Morgunblaðið - 15.04.1965, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLADIÐ
Fimmtudagur 15. april 1965 ^
PÁSKADAGAR ! PASAJES
MEO BðSKOM Á SPÁNI
Frásögn Kristmunds Eðvarðssonar, sjómanns
FÁIR Islendingar hafa ferðazt
meira um heiminn en þeir,
sem verið hafa farxnenn á er-
lendum skipum. Þeir hafa átt
þess kost að sjá ókunn lönd í
órafjarlægð, lönd, sem í alla
staði eru gjörólík íslandi. Allt-
af hlýtur einhver einn staður í
heiminum að vera ferðalöngum
minnistæðastur allra, og hér
lýsir íslenzkur farmaður, Krist
nvjndur Eðvarðsson, þeim stað,
sem honum er efstur í huga eft-
ir að hafa siglt í nokkur ár á
norskum skipum. Staður sá,
sem hann lýsir, er Iítill fiski-
mannabær, Pasajes, á norður-
strönd Spánar:
„í löndum Baska á norður-
ntrönd Spánar kúrir Pasajes,
lítill fiskimannabær, umluktur
fjölluim á alla vegu. Bærinn er
aðeins fimmtán ldlómetrum
vestan frönslou landamæranna
og jafnlangt austan borgarinn-
ar San Sebastian. Ég kom þang-
að í fyrsta sinni að morgni
páskadags fyrir einu ári á
norsku skipi, M/S Charante frá
Ósló .Spánska ströndin lá fram
undan böðuð mongunsólinni;
kjarri vaxin háfjöll náðu alveg
niður að sjávarmáli. Er nær
dró ströndinni voru litlir,
spánskir fiskibátar að veiðum
okkur til beggja handa. Ekki
vissi ég þá hvaða fisk þeir voru
að veiða. Síðan átti ég oft eftir
að bragða þetta góðgæti þeirra,
sem reyndist vera herramanns-
matur, tilreiddur á marga
vegu.
Því nær sem dró ströndinni
þeim mun meira fór ég að velta
því fyrir mér, hvar Pasajes
eiginlega væri. Litla byggð gat
að líta fram undan nema eitt
og eitt klaustur í snarbröttum
fjallshliðunum. Skyndilega var
eins og f jöllin ‘greiddust sundur
fyrir framan okkur. Örmjór áll
opnaðist inn milli fjallanna
svo mjór, að tvö skip
hefðu ekki getað mætzt þar
með nokkru móti. Mjög þung-
ur straumur var utan við álinn
og innsiglingin þvi erfið. Við
fengum því vanan ,Baska sem
hafnsögumann, sem stjórnaði
ferð okkar inn á milli fjallanna.
Það er ekki auðvelt að lýsa
þeirri tilfinningu, sem það hef-
Ur á mann að sigla inn milli
þessara háu fjaila, það er lík-
ast því að þau séu að hrynja
yfir mann.
Eftir rúmlega hálfrar klukku
stundar siglingu upp eftir þess
um þrönga ál vorum við komn-
ir til Pasajes. Bærinn stendur
kring um mjög sérkennilega
hötfn, umkringdur fjöllum á
alla vegu. Hann er svo vel fal-
inn frá náttúrunnar hendi, að
manni koma belzt í hug felu-
staðir víkingaskipa í sjóræn-
ingjasögum.
eiga frí meginhluta dagsins og
flýtti mér því í land ásamt
skipsfélögunum. Hið fyrsta,
sem við veittum athygli, voru
blaktandi fánar við bún um all
an bæ. Prúðbúnar, spánskar
senoritur á leið til kirfcju laum
uðust til að gefa okkur for-
vitnilegt auga. Sameiginlegt í
klæðaburði þeirra allra var að
eins svarta slæðan sem hiuldi
hár þeirra. Allar verzlanir
voru að sjálfsögðu lokaðar á
þessum mesta hátíðisdegi Spán-
verja, en hins vegar voru veit-
Á miðju torginu var stein-
steyptur pallur með himni yfir.
Þar sat lúðrasveit Pasajes og
lék af mikilli innlifúin, en þorps
búar dönsuðu við hljómfallið
af ekki minni innlifun. Aðal-
lega var dansaður mjög hægur
vals, en öðru hverju iék þó
hljómsveitin þjóðlöig Baska og
þá dansaði fólkið þjóðdansa
sína í mörgum hópum. í hverj-
um þeirra voru tíu til tólf
manns, sem ýmist beygðu sig
í hnjánum, hoppuðu upp, eða
klöppuðu saman lófunum, en
alltaf sungu þeir með iögum
hljómsveitarinnar vísur á
Baskamáli, sem við skilduim
lítið í. Þessir dansar minntu
mig helzt á færeysku þjóðdans-
ana, en voru þó öllu líflegri.
Brátt fór aftur að rigna. I
stað þess að hætta dansinum
tók fólkið bara fram regnhlíf-
arnar og hélt áfram að dansa
af engu minni eldmóði en áð-
ur. Við skipsfélagarnir vorum
nýbyrjaðir á dansinum, og fór-
um að eins og heimamenn;
drógum fram okkar eigin regn
hlífar. Að lokum drógum við
okkur í hlé frá dansinum. Fór-
um við þá í nærliggandi veit-
ingahús og fengum okkur
spánskan bjór, „cerveza". Rign-
&g||||g||gg||i

málli gróinna
fjalla.
Bærinn heilsaði okkur þó
öðrú vísi á páskadagsmorgni
en gert hefði verið . í bælum
sjóræningja. Þegar við kooium
inn á höfnina var klukkan ná-
kvæmlega 8. Sitt hvorum meg-
in við innsiglinguna standa tvö
klaustur og bergmálaði
klukknahljómur þeirra ásamt
eimpípu skipsins milli fjall-
anna óvenju fallega í morgun-
kyrrðinni.
