Morgunblaðið - 21.10.1965, Blaðsíða 16

16
MORGU N BLAÐIÐ
Fimmtudagur 21. október 1961

Ötgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 90.00
1 lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Arni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
ÁSTÆÐA TIL
BJARTSÝNI
Tshomhe vill em
bætti Kasavubus
Forsetakosningar í Kongó eftir fimm mánuði
SÚ ráffstöfun Kasavubus, for-
seta Kongó, aff víkja Moise
Tshombe forsætisráffherra úr
embætti fyrir nokkru, vakti
mikla eftirtekt viða um heim.
Og ekki síður hitt, hve hann
lét brottvikninguna litiff á sig
fá, aff þvi er virtist. Hafa ýms-
ir látiff sér detta í hug, aff
Tshombe sé alls ekki illa viff
stöðumissinn á þessum tíma.
Þannig stendur nefnilega á i
Kongó, að þar fara fram for-
setakosningar eftir um fimm
mánuði, og þaff embætti felur
í sér víðtæk völd. Er álitið aff
Tshombe hafi hug á embætt-
inu, og aff honum sárni ekki
aff vera laus við stjórnarstörf-
in meðan hann helgar sig
kosningabaráttunni og reynir
aff fella Kasavubu.
I>að verður Tshombe þó erf-
itt að fella forsetann. Kasa-
vubu tókst að skapa klofning
innan Conaco-flokks Tshomb-
es við stjórnarskiptin, og hafa
þrír fyrrverandi stuðnings-
Evariste Kimba.
menn og flokksbræður for-
sætisráðherrans tekið sæti í
hinni nýju stjórn Kimbas, nú-
verandi forsætisráðherra. Og
sjálfur Evariste Kimba var
utanríkisráðherra Katanga-
fylkis þegar Tshombe fór þar
með stjórn. Og Kasavubu hef-
ur tekizt að tryggja sér stuðn-
ing flestra andstæðinga
Tshombes og jafnvel tekið
upp samninga við leiðtoga
Kasavubu forseti.
uppreisnarmanna í landinu.
Síðast, en ekki sízt, er svo á
það að benda að fylgi Tshom-
bes er ekki þekkt. Að vísu
fóru fram þingkosningar í
Kongó sl. vor þar sem flokk-
ur Tshombes fékk yfirgnæf-
andi meirihluta sæta í báðum
deildum þingsins. En kosning-
arnar leiddu til nýrra óeirða
vegna kosningasvika, sem
Tshombe var sakaður um.
Þrátt fyrir þetta er Tshom'be
ekkert lamb að leika sér við,
eins og hann hefur sýnt hvað
eftir annað. Hann hefur verið
í fremstu röð leiðtoga lands-
ins frá því Kongó hlaut sjálf-
stæði 1960. Hann krafðist
þess, þegar hann fékk ekki
öllu að ráða í Kongó, að Kat-
anga-fylki yrði sjálfstætt ríki.
Moise Tshombe.
Vakti stjórn hans þar svo
mikla athygli í Kongó, að
Kasavubu, forseti, fól honum
að mynda ríkisstjórn í Kongó
í þeirri von, að eins tækist þar
til. Og það má Tshombe eiga,
að honum hefur gengið vel
í baráttunni gegn uppreisnar-
mönnum í Kongó. Svo vel, að
lokasigur er á næsta leiti. En
stjórn Tshombes var engin
sameiningarstjórn. Búizt hafði
verið við því að hann ynni að
sameiningu þjóðarinnar og
tæki upp samvinnu við aðra
flokka á breiðum grundvelli.
Svo fór ekki. Tshombe hefur
verið svo til einráður, og ein-
ungis hlýtt ráðleggingum nán-
ustu samstarfsmanna sinna,
þ.eirra Mobutos ofursta, Mun-
ongos, innanríkisráðherra og
Nendaka öryggismálaráð-
herra.
Það var þessi einstrengings-
háttur, sem varð til þess að
Tshombe var vikið úr em-
bætti. Fullvist er talið, að
hann muni nú helga sig kosn-
ingabaráttunni, og verður fróð
legt að sjá hvor sigrar, Kasa-
vubu eða Tshomibe.
að er rétt sem fjármálaráð-
herra sagði í fjárlaga-
ræðu sinni, að íslendingar
geta í dag litið björtum aug-
um til framtíðarinnar, ef rétt
er á málum haldið.
