Morgunblaðið - 20.06.1965, Blaðsíða 12

12
MORCUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 20. júní 1965
Þai hef ur aldrei frosið í æð hjá okkur
r * '
Litið inn hjá Asu í Tómasaihaga,
sem verður sextug á morgun
NIÐRI í bæ var dumbungur
og fólkið allt svo ósköp dap-
urlegt og aí því dregið. Það_
var daginn eftir þjóðhátíð og
það var eins og ekkert væri
neitt gaman lengur og bílstjór-
inn hafði allt á hornum sér
og þusaði hálfa leiðina inn
Skúlagötu yfir tveimur full-
orðnum konum, sem ekki
höfðu haft í sér einurð tii þess
að taka boði hans um að fara
yfir götuna heldur hopuðu
undan og upp á gangstéttina
aftur eins og hræddar hænur
undan uxakerru. En þegar ég
gekk upp tröppumar að Tóm-
asarhaga birti yfir tilverunni
og svo kom Ása og brosti og
bauð í bæinn og þá var kom-
in sól og ekki neitt leiðinlegt
lengur. Mér fannst líka vera
sól þegar ég loks gekk niður
tröppumar aftur með kon-
fektmola í vasanum eins og
krakki sem kemur úr heim-
sókn, en það var reyndar sami
dumbungurinn þegar niður
tröppurnar var komið og fólk
ið sem beið eftir strætó á
Skúlagötunni var engu svip-
hýrra en áður — það var bara
Ása í Tómasarhaga sem átti
þessa sól og hún skein bara á
húsið hennar uppi í Laugar-
ásnum.
— Sumir öfunda mann af
þessu, segir Ása og brosir, svo
að mér er alvarlega til efs, að
hægt sé að segja hana sex-
tuga, því hver myndi fást til
að trúa því? — Það er það sem
heldur manni lengst uppi, að
eiga létt skap og lífsgleði. Það
er líka mikil gæfa að hafa
fengið svona skap í. vöggu-
gjöf. Ég sé ekki nema sólina
— þó hún skíni stundum gegn
'unr ský. En hérna í Tómasar-
haga er alltaf sólskin.
— Tómasarhagi er óskahús-
ið mitt, segir Ása og röddin
er hlý og björt. Það stóð hérna
uppi í ásnum þegar ég kom í
heimsókn til systur minnar
sumarið 1929 eða ’30, þegar
hún átti heima hérna. fyrir
neðan og við sátum þar úti
og horfðum uppeftir og ég var
að ágimast þetta hús og segi:
„Mikið lifandi skelfing væri
gaman 'að eiga þennan litla
kofa, svona alveg út af fyrir
sig.“ Ég er bæjarbarn, fædd í
Reykjávík og hef aldrei búið
annars staðar og þetta þótti
dálítið kyndugt, því Laugar-
ásinn var sveit í þá daga og
þetta var bara sumarbústaður,
pínulítill kofi, ekki nema þegsi
eina stoía, sem við sitjum L
Svo liðu þrjú ár — þá frétt-
um við Tómas það allt í einu
að þessi sumarbústaður sé til
sölu — við bjuggum þá á
Framnesveginum og áttum
orðið fjögur börn og það var
ekki hlaupið að því þá frekar
en nú fyrir barnafjölskyldur
að fá leigt. Sumarbústaðinn
átti Júlíus Bjömsson, rafvirki
og hann hafði reyndar hálft í
hvoru lofað konu að austan,
að selja henni kofann,
en einhverra hluta vegna
varð ekki af þvi og
nokkmm dögum síðar segir
hann Tómasi, að hann geti
fengið siunarbústaðinn fyrir 4
þúsund krónur út í hönd eða
fimm þúsund með afborgun-
um. — Við áttum nú ekki einu
sinni þúsund krónur þá, segir
Ása og hlær við, en Tómas
fór í bankann og út kom hann
með þúsund krónumar. Þar
með voru kaupin ráðin og við
fluttum í Tómasarhaga með
börnin okkar fjögur og það
fimmta átti ég svo hér nokkr-
um mánuðum síðar.
