Morgunblaðið - 11.11.1965, Blaðsíða 27

Fímmtuefagur. 11 nóv. 1983
MORCU N BLAÐIB
27
- A.B.
Kjell Bækkeftund með
Frahald af b.l«. 2.
upplagi. Án þessarar samvinnu
vaeri áhugsandi að gefa bóka-
flokk sem þennan út á íslenzku,
baekurnar yrðu þá ailt of dýrar.
Gat hann þess, að af heildar-
upplagi bókaflokksins í Evrópu,
sem væri 250—300 þúsund ein-
tök, gæfi AB út sex þúsund ein-
fök.
Bækurnar í Alfræáasafninu
verða með svipuðu sniði og
Landabækurnar og gerðar með
sama hætti. Þær eru þó, að sögn
framkvæmdastjórans, stærri og
efnisméiri og er þar farið inn á
ný svið og kynntar ýmsar grein-
ar tækni og vísinda. Allar bæk-
urnar eru þannig úr garði gerð-
ar. að hinn almenni lesandi á að
geta haft af þeim full not, jafn-
vel þótt þar segi frá flóknustu og
nýjustu uppfinningum. Þegar hef
ur verið ákveðið að gefa tíu bæk-
ur í þessum flokki sem fyrr segir
og verða þær, auk þeirra, sem
'fyrr hafa verið taldar: „Könnun
geimsins“ í þýðingu Baldurs
Jónssonar, magisters og Gísla
Halldórssonar, verkfræðings;
„Mannshugurinn" í þýðingu Jó-
hanns S. Hannessonar, skóla-
meistara á Laugarvatni; „Vís-
indamaðurinn“ í þýðingu Hjartar
Halldórssonar, menntaskólakenn-
ara; „Hreysti og sjúkdómar“ í
þýðingu Benedikts Tómassonar,
skólayfirlæknis; „Stærðfræðin“ í
þýðingu Björns Bjarnasonar,
menntaskólakenara; „Efnið“ í
þýðingu Gísla Ólafssonar, rit-
stjóra og „Fiugið“ í þýðingu Bald
urs Jónssonar, magisters. Auk
Úr bókinni „FRUMAN". „Lítil
stúlka á heimssýningunni í
Seattle árið 1962 teygir sig til að
fá hetra yfirlit yfir hið risastóra
líkan af uppdrætti lífsins, DNA
— sameindinni. Til að tákna
byggingarefni DNA eru notaðir
teinar og kúlur við byggingu
likansins ,sem likist helzt nútima
ihöggmynd. 1 heild búa þessir
hlutar yfir forskrift allrar lífstarf
senii og gefa fyrirmæli um hár-
nákvæma starfsemi sérhvernar
lifandi veru“.
þessara manna hefur verið leitað
til prófessora við háskólann og
fjölda annarra fræðimanna um
einstök atriðí. Sagði fram-
kvæmdastjórinn, að þýðingar bók
anna hefðu verið miklum erfið-
Ieikum bundnar og ættu þeir,
sem það verk hefðu unnið og
aðrir, sem gefið hefðu góð ráð
þar að lútandi, miklar þakkir
skildar fyrir erfitt og seinunnið
starf.
Fjöldi manna stóð að frumút-
gáfu bókaflokksins fyrir TIME-
LIFE, þar á meðal kunnir sér-
fræðingar í hverri grein auk
þess, sem ritstjórar og ljósmynd-
arar TIME-LIFE tóku þátt í gerð
þeirra. Útgáfuráð ensku útgáf-
unnar skipa René Dubos, pró-
fessor við Rockefeller Institut,
sérfræðinguy í lífeðlisfræði og
meinafræði, sem heimskunnur er
fyrir bráutryðjendastarf í gerð
fúkaíyfja; Henry Margenau, pró-
fessor í eðlisfræði oj» sögulegri
náttúrufræði við Yale háskólann
Sinióníusveiiinni
Leikur píanókonsert Griegs á
nýjan Steinway-flýgil
i KVOLD kl. 21 heldur Sinfóniu-
hljómsveit Isalands fjórðu tón-
leika sina ng vcrða þeir að venju
haldnir í Háskólabiói. Á efnis-
skránni verða þrjú verk, fyrst
Capriccio Italien eftir Tsjai-
kovski, að píanókonsert i a-moll
op. 16 eftir Grieg og loks
„Espansiva“ sinfónia nr. 3 eftir
Carl Nielsen, og er hún flutt
í tilefni 100 ára afmælis hans,
en hann var eins og kunnugt er
eitt af fremstu tónskáldum Dafta.
Stjórnandi verður Bohdan
Wodicko.
