Morgunblaðið - 05.10.1967, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. OKT. 1967
ERLENT YFIRLIT
Orrustan um
Con Thien
YFIRMAÐUR lið'safla Banda-
ríkjamanna í Vietnam, Wi'liiam
C. Westimoreland hersböfðHngi,
sagði nýlega, að árásir stórsstkota
inigar oig slærnt skyg:gni torveld
að loftárásir og könnunarflug.
Þar seim flytja verður vopn,
viistir og liðsauka til Con Thien
fiugleiðis, eru þytrluir Banda-
ríkjamanna 'kjörin sikotmörk
fyrir henmenn Vietcong og
Norður-Vietnammanna.
Allir þessiir erfiðleikar Oig þar
að auiki sú staðreynd, að banda-
rískum hermönnum er ekiki
leyft að ráðast inn yfir landa-
maeri Norður-Vietnam, hcifa
gert það að verkuim, að rétt-
mæti ákvörðunar um að halda
Con Thien er dregin í efa. Her-
foringjar játa, að ástandið sé
afleitt, þar sem öll kyrrstaða í
hernaði sé slæm. En því er hald
ið fram, að sú ákvörðun hafi
verið tekin að halda Con Thien
Oig verði henni hreytt mundu
kommúnistar vinna sálfræðileg
an sigur, sem hefði mikið áróð'
ur sgildi . og mumdi hælkka þá í
áliti. Bklkert bendir tiil þess, að
þesisari átovörðun verði breytt.
þótt í smáum stíl væri. Þá er
ektoi ólíklegt, að Nasser hafi
viljað sýna fulltrúunum á Alls-
herjarþinginu og vesturveldun-
um, sem vilja að Súeziskurður-
inn verði opnaður, að útilotoað
sé að opna skurðinn aftur með-
an ísraelsmenn dveijast á aust
urbatokanum.
ísraelsmenn kunna að hafa
séð sér hag í því að blása að
kolunum til þsss að fá stórveld-
in neyða Egypta að gera
sérstakan samning um Súez-
málið. Ektoi er ólíklegt. að ísra
elsmenn verið fáanlegir til að
ílytja hersveitir sínar burtu af
mestöllum Sinaiskaga, ef þeim
tekst að trygigja skipum sínum
rétt til að nota skuirðinn.
ísraelsmenn eru við því bún-
ir, að aftur toomi tiil bardaga við
sitourðinn og hafa flutt burtu
ó'breytta borgará firá bæjunuim
á austurbaktoanum. Um það bil
fjórðungur íbúa Súezborgar
hefur þegar verið fluttur burtu,
vákið geysilega hrifningu í 811-
um Arabalöndum. Sama daginn
og hermenn ísraelsmanna og
Egyptar háðu hina löngu or-
rustu við Súezstourð birtu tvö
blöð í Beirút sem aðalfrétt á
forsíðu, að spremgiefni hefðu
fundizt fyrir utan heimili Levi
Estohols, forsætisráðherra ísra-
els, í Jerúsalem. Vonleyisi það,
sem rítot hefu.r í Arabaheimin-
um etftir ósiguirinn fyrir ísra-
elsmönnum, virðist vera að
hverfa, og nýjar múgæsingar
að grípa um sig.
Óháðir fleiri en
repúblikanar
ÓHÁÐIR kjósendur hafa aldrei
verið fleiri í Bandairíikjunum
síðan sikoðanatoannanir hófust
fyrir 32 áruim. Segja má, að
hér sé um þriðja stjórnmála-
flokto Bandaríkjanna að ræða,
enda hafur toomið í ljós, að ó-
háðiir kjósendur erú nú fleiri
en stuðningsmenn repúibldikana,
oig hefur það aldrei toomið fyrir
siðan fyrstu skoðanakannanir
vonu gerðar. Auigljós-t er, að
margiir þessarar óháðu kjós-enda
eru d-emókraitar, sem e-ru
Albertz
liðs og flugvéla Bandaríkja-
manna ná-laagt vopnlausa svæð
inu á mörtoum Suður- og Norð-
ur-Vietnam væru hinar hörð-
u-stu, sem sög.ur færu af. En
þótt vígstaða bandarístou her-
sveitanna sé örugg og mannfall
í liði Vietcong o.g Norðu.r-Viet-
na-mimanna g-ífuirlegt, eiga
Ban-darítojamenn erfitt að knýja
fram úrslit í þeirr-i baráttu, sem
nú stendur yfir. Víða ei-ga
bandarístou hermennirniir við
mitola erfi-ðleika að stríða. ekki
sízt í framvarðars-töðvum ná-
lægt vopnlaus-a svæðinu.
