Morgunblaðið - 20.06.1965, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLADIÐ
Sunnudagur 20. júní 1965
ÖLLUM VEGNAR VEL k ÍSLAND
S U saga mun öllum í
fersku minni, er stóran hóp
Ungverja bar hér að garði
skönimu fyrir jól 1957. —
Þetta fólk hafði neyðzt til
að flýja ættland sitt af
ástæðum, sem öllum eru
kunnar. Okkur flaug í hug
að grennslast um hagi
þessa fólks, og heimsóttum
fjögur heimili í borginni í
því skyni. Allir Ungverj-
arnir, sem um getur, hafa
öðlazt íslenzkan ríkisborg-
ararétt og þeir tala þegar
góða íslenzku. Þeir hafa
þegar reynzt nýtir þjóðfé-
lagsþegnar, enda komumst
við fljótt að raun um það,
að hér fer dugandi fólk.
Leiðsögumaður okkar var
Andrés Alexandersson,
ungverskur maður, sem
hér hefur verið búsettur
um árabil og er flestum
Reykvíkingum að góðu
kunnur.
Tvíburarnir Helen og Bjarki. Foreldramir, Eva og Gunnar Ing-ibergsson, segja okkur, að
Bjarki sé í háttum eins og íslendingur — Helen eins og UngverjL
Þegar við komum í Austur-
brún 2, tekur Jóna Daníels-
dóttri brosandi á móti okkur
og leiðir okkur í stofu. Hún
masar heil ósköp á ungversku
við Andrés og baðar úr hönd-
unum að sið landa hennar.
Það kemur í ljós, að hún
ætlar að skreppa í heimsókn
til Ungverjalands í sumar, og
hún er nýbúin að fá vega-
bréfið sítt.
— Sjáðu, segir hún og hlær
mikinn. Jóna Daníelsdóttir!
— Hún heitir nefnilega
Jolinda Varga, segir Andrés,
og brosir við, en eftir að hún
fékk íslenzkan borgararétt
var nafninu breytt í íslenzkt
horf.
— Ja, hvað skyldi fólkið
heima segja, þegar það kem-
ur allt í einu í Ijós, að ég heiti
ekki lengur Jolinda heldur
Jóna, segir hún. Má ekki
bjóða manninum kaffi?
Meðan Jóna baukar við
kaffkiönnuna í eldhúsinu lít-
um við í kringum okkur og
getum ekki annað en dáðst
að því, hve vel hún hefur
komið sér fyrir. Þetta er
ramíslenzkt heimili og hún
hefur aflað sér margs vand-
aðra innanstokksmuna. Plötu
spilarinn er í öndvegi, og það
er leikin ungversk rapsódía
þessa stundina.
Þegar Jóna festi kaup á
íbúðinni ásamt Lárusi og Jón
asi, ungum sonum sinum,
átti hún 25 þúsund krónur
handbærar. Að þremur árum
liðnum átti hún íbúðina skuld
lausa. Hún starfaði lengst af
hjá Dúk h.f. og vann tvöfald-
an vinnudag. Saumaði 10 —
12 úlpur daglega í ákvæðis-
vinnu. Allt var gert til að
spara. Ef þau langaði til að
gera sér dagamun, fóru þau
í bíó klukkan þrjú.
Synirmr eru nú báðir flokn
ir úr hreiðrinu, kvæntir og
eiga eigin íbúðir. Við ætlum
líka að heimsækja þá, og sjá,
Jóna Daníelsdóttir — ættingjar hennar í Ungverjalandi eiga
bágt með að trúa, að hún sé slíkur lukkunar pamfíll, sem hún
segist vera. /
hvernig þeim vegnar. Jóna
hefur reynzt þeþn ómetanleg
hjálparhella: hún saumar föt
á litlu krógana og hún hefur
fært sonum sínum margar
góðar gjafir í búið, ísskáp,
þvottavél o. fl. Hún sendir
líka reglulega gjafapakka til
ættingjanna í Ungverjalandi.