Einleikari í píanókonsert Grieg
verður nc.rski píanóleikarinn
Kjeil Bækkelund, en hann er nú
einn af fremstu píanóleikurum
Noregs. Hann er 35 ára áð aldri
og hefur numið píanóleik hjá
Nicoiai Dirdal í Osló, Göttfried
Boon í Stokkhólmi og Seidlhefer
í Vin. Hann kom fyrst fram opin-
berlega átt.a ára gamall og lék
þá með íilharmonisku hljóm-
sveitinni í Osló Var hann upp
frá því álitinn undrabarn, en
hann lét frægðina ekki stíga sér
til höfuðs, heldur hélt áfram
ströngu námi sínu, og aflaði sér
auk píanókunnáttu, mikillar og
almennar tónlistarþekkingar. Hef
ur hann m. a. verið tónlistar-
gagnrýnandi tveggja Oslóar-
blaða.
Bækkelund hlaut fyrstu verð-
Aðolfundur
Sjúlfslæðis-
félugs Kópuvogs
AÐALFUNDUR Sjálfstæðisfé-
lags Kópavogs verður haldina
nk. miðvikudagskvöld 17. nóv.
og hefst hann kl. 20.30.
Á fundinum verða venjuleg
aðalfundarstörf en siðan mun
Axel Jónsson ræða bæjarmál.
Sjálfstæðisfólk í Kópavogi er
hvatt til að fjölmenna.
laun á hátíð norrænna tónlistar-
manna, sem haldin var í Þránd-
heimi 1953, og sama ár hreppti
hann „Harriet Cohen verðlaana-
peninginn“ í London, sem „bezti
píanóleikari ársins“. Þá hlaut
hann verðlaun fiá „Dansk Disco-
fil Forening" ásarnt Erling Blön-
dal Bengtson. Loks hlaut hann í
ár verðlaun frá norskum tón-
listargagnrýnendum fyrir túlkun
sína á nútíma tónlist, sem hann
afþakkaði. Hann skýrði frétta-
mönnum frá því í gær, að for-
sendan fyrir þeirri neitun hefði
verið sú, að hann taldi gagnrýn-
endurnar ekki hafa nægilega
þekkingu á nútíma tónlist til
þess að vera færir um að dæma
um, hvort hann hefði gert vel
eða illa.
Kjell Bækkelund er vafalaust
í fremstu röð norrænna píanista.
Það má glöggt sjá af framferli
hans, sem rakinn er hér á undan,
en auk þess hefur hann fengið
mjög lofsamlega dóma fyrir
fágaða túlkun sína í öðrum borg-
_____________________
Flytur tvo fyrir-
lestro í R-vík
KOMINN er hingað til landsins
indverskur Randarikjamaður,
sem hefur mikinn áhuga á heil-
brigðu og friðsamlegu lífi. Hann
er forystumaður alþjóðlegs fé-
lagsskapar, sem hefur slikt á
sinni stefnuskrá.
Maðurinn heitir Jay Dinsihah.
Hann mun flytja fyrirlestur í
kvöld á vegum Náttúrulækninga
félags Reykjavíkur í Guðspeki-
félagshúsinu og nefnist fyrirlest-
urinn „Sjálfshjálp til heilsu og
hamingju“.
Á föstudagskvöldið flytur Dins
hah fyrirlestur á sama stað á
vegum Guðspekifélagsins og só
fyrirlestur heitir „Hin indverska
kenning um meinleysi“.
og ritstjóri „American Journal of
Science"; og C. P. Snow, sem
unnið hefur sér alþjóðlegra við-
urkenninga fyrir sögur sínar um
vísindin og framfaraþjóðfélagið.
Hann er eðlisfræðingur að mennt
un og hefur starfað frá 1964, sem
ráðunautur brezka tæknimála-
ráðuneytisins. Allir hafa þessir
menn skrifað fjölda bóka.
Hver bók í Alfræðasafninu
verður um 200 bls. að stærð í
sama broti og Landabækurnar.
Bækurnar skiptast jafnan í átta
kafla og er sérstök myndafrá-
sögn fyrir hverjum þeirra, þar
sem sérstök viðfangsefni eru tek-
in fyrir, frá þeim sagt og þau
skýrð með fjölda mynda. Sam-
tals eru um 110 myndasíður í
hverri bók — með ljósmyndum,
kortum og skýringarmyndum —
þar af 70 síður í litum. Þess utan
eru fjölmargar skýringarmyndir
með meginmáli bókanna. Þá fylg
ir hverri bók ýtarleg atriðisorða-
skrá til að auðvelda uppflettingu
á einstökum atriðum og í lok
bókarinnar um Frumuna hefur
þýðandi bætt orðasafni yfir
frumulíffræði. Þegar allar bæk-
urnar í safninu eru komnar út,
verður gefin út sérstök atriðis-
orðaskrá fyrir þær allar í senn.
