Morgunblaðið - 05.06.1966, Blaðsíða 3

SunnuðagöT 5. J&ní 1966
Séra Jón Auðuns, áómpróf^
Andvökunætur

FYHIBUTliNN sannleikur heíir
oftar átt athvarf í hreysi en höll.
I>að voru fiskimenn við Galíleu-
vatnið, sem fyrstir veittu Jesú
fylgd. Hessvegna er myndin
1 óvænt, sem guðspjall þessa
eunnudags geymir:
Einn af ráðherrum Gyðinga,
Nikodemus, liggur svefnlaus á
beði. Hví fær hann ekki sofið?
Hverjar áhyggjur svipta ráð-
herrann næturró og náðum?
Frá ríkmannlegu kveldborði
hafði hann gengið í svefnhús sitt
til sængur. En nú er sál hans
hungruð. Hann býr við metorð
og völd. En þau svala ekki þeim
þorsta, sem banna honum svefn.
Hungrið sverfur að honum um
•vefnlausa nótt. borstinn kvelur
hann og veldur honum andvöku.
„En gleymskunnar hnoss ei
hlotið fær neitt hjarta, sem
gleymsku þráir" (E. Ben.), í>að
getur orðið þungbært hlutskipti
að þrá gleymsku en mega ekki
gleyma. En þó eru vissir hlutir,
sem gæfa er að geta ekki gleymt,
hversu fegin sem við vildum.
Nikodemusi er bannað að
gleyma. Honum fylgir mynd,
sem leitar á hann fastar og
fastar. Hann vill ekki muna, en
getur ekki gleymt. >ar sem hann
liggur andvaka og starir út í
næturhúmið, sér hann mynd af
ungum manni. Þessi mynd hefir
fylgt honum um skeið. Hún
verður áleitnust við hann í næt-
MURGUNULAOIV
urkyrrðinni. Þótt hann bæli sig
og loki augum, sér hann mynd-
ina skýrt. Hann dregur tjöldin
þétt fyrir rekkjuna, en í myrkr-
inu er myndin hjá honum, —
mynd þessa ógleymanlega
manns.
Loks rís hann á fætur. Hann
fer einn saman út'í myrkrið um
miðja nótt og leitar á fund
Jesú.
Sagan greinir ekki, hvort
Jesús vakir eða sefur, þegar
Nikodemus ber að dyrum hans.
En þeir eiga tal saman lengi
nætur.
Þekkir þú mynd þessa undur-
vandamála, sem liðinn dagur
entist þér ekki til að leysa? Er
það kvíði fyrir komandi degi,
sem hin kolbrýnda nótt er að
kvelja þig með,? Er það þorsti
eftir nautnum, sem þér tókst
ekki að svala? Eru það von-
brigði, sem þú varzt fyrir í starfi
þinu? Eru það metnaðardraum-
ar, sem gátu ekki rætzt? Eða er
það guil, sem ekki kom?
Hvað veldur þínum andvöku-
nóttum?
Vitjar hún þín aldrei í nætur-
kyrrðinni myndin, sem varnaði
ráðherranum, Nikodemusi,
svefns?
Það var þorstinn ****** sálar-
samlega manns? Hefir hún nokk- frjði, sem vgtaaðiíWlbm svefns
urntíma leitað svo fast á þig, að og Jjamr á fund Jesú.
þú hafir ekki getað sofið?
Hvað veldur andvökunóttunj,
þinum? *
Eru það myndir hins JjfSBa,
sem þér er meinað að jjteýma,
myndir sem minningijj feeymir
en koma að næturlMÍ og vitja
þín en eru harla ovelkomnir
gestir? Eru það áöyggjur vegna
N&ð þráum öll þann frið. Og
ajjSTmshjartað er órólegt, meðan
íað finnur hann ekki. Sér þú
hvergi dæmi þess?
Sérðu ekki rótleysi þinnar
samtíðar, eirðarleysið, sem mitt
í velgengni, sem fyrri kynslóðir
þekktu ekki, þjáir nútimamann-
inn? Sérðu ekki hina hamslausu
sókn eftir nautnum, hungrið eftir
meiri og meiri hraða, þetta
marklausa fálm eftir lélegut
hávaðaglamri í stað kyrrlátart
og dýpri listar?
Maðurinn leitar inn í hávað-*
ann til að gleyma því, að hann.
