Morgunblaðið - 02.02.1968, Side 14

14
MOEGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. FEBRUAR 1908
5333033!
Stofnlán landbúnaðarins
hafa aukizt verulega
— Mikil aukning í fjármunum landbúnaÖarins
Innlend skipasmíði
rædd á Alþingi
ÁSGEIR Bjarnason (F) mælti í
gær fyrir frumvarpi, er hann
fiytur ásamt fimm öðrum þing-
mönnum Framsóknarflokksins,
um að lausaskuldum bænda
verði breytt í föst lán.
f ræðu flutningsmanns kom
fram, að lausaskuldir bænda
hefðu aukizt mjög í seinni tíð, og
að vaxandi hlutfallstala lána
bænda væru lausaskuldir í verzl
uinurn, bönkum og manna á miUi.
Ingólfur Jónsson, landbúnaðar
ráðherra, kvaðst vilja beita sér
fyrir að lausaskuldum bænda
yrði breytt í föst lán, ef mögu-
leikar þess væru fyrir hendi.
Fyrir atbeina ríkisstjórnarinnar
hefði það verið gert á árinu
1962 og þá hefði verið gefin út
bankavaxtabréf að upphæð 66
milljónir kr., sem Seðlabankinn
síðan keypti.
Ráðherra sagði, að það væn
rétt að hluti bændastéttarinnar
væri með of miklar lausaskuldir,
en það stafaði hinsvegar ekki af
því að stofnlán væru minni nú
en áður. Nefndi ráðherra sem
dæmi, að á árinu 1958 námu
lnveitingar til bænda samtals
52,7 millj. kr., en á árinu 1965
134 millj. kr., 1966 145 millj. kr.
og á árinu 1967 146,7 millj. kr.
Hefðu því lánin aukizt um 300%
á þessu tímabili. Á sama tíma-
bili hefði hinsvegar byggingavísi
talan hækkað um 122%, svo aug-
ljóst væri að. stofnlán frá Búnað-
arbankanum hefðu aukizt mikið.
Ráðherra sagði, að frumorsök
lausaskulda bænda væri hin
Vordingborg
Húsmæðraskóli
Um 1% tíma ferð frá Kaup-
manahöfn. Nýtt námskeið
hefst 4. maí. Barnagæzla, kjóla
saumur, vefnaður og handa-
vinna. Skólaskrá send. Sími
275.
VALBORG OLSEN
Vélapakkningar
De Soto
BMC — Austin Gipsy
Chrysler
Buick
Chevrolet, flestar tegundir
Dodge
Bedford, disel
Ford, enskur
Ford Taunus
GMC
Bedford, disel
Thames Trader
Mcrcedes Benz, flestar teg.
Gaz ’59
Pobeda
Voikswagen
Skoda 1100—1200
Renault Dauphine
Þ. Jónsson & Co.
Brautarholti 6.
Sími 15362 og 19215
Hverfisgötu 42.
mikla fjárfesting og framkvæmd
ir, er þeir hefðu lagt í á síð-
ustu árum. Fjármunamyndun í
landbúnaði hfði aukizt hröðum
skrefum á undanförnum árum
og ef miðað væri við verðlag árs
ins 1960 kæmi í ljós, að hún
hefði verið 288,5 millj. kr. árið
1958 en 377,1 millj. kr. á árinu
1966. Þá ræddi ráðherra um hag
bændastéttarinnar og svaraði at-
riðum er fram höfðu komið í
ræðu Ásgeirs Bjarnasonar. Sagði
ráðherra, að bændastéttinni væri
Germania
sýnir Iands-
lngsmyndir
Á MORGUN, laugardag, verður
fyrsta kvikmyndasýning félags-
ins Germaníu á árinu, þar sem
sýndar verða frétta- og fræðslu-
myndir. Fréttamyndirnar eru
nýjar af nálinni frá því í nóv-
ember sl.
