Morgunblaðið - 21.10.1965, Blaðsíða 6

6
MORCU N BLAÐIÐ
Fimmtudagur 21. október 196-5
Sinfóníutónleikar
TVEIR góðir gestir komu fram
á tónleikum Sinfóníuhljóm-
sveitar íslands í samkomuhúsi
Háskólans sL fimmtudag:
finnski hljómsveitarstjórinn
Tauno Hannikainen og danski
oellósnillingurinn Erling Blön-
dal Bengtsson. Hinn síðamefnda
er óþarfi að kynna íslendingum,
svo mikils er hann metinn hér,
bæði fyrir list sína og tryggð
við þetta annað -ættiand sitt.
Tauno Hannikainen er af einni
merkustu tónlistaraett Finn-
lands. Faðir hans og þrír bræð-
ur hafa allir verið kunnir tón-
listarmenn, og sjálfur hefir
hann komið fram víðar en flest-
ir norrænir hljómsveitarstjórar.
Hann var upphaflega cellóleik-
ari og stofnaði ásamt bræðrum
sínum tveim, fiðluleikara og
píanóleikara, þríleiksflokk, Trio
Hannikaninen, sem um eitt
skeið lét allmikið að sér kveða.
Á stjórnandapallinum hefir
hann staðið hálfan fimmta ára-
tug og á þeim tíma stjórnað
mörgum frægustu hljómsveitum
heims, austan hafs og vestan.
Báðir gestirnir lögðu á borð
með sér hluti, sem íslenzkum
hlustendum er verulegt nýnæmi
á: Hannikainen tvö tónverk
eftir landa sinn Jean Sibelius,
sem á aldarafmæli á þessu ári,
Bengtson hinn nýfundna celló-
konsert Haydns, sem nú er í
óða önn verið að „frumflytja“
þótt hann sé talinn vera rétt
um 200 ára gamall.
Cellókonsertinn, sem fannst í
rusli í Prag fyrir um fjórum
árum, er elskuleg tónsmíð og
sver sig um flest mjög í ætt
höfundar síns. Ef til vill er
hann ekki eins stór í sniðum
og konsertinn í D-dúr, gem al-
kunnur er, endá líklega um
tuttugu árum eldri. En saman-
burður á þeim er þarflaus, báðir
standa fyrir sínu, og ekki að
undra, þótt cellóleikaráí taki
fagnandi þessari óvæntu viðbót
við hina mjög takmörkuðu verk
efnaskrá sína. Cellókonsertar,
sem að jafnaði heyrast á tón-
leikum, eru ekki fleiri en svo,
að telja má þá á fingrum sér.
Það þarf naumast að taka fram,
að meðferð Erlings Blöndals
Bengtsonar þessu gamla og
nýja meistaraverki var með af-
burðum stílhrein og markviss,
fáguð ög hljómfögur.
Annað verkið eftir Sibelius,
„Tapiola", mun hafa heyrzt hér
áður, en hitt, hin fyrsta af sjö
sinfóníum hans hefir aldrei
verið flutt hér fyrr. Þessi verk
bera bæði svip höfundar síns
þann alvöruþrungna og heldur
þunglamalega svip, sem orðin
er tízka víða um lönd að kalla
„norrænan", þótt draga megi í
efa, að réttnefni sé. Um annað
eru verkin ólík, enda meira en
aldarfjórðungur á milli þeirra,
og er sinfónían eldri. Hún er
auðug af hugmyndum, en þótt
skyldleiki sé með mörgum
þeirra, verður samhengið ekki
alltaf ljóst né knýjandi, og veik-
ir þetta formið í heild. Einkum
er síðasti þátturinn laus í bönd-
um. Þó mundi verkið vera talið
merkileg fyrsta sinfónía hvaða
böfundar sem væri, og á þeim
tíma þegar það varð til, var
það stórvirki í norrænni tón-
smíði. Var sannadega orðið
tímabært, að það heyrðist hér.
— Tónaljóðið „Tapiola" er á
NÝTT félagsheimili verður
vígt í Njarðvíkum n.k. laugar-
dag, er byggingu þess er nú
lokiff, en hún hefur staðið í
nokkur ár. Eigendur eru Kven-
félagið Njarðvík, Ungmennafé-
lag Njarðvíkur, Skátafélagið
Víkverjar og Njarðvíkurhrepp-
ur.