þráir kyrrðina“, — segir austur-*
lenzkt spakmæli.
Þetta eirðarleysi, þessa flökt-
andi leit að fánýtum stundar-
nautnum, þessa síæstu sókn eft-
ir einskisverðum hávaða og
hraða, — þú sér þetta allt hjá
öðrum, en er ekki eitthvað af
þessu öllu til í eigin barmi þin- ■
?
þetta, sem veldur and-
vökunóttum þínum? Verður þú
aldrei andvaka af sömu ástæð-*
um og Nikodemus?
Slík andvökunótt er náðar-
gjöf, því að hún knýr þig inn á
leiðir, sem innsta þráin bendir
mannshjartanu til. Hún bendir
á veginn, sem liggur til sálarfrið-
ar.
Á þeim vegi bíður þín mynd?
in, sem forðum varnaði Niko-
demusi svefns. i
— Loftleiöir

Framhald af bls. 1.
nemur á árinu 1966 skv. áætluðu
magni 'kr. 16.427.976,00. Sé hinum
©pinberu gjöldum deilt niður á
eamanlagt magn þotueldsneytis
©g flugbenzíns, fæst upphæð opin
foerra gjalda á magneiningu, sem
er sem hér segi-r: Eldsneytiskaup
1965, 68,32 aurar pr. Itr., eids-
ixeytiskaup 1966, áætlað 67,77
aurar pr. ltr. Til samaniburðar
þessum tölum eru tekin upp hér
að neðan óendurkræf opinber
gjöld, eins og þau eru á flugvöll-
um í nágrannalöndunum: Dan-
mörk, flugvallarskattur d.kr. 1,40
pr. 100 ltr., 8,82 aurar pr. Itr.,
Finnland engin, Þýzkaland, einka
’leyfisgjald 5,40 aurar pr. itr.,
Holland, flugvallarskatJtur 2,98
| aurar pr. ltr., Noregur, flugvallar
| skattur 18,08 aurar pr. Itr., Sví-
þjóð flugvallarskattur 16,53 aur-
ar pr. ltr., Bretland, L/uxemfoourg,
Belgía, engin. Rétt er að geta
þess, að í Finnlandi, Hollandi,
Bretlandi, Luxemfoourg og Belg-
íu eru reiknaðir tollar og skatt-
ar á flugvélaeldsrieyti til sölu
í innanlandsflugi, en þessi gjöld
eru að fullu undanþæg í sam-
foandi við sölu til flugvéla í milli
landaflugi. Ég gat um það, -að af
foenzíni og olíum keyptum í
Keflavík greiðir félagið kr. 15
—20 milljónir í tolla og opiriber
gjöld, en auk þess er reiknaður
toliur af allri flugfragt, sem foein
línis háir vöruflutningum í lofti
foingað til londs. Síkir flutning-
ar hafa aukizt til jafnaðar á
heimsmarkaðinum um 30—40 af
hundraði síðustu árin. Frá árinu
1960 hefur heimildargrein staðið
1 fjárlögum um lækkun slíks
tolls, en einhvern veginn hefur
þetta vafizt fyrir þeim, sem um
foafa átt að fjalla og heimildin
foefur enn ekki kornið til fram-
kvæmda.
Okkur er tjáð að nú standi
aðeins á húsnæði fyrir toll-
geymshi vegna flugfluttrar vöru,
en von sé til að slíkt húsnæði
fáist foráðlega og komi heimildin
þá til framkvæmda. óvíst er hins
vegar um af hve miklum hluta
flugfarmgjalds tollur verður
reiknaður, enda verður engu um
það spáð. Skipafélögin hafa stað-
ið gegn slíkri lækkun en gert
það af skammsýni, þar sem þau
hefðu átt að geta dregið skyn-
samlegar ályktanir af reynslu
annarra þjóða, sem búið hafa
við frjálsræði í þessu efni.
Auk allra ofantalinna greiðslna
foafa Loftleiðir greitt í útsvar og
6katta yfir 40 milljónir króna
síðustu 2 árin, en veitt mörg
hundruð manns vinnu, sem einn-
ig hafa greitt sin gjöld. Sýnist fé-
lagið þá ekki vera ómagi á þjóð-
aifoúinu, enda ekki foakað þvi
áfoyrgðir né aðrar fjárskuldbind
ingar vegna fl-ugvélakaupa né
rekstrarins".