Alvarlegast er ást-andið um-
hverfis Con Then, sem eru
þlrjár hæðir um 3 tom sunnan
við vopnlausa svæðið, en þar
hafa bandarístoir landgöng.uliðar
verið uimtoringdir og 1.000
þeirra fall.lið. Norður-Vi-etnam-
menn halda uppi stöðuigum árás
um á hæðilrnar allan sólarhring
inn með öflugustu vopnum sín
um, og fluigvélum Bandaríkja-
manna hefur ðkk-i teíkizt að
þa.gga niðri í byssum þeirra. Sú
spurning hefiu-r vafcnað, hvort
Con Thien sé svo mikilvægur
staður, að honum verði að halda
hvað sem það toostar.
Frá Con Thien má fylgjast
með ferðum Norðu-r-Vietnam-
manna á vopnlausa svæðinu og
h-andan landamæranna. Hátt-
settir foringjar hafa sagt, að
Con Thien sé mitoilvægasti st-að
lU-rinn í -grennd við vopnlausa
svæðið. Þegar landgönguliðarn
ir sóttu ti‘1 Con Thien í vor
var talið, að frá þess-um hæðum
mætti igera öflugar stórskota-
árásir á stöðvar Norður-Viet-
nammanna. Einn-ig var sagt, að
stóinstootalið og flugvélar Banda
rikjamanna gætu ger-t stórskota
lið Norður-Vietnamma-nna á
þessum silóðum óvirtot, ef þeir
reyndu að halda uppi árásum
á Con Thien.
En þrátt fyrir laftárásir, stund
lUim fjórar árásarferðir ris-aflu-g
véla af gerðinni B-52 á dag, stór
sikotaárásiir og árásarferðír land
gönguliða inn á vopnlaus-a svæð
ið, hal-da Norður-Vietnam-menn
áfram að bjóða Bandarikja-
mönnum byrginn. Stórstootalið
þeirra hefur búið ramm-lega um
sig á vopnlausa sivæðinu og
handan norður-vietnömsku
lanidaimæranna. Sumar fallbyss-
ur þeir-ra eru grafnar í jörð,
s-vo að aðeins byss-uhlaupið
stendur upp úr. Auk þess fara
Norður-Vietna-mmenn allra
sinna ferða umhverfis Con
Thien og beita þá léttum vopn-
um, sem auðvelt er að flytja,
gegn stöðvum Bandaríkja-
manna. Þótt mjonsún-rigningarn-
air séu ekki byrjaðar, hatfa rign
inn‘ er han.n heimsótti Vietnam
fyrir notokrum árum, og s-tend-
ur hann niú einna verst að vígi af
þeim, sem keppa um að hájóta
tiln-efni-ngu repúblikanaiflokks-
ins sem forsetaefni í mæstu kosn
i-ngium. Jafnframt h-afa vinsæld-
ir Roakefellers, ríkiss-tjóra í
New York aukizt, og samkivæmt
síðustu skoðanakönnunum
mundi ha-nin sigra John-son for-
seta, ef forsetafcosningar fæiru
fram n-ú, með 48% attovæða
gegn 46%. Ef Reagan, ríkis-
stjóri í Kaliforníu, væri varaíoc
setaefni Roakefelers, fenigjiu
repúlbliikanar 45% atkvæða og
dem-ótoratar eiranig 45%. Ef
Rom-ney væri hi-ns vegar forseta
efni og Regan vairaforsetaefni
fengju demókratar 52% at-
tovæða en repúblitoana-r 39%.