— Ég hef alið sex börn í
stofunni hérna, segir hún, á
ottóman hér á gólfinu, oft að
systkinum þeirra sofandi í koj
unum í kring. Nei, lækni hafði
ég engan, þurfti hans ekki
með, þetta gekk alltaf eins og
í sögu og svo var Þórdís ljósa
hjá mér, Þórdís Carlquist.
Hún tók á móti mér þegar ég
kom í heiminn einu sinni fyrir
langalöngu og hún hefur tek-
ið á móti öllum mínum böm-
um. Maðurinn minn var
líka hjá mér, hann Tóm-
as minn blessaður og þá var
mér einskis vant.
— Jú, auðvitað var þetta oft
erfitt, að vera svona ein með
börnin komung og ekkert
vatn í húsinu. Það urðum við
að sækja niður. Lauga-
landstún og stundum í snjó-
þyngslum á veturna þurftum
við að grafa okkur gegnum
tveggja metra djúpan snjó til
þess að komast að brunninum.
Allan minn þvott fór ég alltaf
með í laugarnar, ég fékk ekki
þvottavél fyrr en árið sem
maðurinn minn dó, 1955.
Þeir lögðu veginn héma
fyrir neðan áður en við flutt-
um hingað, en vatnið kom
ekki fyrr en sex árum síðar.
Þá lagði Tómas vatnsleiðsluna
úr götunni og upp í húsið og
svo vel var það gert að það
hefur aldrei frosið í æð hjá
okkur. Honum var boðið
sprengiefni til að ryðja leiðsl-
unni veg upp eftir, en afþakk-
aði og vildi ekki sprengja
grjótið, heldur beygði sjálfur
rörin eftir klöppinni hérna og
lét hana halda sér. Menn
hristu . höfuðin yfir þessu
háttalagi, að vera að hliðra
svona til fyrir grjótinu — en
svona var þetta nú. Og hérna
úti fyrir dyrum er steinninn
sem Tómas braut á rauðvíns-
flöskuna þegar hann skírði
húsið á gamlárskvöld 1933 og
bað því forsjár allra hollra
vætta — sem hefur sannar-
lega gengið eftir, það hefur
mikil hamingja fylgt þessu
húsi. Steinninn sá, bætir hún
við og brosir, fór með ýtunni
yfir á næstu lóð þegar verið
var að ryðja hér einu sinni
síðar en ég saknaði hans svo
að ég fékk hann aftur. Og
héma hefur hann verið síðan
og krakkarnir hafa leikið sér
á honum og barið á honum
harðfiskinn og allt hvað eina.
Já, þegar vatnið kom —
Ása verður hugsi — það
var dýrðardagur. Að geta
bara skrúfað frá krana inni í
eldhúsinu sínu og horft á það
renna svona óstöðvandi og
ekkert þurfa fyrir því að hafa,
að geta fyllt fötu eftir fötu af.
vatni og skvett því á stéttar
og glugga, geta eytt því og só-
að af hjartans lyst, ekki þurfa
að hugsa um að spara það og
treina, ó, það var dýrlegt! Og
gleðin yfir því þegar vatnið
kom ljómar aftur í augum Ásu
þar sem við sitjum þarna í
stofunni hennar yfir kaffisopa
og apríkósulíkjör og bezta
konfekti, sem ég hef smakk-
að um dagana og heitir eftir
'Hákoni kóngi sjöunda í Nor-
egi.
Það er sólskin í stofunni og
sama sólskinið í svip piltanna
sem koma í dyrnar hver á eft-
ir öðrum, annar reyndar full-
orðinn, „sonur minn“, segir
Ása og það er ódulin hreykni
í röddinni, hinn yngri, bláeyg-
ur með ljósan lubbann niður
á kraga. „Sigurður Tómas“,
. segir Ása og dóttursonur henn
ar brosir Tómasarhagabrosi,
sezt í stól hjá okkur og fitjar
upp á trýnið þegar amma hans
ámálgar breytingu á hár-
greiðslunni.