Þá ræddi hann um erfiðleika
á fariþegaflutningi foæði innan-
foæjar og milli Reykjavíkur og
Keflavíkur, en flutninga þessa
taldi hana aojöv knstnaAancams.
Um þetta sagði hann að lokum:
„Þótt virðingarverðar fram-
'•Kíemdir hins opinefora komi
LdWeiðum að engum notun»
bili, hT^Perr að reka að því a
festa myndist í flugmólunum
þannig að hvert skref miði að
ákveðnu marki, en allt verður
ekki gert í einu.
Byggingar nýrrar flugstöðvar
á Keflavíkurflugvelli er aðkall-
andi og toygging fullnægjandi
varaflugvallar á Norðurlandi enn
frekar — væntanlega í Aðal-
dalshrauni, þar sem flugtoraut
hefur þegar verið gerð fullnægj-
andi fyrir innanlandsflugið.
Hvort tveggja þetta eru viðráðan
leg verkefni, en enginn óeka-
draumur sem ekki getur ræzt,
en valdið getur vonforigðum
'þeirra, sem þar hafa hagsmuna
að gæta og fengið hafa slíka
drauma á sinnið. En algjörir
sérhagsmunir verða að víkja
fyrir almannahag, og tryggja foer
öllu öðru frekar öryggi í f-lugi
með fullnægjandi skilyrðum á
flugvöllum ©g í flugþjónustunni
að öðm leyti“.
Hann ræddi um kaup- og kjara
samninga, sem hann kvað nú
hafa tekizt farsællega. Þá ræddi
hann um ýmsar framkvæmdir,
sem gerðar hafa verið og aðrar,
sem úrlausnar foíða, og þakkaði
meðstjórnendum og starfsmönn-
um öllum ánægjulegt samstarf.
Fluttir rúmlega 140 þús.
farþegar.
Næst talaði framkvæmdastjóri
félagsins, Alfreð Elíasson. Hann
mælti m.a. á þessa leið:
„Vetraráætlun Loftleiða árið
1965, gilti fyrst frá 1. janúar til
31. marz, en seinni hlutinn frá
1. nóvemefor til 31. désemebr.
Sumaráætlunin var einnig tví-
skipt frá 1. apríl til 16. maí ,eri
síðan 17. maí til 31. október. —
RR-400 flugvélarnar flugu 303
ferðir í áætlunarflugi fram og til
baka Ísland-Evrópa og 377 ferðir
Island-Bandaríkin. DC-6 vélarn-
ar flugu 395 ferðir Ísland-Evrópa
og 146 ferðir Ísland-Bandarikin
fram og til foaka, en auk þessa
voru farnar 8 RR-400 í leigu-
flugi og 126 DC-6 ferðir. Þetta
flug tók 17671 klst.. en þar að
auki tók félagið á leigu erlend-
ar flugvélar í 1076 klst. f fyrr-
nefndum flugtíma er innifalið
þjálfunarflxig, svokallað ferju-
flug, reynsluflug o.fl. í óætlunar
og leiguflugum var nýting vél-
anna tæpir 9 tímar á sólarhring,
en talsvert lægri ef með er reikn
aður sá tími sem vélarnar voru
frá vegna þjálfunar og annarra
aðgerða.
í áætlunar og aukaflugum voru
fluttir 131,046 arðbœrir fariþegar
eða 30,1% fleiri en árið 1964. í
leiguflugum voru 10,005 farþegar
eða samtals 141,051 farþegi sem
er 37,7% fleiri en árið áður.
Samtals voru flutt 343 tonn
af fragt sem er 36,4% aukning
frá árinu áður. Flutt voru 146,4
tonn srf pósti en það er 6,8%
minna en árið 1964. Það virðast
rwUrkrSU- sveifkw í pÓetflutll
ingum ár frá ári. Til dæmis var
aukning frá 1963, miðað við 1964,
um 37,7%. Þess ber þó að gœta
að tekjur af pósti jukust um 2,4
Rjónir á tíimabilinu.
®íognir voru 8.615.024 km.
árið 1965, og nemur aukningin
13% frá árinu óður.
Framboðnir sætakílómetrar
vöru rúmir þúsund milljónir
(1.073.383.613). Nýttir voru
811.798.830 eða 76,6%. Þetta má
teljast góð nýting miðað við önn
ur flugfélög. Þó skal játað að
sætanýting Loftleiða hefur verið
foetri áður.
