Morgunblaðið - 21.01.1967, Side 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. JANÚAR 1967,
HEIMA OC
2223
MAN
Undanfarna mánuði hefur
Davíð Ólafsson setið nokkra
fundi al'þjóðlegra samvinnu-
nefnda um fiskveiðimál og
leituðum við frétta hjá hon-
um af þeim vettvangi.
— Þá er fyrst aS nefna ráð-
stefnuna um reglur um fisk-
veiðar á úthafinu, sagði fiski-
málastjóri. Hún kom síðast
saman í London í okt. sl. Ef
rekja ætti sögulegan aðdrag-
anda málsins, þá er upphaf-
ið samningur frá 1882, en í
honum voru einnig ákvæði
um 3 mílna landhelgi." Við,
eða Danir fyrir okkar hönd,
urðum aðilar þess samnings
árið 1901, en við sögðum hon-
um upp árið 1949. Árið 1963
höfðu Bretar sagt samningn-
um upp og boðuðu til fundar
um nýjan samning og voru
þá hajdnir þrír fundir um fisk
veiðiréttiridi. Árangurinn varð
nýr samningur, tólf mílna
samningur, ef svo mætti segja,
en hann fól í sér hefðbundinn
veiðirétt innan tólf mílnanna.
Var hann undirritaður af öll-
um viðkomandi þjóðum að
undanskildum Norðmönnum,
fslendingum og Dönum —
þ.e.a.s. hvað Grænland og
Færeyjar varðaði.
v
T ar akveðið að sömu þjóðir
reyndu einnig að ná samkomu
lagi Um nýján samning um
veiðar á hafinu. f því skyni
hafa verið haldnir nokkrir
fúndir tvö undanfarin ár. Til
fundanna var boðið öllum
þjóðum, sem stunda veiðar á
Norður-Atlantshafi að Banda-
ríkjunum og Kanada með-
töldum. Samtals voru þetta
17 þjóðir — og þennan síð-
asta fund sátu af okkar hálfu
Niels P. Sigurðsson, deildar-
stjóri í utanríkisráðuneytinu,
sem var formaður nefndar-
innar, Pétur Sigurðsson, for-
stöðumaður landhelgisgæzl-
unnar — og ég.
Ekki hefur náðzt endan-
legt samkomulag um reglur
um hegðun á miðunum, merk
ingu veiðarfæra og merkja-
gjafir o.fl. Þó má geta þess,
að samkomlulag er um not-
kun blikkandi ljósa á hring-
nótarskipum þegar þau eru
með nót í sjó. Sú tillaga var
borin fram á vettvangi Al-
þjóða siglingamálastofnunar-
innar, en þar er Hjálmar R.
Bárðarson, skipaskoðunar-
stjóri, fulltrúi Íslands.
Deilt er um það hvort ýms-
ar reglur skuli gilda bæði
innan og utan fiskveiðiland-
helgi, eða einungis utan
hennar. Við teljum, að hvert
land eigi sjálft að setja sínar
reglur innan fiskveiðiland-
helginnar — þ.e.a.s. reglur,
sem varða fiskveiðar.
1 vor verður fundum haldið
áfram og er það von manna,
að þá dragi til úrslita. Verður
reynt að komast að samkomu
lagi um samhljóða reglur
fyrir allt Norður-Atlantshaf,
sagði fiskimálastjóri.
c
kJ íðan er það Norð-austur-
Atlantshafs fiskveiðinófndin,
hélt fiskimálastjóri áfram.
Þetta er alþjóðanefnd, sem
sett var á fót á gundvelli
samnings frá 1959. Aðilar
hans eru allar þjóðir við aust-
anvert Norður Atlantshaf og
nær samningssvæðið allt frá
Austur-Grænlandi til Berents
hafs og suður til Gibraltar.
Reynslan fyrir stríð sýndi
þegar, að vissum fiskistofnum
væri hætta búin, ef ekki yrði
farið að með gát. Bretar
áttu frurnkvæði að því að
boða til alþjóðafundar um
málið — á meðan stríðið enn
stóð yfir. Af okkar hálfu sóttu
þann fund þeir Stefáh Jóh.
Stefánsson, Loftur Bjarnason
og Árni Friðriksson.
Upp úr þeim fundi var svo-
nefndur „Ofveiðisamningur“
gerður 1946. íslendingar stað-
festu samninginn árið 1954 og
með þeim fyrirvara, að hann
næði ekki til landhelgismál-
anna. Kom hann síðan til
framkvæmda á því ári. í þess
um samningi voru einungis
ákvæði um möskvastærð og
lágmarksstærð á fiski til
löndunar. Árið 1959 var svo
gerður nýr samningur á grund
velli hins fyrri og var sá á
breiðari grundvelli. Þar voru
ákvæði, sem gerðu ráð fyrir
möguleikum á lokun ákveð-
inna veiðisvæða um ákveðinn
tíma — og yfirleitt hvers
konar möguleikum, sem tald-
ir eru vænlegir til verndunar
fiskistofnum — en allar að-
gerðir skyldu byggðar á vís-
indalegum grundvelli, sagði
fiskimálastjóri.
F ljótlega eftir að samning-
urinn kom til framkvæmda —
nánar tiltekið árið 1963 —
varð Ijóst, að óhjákvæmilegt
yrði að koma á alþjóðlegu
eftirliti með framkvæmi
hans. Slíkt eftirlit er venju-
lega í höndum landhelgis-
gæzlu eða flotayfirvalda í
hverju landi. En ástæðan til
þess, að talin var þörf á al-
þjóðlegu eftirliti var nauðsyn
in á samræmdum reglum við
framkvæmd e ftirlitsins alls
staðar. Yrði þar með eytt
hugsanlegri tortryggni milli
fiskimanna hinna ýmsu landa,
sem veiðar stunda á sömu
slóðum.
stakrar nefndar og áttu öll
ríkin fulltrúa í henni. Var ég
kjörinn formaður hennar ár-
ið 1964, sagði Davíð Ólafsson.