— Ég á þrjú og hálft dúsin
barna, segir Ása hýr og tutt-
ugu og sex barnabörn og eitt
á leiðinni. Þau em alveg-ynd-
isleg, þessar elskur og vaxa og
dafna eins og krakkarnir min-
ir hér áður. Stundum skil ég
ekkert í því hvílík gæfa hef-
ur verið yfir okkur, að ekk-
ert barnanna skuli nokkm
sinni hafa farið sér að voða í
grjótinu hérna fyrir utan, en
það kom varla fyrir að þau
fengju skrámu. Ég hef verið
einstaklega heppin með böm-
in mín, hvað þau hafa yerið
heilsugóð og nær aldrei orðið
misdægurt, — ég tel ekki botn
langaskurði og kíghósta og
þess konar — og hvað þau
hafa alltaf verið mér góð og
indæl og hefur yfirleitt vegn-
að vel og hafa gifzt vel. Nú
eru þau öll að koma í afmæl-
ið mitt, héðan og þaðan að úr
heiminum, frá Færeyjum og
San Francisco, Svíþjóð og
Sandgerði og bara héðan heim
an að, svo það verður gest-
kvæmt hjá gömlu konunni á
mánudaginn, segir Ása og
brosir og lítur ekki út fyrir
að geta nokkru sinni orðið
gömul.
— Ég er svo léttlynd, segir
hún, það er það sem ég alltaf
segi, það er allra meina bót.
Það heíur oft verið glatt á
hjalla hér í Tómasarhaga,
sungið og dansað og leikið sér.
Mér hefur alltaf þótt svo gam-
an að dansa, segir Ása og bros
ir við, og manninum mínum
þótti það líka. Hann var ynd-
islega skapgóður hann Tómas,
hæglátur og blíður en hann
var ekki eins fjörugur og ég
og svo var hann líka oft
þreyttur, blessaður karlinn.
En hann var alltaf til í að
dansa við mig, ef mig langaði
að taka sporið. Einu sinni kom
hingað maður um hádegisbilið
að selja kex — það var í
þann tíð er menn fóru í hús
og seldu kex — og kom að
okkur dansandi hérna á stofu
gólfinu í hádeginu. Við heyrð-
um ekki til hans fyrr en lagið
var búið og karlinn hristi höf-
uðið aldeilis hlessa og sagðist
aldrei fyrr hafa augum litið
fullorðin hjón að dansa í há-
deginu á stofugólfinu heima
hjá sér og það á venjulegum
virkum degi! En þetta gerð-
um við oft, segir Ása og hlær,
það var stundum svo skemmti
leg músik í hádegisútvarpinu.
Og ómurinn af þessari
skemmtilegu músik er enn í
rödd Ásu og hlátri þegar hún
íylgir mér út á hlað. Það .eru
steinsteyptar tröppur niður að
gtöunni og meira að segja kom
in gangstétt fyrir neðan hús-
ið sem einu sinni var bara
sumarbústaður og selt á fimm
þúsund krónur með afborg-
unum. Laugarásinn er löngu
hættur að vera sveit, en brekk
an niður undan Tómasarhaga
er sumargræn og þar er alltaf
sólskin eins og í sveitinnL
m remEii
lí\ZKI \1T WIFERS
mr wsíght4''> qz. m gr.

«■(.. )W»*. >:
'í'f nv»::ty-:
Q.tf.... Xr*.. <*»&>? -. t
Með heslihnetukremi og dökkri
.■xy, : • Mopis:: if::.
Fyrir 13 árum fluttist OP-súkku-
laðikex fyrst til landsins. Náði
það strax vinsældum um land
allt, sem bezta súkkulaðikexið.
Loksins fæst OP-súkkulaðikex
Betra en nokkru sinni fyrr, og
hér aftur, en i nýjum búningi.
betra en nokkurt annað súkku-
laðikex.
SET »ÍIS)tT 8*4 ez. 9Ö 6fi»,
K«tfí«o:í. nmy >3uv«Ub. <o* t>wx<iv, *<<». :
niimeti.: Vk«i 'S«». í>wx >» Oey
V.v **«■«». »»**»« •> Jk* /* mXbMi
Otsv> io> »«/

.r.l+tyiýXÍXÍ;-;
Með kremi og rjómasúkkulaðihúð.
súkkulaðihúð.
Einkninnilyljendur ó íslondi: V. Sigurðsson & Snæbjörnsson hi.Simi 13425
t V
CHNCID í HEIMDHLL F. U.S.