Morgunblaðið - 11.11.1965, Blaðsíða 14

14
MOHGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 11. nóv. 1965

Ötgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
STYTTING NAMS-
TÍMANS
Kunnur stríösfréttaritari
ferst í Suður-Vietnam
• 1 síðustu viku lézt í S-
Vietnam bandariska biaða-
konan og ljósmyndarinn
Dickey Chapelle, sem var
kunnur stríðsfréttaritari. Varð
það henni að fjörtjóni, að
stíga á jarðsprengju, þar sem
hún dvaldist með bandarískri
landgönguliðasveit, er átti í
höggi við skæruliða Vietcong
u.þ.b. 10 km. frá Chu Lai.
Vann hún síðast í S-Vietnam
fyrir „National Observer" og
útvarpsstöðina WOR í New
York, en áður hafði hún starf-
að í S-Vietnam fyrir timaritið
„Nationai Geographic".
Frú Chapelle var 47 ára að
a-ldri og átti að baki sér við-
burðaríkan feril sem frétota-
ritari og ljósmyndari. Hún
gat sér þegar orð í heims-
styrjöldinni síðari, síðan í
Kóreustríðinu, — þá er hún
dvaldist með serkneskum
skæruliðum í Alsír og skrifaði
um f relsissty rj öldina frá
þeirra herbúðum. Þegar Fidel
Castro gerði uppreisn sína á
Kúbu, dvaldist hún um skeið
með honum og mönnum hans
í fjallahéruðum og frumskóg-
um. Síðar fylgdist hún með
styrjöldinni í Laos. Henni
tókst að laumast inn yfir
landamæri Ungverjalands
eftir uppreisnina þar haustið
1956, en var handtekinn
skömmiu síðar og fangelsuð.
Starfsvettvangur hennar á
þessu ári, auk S-Vietnam.
hefur m.a. verið Domini-
kanska lýðveldið, þar sem
hún fylgdist með átökunum
milli uppreisnarmanna og
hersins. Hún var fyrir
skömmu sæmd heiðursmerki
fyrir faUhlífastokk í S-Viet-
nam.
Árið 1962 kom út bók eftir
Dickey Shappelle, „Hvað er
kona að gera hér“, og segir
þar frá reynslu hennar í starfi
þar sem karlmenn hafa yfir-
leitt verið einir um hituna.
Framh. á bls. 17
'I
!
!
!Í
!
- ...... -
Dickey Chapelle.
Bandarískur hermaður yfir líki Dickey Chapelle.
Rétt er einnig að gæta þess,
að ávallt hefur verið höfð
hliðsjón af því að reyna að
flytja menn til í embættum
frá hinum minni til hinna
meiri, og einmitt þá mennina
sem vel hafa gegnt sínum
embættum, og er það gert
með þessari veitingu. Auðvit-
að má segja, að ef það atriði
eitt hefði átt að ráða, hefði
KANADÍSKU
KOSNINGARNAR
F áta mun nærri, að kosning-
^ ar hafi farið fram í Kan-
ada að meðaltali annað hvert
ár undanfarin tíu ár. Þarf því
engan að furða, þótt Kan-
¥ fyrradag gekkst Stúdenta-
ráð Háskóla íslands fyrir
almennum fundi um málefni
háskólans, og voru frummæl-
endur f jórir alþingismenn úr
öllum flokkum.
í ræðu, sem menntamála-
ráðherra flutti á fundi þess-
(. um, ræddi hann m.a. um ald-
ur stúdenta og kandidata, og
kvað það sína persónulegu
skoðun, að bæði stúdentar og
kandidatar ættu að ljúka próf
um sínum fyrr en nú er.
Menntamálaráðherra kvaðst
telja, að það námsefni, sem nú
væri kennt tólf til fjórtán ára
nemendum, væri ekki míeira
en svo, að auðveldlega mætti
ljúka því á tveimur árum í
stað þriggja, a.m.k. þegar um
væri að ræða nemendur, sem
tækju landspróf. Ef sá háttur
yrði upp tekinn, yrðu stúd-
entar yfirleitt einu ári yngri
en þeir verða nú
Þá ræddi ráðherrann um
námstímann í háskólanum og
varpaði fram þeirri hugmynd,
að námstími í háskólanum
hæfist 15. september og lyki
15. júní, og yrði þá um að
ræða þrjú kennslumisseri.
Sagði menntamálaráðherra,
að ef þessi háttur yrði upp
tekinn, væri ekki ólíklegt, að
hægt yrði að stytta námstím-
ann í ýmsum greinum um
allt að eitt ár.
Hér er vissulega um at-
hyglisverðar hugmyndir að
ræða, sem fyllsta ástæða er
til að íhuga gaumgæfilega.
Stúdentar hér á landi munu
yfirleitt eldri en tíðkast hjá
nágrannaþjóðum okkar. Það
er kannski að einhverju leyti
af því, að víða erlendis er
námstími í skólum á ári
hverju lengri en hér, en við
höfum lagt áherzlu á að veita
skólanemendum tækifæri til
þess að taka þátt í atvinnulífi
þjóðarinnar að sumri til.
Þróunin í háskólanum virð-
ist hafa verið sú á undanförn-
um árum, að námstíminn hef-
ur lengzt fremur en stytzt.
