan 1958, eftir
að miðstjórn kommúnista-
flokksins úrskurðaði að skysa
ur hefðu verið gerðar í bar-
áttunni gegn kristinni trú,
hefur áróðurinn gegn kirkj-
unni einkum byggzt á því að
„afsanna" á „vísindalegan
hátt“ að trúin hafi nokkurt
gildi. í þessu felst m.a. það,
að hægt sé að framleiða börn
í tilraunaglösum, og hæst hef
ur þetta náð á fundi sovézku
Vísindaakademíunnar nýver-
ið, þar sem leiðandi vísinda-
menn og geimfarar í Sovét-
rikjunum, þeirra á meðal
Gagarín, stungu upp á því að
gengist yrði fyrir sérstakri
ferð út í himingeiminn til að
sanna í eitt skipti fyrir öll að
Guð sé ekki til.
(Observer —
öll réttindi áskilin).
að auglýsing
í útbreiddasta blaðinn
borgar sig bezt.