Margvísleg hátíðahöld verða í
tilefni vígslunnar og standa þau
í vikutíma. N.k. laugardag verð
ur vígsluhátíð, sem öllum
Njarðvíkingum er boðið tiL
hinn bóginn afar þéttofin tón-
smíð og byggt allt á einni lítilli
hugmynd, sem reynist þó
stærri, þegar á verkið líður, en
nokkurn mundi gruna í upp-
hafi. Meðan samanburði á þess-
um tveim verkum má verða
margs vísari um höfundarferil
Sibeliusar.
Bæði verkin munu hafa
fengið ágæta meðferð eftir því
sem um er að gera í höndum
okkar fámennu hljómsveitar. En
strengjafæðin var hér mjög til
baga og olli því m. a. að hljóm-
blær verkanna sýndist enn
drungalegri en hann ætti að
vera. Ekki er að efa, að með-
ferð þeirra að öðru leyti hefir
verið eins „rétt“ og nákvæm
og orðið gat í höndum hins
í næstu viku verða skemmt-
anir á hverjum degi í félags-
heimilinu, m.a. kvikmyndasýn-
ingar, dansskemmtanir, og sýnd
verða leikrit bæði frá Þjóðleik-
húsinu og Leikfélagi Reykjavík-
ur.
í sambandi við opnun félags-
heimilisins verða haldnar þar
tvær málverkasýningar. Fyrri
hluta vikunnar sýnir Magnús Á.
Árnason, en Hafsteinn Aust-
mann síðari hlutann.
reynda hljómsveitarstjóra, sem
var náinn og handgenginn vinur
tónskáldsins.
Jón Þórarinsson.
Greiddi í skuitn
106 þós. 1964
Morgunblaðinu barst í gær eft-
irfarandi bréí með ósk um bii't-
ingu þess:
Herra ritstjóri!
Að gefnu tilefni leyfi ég mér
að óska eftir að þér birtið í
blaði yðar meðfylgjandi bréf
frá Gjaldheimtunni í Reykja-
vík.
Virðingarfyllst
Jón Kjartansson
Herra forstjóri Jón Kjartansson,
Háteigsvegi 44,
Reykjavík.
Það vottast hér með, sam-
kvæmt beiðni yðar, að þér vor-
uð skuldlaus við Gjaldheimtuna
31. des. 1963.
A árinu 1964 var yður gert
að greiða opinber gjöld sam-
kvæmt álagningarseðlum alls
kr. 120.253. —, þar af tekjuút-
svar til borgarsjóðs Réykjavíkur
kr. 64.200.—. Af heildarálagn-
ingu var greitt pr. 31/12. 1964
kr. 108.690.—, eftirstöðvar kr.
13.563.— greiddar að fullu þ. 12.
maí 1935.
Guffmundur Vignir Jósefsson
Nýtt félagsheimili vígt í
Njorðvíkum ú laugardag
Reykvíkingar hafa greinilega
tekið miklu ástfóstri við
Mjólkursamsöluna, því annað
hvert bréf, sem hingað berst,
fjallar um hyrnur og mjólk.
Hér gef ég einum „íslendingi"
orðið — og það mætti segja mér
að hann bæði fyrir forstjórum
Mjólkursamsölunnar á hverju
kvöldi:
'jér Sálrænt óbragð
„Kæri Velvakandi,
Á nútíma mælikvarða mun
ég vera talinn frekar ungur, er
þrítugur. Ég hefi látið þjóðmál
lítið til mín taka, en alltaf hefi
ég fylgzt með þáttum þínum í
Morgunblaðinu og sé, að þú
heldur ávalt vöku þinni og gæt-
ir í mörgu hagsmuna okkar
hina óbreyttu borgara. Ég get
nú reyndar viðurkennt, að ár-
angur baráttu þinnar er ekki
alltaf mikill, t. d. þegar þú
berst fyrir því, að við fáum
ætar kartöflur. Að minnsta
kosti hefi ég aldrei fengið þær
eins vondar og nú í haust, en
það gæti nú kannski verið
vegna þess, að þær eru ekki
lengur greiddar niður af ríkinu
og að óbragðið mimi vera sál-
rænt, þar sem ég þarf sjálfur
að borga mínar kartöflur, en
nýt ekki lengur þeirrar ljúfu
kenndar, að ég sé að éta hluta
af mínum eigin sköttum. En
þetta mun vera vanþakklæti
enda einkasala á kartöflum og
hún vinnur fyrir þegnana alla
— eins og flokkurinn okkar —
Sj álf stæðisf lokkurinn.
