Morgunblaðið - 12.06.1965, Page 6

0
MORCUNBLAÐIÐ
Laugardagur 12. júní 1965
Bergristur frá Noregi
I BOGASAL Þjóðminjasafnsins
er nú sýning á bergristum frá
Noregi. Hér mun vera um að
ræða elztu listaverk, sem þekkt
eru eftir það fólk sem byggt
hefur Noreg frá upphafi. Það er
ekki oft, sem okkur gefst tæki-
færi til að sjá sýningu sem
þessa. Ljósmyndir og afsteypur
af þessum fomu listaverkum,
sem sýnd eru nú í Bogasalnum
gefa okkur góða hugmynd um
þá forfeður okkar, sem hér hafa
verið að verki, bæði bændur og
veiðimenn, er uppi voru á brons-
öld og steinöld hinni yngri.
Maður þarf ekki lengi að at-
huga þessi listaverk til að sann-
færast um, að listamennirnir
hafa verið gæddir miklum hæfi-
leikum til að tjá hug sinn í lín-
um og litum, og að þeir hafa
ráðið yfir furðulegri tækni til
að rista myndir í berg. Ekki er
ég alveg viss um, að skýringar
fræðimanna á innilhaldi og til-
gangi þessarar myndgerðar sé
fullkomlega réttar. Sundum
finnst manni það vera heldur
langsótt skýring að binda allt
við átrúnað og galdur. Það er
ýmislegt, sem virðist svo sterkt
í fari mannsins, að það hefur
fylgt honum frá fyrstu tíð. Ég
á hér auðvitað við þá þörf
mannsins að gera mynd, tjá sig
og umhverfi sitt, og satt er það,
að slíkt hefur oft verið gert í
sambandi við átrúnað og galdur.
Hvað svo sem því hefur valdið,
að þessar bergristur hafa skap-
azt, bera þær að mínu áliti fyrst
og fremst vott um myndræna
tilfinningu og þroska hjá þeim
er þær skópu. Það er undra-
vert, hve mikilli hreyfingu þeim
tekst að koma í fáein strik og
túlka þannig til dæmis dýr á
sérstaklega lifandi hátt. Afsteyp
umar á þessari sýningu eru
gerðar með tækni, er ég kann
engin skil á, en þær eru sérstak-
lega fallegar, og mætti segja
mér, að þær væru jafnvel
skemmtilegri í afsteypu en sjálf
ar frummyndimar. TJm hið tákn
ræna inni hald þessara verka
þori ég ekki að fjölyrða. Vísinda
menn skýra það á sinn hátt, og
vita sjálfsagt, hvað þeir em að
Heima í
hvéldarieyfi
JÓHANNES Ólafsson, læknir, og
kona hans, frú Áslaug Johnsen,
komu til landsins síðastliðinn
lauigardag, ásamt börnum sínum
þrem, eftir að hafa lokið fyrsta
starfstímabili sínu í Suður-Eþíó-
píu. Þau fóru út á vegum ís-
lenzkra kristniboðsvina, sem
greiddu laun þeirra fyrstu árin,
en tvö síðustu ár starfstímabils-
ins starfaði Jóhannes sem fylkis-
læknir á vegum eþíópsku ríkis-
stjórnarinnar. Um skeið starfaði
Jóhannes á sjúkrahúsi norska
kristniboðsins í bænum Gidole
og var þá jafnframt læknir ís-
lenzku kristniboðsstöðvarinnar í
Konsó. Þau hjónin munu dvelja
hér á landi nálægt einu ári.
Kristniboðssambandið efnir til
samkomu til að fagna heimkomu
þeirra og verður hún í húsi
KFUM og K við Amtmannsstíg
annað kvöld kl. 8,30, og mun Jó-
hannes Ólafsson, læknir verða
aðalræðumaður.
fræða okkur um, í því sam-
bandi má geta þess, að sýning-
unni fylgir ágæt leiðbeiningar-
skrá og vönduð mjög.
Dr. Kristján Eldjárn sagði í
ræðu, er hann hélt er þessi sýn-
ing var opnuð „að okkur væri
holt að minnast þess, að saga
okkar lægi lengra aftur en til
ársins 874.“ Voru það orð að
sönnu, og ég held, að allir, s-ern
gefa sér tíma til að skoða þessa
sýningu muni verða dr. Kristjánd
sammála. Ég hafði mikla ánægju
af að kynnast þessum verkum,
og við megum vera þakklátir
frændum vorum Norðmönnum
fyrir að senda okkur svo
skemmtilega heimild um for-
feður vora, sem skýrir að
nokkru leyti þá menningu, sem
við erum stoltastir af.