Rockefeller virðist vera sá
leiðtogi repúblikana, s-em lík-leg
a-st-ur er til að ige-ta aflað sér
fylgis hin-na óháðu kjósenda,
sem ráða munu úrslitum í for-
s-et-akosningunum á n-æsta ári.
Rússar vilja
ekki ræða við
Bonnstjórnina
SÍÐAN sam-steypustjórn Kie-
singers og Brandts kom til
valda í fyrra haf-a verið gerð-ar
ítreto-aðar tilraunir til að bæta
sambúði-raa við ríikin í Austur-
Bvrópu, eh í svipin-n bendir ekk
ert til þas-s að árangurs- sé að
vænta, akki sízt v-egna þess að
afstaða Rússa í ga-rð Ves-tur-
Þjóðverja hefu-r harðn-að til
muna, oig virðast þeir ektoi
vilja hlýða á röks-emdir Vestur-
Þjóðverja. Rús-sar hatfa ekki
sýnt s-n-efil af áhuga á síðu-s-tu
samningstilboðum Bonn-stjórn-
arinnar.
Sérfræðin-gar þingfloiktos
kristilegra demókrata í utanrílk
ismálum, Ernst Majonica, dvald
ist nýlega í n-dtokra daiga í'
Mostovu, en gafst ektoi kostur
á eins cig við hafði verið búizt
að hitt-a að máli ráðherra úr
stjórninni eða starfsm-en-n soiv-
ézka utanríkisráðuneytisms.
Majonica sn-eri vons'vitoinn aift-
ur til Bonn og tjáði Kiesinger
kanzlara, að afstaða Rússa til
Vestur-Þjóðverja væri „harðari
en nciktoru sinni fyrr“. Kiesing-
er hefur orðið að j-áta, að þess
verði langt að bíða, að tilraun-
irnar til að bæta sambúðina
Bandariskar þyrlur i frumskogum Vietnam.
Alít bendir til þess að land-
gönguliðarnir verði að haldia á-
fram að veirja Oon Thien.
Con Thien er dregir í efa. Her-
Arabar gerast
herskárri
HIN hörðu átöfc við Sú-ezskurð
í síðustu viku bendia til þess,
að breyting hafi orðið á hinni
hófsömu stefnu, er Nasser
Egyptalandsitotrseti fýlgdi á ráð
st-etfniu æðstu rnanna Arabaríkj-
anna í Khartoum í haust, en
þá gaf hiann í skyn að finna
mætti pólitíska lausn á deilu-
málunum í Austuirlöndium nær.
Aðal-máfligagn Nassers, „A1 Ahr-
am“, haldur því fram, að Egypt-
ar séu staðráðnir að halda á-
fram braáttunni gegn Israels-
mönnum og segir, að tjón ísra-
elsmanna í síðustu bardögunum
sýni, að árásargeta egypzku
hermannanna sé miikil ag fari
stöðugt vaxandi.
Þó er ðlíklegt, að þessi átök
séu undantfari nýrrar styrja-lda-r.
Hvorki fsraelsmenn né Egyptar
virðast un-dirbúa nýja styrjöld.
En ýmsar ástæður leiddu til
bairdaganna í síðustu viku.
Talið er, að egypzka stjórnin
hatfi viljað sýna tfram á, að
Egyptar standi ísraels-mönnu-m
fyilliléga á sporði þrátt fyrir ó-
sigurinn í sty-rjöldinni oig brott
víkningu ýmissa herforingja.
Auk þess er Bklegt, að Egypt-
ar 'hafi viljað hefna ófara sinraa,
og brottfl-Uitningurinn heldur á
fram. Síðan styrjöld Araba og
Ísraelsmanna lauk 10. júraí hafa
fjórar orrustur verið háðar við
Súezsitourð, oig í septe-m-ber sló
tíu sinnum í bardaiga frá því
að mánaðarvopnahléi, er SÞ
komu á, lauk. 27 ísraelsmenn
hafa fa-lilið í þessum átökum og
111 særzt. ísraelsmenn segja, að
manntjón og eignairtjón Egypta
h-afa verið laragtum meira, og
meðal annans hatfi 11 fluigvélar
þeirra verið stootnar niður ög
mar-gir skriðdirekar eyðilagðir.