En forsenda þeirrar bjart-
sýni verður að vera sú, að
þjóðin almennt geri sér grein
fyrir grundvallarstaðreynd-
jum efnahagslífsins, og taki
afstöðu til vandamálanna á
hverjum tíma af raunsæi og
manndómi.
íslendingar verða t.d. að
gera sér það ljóst, að jafn-
vægi í efnahagsmálum þeirra
er frumskilyrði áframhald-
andi framfara og uppbygg-
ingar. Það er gersamlega þýð-
ingarlaust að ákalla margs
konar umbætur og flytja
frumvörp og tillögur um nauð
synlegar framkvæmdir, ef
almenningur í landinu lætur
ginna sig til þess að taka þátt
í þeim hrunadansi, sem Fram
sóknarmenn og kommúnistar
bjóða stöðugt upp í. Ef verð-
bólgu og upplausn er sleppt
lausri, hlýtur það óhjákvæmi
lega að stöðva eðlilega þró-
un og leiða til kyprstöðu og
versnandi afkomu fólksins.
★
Sú velmegun, sem ríkir í
dag á íslandi, sprettur fyrst
og fremst af því, að Viðreisn-
arstjórninni tókst í upphafi
starfstímabils síns að bægja
á braut þeirri óðaverðbólgu;
sem vinstri stjórnin hafði
með algjöru stefnuleysi og
úrræðaleysi sínu leitt yfir
þjóðina. Við höfum haldið
áfram að byggja upp atvinnu-
vegi okkar, kaupa ný og af-
kastamikil framleiðslutæki,
og. í skjóli þeirra stórauk-
ið útflutningsframleiðsluna,
vegna þess, að Viðreisnar-
stjórninni tókst að koma jafn-
vægi á í efnahagsmálunum.
Stórbætt aðstaða þjóðarinn-
ar út á við, vaxandi gjaldeyr-
issjóðir og traust á íslenzkri
krónu gerði þá alhliða upp-
byggingu í landinu mögu-
lega, sem nú stendur yfir, og
landsmenn njóta allir ávaxt-
anna af.
★
Þessar staðreyndir gerði
meirihluti íslenzkra kjósenda
sér ljósar við síðustu alþing-
jskosningar. Þess venga unnu
stjórnarflokkarnir mikinn
kosningasigur og gátu haldið
áfram að stjórna landinu.
Heilbrigð dómgreind fólks-
ins lét ekki ábyrgðarlaust
skrum og yfirboð stefnulausr-
ar stjórnarandstöðu villa sér
sýn. Margt bendir til þess að
aðstaða kommúnista og Fram
sóknarmanna sé í dag sízt
sterkari en hún var sumarið
1963, þegar þjóðin gekk að
kjörborðinu. Þvert á móti
virðist fylgi hinnar ábyrgu
jafnvægisstefnu ríkisstjórnar
innar njóta vaxandi trausts
meðal landsmanna.
REFSING FYRIR
ÁBYRGÐARLEYSI
CHundum kann svo að virð-
^ ast í fljótu bragði, að á-
byrgðarleysi og yfirboð í
stjórhmálabaráttu kunni að
borga sig. En reynslan sann-
ar samt, að slík framkoma
stjórnmálaleiðtoga skapar
þeim aldrei traust og áhrif
til lengdar. Framsóknarflokk-
urinn hélt sig t.d. hafa skap-
að sér varanleg áhrif og
stjórnaraðstöðu með hinni á-
byrgðarlausu framkomu sinni
þegar hann rauf stjórnarsam
starf við Sjálfstæðisflokk-
inn vorið 1956, og sveik um
leið sameiginlega stefnu lýð-
ræiðsflokkanna þriggja í ut-
anríkis- og öryggismálum ís-
lendinga. Leiðtogum Fram-
sóknarflokksins tókst þá að
vísu að mynda ríkisstjórn
með kommúnistum, og hugð-
ist hafa gert Sjálfstæðisflokk-
inn áhrifalausan um langa
framtíð. En hönd Framsókn-
ar var skamma stund því
höggi fegin. Vinstri stjórn
hennar sat aðeins að völdum
í rúm tvö ár. Þá molnaði hún
niður að innan, vegna þess,
að þar var ekki fyrir hendi
nein sameiginleg afstaða eða
úrræði til lausnar höfuð-
vandamálum þjóðfélagsins.
