Morgunblaðið - 28.10.1967, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. OKT. 1967
Halldóra Guðrún ívars-
dóttir — Minning
Fædd 12. mairz 1887.
Dáin 19. október 1967.
Ég færi þér Halldóra í hinzta
sinn,
hjartfólgna kveðju mína.
Nú horfir til baka hugur mánn,
ég hef aldrei launað þína
umhyggju við mig ungan dreng,
sem ástvina-laus kom til þín.
Þú veittir mér gleði og stilltir
minn streng,
sem stundum var trega klökkur.
Þá varstu blíð eins og móðir
mín,
þú máðir burt hugans rökkur.
Þú reyndir sjálf trega og
misstir margt,
sem móðir og kona í vanda,
en hjartað var sterkt og brosið
var bjart
og bænin í kristnum anda.
Ég geymi hið liðna og þakka
þér
og þar liggur óskráð saga,
en góðlyndi þitt hefur mótast
hjá mér,
ég minnist þín alla daga.
Lárus SalómonsBon.
í DAG er til moldar borin að
Þingeyrum í Húnaþingi, Hall-
dóra Guðrún ívarsdóttir, fyrr-
um húsfreyja í Þingeyraseli.
Kveðjuathöfn um hana fór fram
í Fossvogskirkju s.l. fimmfudag.
Hún lézt á sjúkradeild Elli- og
hjúkrunarheimilisins Grundar,
fimmtudaginn 19. þ.m., eftir um
það btl fjögurra mánaða veru
þar. Hún hafði verið rúmliggj-
andd síðustu vikurnar.
Halldóra var fædd á Skeggja-
stöðum í Vindhælishreppi í
Austur Húnavatnssýslu 12. marz
1887 og var því rúmdega 80 ára
að aldri, er hún lézt.
Foreldrar hennar voru fvar
Jóhannesson og Ingibjörg Krist-
naundsdóttir, þá til heknilis á
Skeggjastöðum. Að Halldóru
sfcóðu traustar bændaættir úr
Húnavatnssýslum. fvar, faðir
hennar, var sonur Jóhannesar,
Guðleif Jónsdóttir
frá Hvoli í Fljótshverfi,
andaðist í Landakotsspítala
að morgni þess 27. okt.
Fyrir hönd aðstandenda.
Jóel Sigurðsson.
bónda á Kötlustöðum í Vatns-
dal, Jónssonar, bónda á Hofi,
Jónssonar. Móðir ívars var Rósa
Jóhannesdóttir, ættuð úr Eyja-
firði. Ingibjörg, móðir Halldóru,
var dóttir Kristmundar Bjarna-
sonar á Almenningi á Vatns-
nesi, Þorvaldssonar. Móðir Ingi-
bjargar var Una Þorleifsdóttir
á Flatnefsstöðum á Vatnsnesi,
Þor''.elssonar, sama staðar, Þor-
leifssonar.
ívar og Ingibjörg áttu saman
tvær dætur, Halldóru, sem hér
er minnst og Rósu, sem gift
er Guðjóni Hallgrímssyni á
Marðarnúpi í Vatnsdal.
Ingibjörg átti síðar Jón Bald-
vinsson, ættaðan í föðurætt í
Húnaþingi, en í móðurætt úr
Þingeyjarsýslu. Bjuggu þau
lengi á Kötlustöðum í Vatnsdal.
Dóttir þeirra er Jenný, sem gift
er Bjarna G. Jónssyni á Eyjólfs
stöðum í Vatnsdal. Ingibjörg og
Jón tóku oft börn til fósturs
yfir lengri eða skemmri tíma.
M.a. ólu þau upp Aðalheiði
Björnsdóttur, sem . gift er
Krisfni Lýðssyni í Reykjavík.
Eftir lát föður síns, eða
fjögurra ára gömul, var Hall-
dóra tekin í fóstur af föðursy&t-
ur sinni, Jóhönnu, sem þá og
lengi síðar var í Hnausum í
Þingi. Bjó þá í Hnausum Magn-
ús Bj. Steindórsson, einn af
stórbændum sýslunnar, búmað-
ur góður og auðugur. Búið var
stórt, og oft munu hafa verið
um 30 manns í heimili.
Á þessum árum var haft i
seli í Hnausum. í fjölda mörg
ár, var Jóhanna selráðskona í
Hnausaseli á Sauðadal bak
Vatnsdalsfjalli. Var Halldóra
þar í selinu hjá fóstru sinni á
sumrin. Var þetta langt frá
mannabyggðum. Farið var þang
að snemma á vorin, fyrir sauð-
burð, og efcki komið heim, fyrr
en rétt fyrir jól. Um 200 ær
voru þar í kvíum, en skyr, ost-
ur og smjör var flutt heim í
skrínum á hestum tvisvar í
viku. Var flutt á 5—6 hestum.