Fólkið hennar þar á bágt með
að trúa, að hún sé slíkur lukk
unnar panfíll, sem hún seg-
ist vera. Hún segir okkur, að
bróðir hennar trúi því alls
ekki, að hún hafi komið sér
svona vel fyrir.
Hann ætti þá að koma hing
að í heimsókn. segjum við.
— Já, ég er nú alltaf að
reyna að fá hann til þess.
Jóna er alvön að fást við
saumaskap. Áður en hún kom
hingað til lands, sat hún við
sauma í Ungverjalandi og bar
úr býtum 2.400 krónur á mán
uði, þegar ungverskir pening
ar hafa verið reiknaðir í ís
lenzka.
— Þegar ég vann hjá Dúk
h.f. fyrir fimm árum hafði ég
átta þúsund á mánuði. En það
var mikil vinna, skal ég játa.
Það dugði heldur ekki annað
en að vera harður af sér, því
að við vorum að koma okkur
fyrir. Nú er ég aftur á móti
orðin rólegri, enda er ég búin
að borga íbúðina. Ég vinn á
saumastöfu á Keflavíkurflug
velli. Fer héðan á hverjum
morgni klukkan hálf sex og
kem afíur í bæinn um sex-
leytið.
— Það er svo gott að vera
á íslandi, segir hún svo. Það
er allt svo fallegt hérna — og
fólkið er svo gott. Og íbúðirn
ar! Það þekkjasrt ekki svona
vandaðar og hlýjar íbúðir í
Ungverjalandi. Ég er hrædd
um, að íslendingar kunni
ekki fyllilega að meta það.
Þeir þekkja ekki, við hver
kjör annarra þjóða fólk býr.
Ibúðin okkar í Búdapest var
eitt herbergi og eldhús. Þarna
hreiðraði öll fjölskyldan um
sig: ég og maðurinn minn,
synir okkar tveir og mamma.
Salerní fyrirfannst ekki. Allt
slíkt var að húsabaki. Ég
minnist þess oft, hve það var
kalt í þessari litlu vistarveru.
Á veturna klæddum við okk-
ur í rúminu, áður en við fór-
um á fætur.
— Ungt fólk á mjög erfitt
með að eignast eigin íbúð í
Ungverjalandi. Það er hægt
að kaupa tveggja herbergja
íbúð fyrir hálfa milljón, en
þetta er bara svo ónýtt. Þú
•þarft alltaf að vera að gera
við. Ég hef komið til margra
landa, en hvergi séð jafn
vandaðar íbúðir og hér á ís-
landi. Þfctta er lúxus.
— Já, tíminn er fljótur að
líða á íslandi. Hugsa sér! Ég
er bráðum búin að vera hér
í tíu ár. Það eru engar áhyggj
ur. Og peningana vantar ekki.
Sjáðu tii: ég hef keypt mér
fimm saumavélar, byrjaði
með eina litla, en nú á ég
þessa Pfaffvél í borðskápn-
um þarna. í Ungverjalandi
væri þetta ekki hægt. Því
segi ég það: íslendingar kunna
ekki að meta lúxuslífið. Ung-
verjar kunna það. Þeir hafa
þekkt annað.
— Finnst þér íslendingar
vera lífsglaðir, Jóna?
— Þeir hafa engar áhyggj-
ur. Kannski fjölskylduvanda-
mál, en hvað er það? Lífið
er svo rniklu léttara hérna.
Frá því Eva Jozsa Ingi-
bergsson og Gunnar Ingi-
bergsson gengu í hjónaband
fyrir tveimur og hálfu ári
hafa þau búið að Langagerði
48. Eva er lærð hjúkrunar-
kona og hafði áður únnið á
röntgendeild Landsspítalans.
Gunnar vinnur á teiknistofu
Húsameistara ríkisins við inn
réttingar.