Verð bókanna verSur um kr.
350,00 fyrir félagsmenn AB en
um kr. 425,00 fyrir aðra.
Bækur þessar eru fullunnar í
Hollandi og koma samtímis út í
átta Evrópulöndum, auk íslands.
íslenzka útgáfan er sett í prent
smiðjunni Odda h.f., en texti bók
anna er sendur til Hollands á
filmum, sem Litbrá hefur gert.
Sagði Baldvin Tryggvason, að
þessir aðilar hefðu unnið þarna
ákaflega vandasamt verk og
farizt það mjög vel úr hendi —
og væri hið sama að segja um
aðra, sem þátt ættu í útgáfu Al-
fræðasafnsins.
SEPTEMBERBÓKIN
Sem fyrr segir kemur einnig
út í dag September-bók AB.
Nefnist hún „Hún Antónia mín“
og er eftir bandarísku skáldkon-
una Willa Cather. Bók þessi kom
fyrst út árið 1918, vakti mikla
athygli og var á næstu árum
þýdd á mörg tungumál. Á síðustu
árum hefur hún verið endur-
útgefin víða og kemur nú út á
íslenzku í fyrsta sinn. Séra
Friðrik Á. Friðriksson hefur ís-
lenzkað bókina, sem er 330 bls.
að stærð. Bókin er prentuð í
Prentsmiðju Hafnarfjarðar h.f.
en bundin í Félagsbókbandinu
h.f. Kápu og titilsíðu hefur
Kristín Þorkelsdóttir teiknað.
Skáldikonan Willa Cather fædd
ist í Virginia í Bandaríkjunum,
árið 1873 en fluttist á barnsaldri
með foreldrum sínum til
Nebraska og er þar sögusvið
margra bóka hennar — m.a.
þeirrar er nú kemur út. Þar
segir frá landnemum í Nebraska,
baráttu þeirra, sigrum og sorg-
um. Sögupersónur eru innflytj-
endur frá Norð l löndum og Bæ-
heimi í Tékkóslóvakíu og gerist
sagan Iaust fyrir síðustu alda-
mót eða um svipað leyti og ís-
lendingar fluttu umvörpum vest-
ur um haf.
Willa Cather er talin standa
í fremstu röð bandarískra skáld-
sagnahöfunda á fyrri hluta 20.
aldar. Kom fyrsta bók hennar
,,Brú Alexanders" út árið 1912.
Skáldkonan lézt í New York
árið 1947.
ík
Kjell Bækkelund — einn
þekktasti píanóieikari
Norðmanna.
um Evrópu eins og París, Berlin
og Briissel, svo eitthvað sé nefnt.
Það má áð lokum geta þess, að
Sinfóníuhljómsveitin og Ríkisút-
varpið hafa fest kaup á nýjum
Steinway-flýgli en það er talin
bezta flýgiltegundin, og mun
Bækkelund vígja hann á tónleik-
unum í kvöld.
— Ofboðslegt
Framhald af bls. 1.
flugvöllinn, því að allir
strætisvagnar voru önnum
kafnir við að flytja fólk úr
borginni. Urðu því farþegar
að halda til í göngum og
sölum flugvallarbyggingar-
innar.
Ingvar sagið ennfremur að
á hóteli því, sem hann hafði
haldið til á, hefði allt troð-
fyllzt af fólki utan af göt-
unni, sem leitaði þar inn um
nóttina til þess að fá eitt-
hvert húsaskjól, því að eng-
in tök voru fyrir þetta fólk
til þess að komast heim til
sín.
Þá hefðu allir matsölustaðir
í miðbiki borgarinnar orðið
að hætta afgreiðslu sinni, því
að enda þótt hægt hefði ver-
ið að matreiða með1 gasi, sem
yfirleitt er notað þarna, þá
var bókstaflega allt uppétið,
sem borða mátti vegna hins
gífurlega mannfjölda, sem
ekki komst heim til sín og
leitaði því inn á matsölustað-
ina í von um að geta fengið
þar eitbhvað að borða og húsa
skjól, en hefði með eðlilegum
hætti verið fyrir löngu farið
heim til sín.