Fræðslumyndirnar verða þrjár.
og eru þær allar með einhverj-
um hætti landslagsmyndir, allar
í litum og allar frá Suður-Þýzka-
landi, Bæjaralandi. Er ein þeirra
um landið umhverfis Dóná, jarð-
fræði þess, landslag og mann-
virkjagerð allt frá elztu tímum,
er Keitar og Rómverjar sátu þar
og höfðu ráð landsins í sinni
hendi. Önnur myndin er um salt-
vinnslu, venjulegt matarsalt, sem
fyrrum var mikil tekjulind
kónga og fursta. Við þá vinnsiu
var á 16. öld farið að nota rör,
svo að hægt var að láta saltlög-
inn renna upp í móti. Voru það
trjábolir, sem holaðir voru að
innan. Slíkan útbúnað eins og
vatnsrör þekktu Rómverjar ekki,
þess vegna þurftu þeir oft og tíð
um að byggja mikil mannvirki,
himinháar brýr, til að fá vatn í
böðin sín alkunnu.
Þriðja fræðslumyndin er frá
hátíðahöldum í fjallaþorpi á þess
um slóðum.
Sýningin verður í Nýja Bíói og
hefst kl. 2 e.h. Öllum er heimill
aðgangur, börnum þó einungis í
fylgd með fullorðnum.
írsknr
námsstyrknr
ÍRSK stjórnvöld bjóða fram
styrk handa íslendingi til náms
við háskóla eða hliðstæða stofn-
un á írlandi háskólaárið 1968-
1969. Styrkfjárhæðin er 350 ster-
lingspund, en styrkþegi þarf
sjálfur að greiða kennslugjöld
Styrkurinn veitist til náms í
írskri tungu, bókmenntum, sögu
eða þjóðfræðum, eða í enskri
tungu og bókmenntum.
Umsóknir um styrk þennan
sendist menntamálaráðuneyt-
inu, Stjórnarráðshúsinu við
Lækjartorg, fyrir 15. marz n.k.
Umsókn fylgi staðfest afrit próf-
skírteina ásamt tvennum með-
mælum og vottorði um kunnáttu
umsækjanda í ensku eða írsku.
Umsóknareyðublöð fást í
menntamálaráðuneytinu.
(Frá menntamálaráðuneytinu)
lítill greiði með því gerður að
vera stöðugt að draga upp dökk-
ar myndir af lífskjörum bænda.
Það væri ekki a.m.k. til þess
fallið að laða unga menn að
landlbúnaðarstörfum.
Umræðu um málið varð ekki
lokið, er fundartími var útrunn-
inn.
Tekur sæti
á Alþingi
í GÆR tók Þorsteinn Gíslason,
skipstjóri, sæti á Alþingi, í stað
Birgis Kjaran, sem verður farar-
stjóri íslenzku þátttakendanna í
vetrar-olympíuleikunum. Þor-
steinn hefur ekki átt sæti á Al-
þingi áður.
í GÆR var lagt fram á Alþingi
nefndarálit frá meirihluta alls-
herjarnefndar Neðri-deildar um
frumvarpið um frestun á fram-
kvæmd hægri umferðar. Leggur
meirihlutinn til að frumvarpið
verði fellt, en minni hluti nefnd-
arinnar, sem enn hefur ekki
skilað áliti sínu, mun hinsvegar
leggja til að frumvarpið verði
samþykkt.
Að nefndaráliti meirihlutans
standa þeir Matthías Bjarnason,
Bragi Sigurjónsson, Jónas Pét-
ursson og Pétur Sigurðsson, seg-
ir að nefndin hafi boðið á sinn
fund fulltrúa frá nokkrum sam-
tökum, sem haf mikið látið til
sín taka þessi mál, og emnfremur
þá embættismenn, sem umferð-
armál varða mest. Á þeim fundi
hafi málið verið ýtarlega rætt,
og nefndarmenn hefðu lagt fram
margar fyrirspurnir um gang
þessara mála.