Vann nefndin í tvö ár og skil-
aði áliti í maí sl. ár. Undir-
nefndin var þá lögð niður og
aðalnefndin tók við störfum
hennar — en á þeim fundi var
ég kjörinn forseti aðalnefnd-
arinnar. Hefur hún aðsetur í
London og hefur á að skipa
föstu starfsliði. Kemur hún
saman einu sinni á ári, en ný-
lega héldum við samt auka-
fund til þess að fjalla um al-
þjóðlega eftirlitið. Fulltrúar
fslands þar voru Níels P. Sig-
urðsson, deildarstjóri og Pét-
ur Sigurðsson forstöðumaður
landhelgisgæzlunnar. Sjálfur
get ég ekki 'lengur setið fund-
ina fyrir hönd íslands vegna
þeirrar stöðu, sem mér var
falið að gegna í nefndinni.
Um það eru ákvæði í reglum
nefndarinnar.
N
11 efndin byggir allar ákvarð
anir sínar á vísindalegum
grundvelli og er allt rann-
sóknarstarf unnið á vegum
Alþjóða hafrannsóknarráðs-
ins. Vonast ég til að störf
okkar leiði til niðurstöðu á
næsta fundi nefndarinnar. Er
það yfirlýstur vilji allra aðila
að koma á aiþjóðlegu eftirliti
í formi samvinnu gæzluaðila
í ýmsum löndum. Það er þeg-
ar komið á að takmörkuðu
leyti. Nefndin hefur sam-
þykkt, að eftirlit megi fara
fram á erlendum skipum inn-
an fiskveiðitakmarka land-
anna, þ.e. þegar skip koma til
hafna. Á þetta við um eftirlit
með, að ákvæðum úm möskva
stærð sé fylgt. Stefnt er að
því, að þetta eftirlit nái einn-
ig til skipa á úthafinu. Er það
Davíð Ólafsson,
fiskimálastjóri.
yfirlýstur vllji allra aðila, að
slíkt eftirlit komist á — og er
af mörgum talin forsenda
þess, að raunhæft gildi verði
af samningi þessum, einkum
með tilliti til annarra verk-
efna, sem samningurinn gerir
ráð fyrir.
E n menn greinir á um ýmis
framkvæmdaatriði, t.d. hvern
ig skuli mæla möskvastærð,
eftirlit með fiskveiðum verk-
smiðjuskipa o.fl. Um ýmis
slík atriði varð ekki samkomu
lag á síðasta fundi og verður
málið tekið fyrir aftur í vor.
Vona ég, að þá takist sam-
komulag um eftirlitið, jafnvel
þótt það verði ekki í full-
komnu formi fyrst í stað.
Þetta er ekkert endanlegt
markmið, því verkefnin eru
mörg, sem bíða — og stöðugt
bætast ný við. En mjög mikil-
vægt er hins vegar að sam-
komulag náist um eftirlitið,
því það mundi skapa gott
andrúmsloft, leggja grund-
völl að stærri framkvæmdum.
Við Islendingar höfum mik-
inn áhuga á slíku eftirliti,
landhelgisgæzlan hefur lýst
sig reiðubúna til þess að taka
þátt í því á öllu svæðinu um-
'hverfis fsland — og vona ég
að þetta nái nú loks fram að
ganga, sagði fiskimálastjóri
að lokum.
Var málinu vísað til sér-
J
ÞORRAMATUR
í NAUSTINU
FYRIR réttuim tíu árum heilsaði
veitingahúsið Naust þorranum
með því að hafa á matseðli sín-
«tm hvers kyns kræsingar af ís-
fcnzkum mat, sem öldum saman
bafa heyrt til þessa vetrarmán-
ttðar. Þessi ráðstöfun mæltist vel
fjrrir frá byrjun, og hefur þaðan
i frá verið fastur liður í starf-
semi Naustsins, enda átt síaukn
■m vinsældum að fagna.
Naustið bauð blaðamönnum I
matarveizlu mikla s.l. miðviku-
Kjarnorkusprengja
Washington, 19. jan. (AP).
Bandarískir vísinadmenn
sprengdu í dag fyrstu kjarn-
orkusprengjuna á þessu ári
neðanjarðar á tilraunasvæð-
inu í Nevada. Var sprengi-
orkan að þessu sinni samsvar-
andi 20.000 til 2000.000 tonn-
um af TNT spre '
dag í tilefni af innreið Þorra.
Þar ávarpaði Geir Zoega yngri,
framkvæmdastjóri veitingahúss-
ins, blaðamenn og bað þá njóta
veitinganna. Hann gat þess að
langflestir þessara þjóðlegu
réttu væru tilreiddir í eldíhúsi
veitingahússins, svo sem súr-
rneti allt.
Vart verður annað sagt en
blaðamenn hafi gert kræsingun-
um góð skil, enda þótt útilokað
væri að torga öllu því sem fram
var borið. Meðal kræsinganna
sem á boðstólum voru má nefna
svið með rófustöppu, og súr-
meti hvers konar, svo sem sels-
hreyfar, slátur, hrútspungar, —
bringukollar, sviðasulta, og ó-
gleymdu íslenzka brennivíninu,
svo eitthvað sé nefnt, af hinum
fjölbreyttu krásum.
Alla gerð þorramatsins hefur
Ib Wessmann, yfirmatsveinn
annazt.