Ekki sagði Ingvar, að nein
skyndihræðsla hefði komið
upp á meðal borgarbúa, og
hefði það mátt teljast furðu-
legt miðað við, hve margir
hefðu t.d. lokazt niðri í neð-
anjarðarlestum. Flestir höfðu
hins vegar einhverja hug-
mynd um, hvað væri að ger-
ast, því að nokkrar útvarps-
stöðvar í borginni hefðu vara-
aflstöðvar og hefðu menn get-
að hlustað á þær með rafhlöðu
tækjum.
Að lokum sagði Ingvar Þor-
gilsson, að það befði verið
ofboðslegt að sjá, hvernig hin
risavaxna borg hefði gjör-
samlegast lamazt í einni svip-
an, þegar rafmagnslaust varð.
Áhrifin hefðu verið geigvæn-
leg og fullkomlega útilokað
að gera sér fyrirfram í hugar
lúnd það, sem þarna hefði
gerzt.
3en Bella
Framh. af bls. 11
samband við fjölskyldu sín*
og sagt henni, að hann væri
við góða heilsu og farið væri
vel með hann, að því haft
er eftir talsmanni alsírska
stjórnarinnar i gærkvöldi.
Ekki var skýrt frá því,
hvar hinn fyrrverandi for-
seti dveldi og byltingarráð
það, sem er við völd í land-
inu, hefur heldur ekki skýrt
frá því, hvenær Ben Bella
verði látinn koma fyrir rétt
eða hvort yfirleitt verði bor-
in fram nokkur ákæra gegn
honum.
— Braathen
Framh. af bis. 1.
Friendship, sjö DC 6 og eina Sky
master flugvél.
Ætlun Braathens mun vera að
láta hinar nýiu flugvélar taka
þátt j innanlandsflugi í Nocegi,
en hann er þeirrar skoðunar að
breyting muni eiga sér stað jafnt
og þétt í þá átt, að þotur taki
við í flugi í framtíðinni og vill
hann vera undir það búirm að
taka þátt í þeirri þróun.
Hinar nýju flugvélar Braat-
hens munu verða nýjasta gerðin
sem fram hefur komið, af Beeing
þotum og eru smíða'ðar með það
fyrir augum að annast styttri
flugleiðir — frá 160 km til 2i080
km. Hafa þegar verið pantaðar
um 100 slíkar flugvélar hjá fram-
leiðendum þeirra og er ráðgert,
að hin fyrsta þeirra verði af-
hent hausti’ð 1967.
— Rafmagnslaust
Framhald af bls. 1.
dvelst á búgarði sínum í Texas,
gaf fyrirskipun um, að alrikis-
lögreglan FBI myndi rannsaka
málið, eftir að gefið hafði verið
í skyn, að verið gæti um
skemmdarverk að ræða. Lýsti
forsetinn því yfir. að öll hugsan
leg aðstoð myndi verða veitt
þeim ríkjum, sem hefðu orðið
fyrir tjóni og í New York gaf
Nelson Rockefeller ríkisstjóri
þjóðvarðarliðinu fyrirskipun
um að vera viðbúið.
Rafmagnstruflunin mun hins
vegar ekki hafa haft í för með
sér truflun á varnarkerfi
Bandaríkjanna, því að í þvi er
gert ráð fyrir því, að slíkt æm
þetta kunni að geta komið fyrir,
og því eru sérstakar vararaf-
stöðvar til staðar, þaðan sem
varnarkerfi landsins er þegar í
stað veitt rafmagn. Var það
gert nú og lýsti bandaríska
varnarmálaráðuneytið því yfir,
að varnarkerfið hefði staðizt
þessa óvæntu raun vel.
Einstaka útvarpsstöðvar hiéldu
áfram sendingum sinum með að
stoð vararafstöðva. Allt líf í
hjarta New York-borgar, svo
sem á Broadway, Times Square
og Fifth Avenue var hins vegar
algjörlega lamað í gærkvöldi
Flugvélar, sem voru á leið til
flugvalla á svæðinu, þar sem
rafmagnslaust varð, urðu að
leita til annarra flugvatla og
urðu fyrir miklum töfum. — Á
meðal farþega einnar flugvélar-
innar var Tage Erlander, for-
sætisráðherra Sviþjóðar.
Johnson forseti hefur til-
kynnt að stjórnskipaðri nefnd
muni verða falið að rannsaka til
hlítar orsakir rafmagnstruflun-
arinnar og skila áliti um ráið-
| stafanir til þeás að fyrirbyggja,
' að slíkt kuuni að koma fyrir aft
' ur. —
,t,
Móðir okkar, tengdamóðir og amma
GUÐRÚN INGIMUNDARDÓTTIR
andaðist á Elliheimilinu Grund, miðvikudaginn 10. nóv.
Anna Sumarliðadóttir,
Ólafía Sumarliðadóttir,
Jón Suniarliðason.