Þegar við komum í heim-
sókn voru börnin komin í
háttinn, tvíburarnir Bjarki og
Helena. Stúlkan er heitin
eftir systur Evu, Ilonu, sem
kom í heimsókn til þeirra
hjóna s.l sumar og hélt þá
þeirri litlu undir skírn. Tví-
burarnir eru eins árs gamlir
og okkur er sagt, að þeir séu
fremur ólíkir í háttum: hann
eins og fslendingur, hún eins
og Ungverji!
Þegar við höfum komið
okkur notalega fyrir í stof-
unni, áræðum við að spyrja,
hvernig fundum hjónanna
hafi fyrst borið saman.
— Ja, ég man nú varla eft-
ir því, segir Gunnar, og lítur
brosandi til konu sinnar. Var
það ekki á grímudansleik? —■
Ég man að minnsta kosti að
ég var með hatt! Eva leggur
lítið til málanna, en kinkar
kolli.
Hún og Andrés leiðsögu-
maður taka að stinga saman
nefjum á ungversku, og auð-
vitað skiljum við Gunnar
ekki neitt.
— Þegar hún byrjar að
tala ungverskuna, segir Gunn
ar, veit maður um hvern hún
er að tala!
Annars talar Eva lýtalausa
íslenzku. Hún segir, að hún
hafi aldrei átt í neinum erfið-
leikum með framburðinn.
Hins vegar séu beygingarnar
afleitar — svipað og í þýzku.
Hún segir okkur, að það
sé mjög gott og auðvelt að
vera húsmóðir á íslandi.
— Miklu auðveldara en 1
Ungverjalandi, segir hún.
Hér er svo mikið úrval í verzl
unum. Þar er ekki hægt að
kaupa svo margt. Það er eltki
hægt að líkja því saman.
— Hvernig finnst þér ís-
lenzki maturinn, Eva?
— Alveg dásamlegur, segir
hún.
— Hún borðar íslenzkan
mat, segir Gunnar — ég ung-
verskan. Ég er alveg vitlaus
í ungverskan mat, sérstak-
lega gúbas. Það er það bezta,
sem ég fæ. Þegar ég veit, hins
vegar, r.ð það er fiskur á borð
um, kem ég ekki heim, bætir
hann við brosandi.
Það kemur í ljós, að Andrés
og Eva eru að ræða um
músik. Eva tekur fram hljóm
plötu með lögum úr Sardas-
furstinnunni og bregður á
plötuspilarann.
— Þetta er sú, sem átti að
syngja í Þjóðleikhúsinu,
segir Andrés og tekst allur á
loft. Marika Németh heitir
hún.
— Það er segin saga, segir
Gunnar. Þessir Ungverjar eru
ekki viðmælahdi, þegar mu-
sikin er annars vegar.
Eva segir okkur, að það sé
ekki laust við, að Gunnar hafi
smitazt líka. Hún minnir
hann á það, þegar þau sáu
Sardasfurstinnuna í Þjóðleik
húsinu. Þá spilaði hann þessa
plötu fram eftir nóttu-
— Ég hlusta alltaf á ung-
verska músik við húsverkin á
morgnana, segir hún.
Eva er fædd og uppalin 1
borginni Debrecen, en það er
stærsta Kalvínistaborg Ung-
verjalands., íbúar eru um 140
þúsund. Áður en hún kom tii
íslands, bjó hún í Búdapest.
Eva gekk menntaveginn, og
að loknu stúdentsprófi hugð-
ist hún nema lyfjafræði.
— En það fékk ég ekki,
segir hún, því að ég var ekki
í verkamannafjölskyldu. Það
voru öðru vísi tímar þá.
— Hvernig leizt þér svo á
þig á íslandi, þegar þú komst
hingað fyrir 9 árum, spyrum
við.
— Það var óneitanlega
erfitt fyrst í stað. Ég var
skyndilega komin í allt ann-
an heim. ísland og Ungverja-
land eiga fátt sameiginlegt,
í eðli sínum eru íslendingar
líka ólíkir Ungverjum. íslend