Þannig ljúka menn t.d. lög-
fræðiprófi almennt á 6 til 7
árum, en fyrir nokkrum ár-
um var ekki óalgengt að því
væri lokið á fimm árum. Og
vissulega væri mikilsvert, ef
hægt væri að stytta námstíma
í háskólanum eitthvað. Skýr-
ingin á hinum langa náms-
tíma þar er að sumu leyti sú,
að stúdentar vinna mikið með
náminu og einbeita sér ekki
að því sem skyldi. Ef stefnt
væri að styttingu námstíma í
háskólanum, yrði jafnframt
að gera stúdentum kleift að
stunda námið án verulegra
fjárhagsáhyggna, með aukn-
um lánveitingum til þeirra.
En hverjar skoðanir, sem
menn kunna að hafa á þessu
máli, þá hefur menntamála-
ráðherra óneitanlega hreyft
hér athyglisverðum hug-
myndum, og æskilegt væri að
skólamenn létu í ljós álit sitt
á þeim.
SKOTIÐ YFIR
MARKIÐ
Fins og oft vill verða við
embættisveitingar, hafa
skoðanir verið nokkuð skiptar
um það, hverjum eðlilegast
hefði verið að veita sýslu-
mannsembættið í Gullbringu-
og Kjósarsýslu og bæjarfógeta
embættið í Hafnarfirði, en
umsækjendur um það voru
þrír, eins og kunnugt er.
Samkvæmt íslenzkri stjórn
skipun er það embættisskylda
ráðherra að veita embætti
sem þetta, og er það hans að
meta það með hliðsjón af öll-
um atvikum, hverjum heppi-
legast sé að fela starfið. —
Dómsmálaréðherra hefur
veitt það Einari Ingimundar-
syni, bæjarfógeta á Siglufirði,
og er það óumdeilanlegt, að
hann sé bæði duglegur og í
alla staði mjög hæfur embætt
ismaður, enda hefur hannmeð
prýði gegnt embætti bæjar-
fógeta síðan árið 1952. Þessi
embættisveiting stenzt á-
reiðanlega samanburð við
flestar embættisveitingar fyrr
og síðar, að því er hæfni þess
manns varðar sem embættið
hlýtur. Er þó síður en svo
sagt að hinir umsækjendurn-
ir hafi ekki verið hæfir. En
skylda ráðherrans er að velja
á milli.
Því er haldið fram að níðzt
sé á pólitískum andstæðingi
og embættisveitingin sé póli-
tísk. Ekki er þó vitað til
neinna verulegra pólitískra
afskipta Björns Sveinbjörns-
sonar, en óneitanlega vekur
þó óðagot Tímans grun um að
það blað hafi fundið einhverja
pólitíska lykt, því að venju-
lega er afstaða þess mörkuð
af henni.
Það er rétt, að Björn Svein-
björnsson hefur um alllangt
árabil verið settur í þetta
embætti, en þess er hinsvegar
að gæta, að hvorki samkvæmt
landslögum né venju hefur
verið talið, að sá, sem settur
væri í embætti, hefði meiri
rétt til að vera skipaður í það
en þeir, sem lengri starfsald-
ur hafa og skipaðir hafa verið
í sambærilegt embætti um
langt skeið.
borið að skipa þriðja umsækj-
andann, en eins og bent hefur
verið á, á hann skammt eftir
í aldurshámark embættis-
manna og af þeirri ástæðu er
nokkuð vafasamt að flytja
hann í svo veigamikið emb-
ætti, þótt enginn efist um
hæfileika hans. Að öllu sam-
anlögðu er því ljóst, að hvorki
er um pólitíska árás né neitt
siðleysi að ræða, og á því
hafa menn áttað sig, þrátt
fyrir heimsstyrjaldarfyrir-
sagnir á forsíðu Framsóknar-
blaðsins.
adamenn hafi verið þreyttir
á kosningum þeim, sem ný-
lokið er í Kanada, enda voru
þær óvinsælar.
Lester Pearson, forsætisráð
herra Kanada, tókst ekki að
auka fylgi flokks síns að
nokkru ráði, og hefur hann
ekki meirihluta á Kanada-
þingi. Fyrir mörgum árum,
þegar Pearson var utanríkis-
ráðherra Kanada, var hann
einn þeirra, sem mesta eftir-
tekt vöktu á alþjóðavettvangi,
og hafði hann sig mikið í
frammi þar. Eftir að hann
varð forsætisráðherra Kan-
ada hefur hann ekki beitt sér
jafn mikið og áður í alþjóða-
málum, enda er enginn vafi
á því, að innanlandsmál Kan-
adamanna eru að mörgu leyti
mjög erfið. Ekki er auðvelt
að búa í nágrenni svo voldugs
ríkis, sem Bandaríkin eru, og
Kanadamenn eiga við sér-
staka erfiðleika að etja, þar
sem er hinn frönskumælandi
minnihluti í Quebeck.
Úrslit kanadísku kosning-
anna hafa sem sé ekki verið
ýkja mikil traustsyfirlýsing
fyrir Pearson og hinn frjáls-
lynda flokk hans. Á sama hátt
má búast við að stjórnmála-
ferli hins litríka leiðtoga í-
haldsflokksins, Diefenbakers,
sé nú senn lokið. Hann leiddi
íhaldsflokkinn til sigurs eftir
áratuga áhrifaleysi í kanad-
ískum stjórnmálum, en reynd
ist ekki sérlega farsæll stjórn-
andi, þegar á reyndi. Segja
má því með sanni, að ástandið
í kanadískum stjórnmálum að
loknum þessum kosningum sé
óvissra en áður, og ljóst er, að
ríkisstjórn Pearsons stendur
veikari eftir.