Morgunblaðið - 13.09.1967, Síða 15

15
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13: SEPT. 1967
^eint, ef um borgaraHigt starf
væri að ræða.
Alfcunna er, hvíl£fcur úlfaþyt-
uít verður ár hvert, jaÆnskjótt
eeVn. úthilutað hefur veirið styrfcj-
um til rithöfundia, enda er út-
hlujtun lauAanna í raun og veru
hvort tiveggja: óleysanlegur
hnúitur, að því er virðist, og
furðulegur anakróniismi í nú-
tímanum: minnir belzt á gerðiir
og ályktanir fommanna, þegar
miál voru til lykta leidd „að
beztu mainna yfirsýn".
Óvinsælust hefur útthlutunin
verið fyrir þá sök, að ihöfiunidum
hefiuT verið skipað niður í
flofcka, sumir launaðir hærra,
aðrir lægra. Höfundar í lægri
flokkunum hafa unað meiniilla
við slílka flofcfcun. Þeir hafa tal-
ið, að almenningur kynni að lita
á hana sem einkunnir. Oig hver
var svo mifcill og réttsýnn, að
hann væri þeiss umfcominn að
gefa slíkar einfcunnir?
Einfcum hefux ðánægjan bitnað
á úthLutunarnefndinni. Þegar het
ur er að gætt, hefur þó verið við
engaun að safcast nema kannski
almennimgsíálitið og tímann, sem
við lifum á. Því aðeins faefur út-
hlutun rithöfundastyrkja verið
varmd'kvæðum bundin, að ekfci
hefur emn tekizt að fella hana
inn í það kerfi, sem þjóðfélagið
■genigur annars eftir. Sjálfar for-
sendurnar hefur bmstið.
Aknenningur — kjósandinn,
sem öll'U ræður — faefur verið
vitaáhugalaus um launamál rit-
höfunda, endia eru nútímamemn
áhuigalausi'r um laun allra nema
sjálfra sín.
En sumum hefur Mka þótt rit-
höfundar — sem stétt — reka
máil sitt slælegia. Tii dæmis yiirð-
ist sjalda.n hvarfla að þeim að
minna á, hve mifclu þeir fcoeta
tE starfsiundir(búnings með lang-
skólagöngu eða sjálfsmenntuin,
br áð na uðsyn legum fer ðalögum
og fleira. Þeir hafa barizt eins
og fornmenn — hver fyrir sín-
um heiðri, en ekki saman eins
og nútímastétt.
-----★-----
Samkvæmit Snorria var mjöð-
urinn frægi ekki einungis ætl-
aður sikáidum, faeldur einnig
firæðimönnum. Það var heppileg
ráðstöfiun, því oft er vant að sjlá,
'hvað .tedja beri 'til skáldskapar og
hvað til fræðia. í bókmenntum
n-útímans eru þau mörk víða
ógreinileg. Algengt er líka, að
saimi maðurinn sinni fleiri en
einni grein ritstarfa, jafnvel siam
'tímis, t.d. blaðamennsku, ljóða-
eða l'eikritagerð, skáldsagnarit-
un, ævisaigniaritun og svo fram-
vegis. Einnig má iliíta svo á, að
öll samning sé ein og sama lisit-
in, Saignritun er t.d. list, þó
sag.nfræði sé fræðigrein og vís-
indi.
Því hefur stöku sinnum verið
hreyift, að kenma þurfi blaðia-
mennsku við heimispekideild
Háskólans. Víst mun koma ®á
tími, að hugmynd sú verði að
ver.uleika. Séu blaðamenn elkki
þegar orðnir jiafnmargir og t.d.
þjónandi prestar, verða þeir það
líklega bráðum. Og giegni pnest-
arnir (svo miðað sé við aðeins
eina stétt-, sem nemur í hiáiskúla)
háleitara hlutverki í þjóðlífinu,
þá gegna blaðamennLmir að
Kona óskast
nokkra tíma á dag, við fatapressun.
SOLIDO, Bolholti 4. Sími 31050.
Fosskraft
Frá 1. október óskum við að ráða fáeina menn
vana hallamælingum. Upplýsingar á Suðurlands-
braut 32.
Lokað
eftir hádegi á morgun vegna jarðarfarar.
Vöruafgreiðsla innkaupadeildar L.Í.Ú.
Afreiðslustúlka óskast
í matvöruverzlun í Laugarneshverfi. Ekki yngri
en 17 ára. Tilboð merkt: „Vön 2724“ sendist Mbl.
Vanur
meirapr óf sbif r eiðas t j óri
óskar eftir atvinnu nú þegar. Margt kemur til
greina. Uppl. í síma 36352.
ENERAL
ELECTRIC
eldavélasett
nýtt, til sölu. — Upplýsingar í símum 13996
og 50257.
minnsta fcosti dagiegra hlut-
verki. Ein.u sinni var talað um
„daglega iðfcun guðrækninnar“.