^ Ágæt kona
En þetta var ekki erindið.
því þetta er svo einfalt með
kartöflurnar. Reyndar hefi ég
aldrei skilið, hvers vegna við
megum ekki fá þær í minni um-
búðum en 5 kg, hvort heldur
það væri í pappírspokum eða
plasti. En við höfum aðra einka
sölu, sem ég á miklu erfiðara
með að skilja í, en það er mjólk
ureinkasalan. Fyrst þegar ég
man eftir mér, var mest öll
mjólk seld í lausu máli, en svo
í flöskum fyrir þá, sem efni
höfðu á slíkum munaði. Flösk-
urnar unnu samt alltaf á því
flestir urðu svo ríkir, að þeir
gátu keypt þær — pabbi minn
líka. En það var þetta með
einkasöluna, menningin hélt
innreið sína þar eins og svo
víða annars staðar, hyrnurnar
komu á markaðinn. Ég var
voða hrifinn af þeim, því mér
fannst, þær svo skrýtnar í lag-
inu og það var alveg sama,
hvernig ég velti þeim við, alltaf
voru þær réttar. Mamma var
reyndar stundum í þá daga að
kvarta undan því, að hún þyrfti
alltaf að vera að þurrka upp
skvetturnar af borðinu, eða lek-
ann á gólfinu, þegar þær voru
ekki vel þéttar. En mamma
kvartaði undan svo mörgu. Nú
er ég búinn að eiga konu í
nokkur ár, en hún kvartar lítið,
hún ber svo hlýjár tilfinningar
til hyrnanna, enda er hún úr
sveit og mjólkin er úr sveit, og
svo er hún frá heimili, þar sem
Tíminn var eini blaðakosturinn.
En konan mín er ágæt.
Að rembast
Það var verið að skrifa dá-
lítið um mjólkurumbúðir nú á
dögunum og manni er sagt, að
af þeim, en við þekkjum, en
það er úti í hinum stóra heimi.
Reyndar mun eitthvað af slík-
um umbúðum vera komið til
Akureyrar, en ég veit ekki
hvernig það getur skeð, því að
skipin frá Eimskip koma alltaf
fyrst til Reykjavíkur. En Akur-
eyringár eru svo slungnir og
vilja helzt vera meiri en við hér
í Reykjavík. Annars hafði ég
gaman af þessum skrifum. Ég
fékk að sjá myndir frá leið-
togum mjlókureinkasölunnar,
ásamt hinum herligheitunum,
ég meina umbúðunum, sem við
eigum að fá síðar. Þær ku vera
voða fínar, þegar verður búið
að finna þær upp, enda frá
Svíþjóð. Ég er alveg á sama
máli og mennirnir, sem mynd-
in er af, að umbúðirnar mega
ekki vera of stórar, alls ekki
meira en einn lítri svo að ekki
verði of erfitt fyrir okkur að
bera þær heim. Á Akureyri eru
þeir að burðast með 10 1 kassa,
en þeir eru allíaf að rembast
við að vera stórir. Mér finnst
ekki vera nokkurt vit í að setja
þær á markaðinn hér, og þökk
sé þeim mönnum, sem berjast
gegn þeim.
Betra frá Svíþjóð
Annars er þetta einkenni-
legt með suma menn, og það í
flokknum okkar, að þeir þykj-
ast alltaf vita betur en aðrir.