Ofurlítið var heyjað kringum
selið. Yfir sumarið voru í sel-
inu selráðskona, selráðsmaður,
stúlka fram eftir sumri, smali
og Halldóra litla. Langur var
vinnudagur í selinu. Þurfti að
fara á fætur klukkan fimm á
morgnana, því að margt þurfti
að gera í sveitinni á þeim ár-
um. f Sunnudagsblaði Alþýðu-
blaðsins birtust fyrir nokkrum
árum endurmdnninigar mannsi,
sem dvaldist í Hnausum á þess-
um árum, barn að aldri. Jó-
hönniu mi.nnist hann þannig:
„Ég man enn, hve augun í Jó-
hönnu voru falleg, og hve hlý-
lega hún brosti til allra. Ég
held að öllum hafi þótt vænt
um Jóhönnu. Hún var frekar
Árni Pétursson
verður jarðsunginn frá Foss-
vogskirkju mánudaginn 30. þ.
m. kl. 13,30. Fyrir hönd vanda
manna.
Anna SigurSardóttir.
Hjartanlega þökkum við
öllum, sem auðsýndu okkur
samúð og vinarhug við and-
lát og jarðarför
Önnu Magnúsdóttur
Vopnafirði,
sem andaðist 17. okt. s.l.
Bjöm Jóhannsson, synir,
tengdadætur og barnabörn.
lítil vex.ti og grönn, en fótur-
inn var þverkrepptur um hnéð,
líklega eftir berkla“. Og að
lokum segir hann: „Það er <frf-
itt að vera engill að jarðlífinu
loknu, ef Jóhanna hefur ekki
orðið það þegar“. Þetta eru
fögur eftirmæli. Þessi góða og
vandaða kona mótaði hina ungu
barnssál og ól hana upp í guðs
ótta og góðum siðum, enda dáði
Halldóra og elskaði fóstru sína
og minntist hennar ætíð, sem
einhverrar hinnar mætustu
manneskju, sem hún hafði
nokkru sinni verið með. Síðar
lét hún elztu dóttur sína bera
nafn hennar, og ein af síðustu
óskum Halldóru var sú, að
mynd af fóstru hennar, sém
hún hafði alltaf látið standa á
náttborði sínu, skyldi lögð í
hinzfcu hvílu sína.
Halldóra var heimilisföst í
Hnausum, og vann hún því
heimili allt til þess tíma, að
hún giftist, 20 ára að aldri, og
stofnaði sitt eigið heimili.
Hinn 15. júni 1907 giftist hún
Níelsi Hafstein Sveinssyni, sem
þá bjó á Þingeyrum með móð-
ur sinni og yngri bróður, Ólafi
Pétri. Níels var sonur Sveins
Guðmundssonar formanns á
Læk á Skagaströnd og konu
hans, Maríu Ólafsdóttur. Sveinn
var sonur Guðmundar Jónsson-
ar, bónda á Vatnsskarði í Holta-
staðasókn og konu hans, Sigríð-
ar Þorsteinsdóttur frá Hnjúki í
Vatnsdal. María, móðir Níelsar,
var dóttir Ólafs Pálssonar,
bónda á Leifsstöðum í Svartár-
dal og konu hans Ingibjargar
Gísladóttur. María hafði ung
orðið ekkja. Hún var myndar
og dugnaðarkona. Bjó hún um
nokkur ár á Hólabaki og síðan
á Þingeyrum með einkasonum
sínum, Níelsi Hafstein og Ólafj
Pétri, eins og fyrr greinir.
NíeJs og Halldóra hótfu bú-
skap sinn í Þingeyraseli undir
Víðidalsfjalli, langt úr alfara
leið. Lýsir það þreki og kjarki
hinna ungu hjóna, en þau litu
full bjartsýni á lífsbraut þá,
sem framundan lá. Um tveggja
ára skeið bjuggu þau á Þing-
eyrum í tvíbýli við mæðginin
Ólaf Pétur og Maríu. Árið 1914
festi Níels kaup á jörðinni Ytri-
Kóngsbakka í Helgafellssveit.
Fluittu þau vestur þangað og
bjuggu þar til ársins 1918. Síð-
an bjuggu þau í Stykkishólmi
um fjögurra ára skeið. Þá flutt
ust þau norður aftur og bjuggu
síðustu árin í Þingeyraseli, þar
sem þau höfðu byrjað búskap
sinn. Níels var góður bóndi,
annálað þrek- og hraustmenni
og afrendur af afli. Sarwbúð
þeirra var hin bezta, enda bæði
samhent um framgang og far-
sæld heimilis.