Klukkan 9 var lagzt að
bryggj u. Ég var svo heppinn að
KJyfjaður
ingamennimir í óða önn að
opna krár sínar. Það lá í loft-
inu að mikii hátíð væri í
vændum.
Eftir nokkra gönguferð um
bæinn héldum við aftur til
skips. Er við nálguðumst höfn
ina, heyrðum við álengdar
köllin í Maríu, sem er gömul,
gráhærð betlikerling í Pasajes
og allir þekkja, sem þangað
kötna. Caramelos, Caramelos."
Hún sat við skipshliðina
klaedd heljamikilli, rauðrós-
óttri svixntu með ótal vösum,
sem innihéldu margs konar góð
gæti, sem hún vildi selja okk-
ur. Mest var henni þó í mun,
að við tæikjum að okkur mó-
rauðan, lúsugan hund, sem hún
hafði í eftirdragi og virtist bera
mikla umhyggju fyrir.
Að loknum hádagisverði gáf
um við Maríu gömlu og hund-
inum hennar að éta og margir
okkar keyptu af henni sælgæti
og ýmislegt forvitnilegt, sem
hún geymdi í svuntuvösum
sínum. Skömimu síðar byrjaði
að rigna, og þar sem við höfð-
um heyrt, að um kvöldið yrði
„fiesta“ í bænum, fór enginn
obkar í land fyrr en seinna um
daginn, þegar stytti upp.
Er við sátum að kvöldverði,
heyrðist skyndilega lúðrahljóm
ur álengdar. Við flýttum okk-
ur því í land og spurðumst
fyrir um, hvar dansinn yrðL
það gekk ekki greiðlega þar
til Baski nokkur, sem var há-
seti á M/S Gharante og kunni
dálítið í noraku, kom til liðs
við okkur. Þá var okkur visuð
leiðin til torgsins og fórum við
þangað um svo þröng húsa-
sund, að maður gat snert vegg
ina báðum megin samtimis.
ingin jókst allt hvað af tók,
svo að við hröðuðum okkur
um borð, höfðum enda fengið
nægju okkar af skemmtun
kvöldsins.
Á annan í páskum var ég
snemma á fótum og hélt beina
Kristmundur Eðvarðsson. >
leið upp í bæ. Hátíðablærinn
frá deginum áður var nú horf-
inn um sinn, en við héldum
enn hátíð að norrænum sið. Nú
höfðum við betra tæikifæri til
að kynnast fólkinu og daglegu
lífi þess. Baskarnir voru mjö-g
vingjamlegir í viðmóti. Fljótt
urðum við þess þó áskynja að
þrátt fyrir mjög alúðlega fram-
komu í okkar garð, eru Baskar
mjög uppreisnargjarnir gegn
Spánverjum og stjórn Francos.
Mikið bar á spönskum herlög-
reglumönnum sem settu sterk-
an svip á bæjarlifið.
Baskarnir í Pasajes em fá-
taekir en nægjusamir. Flestir
þeirra lifa á fiskveiðum, en þó
er lítil skipasmíðastöð í bæn-
ura og svo auðvitað brugglhús,
eins og í öllum öðrum spönsk-
um bæjum. Veglegustu bygging
arnar eru klaustrin tvö frá
miðöldium, sem gnæfa Mtt 1
hlíðum fjallanna sitt bvorum
megin við innsiglinguna. Allir
fengu sér hádegisblund, „si-
esta“, hvar sem þeir gátu
skugga fundið. Margir lágu
undir skuggsælum trjám, aðrir
á bekkj um með götunum, og
hafnarverkamennirnir hölluðu
sér gjaman að vörúhlöðuniumw
„Siesta“ var frá klukkan eitt
til tæplega hálffjögur, og á
þeim tíma V£ir ekkert líí á göt-
unum. Eftir það vaknaði allt
til lífs á nýjan leiik; kaup-
mennirnir opnuðu búðir sínar
og göturnar fylltust fjöri.
Þegar kvölda tók, heyrðum
við aftur til hljómsveitarinnar.
Við vissum að fólkið safnaðist
saman til að dansa á torginu.
En við héldum úr höfn á okk-
ar góða skipi Charante, á næsta
áfangastað.
Mér er Pasajes minnistæðast
ur allra staða, sem ég hef séð,
fyrst og fremst vegna hinnar
sérkennilegu innsiglingar og
einnig vegna hinnar merkilegu
þjóðar, Baskanna, sem byggir
norðausturhéruð Spánar.“
Ef það er garn
----------^Liggur leiðir I HOF
• Álgárd: Norska Shetlandsgarnið fæst nú í 30 litum.
Mjög vinsælt í teppi.
• Finse: Norska sportgarnið, sterkt, litekta
og hnökrar ekkL
• Hjartagarn: 4 tegundir í öllum fáanlegum litum.
Mælir með sér sjálft.
• Nevedagarn: 4 tegundir í miklu litavali.
Viðurkennt gæðagarn.
• Nomatta: Mohair garn á aðeins 23 kr. 50 gr.
• Skútugarn: Þarf ekki að kynna. Fæst í 8 mismun-
andi gerðum og ótal litum.
• Söndeborgargarn: Allar íslenzkar konur þekkja það.
5 tegundir í ótal litbrigðum.
• Phildargarn: Heimsþekkt franskt gæðagarn,
á sérstöku tækifærisverði.
• Svanagarn; Úrvals þýzkt garn.
Verð frá krónum 36,00, 100 gr.
NYLONGARN — ANGORAGARN
RYA-TEPPI _ SMYRNATEPPI
Ókeypis kennsla með hverju teppi ef óskað er.
Verzl. 11 O F
Laugavegi 4.