Morgunblaðið - 21.10.1965, Blaðsíða 23

Fimmtudagur 21. október 1965
MORGUNBLAÐIÐ
23
-------■ ■ ■ , ■■ ' ■— — -
Reinhard Lárusson stór-
kaupmaiur — Minning
F. 11. október 1919
D. 13. október 1965
í DAG er útför Reinhards Lár-
ussonar stórkaupmanns gerð frá
Dómkirkjunni, en hann andaðist
í Landakotsspítala miðvikudag-
inn 13. þ.m., eftir að hafa átt við
nokkra vanheilsu að stríða und-
anfarna mánuði.
Reinhard var sonur Lárusar
bónda Jónssonar og Jónínu Óla-
dóttur. Hann var fæddur á Siglu
firði 11. október 1919 og var því
réttra 46 ára gamall þegar hann
andaðist.
Ungur að árum fór hann að
vinna fyrir sér á Siglufirði og
vann hann þar einnig á hverju
sumri eftir að hann hóf nám hér
fyrir sunnan, en hann nam bæði
að Laugarvatni og í Verzlunar-
skóla fslands, en þaðan útskrif-
aðist hann árið 1941.
Mjög fljótlega eftir að hann
hafði lokið námi í Verzlunar-
skólanum setti hann á stofn firm
að Columbus. Fyrst í félagi með
öðrum, en eftir skamman tíma
keypti hann hluti félaga sinna
og rak hann síðan firmað einn
til dauðadags, eða í samfellt 25
ár.
Verzlaði Reinhard aðailega
með áhöld og vélar, svo og bif-
reiðar, en umboðsmaður fyrir
hinar þekktu Renault-bifreiðar
var hann um 20 ára skeið.
Þá kom hann á fót sérstöku
félagi til að annast viðgerðir á
bifreiðum og öðru til að flytja
inn, framleiða og selja alls kon-
ar sportvörur og íþróttaáhöld.
Einnig mun hann á sínum tíma
fyrstur manna hafa komið á fót
vísi að bíla- óg bátaleigu í
Reykjavik.
Þá var Reinhard þátttakandi í
stofnun margra annara atvinnu-
fyrirtækja og má þar m.a. nefna
Loftleiðir h.f., Bifreiðar & Land-
búnaðarvélar h.f. og Tollvöru-
geymsluna o.fl.
Félagsmálastarfsemi alls konar
átti alla tíð mjög sterk ítök í
Reinhard. Hann stofnaði Lions-
klúbbinn Njörð fyrir um það bil
5 árum. Var fyrsti formaður hans
og mætti á- öllum fundum klúbbs-
ins frá stofnun hans. Seinasta
fundinn sat hann daginn sem
hann andaðist. Lions-félagsskap-
urinn var honum ávallt mjög
hjartfólginn, og í ár var hann
vara-umdæmisstjóri hreyfingar-
innar á íslandi.
Þá starfaði Reinhard einnig
mikið fyrir Hestamannafélagið
Fák. Var formaður fjáröflunar-
nefndar Fáks í mörg ár og full-
trúi á landsþingum hestamanna.
Reinhard var nýlega orðin fé-
lagi í Oddfellowreglunum og
'hugði hann gott til samstarfs með
þeim mætu mönnum.
Reinhard var hár maður og
þrekinn. Yfirbragð allt karl-
mannlegt. Svipurinn hreinn.
Augun stálgrá og lýstu ávallt
skýrt því sem inni fyrir bjó,
stundum hörð og köld, en oftast
góðleg og glettin. Á yngri ár-
um var hann afburða íþrótta-
maður. Sérstaklega skaraði hann
frapi úr í sundi, á skíðum og
skautum. Hann hafði mikið yndi
af laxaveiðum og hestum, svo og
af ferðalögum bæði utan lands
og innan.