í sambandi við áætlunarflug
félagsins, skal þess getið að
flogið var til sömu foorga og
undanfarin áor. þar sem félagið
hefur ekki talið tímabært að
framlengja eða breyta flugleið-
um. Það hefur mikinn kostnað
í för með sér sem þarf að at-
fouga mjög vel áður en slí'k á-
kvörðun er tekin.
í árslok 1965 voru starfsmenn
félagsins við flugrekstur 778
(ekki byggingarmenn). Skiptust
þeir þannig á stöðvar félagsins:
Reykjavík 344 — Keflavík 185
— New York og Chicago 145 —
Hamborg og Frankfurt 24 —
Kaupmannahöfn 13 — Luxem-
borg 43 — London 10 — Glasigow
6 — París 8 — Samtals 778.
Félagið skilaði bönkunum á
árinu gjaldeyri sem nemur 237
milljónum króna, auk þess sem
!það greiddi af gjaldeyristekjum
86 milljónir króna sem afborg-
anir af flugvélum og varahlut-
um.
Ég vil geta um nokkur atriði
sem framkvæmd voru á s.l. ári.
Ber þá fyrst að nefna kaupa á
RR-400 flugvélunum tveim til
viðbótar þeim tveim sem félagið
hafði fest kiaup á áður. Þá var
ákveðið að lenigja allar fjórar
vélarnar svo að farþegaaukning-
in nemur 29 í hverri véL Þrátt
fyrir að þessar vélar hafa verið
mjög hagkvæmar í rekstri, var
stækkunin nauðsynleg til að
vega á móti þeim gífurlega kostn
aði hér á landi sem átt hefur
sér stað.
Aðstaða Loftleiða í samkeppn-
inni við önnur flugfélög er mjög
ójöfn. Fargjöld okkar eru að
jafnaði 20% lægri, en flest út-
gjöld imun hærri og má þar nefna
að Loftleiðir þarf að greiða toll
af flestum tækjum hérlendis.
Tollar og s'kattar af foenzíni og
olíum éru hér miklu hærri en
í öðrum löndum. Telst okkur til
að mismunurinn hér og í New
York sé um 78%, 18 milljónir
1966. Þá eru vinnulaun íslenzkra
flugliða og annarra starfsmanna
eins há og hærri en erlendis
gerist.
Hluthöfum er kunnugt um
hótetbyggingu félagsins hér í
Reykjavík, sem er nauðsynleg til
að auka farþegaflutninga til
landsins. Endanlegur kostnaður
er ekki fyrir hendi þar sem ver-
ið er að leggja síðustu hönd á
foygginguna þó að hótelið hafi
verið tekið í notkun fyrir rúm-
um mánuði síðan.
Árið 1964, dvöldu hér 2042
svonefndir „SOP“-farþegar á veg
um félagsins en 1965 voru þeir
4658 og nemur sú aukning 128%.
Þessir farþegar gistu allir Hótel
Sögu en þar var herbergjarými
mjög takmarkað. Fyrsta mánuð-
inn sem Hótel Loftleiðir var op-
ið, þ.e. maí, gistu 1029 „SOP“-
farþegar en þeir voru 31.2% af
öllum gestum hótelsins. Þetta
bendir ákveðið tíl að stefna
félagsins í þessum málum hefir
verið rétt.
1 Frankfurt og Luxemfoorg var
tekið á leigu aukið skrifstofu-
húsnæði, vegna stóraukins rekst
urs á foáðum þessum stöðum.
Fyrstu fjóra mánuði þessa árs
hefur félagið flutt 29.716 far-
þega, eða 10.2% fleiri en í fyrra.
Hinsvegar hefir farþegum í
leiguflugum fækkað, en samtals
hefir farþegaaukning orðið 5.9%
á þessu tímabili.
Vöru- og póstflutningar hafa
einnig aukizt og vona ég að af-
koma ársins sem nú er að líða
verði ekki verri en undanfar-
inna ára.