Eignuðust þau hjón 10 börn.
Tveir eiztu synir þeirra, Marínó
Sveinn og Ivar, dóu í æsku.
Elztu dótturina, Jóhönnu,
misstu þau aðeins 25 ára að
aldri. Á lffi eru: ívar, bóndi á
Flögu í Vatnsdal, kvæntur Guð-
rúnu Sigfúsdóttur frá Forsælu-
dal í Vatnsdal. María, gifit Sig-
urði Gunnarssyni, bifreiðastjóra
í Reykjavík. Ingibjörg, gift
Gisla Gíslasyni, verzlunarmanni
í Reykjavík. Rósa, ógift í Rvík.
| Ingunn, gift Hlyn Júlíussyni,
! verkstjóra í Reykjavík. Helga,
1 gift Sigurði Kristinssyni, skrif-
| stotfustjóra, búsett í Garða-
i hreppi og Elsa, gift Henmanni
Ól. Guðnasyni, verkstjóra í
Reykjavík. Barna- og barna-
1 börnin eru 29 talsins.
Þrjár dætur þeirra hjóna ól-
ust að miklu leyti upp annars-
i staðar. Jóhanna ólst upp hjá
i mer.kisihjónunum Huldu Á.
Stefánsdóttur og Jóni S. Pálma-
syni á Þingeyrum. Ingibjörg hjá
, ömmu sinni og nöfnu og manni
; hennar Jóni Baldvinssyni og
j Helga hjá sæmdarhjónunum
Steinunni Jósefsdóttur og Jóni
Hallgrímssyni á Hnjúki, en hann
lézt á s.l. vori. Halldóra var
ætíð þakklát hinu góða uppeldi,
j er þessar dætur hennar urðu
, aðnjótandi.
Mann sinn missti Halldóra
árið 1930. Hinn 22. október
] hafði Níels farið til kinda. Senni
lega hetfur honum litizt ískyggi-
lega á útli-tið, enda ekki að
ástæðulausu, því veður var að
gariga upp og nokkru seinna
gerði bliridbil. Bendir þetta til
þess, að Níels hafi verið maður
veðurglöggur og séð fyrir veðra
brigðin, enda var tekið að
dimma í lotfti og nokkurn veg-
inn auðsætt að hverju stefndi,
þegar Níels lagði af stað í leit-
ina. Að kunnugra manna sögn
var þykkskýjað og blindað,
þegar Níels lagði af stað heim-
anað frá sér og mun þá ekki
hafa séð til lotfts, auk þess lítt
mögulegt að átta sig á kenni-
leitum. Var allt á kafi í snjó.
Þegar Níeis kom ekki heim á
tilsettum tíma, var gerð alls-
herjarleit að honum. Fannst
hann ekki fyrr en 25. október,
og hafði hann þá hrapað til
dauða í Dalsdal í Víðidalstfjalli.
Var hann grafinn á Þingeyrum.
Nokkrum dögum seinna fluttist
Halldóra alfarin úr Þingeyra-
seli með börn sín, og þar með
er sögu Þingeyrarsels, sem
byggðs býlis, lokið.
Næstu árin dvaldist Halldóra
á nokkrum stöðum í Húnaþingi,
en árið 1936 gerðist hún ráðs-
kona hjá Ólafi Jónssyni, ætt-
ingja manns hennar sálaða (þeir
voru systr.asynir), er þá hótf
búskap á Leysingjastöðum í
Þingi, og var hún ráðskona hjá
honum, bæði er hann bjó í
Húna/vatns- og Skagafj.arðar-
sýslum, síðast að Kárastöðum í
Hegranesi.
Árið 1947 fluttist Halldóra til
Reykjavíkur og hefur síðan
verið hér hjá dætrum sínum.
Lengist af hetfur hún áfct heimili
hjá yngstu dóttur sinni, Elsu,
Hjartans þakkir til allra
sem auðsýndu okkur samúð
og vináttu við andlát og jarð-
arför
Jóns Helgasonar,
Bergi, Eyrarbakka.
Jóhanna Helgadóttir,
Guðriður Vigfúsdóttir.
Þökkum innilega samúðar-
kveðjur og vinarhug vegna
andláts og jarðarfarar móður
minnar og tengdamóður,
Guðrúnar Bjarnadóttur.
Einnig þökkum við öllum
sem léttu henni sjúkdómsleg-
una á einn eða annan hátt.
Guðbjörg Gísladóttir,
Skúli Magnússon,
Miðtúni 2, Selfossi.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vináttu við
fráfall og útför móður okkar, tengdamóður og ömmu
Vilborgar Brynhildar Magnúsdóttur.