Valtýr Pétursson

Friðfinnsson, Jón Gunn ar Árnason og Sigurjón Jóhanns son, fyrir framan
um Jóns Gunnars.
verk
Samsýning í
Ásmundarsai
í DAG opna fjórir ungir lista- J í Ásmundarsal við Freyjugötu.
menn sýningu á verkum sínum »Listamennimir heita Haukur
*
Aiyktun síldsrsaltenda:
Samkomulagið verhi haldið
Á AÐALFUNDI Félags síldar-
saltenda á Norður- og Austur-
landi, sem haldinn var að Eið-
um s.l. fimmtudag, var fjallað
um viðhorfin í kj aramálum
Austurlands. Fundurinn gerði
svohljóðandi ályktun:
„Aðalfundur F.S.N.A. telur
sjálfsagt, að allir atvinnurekend
ur á Norður- og Austurlandi fari
að öllu leyti eftir samkomulagi
því um kaup og kjör, sem undir
ritað var á annan í hvítasimnu,
hinn 7, þ.m. í Reykjavík, af öll-
um fulltrúum vinnuveitenda og
fulltrúum verkamanna, frá þessu
svæði, sem þátt tóku í samning-
unum, að einum undanteknum.
um.
Telur fundurinn, að vinnufriðn
um og afkomu síldarútvegsins í
heild sé stefnt í voða með því
að gera tilraun til að kollvarpa
samkomulagi, sem svo almenn
samstaða hefur orðið um, og al-
varleg tilraun til að hnekkja
samkomulaginu, geti ekki leitt
til annars en mjög alvarlegs
tjóns fyrir alla aðila“.
Sturluson, Hreinn Friðfinnsson,
Jón Gunnar Árnason og Sigur-
jón Jóhannsson. Við opnun sýn
ingarinnar verður frumflutt tón
verk eftir Atla Heimi Sveinsson.
Blaðamönnum var í gær boðið
að skoða listaverk þau, sem á
sýningunni verða. Eru það að
mestu leyti „collage“-myndir,
eða klippmyndir, eins og þær
hafa verið nefndar. Auk þess er
á sýningunni skúlptúr eftir Jón
Gunnar Árnason.
Sýning þeirra félaga verður
opin í dag, eins og áður er sagt,
og verður opnunin kl. 4 síðdegis.
Sýningin verður opin til 20. júnl
kl. 2—10 daglega.
Leiðréttin<?
SÚ prentvilla varð í texta undir
mynd á bls. 2 i Mbl. í gær, að
Magnús J. Brynjólfsson var
sagður stjórnarformaður í Verzl
unarráði íslands. Þar átti að
standa stjórnarmaður. Formaður
stjórnar Verzlunarráðs íslands
er Þorvaldur Guðmundsson.
Að ávaxta pund sitt
MIKIÐ hefur verið rætt uín
útilegu unglinganna að Laugar
vatni um hvítasunnuna og hef
ur framganga lögreglunnar ver
ið rómuð. Mér er sagt, að þess
hefði líka mátt geta frekar en
gert var, að hjálparsveit skáta
úr Reykjavík átti þarna stóran
hlut að máli. Var hún með 9
manna flokk, sendistöð og
hjúkrunargögn — og veitti 72
sinnum aðstoð vegna smáslysa
og óhappa. Mun sve'itin ætla að
halda þessari starfsemi áfram
um helgar í sumar og er Ijóst,
að fyllilega hefur verið þörf
fyrir aðstoðina um síðustu
helgi.
Slík fórnarlund og hjálpsemi
er vissulega góðra gjalda verð.
Hitt er svo auðvitað til hinnar
mestu vansæmdar fyrir okkur,
að nauðsynlegt reynist að
senda fjölmenna lögregluflokka
og hjálparsveitir út í sveit um
helgar til þess að hjálpa og
hafa hemil á bömum og ung-
lingum, sem leika lausum hala
í félagsskap við Bakkus úti í
guðsgrænni náttúrunni. Þangað
ættu þau að sækja aukið þrek
og meiri hreysti, njóta útiver-
unnar í heilbrigðum leik æsk-
unnar í stað þess að veltast um
holt og hæðir, drekkandi frá
sér vitið.