Ég vil svo að endingu
þakka starfsmönnum þeirra
framlag til félagsins en eindreg-
ið vara við að spenna toogann of
hátt í kaup- og kjarakröfum því
takmörk eru fyrir þeim kostn-
aðarhækkunum sem hægt er að
bæta á félagið og ef til verk-
falla kemur, vil ég ekki spá úm
hverjar afleiðingar þau kunna
að hafa.“
Veltuaukning 32.8%
Þá tók til móls varaformaður
félagsstjórnarinnar, Sigurður
Helgason. Hann las niðurstöður
reikninga ársins 1965. Heildar-
velta félagsins varð rúmar
781 milljónir króna og sagði
hann:
„Veltuaukning á síðasta ári
hefur numið rúmlega 32.8% eða
úr 588 milljónuim króna í 781
milljón króna. Veltan eykst
stöðugt ár frá ári, og má gera
ráð fyrir allt að 20% aukningu
á yfirstandandi ári. Er þá ekki
langt ófarið í billjón króna
veltu með svipuðu áframhaldi.
Reksturshagnaður varð 1.602.
252 krónur, og er það allmiklu
minni upphæð en s.l. ár. Munar
þar mestu, að afskriftir á flug-
vélum og öðrum eignum félagsins
hafa aukizt úr kr. 84.400.000 í
kr. 121.124.000 krónur. Vaxta-
byrgði hefur einnig aukizt all-
verulega, eða úr kr. 8.018.000 í
kr. 26.724.000. og er hér svo að
segja eingöngu um vexti tU
Canadair að ræða vegna lána
þess félags í sambandi við kaup-
in á RR-400 flugvélum félags-
íns“. ! -
Niðurstöðutölur á efnahagsreikr*
ingi eru kr. 942 milljónir. Vara-i
sjóður er rúmar 31 milljónir og«
höfuðstólsreikningur um 5]j
milljón. Sigurður sagði:
„Stjórn félagsins hefur ákveð-i
ið að selja í haust a.m.k. tvær,
af DC-6B flugvélum Loftleiða,
ásamt varahlutum. Fari svo sem.
stjórnin vonast til, að RR-400 fá|
leyfi til að fljúga til Norður-i
landa, verða allar DC-6B ílug-i
vélar félagsins seldar. Er von-i
azt til, að söluverð allra vélannai
verði á milli 50—60 milljónú;
króna.
Eins og áður var getið hafa afi
skriftir á RR-400 flugvélum ©g
varahlutum aukizt verulega á
s.l. árL Til fróðleiks um afskrift-
ir af flugvélum félagsins má
geta þess, að á þeim sjö árum
sem félagið hefur átt DG-6B
flugvélamar, hafa heildaraf-
skriftir af þeim flugvélum ©g
varahlutum numið alls kr.
134.336.000.—.
Til samanburðar er það, aS
afskriftir af RR-400 flugvélura v
og varahlutum þau tæp tvö ár,
sem þær flugvélar hafa veriS
reknar, nema þegar alls kr.
168.293.000.—.
Eins og fundarmönnum er
kunnugt á félagið nú fjórar RR-
4000 flugvéíar, og eru heildar-
skuldbindingar vegna kaupa á
þeim flugvélum nú um kr. 787
milljónir.
Það má því vel ganga áfram,
ef félagið á að verða fært um
að standa við skuldbindingar
sínar gagnvart erlendum lánar-
drottnum“.
Að lokinni samþykkt reikn-
inga var stjórnin endurkjörin, en
hana skipa: Kristján Guðlaugs-
son, Alfreð Elíasson, Éinar
Árnason, Kristinri Olsen og Sig--
urður Helgason.
Varastjórn og endurskoðend-
ur eru hinir sömu og áður.
Samþykkt var tillaga um út-
gáfu jöfnunarhlutabréfa, og er
sennilegt að hlutaféð verði auk-
ið á þann hátt úr 4 milljónum
í 12 milljónir króna. Þá var sam
þykkt að greiða hluthöfuim 15%
arð.
Þá var samþykkt að fela
stjórninni að kanna hugsanlegar
leiðir til að starfslið félagsins
verði í ríkara mæli virkari þátt-
tákendur í rekstri félagsins, með
því að tengja starfsliðið bein-
um hagsmunum félagsins á
einn eða annan hátt.
Margir tóku til máls og var**
stjórninni að lokum þökkuð far-
sæl og örugg forysta í málefn-
um félagsins.
Sumarferð Varðar
SUMARFERD Landsmálafélags-
ins Varðar verður farin sunnu-
daginn 3. júlí n.k.
Að þessu sinni verður farin
Eyjafjallaferð.
Nánar auglýst síðar.
Ferðanefndia.