Á sunnuda-ginn s-agði Moshe
Dayan hershöfðingi, landvarna-
náð-herra ísraðl-s, að Egyptar
blésu að 'kolunum í von um,
að SÞ -krefðuist twottflutnings
ísraelstou hersveitanna frá Sin-
aiskaga. Egyptar halda því
fram, að huradruð óbreyttra
borgara í Súezbong, Ibirahim,
Ism-ailia, E1 Quan-tra og fleiri
bæjum við Sú-ezskurð hafa beð-
ið bana í á-tökunum og margar
byggingar haU eyðilagzt í stór-
sikotaárásum ísraélsmanna. Á-
tökin eiru Egyptum dýrtoeypt,
en þeir telja þau n-auðsynleg til
þess að veikja athygl-i heiimsins
á s-kurði-num.
Jafnframit reyna arabísik blöð
að vekja a-thygli á stoemmdar-
verkum og andspyrnuhreyfinig-
um á svæðum þeim, sem ísraels
mienn hatfa h-ertekið af Jórda-níu
mönnuim. Blaðið „A1 Musawar“
hafur stoorað á ibúa Jerúsalem
ag gera hina helgu borg að
„annarri Saigon“, og sprengju-
tilræði Araba á vesturbakka
Jórd'an undianfairna daiga hatfa
óá-nægðir með Johnson forseta,
en repúlblikönum hefur etoki tek
izt að afla sér stuðnings þeirra.
Samkvæmt niðurstöðum ný-
legrar stooðanakönrau-nar Gall-
up-stofnunarin-nar kal-la 27 af
h-verjum 100 / kjósendum í
Bandarikjunum sig repíblik-ana,
37 kall-a sig óháða oig 42 demó-
kr-ata, en 3 vildu ektki láta
draga sig í dilka. Fyrir tæpuim
30 árurn, ári-ð 1940, stóðu repú-
blikanar og demókratar tiltölu-
lega jafnt að vígi: 38% kjós-
en-da voru repúblikan-ar, 42%
demókratar og 20% óháð'ir. Á
n-æstu 24 árum minnkuðu- vin-"
sældir repúblikania jatfnt og þétt
oig fylgi demókra-ta jókst að
sama skapi, en óháðir kjósend-
ur stóðu í stað.
Vinsældir demótorata náðu
hám-a'nki í kio,snin-gunum 1964,
þegar 53% k'j'ó'senda lýstu yfi-r
fylgi við flokkinn, en síðan hetf-
ur þetta hlutfall minnkað', og
nú fylgjia 42% kjósenda demó-
krötum að málum, en það er
raákvæmlega sama hlutfall og
1942. Sú staðreynd, að þeiir Kjó-s !
endiuir, sem snúið h-afa baki við !
demókrötum síð-an 1964, haf-a
fyllt raðir óháðfa kjósenda sýn
ir, að þeir treysta ekiki repú-
blikönum. Atkvæði þessara kjós
enda munu ríða baigigamuninn í
toosningunum á næsta ári.
Fleiri skoðanakarananir, sem
gerðar hafa verið að undan-
förnu, eru athyglis'verðar. Til
dæmis hafur komið í ljós, að
vin-sældir Rcim.neys rikis-stjóra
í Michi-gan hefur stórlega hrak-
að síðan hann lýsti því yfir,
að han-n hefði verið „heilaþveg-
Kiesinger
við Austur-Evrópuríkin beri á-
ran-gur.
Majonica skýrði frá því, a-ð
Rússar s-ettu eftirfarandi sikil-
yrði fyrir því að hefja samn-
ingaviðræður við Bonn-s-tjórn-
ina: Að Vestur-Þjóðverjar við.ur
kenndu aus-tur-þýzka ríkið og
Od'er-Neisselandamærin, að
þeir viðurkenndu Vestur-Berlín
s-em sérstakt borgríki og að þeiir
afsöluðu sér umráðum yfir
kjarnor'ku'vopnuim.
Tilraunirnar til að bæta sam-
búðina við Austur-Evirópuríkin
hafa einnig orðið fyrir átfalli
vegna þess, að Zarapakin, sendi