Síðan hefur Framsóknar-
flokkurinn verið í stjórnar-
andstöðu um 6 ára skeið. —
Ábyrgðarleysið og yfirborðs-
mennskan borgaði sig ekki.
Leiðtogar Framsóknarflokks-
ins fengu sína refsingu.
Ætla mætti, að þessir von-
sviknu menn hefðu lært eitt-
hvað af reynslunni. En svo
virðist ekki vera. Þeir trúa
ennþá á mátt yfirboðanna í
sttjórnmálabaráttunni. Þeir
halda ennþá að íslendingar
trúi því að allt sé hægt að
gera í einu. Mestu máli skipti
að lofa öllum öllu, án þess að
marka nokkra ábyrga, já-
kvæða stefnu á grundvelli
raunsæis og heilbrigðrar skyn
semi. í þessari falstrú lifir og
hrærist Framsóknarflokkur-
inn í dag. Eysteinn Jónsson
heldur áfram að hamra á
„hinni leiðinni“, sem þó er
engin leið, aðeins aum sjálfs-
blekking og ráðlaust fálm, þar
sem eitt rekur sig á annars
horn.
í stuttu
máli
Mexico City, 19. okt. NTB.
• Baldvin Belgíukonungur
og drottning hans, Fabiola,
komu í gær til Mexico i fimm
daga opinbera heimsókn.
Stokkhólmi, 19. okt. NTB.
• Bifreiðasala í Sviþjóð ætlar
að slá öll met í ár. Á tíma-
bilinu 1. jan. til 1. okt. 1965
seldust 201.505 fólksbifreiðir
og var það 12% hækkun mið-
að við sama tíma á síðasta ári.
Mest er sala í sænsku bíla-
gerðinni Volvo Amazon, því
næst Volkswagen, Saab, Opel
Record og Ford Taunus.
París, 19. október NTB.
Nasser, forseti Egyptalands
hefur boffiff de Gaulle, forseta
Frakklands að koma í opin-
bera heimsókn á næstunni.
Afhenti Abdel Hakim Amer,
varaforseti Eigyptalands boff
þetta, er hann ræddi viff
franska forsetann nú í vik-
unni. Haft er eftir góðum
heimildum, að de Gaulle hafi
þakkaff boðið hjartanlega fyr-
ir sitt leyti — en bent á, aff
vegna fyrirhugaðra forseta-
kosninga í Frakklandi, 5. des-
ember, geti hann ekki um þaff
sagt, hvort boffið verffi þegiff.
Nýju Delhi, 19. okt. NTB.
• T. T. Krishnamachari, fjár
málaráðherra Indlands, er
væntanlegur til Moskvu í
dag. Þar mun hann ræða ýmis
mikilvæg mál við sovézka
ráðamenn, m.a. athuga hvort
hugsanlegt er að fá aukna
hernaðaraðstoð frá Sovétríkj-
unum.
Moskvu, 19. okt. NTB.
• Sovézkir vísindamenn
sendu í dag á loft nýjan Kos-
mos hnött, hinn 93. í röðinni.
Aukiff prentfrclsi.
Madrid, 1'6. okt. AP.
• í dag var birtur á Spáni
texti nýs lagafrumvarps um
aukið ritfrelsi dagblaða þar
í landi. Verður frumvarp
þetta lagt fyrir þingið þar, sem
endanleg afgreiðsla getur tek-
ið nokkrar vikur.
Samkvæmt lögum þessum
er ritskoðun dagblaða að
mestu afnumin, en þess í stað
verða útgefendur blaðanna
ábyrgir gagnvart ríkisstjórn-
inni og upplýsingamálaráðu-
neytinu. En frumvarpið veitir
þeim einnig rétt til að áfrýja
úrskurðum til dómstólanna.
Kairo, 18. okt. NTB.
• Fyrrum varaforseti Ara-
bíska Sambandslýðveldisins,
Eddine Hussein, hefur verið
handtekinn, að því er áreiðan
legar heimildir í Kairo herma.
Er talið, að hann sé grunaður
um aðild að hinu misheppnaða
samsæri gegn Nasser, sem upp
komst fyrir skömmu. Hussein
lét af embætti varaforseta
fyrir tveimur árum og hefur
síðan þráfaldlega gagnrýnt
stefnu Nassers, m.a. sakað
hann um að eyða áhrifum
Múhameðstrúarinnar meðal
landsmanna.