Þetta unga fólk ávaxtar pund
sitt ekki allt of skynsamléga.
ic Hreiiilætið
Hópur manna tók sig til á
dögunum og fór út í Viðey til
að mála þar bæjaxihúsin. Vakti
þetta töluverða athygli. Marg-
ir hafa hringt til Velvakanda
og bent á ný viðfangsefni fyrir
hina ötulu málara. Sá, sem síð-
ast hringdi, sagði, að Skíða-
skálinn þyldi vafalaust nokkra
lítra af málningu — og það
væri hálf dapurlegt að aka
fram hjá honum, jafnljótur og
hann væri. Annar nefndi gafl-
inn á Landssímahúsinu (þann,
sem snýr út að Kirkjustræti).
Einn mætur borgari hringdi
og vakti athygli á ruslinu á
lóðunum upp með Túngötu, og
sagði eins og satt er, að slíkt
væri ekki til fyrirmyndar í
miðri Reykjavík. Nefndi hann
Uppsali og Hallveigarstaðalóð-
ina. Ég hef ekki gefið mér tíma
til að ganga götuna sjálfur, en
satt að segja hef ég stundum
verið að velta því fyrir mér
hvort ekki mætti laga ögn til
umhverfis Hallveigarstaði, fjar
lægja þar grjót og annað, sem
þar hefur legið lengi. í gær ók
ég Garðastræti og fór þarna
framhjá og ég sé ekki betur en
eitthvað sé verið að laga til.
Sem betur fer þrífa mjög
margir borgarbúar lóðir sínar
samvizkusamlega og eru til
fyrirmyndar. Samt sést óþarfa
drasl um allan bæ, sumt má
skrifa á reikning hins opinbera,
annað á reikning einstaklinga.
Reykjavfe er samt ákaflega
hreinlegur bær miðað við ýmsa
aðra bæi á landinu — og
mættu þeir gjarna taka Reyk-
víkinga sér til fyrirmyndar á
þessu sviði. Ég ók t.d. um
Kópavog ekki alls fyrir löngu,
um sama leyti og haldið var
upp á afmælið ,og þar hefur
mörgum láðst að hreinsa til hjá
sér. Eitt af því, sem einkum
vakti athygli mína, voru þau
ósköp (að mér fannst) af ónýt-
um eða hálfónýtum bílum á víð
og dreif. Þeir prýða ekki beint
umhverfi sitt.
ir ísinn
Kæri Velvakandi.
Þú hafðir það eftir loftskejrta
manni einum í vikunni, að sjó-
farendur fengju ónógar upplýs
ingar frá veðurstofu og land-
helgisgæzlu um ísinn fyrir norð
an. Ég verð að leyfa mér að
mótmæla þessu. Tel, að land-
helgisgæzlan og veðurstofan
hafi einmitt staðið sig mjög vel
— og útvarpið þreytist aldrei
á að flytja fréttir af ísnum.
Jafnvel oft á dag.
Flugvél landhelgisgæzlunnar
hefur fylgzt vel með hreyfing-
um íssins og upplýsingar, sem
þannig hafa fengizt, hafa verið
sjófarendum ómetanlegar. Ekki
er hægt að ætlast til að land-
skipum í gegn um ísinn nema
helgisgæzlan fyl.gi einstö'-um
þegar sérstaklega stendur é.
íslenzkir sjómenn eru eikki
vanir siglingum í ís og þesa
vegna vex þeim sá vandi e.t.v.
í augum. Skuldinni er samt
ekki hægt að skella á neinn ein
stakan aðila, sízt þá, sem gert
hafa þær ráðstafanir, sem hægt
er að gera svo að segja fyrir-
varalaust.
Loks vil ég fetta fingur út 1
það orðalag, sem var í um-
ræddri klausu. Þar sagði, að
loftskeytamaður hefði siglt
skipi sínu. Venjulega er talað
um að skipstjórar sigli skipi
sínu, en ekki undirmennirnir.
— Vökull“.
Ég er alveg sammála bréfrit-
ara um það, að óheppilegt sé
að láta undirmennina taka
stjórnina af skipstjóranum —
ekki sízt, þegar vanda ber að
höndum. En þama féll niður
hjá prentaranum einn stafur,
sem var þó í handritinu. Sagt
var að loftskeytamaður hefði
siglt á skipi sínu — og væntan
lega stenzt það.

/
6 v
24 v
12 v
BO S C H
þurrkumótorar, þurrkuarmar
og þurrkublöð.
BRÆÐURNIR ORMSSON hf
Vesturgötu 3. — Simi 11467.