Hann var ávallt hreinn og
beinn. Það var aldrei hægt að
viilast á því hvorj honum líkaði
betur eða ver og var þá alveg
sama hver í hlut átti, vinir eða
mótstöðumenn. Hann kom ávallt
til dyranna eins og hann var
klæddur.
Mörgum kann stundum að hafa
fundizt hann nokkuð harður og
hrjúfur þegar því var að skipta,
en þeir sem þekktu hann bezt
vissu og fundu að undir yfir-
borðinu leyndist ljúfur og góður
drengur sem ekkert mátti aumt
sjá og allt vildi fyrir sína nán-
ustu gera. Hann var sannur vin-
ur vina sinna og taldi aldrei eftir
sér að veita þeim lið með ráð-
um og dáð, hvernig sem S stóð.
>að munaði hverju málefni þar
sem hann lagði hönd að.
Á gleðistundum var hann hrók
ur alls fagnaðar, og enginn kunni
betur að gleðjast með vinum sín-
um en hann. Lét hann þá stund-
um fjúka í kviðlingum, en hann
hafði gaman af að setja saman
vísur í góðra vina hópi.
Eitt var það sem vinir hans
dáðust ávallt að í fari hans. Það
var hvað hann átti hægt með
að umgangast fólk. Kynnast nýj-
um monnum. Kynna vini sína
hvorn öðrum og fá þá til starfs
fyrir góð og gagnleg málefni,
sem efst voru á baugi í huga
hans í það og það skipti. Fjöldi
vina hans þakka honum fyrir
að hafa komið á kynnum og
vináttu milli maigra góðra
manna.
Reinhard lætur eftir sig 6
börn, 3 börn uppkomin frá fyrra
hjónabandi og 3 börn ung, sem
hann eignaðút með seinni konu
sinni Kristínu Jónsdóttur. Frú
Krislín er óvenju elskuleg og
vel gerð kona, sem stóð við hlið
mannsins síns, og tók með gleði
og áhuga þátt í öllum hans
mörgu áhugamálum. Þau hjón
voru nýlega flutt í nýtt hús við
sjávarsíðuna í Kópavogi. Þar
voru þau í sameiningu búin að
búa sér og börnum sínum ynd-
islegt framtíðarheimili.
Góði vinur, þegar ég nú sit við
gluggann minn á þessum októ-
berdegi, með penna í hönd til að
setja saman þessar fátæklegu lín
ur, og virði fyrir mér fjöllin, sem
eru að byrja að grána í kollinn í
fyrsta hausthretinu og minnist
þess að þetta var sá tími árs,
sem við notuðum til ferðalaga
innanlands, eftir að við vorum
búnir að draga skeifurnar und-
an hestum okkar og sleppa þeim
í hausthaga, þá reikar hugur-
inn til allra þeirra ánægjustunda,
sem við vinir þínir höfum átt
með þér, á hestum, við laxveið-
ar, á ferðalögum utanlands og
innan, á ótal gleðistundum und-
anfarin ár.
Þá er einnig gott að minnast
þess að þú varst ávallt reiðu-
búinn að taka þátt í erfiðleikum
okkar og liðsinna okkur af heil-
um hug þegar þannig stóð á.
Á þessari stundu fyllist hugur
minn harmi yfir því að þú skulir
vera horfinn, svo alltof fljótt,
þakklæti til þín fyrir vináttu
þína öll þessi ár, bæn til Guðs
að hann megi blessa og styrkja
aldraða móður þína, unga eigin-
konu og börnin þín. Megi hann
gefa þeim styrk og þrótt á þess-
um döpru haustdögum.
G.
REINHARD Lárusson var fædd-
ur á Siglufirði 11. okt. 1919, og
því réttra 46 ára að aldri, er
hann féll frá 13. þ.m.
Reinhard ólst upp í þeim mikla
athafnabæ, Siglufirði, og hefir
sennilega mótazt snemma af
andrúmslofti athafna og fram-
kvæmda, þá slíkt setti sinn svip
hvað mest á allt líf þar nyrðra,
enda átti það eftir að sýna sig
varðandi lífsferil hans seinna
meir.
