Morgunblaðið - 20.06.1965, Blaðsíða 16

MORGU N BLADID
10
J^w^ttttM&Mt*
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinssoiu
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 90.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 5.00 eintakið.
MÁLEFNI
IÐNAÐARINS
A ð undanförnu hafa málefni
iðnaðarins mjög verið til
umræðu vegna harðnandi sam
keppni erlendis frá. Hafa
skoðanir verið skiptar um
það, hverjar leiðir heppileg-
ast væri að fara til þess að
styrkja og treysta samkeppn-
isaðstöðu íslenzks iðnaðar.
Margvíslegur innlendur
iðnaður hefur vaxið hér upp
síðasta aldarfjórðung eða svo,
í skjóli tollverndar og inn-
flutningshafta. Að því hlaut
þó að koma, að innflutnings-
höftunum yrði aflétt og toll-
verndin minnkuð.
Forsvarsmenn .iðnaðarins
hafa haft fullan skilning á
nauðsyn þessarar þróunar og
gert ýmsar ráðstafanir til
þess að gera iðnaðinum kleift
að aðlaga sig nýjum aðstæð-
i*m og harðnandi samkeppni.
Ljóst er, að iðnaðurinn er
orðinn íslendingum mikilvæg
atvinnugrein, hann hefur spar
að mikinn gjaldeyri og nýtt
i|jnnuafl, sem ólíklegt er, að
aðrar atvinnugreinar hefðu
getað notfært sér.
Þjóðarhagur krefst'þess því
vissulega, að allt sé gert sem
hægt er til þess að auðvelda
iðnaðinum lausn þeirra aðlög
unarvandamála, sem hann á
ixú við að etja. í því sambandi
er athygilsvert að kynnast
þeim ráðstöfunum sem Norð-
menn hafa gert til þess að að-
stoða norskan iðnað yfir þá
erfiðleika, sem aðild Noregs
að EFTA hefur skapað hon-
um. íslenzkir iðnrekendur eru
nýkomnir úr kynnsferð til
Noregs, þar sem þeir kynntu
sér einmitt hvernig norskir
starfsbræður þeirra hafa
brugðizt við sínum vandamál
um, sem um margt eru áþekk
þeim, sem hér er við að etja.
Athyglisvert er, að Norð-
menn leggja nú á það ríka á-
herzlu, að smærri fyrirtæki
sameinist í stærri heildir, sem
auðveldar beitingu aukinnar
tækni í framleiðslunni og
styrkir samkeppnisaðstöðu
iðnaðarins á erlendum mörk-
uðum. Þá leggja Norðmenn
einnig aukna áherzlu á rann-
sóknir í þágu atvinnuveg-
anna og gera ýmislegt til þess
að hvetja fyrirtækin til rann-
sókna og nýjunga í þágu fram
leiðslunnar.
Morgunblaðið telur nauð-
synlegt að brugðist sé af festu
®g framsýni við vandamálum
iðnaðarins með það fyrir aug-
um, að samkeppnisaðstaða
hans verði styrkt svo sem
kostur er. Til þess þarf iðn-
aðurinn að eiga kost á nauð-
synlegum fjárfestingarlánum
og hefur þegar mikið verið
gert til þess að efla Iðnlána-
sjóð. Æskilegt er að kannað
verði hvort akuið samstarf
iðnfyrirtækja í sömu grein
geti auðveldað beitingu auk-
innar tækni í iðnaðinum og
styrkt samkeppnis- og sölu-
aðstöðu þeirra hérlendis og
jafnvel á erlendum mörkuð-
um.
Vandamál okkar iðnaðar
eru vissulega ekkert eins-
dæmi, þau eru áþekk vanda-
málum, sem iðnaður í öðrum
löndum hefur átt við að etja'
og sem tekizt hefur að leysa.
Það getum við einnig gert.
ÁFENCISMÁLIN
Á fengismálin hafa lengi ver-
ið mikið deiluefni hér á
landi og hafa ýmsar leiðir
verið reyndar í þeim efnum.
í eina tíð var ástandið í þeim
efnum orðið nokkuð gott hér
og átti Góðtemplarareglan
drjúgan þátt í því.
Síðar var sala áfengis
bönnuð hér á landi að mestu
leyti og munu flestir 9am-
mála um, að þá hafi mjög
stefnt til hins verri vegar. Á
síðustu árum hefur frjáls-
ræði á sviði áfengismála svo
aukizt til mikilla muna.
Sú ákvörðun að loka útsöl-
um Áfengisverzlunarinnar
daginn fyrir 17. júni, var
vafalaust gerð af góðum hug
og í þeim tilgangi að draga
úr ölvun á þjóðhátíðardegi
okkar. Boð og bönn í þess-
um efnum hafa jafnan verið
umdeild og að ýmsu leyti
virðist rejmsla hins aukna
frjálsræðis síðustu ára benda
til þess, að meðferð áfengis
sé nú menningarlegri og
sómásamlegri en áður.
Morgunblaðið telur því, að
fyrrnefnd ráðstöfun sé nokk-
uð vafasöm og að í þessum
efnum sem öðrum sé frjáls-
ræði heppilegra þegar til
lengdar lætur, en boð og
bönn.
KRISTINN
REKTOR
ristinn Ármannsson, rekt-
or Menntaskól ans 1
Reykjavik, hefur nú slitið
skóla sínum í síðasta sinn.
Þe9si merki og vinsæli skóla-
maður hefur komið við sögu
þessarar gömlu menntastofn-
unar í nærfellt hálfa öld og
verið stjórnandi hennar nú í
tæpan áratug.