Nú er það efcki lemgur. Prestarn-
ir messa aðeins á helgum dög-
um, og fæstir munu „iðka guð-
ræknina" oftar, þeir sem iðka
hana svo oft. En blöðin les al-
menningur daglega, Og sumir
verja -til þess ær.num faluta dags-
ins.
Þjóðin á svo mikið undir
blaðamönnum, að hún hlýtur að
viljia kosta nokkr.u til, að þeir
geti búið sig sómasamlega und-
ir starf sitt eins og aðrir mienn.
Ekki er þó alM femgið, þó haf-
in sé kennsla í fræðum blaða-
manna. — íslenzk fræði hafa
verið kennd við Háskólann, frá
því faann var stofnaður fyrir
rösikri hálfri öld, þar með tald-
ar íslenzkar bókmenntir. En er-
lendar bókmenntir haifia ekki
verið kenndar þar hingað til.
Vilji menn nema þær við há-
skóla, verða þeir að koma sér
til útlanda. Það er náttúrlegia
skemmtilegt og gagnlegt fyrir
þá. sem það geta. Aðeins hafa
ekki allir aðstæður til þess.
Hitt er þó öllu verra, að enn
er hvergi hægt að nemia að
gagni íslenzkar og erlendar bók-
menntir samhliða. Ef menn
vilja nema hvort tveggja, verða
þeir að nemia fyrst hér og svo
þar, eða fyrst þar og svo hér.
Og það kann nú að vera ekki
sérlega þægilegt.
Sannleikurinn er nefnilega
sá, að heimsbókmenntirnar eru
alliar eins og eitt sa-mfellt ægi-
haf. Það er ekki ihægt að toga
út úr þeim einlhverja skækla.
Reyni maður það, getur svo far-
ið, að hann mikli fyrir sér skækl
ana, sem hann telur sig geta tog-
að út úr þeim, og haldi, að þeir
séu allt hafið. Allar bókmenntir
eru aliþjóðlegar og í vissium
skilningi littérature comparée.
Mikið vantar því, þar til íslenzk-
ir slúdenta-r geta — undir forsijá
c»g supervision — borið saman
og stillt upp fyrir sér í einu,
svo tekið sé lítið handahófsdæmi:
Bliot, Seferis, Pound og Siteini.
Eða Jóni Thoroddsen og Walter
Scott, -svo nefnt sé annað dæmi.
Griimux Thomsen, sem hér var
í uppfaafi vitnað til, bjó siig und-
ir að verða skáld, með því að
afla sér beztu menntunar, sem
völ var á: hann varð doktor í
bókme.nntum.
Öðr.u máli gegndi t. d. um
Stepihan G. Hann grét, ungur
piltur norður í Skagafirði, af þvi
hann gat ekki fylgt jafnöldnum
sínum í skóla; skorti til þess
efni.
Honum vildi til, að hann var
afreksimaður og aflaði sér síðar
af -eigin rammleik þeirrar
menntunar ,sem hann þurfti á
að balda sem skáld. En það var
ekki almennt dæmi á þeirri tíð,
heldur einsdæmi; næstum því.
SMkir afreksmenn eru alltaf
fáir. Og heppnin er stopul.
Menningarþjóðfélaig by.ggist
ekki upp af slembilukku, held-
ur af starfi og atihöfn og um-
fram allt af menntum Bók-
menntir og listir eru enigin und-
antekning frá þeirri reglu.
Erlendur Jónsson.
Verzunarfólk
Okkur vantar stúlku vana kjötafgreiðslu og karl-
mann til ýmissa verzlúnarstarfa.
GRENSÁSKJÖR, Grensásvegi 46.
Geymsluherbergi
á góðum, þurrum stað vantar. Þarf ekki að vera
stórt. Uppl. í síma 18970.
Iðnaðarhúsnæði
Iðnaðarhúsnæði til leigu á góðum stað. Götuhæð.
Upplýsingar í síma 30688.
Vön skrifstofustúlka
óskar eftir starfi hálfan eða allan daginn. Margt
kemur til greina. Tilboð merkt: „Vön 2746“ sendist
afgreiðslu Mbl.
Einbýlishús
við Garðaflöt til leigu. Fyrirframgreiðsla. Tilboð
sendist afgr. Mbl. fyrir hádegi á laugardag merkt:
„2698.“
Sjúkraliðar óskast
Sjúkraliða vantar í Landspítalann. Upplýsingar
veitir forstöðukonan í síma 24160 og á staðnum.
Reykjavík, 1. september 1967.
Skrifstofa ríkisspítalanna.
3ja herbergja íbúð
óskast sem fyrst. Þrennt í heimili.
PAPPÍRSVÖRUR H.F., stmi 24033.
Heimdallur
Félagsheimilið verður opnað föstudaginn þann 15. kl. 8.
Margt til skemmunar: sjónvarp, spil. plötur o.fl.