Ég held, að þarna séu einrverj-
ir eigin hagsmunir. Kristján í
Kassagerðinni segir að það séu
til miklu betri umbúðir en
hyrnur, en það eru stóru kass-
arnir og svo 2 1 dollur, sem
þurfa að standa upp á endann,

annars eru þær á hliðinni. Mér
finnst þetta alveg ófært. Það er
svo sem auðséð, að hann hugsar
ekki mikið um, hvort þetta sé
of þungt fyrir okkur, og svo er
það líklega alveg jafn dýrt. Mér
finnst bara engin ástæða til
þess að láta neinn græða á
þessu. Þá er betra að kaupa það
írá Svíþjóð.
En svo að við snúum okkur
aftur lítilsháttar að kartöflun-
um, þá er þetta svo sniðugt. Við
megum ekki fá þær í minni pok
um en 5 kg, og ég sé, að þetta
er alveg rétt. Héima hjá mér
þarf alltaf að kaupa 5 1 af
mjólk og þá passar þetta svo
vel, segir konan mín. Þegar hún
er með 5 kg kartöflupoka í
vinstri hendi og 5 hyrnur af
mólk í hinni, hallast ekkert á.
Þess vegna bið ég þig, Velvak-
andi, að standa vel á verðinum
með að hyrnurnar verði ekki
hafðar þyngri. Ég vil ekki út-
gera konunni minni.
íslendingur.“
Lítið vatn
S., sem býr við Lokastíg,
hefur sent Velvakanda bréf,
þar sem hann ræðir vatnsskort.
Segir hann, sem satt er, að
vatnsskortur sá, er gerði vart
við sig í Hafnarfirði nú í sum-
ar, hafi vikum saman verið
fréttaefni blaðanna, og það rétti
lega.
Hins vegar segir höfundur, að
fréttamenn hafi í þessu tilfelli
leitað langt yfir skammt, því
að það séu ekki Hafnafirðingar
einir, sem glími við þetta vanda
mál. M. a. sé ástandið við Loka-
stig þannig, að hafi verið þar
hálft annað ár, er hann hefur
búið þar, að fólk í nágrenninu
hafi alls ekkert vatn, þann
hluta sólarhringsins, sem mest
er þörf fyrir það, þ. e. á dag-
inn. Verði að safna í ílát á
kvöldin, ef nokkurt vatn eigi
©PIB I
COPENHAGtN 1
að vera til taks næsta dag. Til
sannindamerkis máli sínu bauð
hann Velvakanda að koma í
heimsóltn, og kynna sér ástand-
ið. í fyrradag, er að var komið,
var ekkert kalt vatn í umræddu
húsi, og mun ástandið hafa ver-
ið svipað í nærliggjandi húsum.
★ Dropi í hafið
Heitt vatn var heldur ekki
í krönum, en það er annar hand
leggur. Það verður að taka und-
ir þau orð bréfritara, að heldur
verður það að teljast léleg
þjónusta við fólk í einum af
eldri bæjarhlutum Reykjavík-
ur, að það þurfi að staulast með
koppa og kirnur að kvöldi dags,
til að eiga í kaffisopa að
morgni.
Leikmanni kann að detta í
hug, að vatnsleysið við Loka-
stíg og í nágrenni, geti verið
fyrirboði tíðinda í Reykjavík,
svipaðra þeirra, sem gerðust í
Hafnarfirði, ef ekki verður
.gripið til ráðstafana til að bæta
úr þessu ófremdarástandi.
Hvernig er það annars? Fannst
ekki fyrir nokkrum árum vatns
bólið Bullaugu, sem þá var sagt,
að gæti séð Reykvíkingum
fyrir vatni næstu hundrað árin
eða svo? Hröð virkjun þessara
linda gæti sennilega leyst allan
vandann, og um leið leyst af
hólmi okkar ágætu Gvend-
arbrunna, sem svo lengi hafa
séð bæjarbúum fyrir vatni, en
virðast nú með aukinni byggð
vera að verða ófullnægjandi.
Sennilega verða þeir fyrr eða
síðar hvort eð er aðeins „dropi“
í það vatnshaf, sem Reyvik-
ingar nota.
Kaupmenn - Kaupfélög
Nú er rétti tíminn til aff pauta
Rafhlööur fyrir veturinn.
Bræðurnir Qrmsson hf.
Vesturgötu 3, Lágmúla 9.
Sími 38820.