Rósa Jafetsdóttir, Jón Kristjánsson,
Jóhanna Ólafsdóttir Croak, Tómas Croak,
Eisa Ólafsdóttir Nielsen, Róbert Nieisen,
Theódór Rósantsson, Helga Pétursdóttir,
Pétur Þór Ólafsson, og barnabörn.
og manni hennar, Hermanni ÓL
Guðnasyni.
Halldóra var lengst af æfinni
heilsuhraust. Á s.l. vori hrak-
aði hieilsu hennar mjög. Dvald-
ist hún þá í Landakotsspítala
um nokkurn tíma, en lézt í
sjúkradeild Elli- og hjúikrunar-
heimilisins Grundar.
Etf öll liíssaga Halldóru heit-
innar væri skráð, mundi hún
vera þjóðlííslýsing þesisara ára,
saga um baráttu og strit liðinna
kynslóða í blíðu og í stríðu,
sigra þeirra og ósigra.
Halldóra vandist snemma öll-
um algengum sveitastörfum,
bæðí meðan hún bjó sjálf og
eins sem ráðskona hjá öðrum,
af myndarskap og rausn, þótt
efnin væru ekki alltaf mikil.
Um nám og skólagöngu var
ekki að ræða fyrir unga al-
þýðustúlku á þessum tíima, ut-
an hims nauðsynlegasta barna-
lærdómis. Skóli lífsins varð að
duga, og otft var hann bezti
skólinn, þegar til lengdar lét.
Lífsskóli Halldóru var harður
skóli og strangur, oft miiskunn-
arlaus eða þá miskunnarlítilE.
En þrátt fyrir það, sá hún
marga sólskinsblettina á lífs-
j braut sinni. Stærstir voru þar
j börnin hennar og síðar barna-
I börnin. Vakti hún ætíð yfir vel-
! ferð þeirra og miðlaði þeim,
sem hún mátti.
Á búskaparárum þeirra hjóna
j tóku þau oft á heimili sitt bæði
börn og gam'lmenni til lengri
eða sfcemmri dvalar. Var ætíð
gert vel til þessa fólks og ver-
ið gott við það, enda var Hall-
dóra sérstaklega nærgætin og
brjóstgóð. Er þau bjuggu á
Ytri-Kóngsbakka, dvaldi Lárus
Salómonsson, nú lögregluþjónn,
hjá þeim hjónum. Kom hann til
þeirra 8 ára gamall og var hjá
þeim í tvö ár. Minnist hann vferu
sdnnar þar alltaf með blýju og
þakklæti. Sýndi hann Halldóru
æ síðan hina mestu ræktar-
semi, bæði í orðum og gjörðum'.
Halldóra var fríð kona, yfir-
bragðið bjart og svipurinn
hreinn .Hún var lág vexti, grönn
og fímgerð, en þreknaðist nokk-
uð með aldrinum. Á seinni ár-
um bagaði hana nokkuð gigt.
Dýravimur var Haildóra. Allt-
af mun hún hafa átt góðan
reiðhest, á meðan hún bjó. Hest
ar etóðu alla tíð hjarta hennar
nærrL Aldrei lét hún aflskipta-
laust, etf hún sá illa farið með
skepnur.
Skapstór var Halldóra, og
auðmýkt átti hún litla gagn-
vart mönnurn, nema Lítilmagn-
anum. Hún var glaðlynd. f vina
hópi var hún hrókur alls fagn-
aðar. Minnist ég margra ánægju
stunda á heimili okkar hjóna,
er við áfctum saman með henni.
Halldóra var greind kona og
minmug. Bókhneigð var hún, en
ekki mun hún hafa látið eftir
lestrarlöngun sinni, fyrr en á
efri árum, því tímanum frá bú-
störfunum mátti ekki eyða í
slíkan munað. Ég átti marga á-
nægjustund með henni, er hún
rifjaði upp endurminningar frá
fyrri döguim, og sótti ég marg-
an fróðleik til hennar.
Það sem einkenndi Halldóru
mest var hið mikla þrek henn-
ar og æðruleysi. Mun það bezt
hafa komið í ljós við lát ást-
vinanna, bæði eiginimanns o>g
barna. Minnti hún þá helzt á
stynkan stotfn í skógi í stórviðrL
Hún skali og bognaði en brast
ekki ag reisti sig aítur £ull
trúar á forsjón guðs.
Frá mér og mínu fólki fylgja
þér yfir móðuna miklu innileg-
ar þakkir fyrir allt ag allt.
S. K.
Hjartanlegustu þakkir færi
ég öllum þeim sem glöddu
mig á 80 ára afmæli mínu,
með skeytum, gjöfum og vin-
arkveðjum. — Guð bjessi
ykkur ölL
Helga Sigtryggsdóttir,
Ási, Hveragerði.