Reinhard fór í Verzlunarskóla
íslands, og lauk þaðan brottfar-
arprófi árið 1941. Strax að af-
loknu prófi sneri hann sér að
sjálfstæðum verkefnum í við-
skiptalífinu, og haslaði sér þar
völl með því að stofna fyrir-
tækið Columbus h.f. Rak hann
það fyrirtæki til dauðadags, eða
um tæpra 25 ára skeið.
Reinhard var mjög sérstæður
persónuleiki, og- verður þeim
minnisstæður, er honum kynnt-
ust. Hann var búinn miklum
lífskrafti, og þar sem hann kom
og lét til sín taka, fór hann jafn-
an mikinn. Því verkefni var
borgið, er hann tók sér fyrir
hendur að hrinda í framkvæmd
Og hann hafði til að bera ótrú-
lega miklu þrautseigju og vilja-
þrek.
Hann var að eðlisfari félags-
lyndur maður, og hafði unun af
að starfa að hugðarefnum sínum
í félagssamtökum. Sá, er þessi
kveðjuorð flytur honum nú, átti
þess kost að starfa með honum
í nokkur ár innan vébanda Lions
hreyfingarinnar, í Lionsklúbbn-
um Nirði. í því félagi var Rein-
hard driffjöðurin frá byrjun og
lagði hann sig mjög fram af ein-
stakri alúð og ósérplægni um að
gera veg klúbbsins sem mestan.
Er mér og okkur félögum hans
í klúbbnum bæði ljúft og skylt
að þakka honum fyrir starf hans
þar og margar ógleyman’egar
ánægju- og gleðistundir í kmbbn
um.
Eftirlifandi eiginkonu, aldraðri
móður, börnum og öðru venzla-
fólki eru sendar alúðarkveðjur
við fráfall hans.
Gunnar Helgason.
— Landbúnaðarmál
Framhald af bls. 21
fyrir aðeins tæplega 300 millj.
Þegar þetta er borið saman, þá
getum við verfð sammála um að
útflutningsuppbótin er hár hundr
aðashluti. En það er ekki rétt
að bera þetta sarrian. Við skul-
um heldur athuga það, hvert er
meginhlutverk land'búnaðarins.
Meginhlutverk landbúnáðarins
er að framleiða matvæli fyrir
þjóðina og hvers virði eru þessi
matvæli. Þau voru á þessu verð-
lagsári, sem ég talaði um, 1840
milljónir og er þá miðað við
hráefnið. Útflutningsuppbæt-
urnar mega ekki fara fram yfir
10% af heildarverðmæti hráefn-
isins, en eins og áður segir, voru
aðeins vörur futtar út fyrir tæp
ar 300 millj. Hitt var nofað í
landinu. Og þegar að þáð er at-
hugað, að þetta eru aðeins hrá-
efnin sem ég tala um, og við
vitum að miki'l verðmætaaukn-
ing verður þegar búið er að
vinna úr landbúnaðarafurðunum
svo sem kjöti og innmat. Þegar
búið er að vinna úr ullinni, og
gerðar hafa verið ráðstafanir
til áð vinna öll skinnin, en flytja
þau ekki út söltuð og blaut, þá
væru verðmæti landbúnaðarfram
leiðslunnar ekki 1840 milljónir,
heldur miklu fremur 2500 mill-
jónir.
En við skulum halda okkur
við hráefnisverðmætið. Það eru
þó á 1600. millj., kr. sem þjóðin
hefur fengið frá landbúnaðinum
í hráefnum. Til þess að tryggja
bændum fullt verð fyrir vöruna
þurfti áð borga á útflutninginn
184 millj. eða 10% af heildár-
verðmæti hráefnisins.