Krfetinn rekfcor hefur í
störfum símun verið afburða
Sunnudagur 20. júní 1965
Robert Wagner
Framhald á bls. 8
Maður, sem vert
er að fylgjast með
NÝTT nafn er komið fram á
sjónarsvið bandarískra stjórn-
mála. Styrkur þess og gildi
mun verða reynt í nóvember-
mánuði næstkomandi, þegar
New York búar ganga að
kjörborðinu til að velja sér
nýjan borgarstjóra. Að þessu
sinni munu úrsilt kosninganna
hafa áhrif um görvallt landið.
Þau gætu jafnvel reynzt hafa
þýðingu um allan heim.
John V. Lindsey er þing-
maður í fulltrúadeild Banda-
ríkjaþings. Hann hefur átt
sæti í þrjú tveggja ára kjör-
tímabil. Hann er 43 ára að
aldri, en lítur úr fyrir að
vera yngri. Hann er hávaxinn,
firaustur, vel efnum búinn,
vel menntaður og ertginn vafi
leikur á því, að hann tilheyrir
hinum hærra settu stéttum í
þjóðfélaginu. Hann er glæsi-
menni og vel máli farinn. Það
leikur nokkurs konar Kenn-
edy ljómi um hann. Fjöl-
skylda hans er hrífandi og
hann er reyndur stjórnmála-
maður. -
Hann er republikani, sem
jafnframt er frjálslyndur í
skoðunum. Að öllu jöfnu styð-
ur hann velferðar- og utan-
ríkisstefnu ríkisstjórnar demo
krata. Hann er einnig mjög
sjálfstæður. Hann afneitaði
afdráttarlaust Barry Goldwat-
er í síðustu forsetakosningum
og lýsti honum sem óhæfum
leiðtoga. í kosningunum, sem
á sama tíma fóru fram til full-
trúadeildarinnar, vann hann
sæti sitt aftur og jók atkvæða
magn sitt umfram mótfram-
bjóðanda upp í 91 þúsund,
þrátt fyrir hið almenna at-
kvæðaflóð til Johnsons og
demokrata. Hann er fulltrúi
fyrir 17. hverfið í New York,
fjárhagsáætlun þessa árs nem
ur nærri 4 milljörðum doll-
ara (172 milljörðum ísl. kr.),
þótt órtúlegt sé. Það eru mörg
meðlimaríki Sameinuðu þjóð-
anna sem hvergi nærri jafn-
ast á við New York borg að
mannfjölda eða útgjöldum.
Stjórnmál borgarinnar eru
í höndum kunnáttumanna,
þau eru harkaleg og ekki síð-
ur margslungin en stjórnmál
John V. Lindsey
sem einnig er nefnt „Silki-
sokka“ hverfið. Það nær yfir
hinar geysiauðugu íbúðagötur
Park Avenue og Fifth Avenue.
Borgarstjóraembættið í New
York er ekki neitt viðhafnar-
embætti, sem hægt er að
verzla með. Það er embætti
mikils valds og áhrifa. Borgin
hefur átta milljónir íbúa og
í fullvalda ríki. Yfirleitt eru
það demokratar sem öllu ráða
á stjórnmálasviðinu. Þar hef-
ur ekki verið borgarstjóri úr
Republikanaflokknum frá því
hinn fyrirferðamikli og snjalli
Fierello La Guardia lézt árið
1945.
Núverandi borgarstjóri er
demokratinn Robert Wagner
Hann er harður í horn að
taka, duglegur og er þaul-
reyndur stjórnmálamaður.
Hann er gildvaxinn maður,
dapurlegur á svip og hefur
verið borgarstjóri í 12 ár. Hon
um hefur verið lýst sem „full
trúa fólksins, hvort sem því
líkar betur eða verr.“ Hann
ætlar sér að verða borgar-
stjóri áfram.
Lindsay þingmaður er sann
arlega metorðagjarn. Lögum
samkvæmt verður hann að
fullnægja metorðagirnd sinni
í heimaríkinu New York. En
þar hefur öllum leiðum til
aukins frama verið lokað.
Ríkisstjóri republikana, Nel-
son Rockefeller, hefur til-
kynnt, að hann muni gefa
kost á sér til þess embættis
í þriðja sinn. Öldungadeildar-
sætin tvö eru upptekin um
ófyrirsjáanlegan tíma af repu
blikananum Jaeob Javits og
demokratanum Bobby Kenn-
edy. Það þýðir, að aðeins borg
arstjóraembættið býður upp
á möguleika til frama.
vinsæll og farsæll maður
bæði meðal nemenda sinna
og samkenraara. Nemendur
hafa notið ljúfrraennsku hans
og skilnings og ágáetra kenn-
arahæfileika. Stjóm haras á
Menntaskólaraum hefur ein-
kerarast af góðvild en féstu.
Það hefur verið gæfa þess-
rar sögufrægu menntasfcofn-
nar, að til forystu hennar
afa hverju sinni valizt mikl
■ hæfileikamenn, þótt ólík-
• hafi verið- Innan veggja
ans hefur jafnan ríkt það
iassiska andrúmslofts, sem
hæfir slíkri stofnun og hefur
Kristinn rektor átt ríkan þátt
í að viðhalda því.
Kristinn rektor á miklar
þakkir skildar fyrir hin far-
sælu störf hans í þágu mennt
unar og uppeldis íslenzkrar
æsku.