Framtíðarhorfur landbúnaðarins
Ég held, að framtfð íslenzks
landlbúnaðar sé mikil og það
þurfi engu að kvíða um það, að
ekki sé hægt að koma landbúnað
inum á það stig, að hann þurfi
ekki að fá framlög úr ríkissjóði.
Það hefur oft verið talað um
þáð, að ísland væri harðbýlt
land, og að íslendingar gætu ekki
keppt við aðrar þjóðir, sem hafa
lengri sumur og frjórri gróður-
mold. En þeir sem eru með slík-
ar fullyrðingar, gleyma þeirri
vfðáttu lands sem hver bóndi
hefur á Islandi.
Þeir gleyma því, þegar þeir
eru að tala um ágæti nágranna-
landanna, að bændur þar eru
landlitlir. Hver blettur er rækt-
aður og byggður. Bændur þar
verða að búa a'ð því sem þeir
hafa og geta litlu bætt við. Ég
öfunda ekki þá menn. En að
vera bóndi í íslenzkri sveit er
starf sem gefur mikla mögu-
leika.
Það er ekki langt sfðan, að
fslendingar fóru að rækta jörð-
ina í stórum stíl. Það var 1923,
sem jarðræktarlögin voru sett.
Þeir sem sömdu þau voru Val-
týr Stefánsson, Sigurður búnáð-
armálastjóri og Magnús, heit-
inn, Guðmundsson.
Upp frá því byrjaði ræktunin
hægt og rólega. Ég held, að það
hafi verið 300 hektarar fyrsta
ári'ð. f nokkur ár um 500 hektar-
ar og síðan um 1000 hektarar á
ári. Á árunum 1950—1960,
Upp frá því byrjaði ræktunin
hægt og rólega. Ég held, að það
hafi verið 300 hektarar fyrsta ár-
ið. í nokkur ár um 500 hektarar
og sfðan um 1000 hektarar á ári.
Á árunum 1950—1960, komst
ræktunin upp í 2500 hektara að
meðaltali á ári og árið 1964 var
ræktunin 7000 hektarar. Við
höfum ekki ræktað ennþá nema
90.000 hektara og miðað vi’ð það,
þá er framlag s.l. árs mikið.
Þetta er vegna þess að jarðrækt-
arlögunum hefur verið breytt.
Framlagið hefur veri'ð aukið, sér
staklega til þeirra jarða er höfðu
tún undir 25 hektörum. Og það
er talið, að það sé ekki hægt
áð lifa nútíma lífi, með því að
hafa minni ræktun en það.
Auka þarf fjölbreytni fram-
leiðslunnar.
Bændur á fslandi hafa aðal-
lega búið vfð kúabúskap og
sauðfjárbúskap og það hefur
verið talað um, að þetta væri
einhæft. Það hefur veri’ð talað
um, að íslenzkur matur væri
ekki nógu fjölbreyttur og núna
á aðalfundi Verzlunaráðsins, var
tala um, að nauðsynlegt væri að
flytja inn kjöt. Ég get sagt að
svo verður ekki. Það er alveg
tilgangslaust að vera að tala um
það, og það er engin skynsemi
í að flytja inn kjöt. Það er
annað sem á að gera. Það er að
hafa fjölbreyttari framleiðslu-
vörur á boðstólum, heldur en
gert er. Það er nú verið að
renna stoðum undir það
að auka framleiðslu á
alikálfakjöti og nautakjöti, f því
skyni var kálfakjötið hækkað
núna í því skyni að örva bænd-
ur til þess að ala kálfana upp,
eyða í þáð mjólkinni og koma
svo með kjötið á markaðinn
þegar það er orðfð góð vara.
Kjöt af kálfi sem alinn er á
mjólk í sex mánuði er hvítt og
meyrt og sú bezta vara sem
hægt er að fá. Vona ég að það
komi á marka’ðinn fljótlega.
Sömuleiðis væri sjálfsagt að
auka alifuglarækt.
Mér finnst það hlálegt, þegar
talað er um vandamál íálenzks
landbúnaðar aðallega í því
formi, áð um offramleiðslu sé að
ræða. Hér á landi er starfandi
nefnd, sem ég kann ekki orð-
rétt að nefna, en hún starfar
vegna baráttunnar gegn hungri
í heiminum. Og hér er hafin
söfnun, vegna baráttunnnar gegn
hungri, og hver er það, sem ekki
hefur samúð með því. Þriðji
hluti mannkynsins þjáist af
hungri. Helmingurinn er talinn
vera vannærður að einhverju
leyti.
Allar þjóðir, bæði vestan og
austan járntjalds hvetja til auk-
innar framleiðslu á öllum svið-
um, og ekki sízt matvælafram-
leiðslu.
Heiðmundui
Qttósson
Minning
Fæddur 28. október 1924.
Dáinn 19. ágúst 1965.
GÖTUNA hefir þú gengið á enda,
vinur minn Heiðmundur Ottós-
son. Ég kynntist þér fyrst, er
ég fór að vinna við bílaverk-
stæði þitt í „Herskólacamp** i
Rvík í kringum árið 1950. Þá
voru slæmir timar hvað atvinnu
snerti, og æfin gekk svona upp
og ofan, en þú varst alltaf bjart-
sýnn, það var þín sterka hlið.
Um árið 1955, flytur þú til
Sandgerðis, og setur þar á stofn
vélsmiðju, fyrst í leiguhúsnæði,
síðar byggir þú stórt og myndar-
legt verkstæðishús ásamt íbúð,
kaupir nýjar og fullkomnar vél-
ar, framtíðin virðist brosa við,
en þá skeður reiðarslagið, er þú
fórst til veiða í Voga-sfapa hinn
19. ágúst sl. og áttir ekki aftur-
kvæmt.
Ég þakka þér góða og hressi-
lega viðkynningu „Mundi minn“.
Guð blessi þig og ástvini þína.
Björn á Bergi.
Cagnfræðaskól-
anum í Keflavík
gefin kennslu-
tæki
HINN 12. okt. sl. færði slysa-
varnanveit kvenna í Kefjavík
Gagnfræðaskólanum þar kennslu
brúðu að gjöf. — Brúðuna
á að nota til að kenna lífgun úr
dauðadái með blástursaðferðinni,
hjartanudd o.fl. Skólastjóri tók
á móti gjöfinni. Þetta er fyrsta
kennslutækið, sem skólinn fær
frá félagssamtökum í Keflavík
síðan hann tók til starfa, en nú
í haust hófst 14. starfsár h'ans.
Skólastjóri, kennarar og nem-
endur skóians eru mjög þakklátir
slysavarnarkonunum fyrir gjöf-
ina, sem án efa á eftir að koma
að góðum notum.
<$,---------------------
Ég leyfi mér að hafa þá skoð-
un og fullyrða það, að ef
haldið verður áfram stefnu okk-
ar Sjálfstæðismanna, sem gilt
hefur seinni árin í samibandi við
viðreisn landbúnaðarins, þá
verði ekki mörg ár þangáð til að
við erum komin yfir þann punkt,
að landbúnaðurinn og landbún-
aðarframleiðslán í þessu landi
verður án framlaga úr ríkissjóði.
Efling landbúnaðar er í þágu
allra landsmanna hvar, sem þeir
búa.
, Að ræðu sinni lokinni svaraði
ráðherra fyrirspurnum og kom
m.a. sú fyrirspurn fram hverju
fram vindi í innflutningi og rækt
un holdanauta á Islandi. Svaraði
ráðherra því að til væru lög, sem
heimiluðu innflutning holda-
nauta, en á þeim væri sá var-
nagli að til þess þyrfti samiþykki
yfirdýralæknis og hefði ekki enn
fengizt leyfi frá honum til inn-
flutningsins.