Fylgjandi hægri umferð
Síðan segir í nefndarálitinu:
Þeir, sem mættu á fundi nefnd-
arinnar, voru fulltrúar frá
Félagi íslenzkra bifreiðaeigenda,
Félagi sérleyfishafa, Strætisvögn
um Reykjavíkur og Félagi ísl.
vegfarenda, lögreglustjórinn í
Reykjavík, formaður umferðar-
laganefndar, vegamálastjóri,
LÚÐVÍK Jósefsson mælti í gær
fyrir frumvarpi er hann flytur
um smíði fiskiskipa innanlands.
Meðlutningsmenn Lú^-víks að
frumvarpinu eru Geir Gunnars-
son og Jónas Árnason. Frumvarp
ið fjallað um að ríkisvaldið
skuli koma innlendri skipasmíði
til aðstoðar m.a. með því, að
fella niður tölla af öllu efni og
tækjum til skipanna, og að aukn-
ar verði lánveitingar til þeirra
aðila sem skipin kaupa.
Þingmál í gær
Á FUNDI efri deildar Alþingis
í gær mælti Pétur Benediktsson
fyrir áliti sjávarútvegsnefndar
deildarinnar um frumvarpið um
heimiid til handa siglingamála-
ráðlherra, að veita Hans Samúels
syni stýrimannsskírteini á ís-
lenzkum skipum. Mælti nefndin
sam'hljóða með samþykkt frum-
varpsins og var það afgreitt til
3. umræðu.
Þá afgreiddi deildin frumvarp
um sölu eyðijarðarinnar Hóls í
Ölfusi til ríkisstjórnarinnar sem
lög frá Alþingi.
Samþykkt var að afgreiða
frumvarp Einars Ágústssonar og
fl. um byggingasamvinnufélög
til ríkisstjórnarinnar, en heil-
brigðis- og félagsmálanefnd deild
arinnar, lagði það til, á þeim
forsendum, að á vegum ríkis-
stjórnarinnar færi nú fram heild
arendurskoðun á húsnæðismál-
um.
í neðri deiid mælti Birgir
Finnsson fyrir áliti sjávarútvegs
nefndar um frumvarp um ráð-
stafanir vegna sjávarútvegsins.
Er frumvarp þetta til staðfesting
ar á þeim bráðabirgðalögum og
hefur áður hlotið afgreiðslu i
efri deild. Mælti nefndin með
samþykkt frumvarpsins og var
því vísað til 3. umræðu.
Ágúst Þorvaldsson mælti fyrir
frumvarpi um sölu jarðarinnar
Þykkvabæjar I í Landbroti.
framkvæmdastjóri Framkvæmda
nefndar hægri umferðar og full
trúi úr dómsmálaráðuneytinu.
Allir þessir aðilar, að fulltrúa
Félags íslenzkra vegfarenda
undanskildum, eru fylgjandi því,
að tekin verði upp hægri um-
ferð, eins og ákveðið hefur
verið.
Alþingi þrívegis lýst yfir
stuðningi við h-umferð
I nefndarálitinu er síðan rakið
hvenær hægri umferð hefur
verið rædd á Alþingi og hvaða
afgreiðslu málin hlutu þar.
Kemur fram, að ákveðið var að
taka upp hægri umferð árið
1940, en af framkvæmd varð þá
ekki vegna hernáms Breta. Á
Alþingi 1962-—63 kom fram
þingsályktunartillaga er hlaut
ekki afgreiðslu, en á Alþingi
1963—64 var miálið tekið upp
aftur og þá samþykkt þingsálykt
unartillaga með 31:1 atkv., er
fjallaði um að Alþingi ályktaði
að skora á ríkisstjórnina að
láta hefja hið allra fyrsta undir
búning að því, að upp verði tek-
inn hægri handar akstur hér á
landi. í framhaldi af þessari
viljayfirlýsingu Alþingis var
lagt fram frumvarp 1965 og
hlaut það samþykkt í Neðri deild
með 24:9 atkv. og í Efri deild
með 12:8 atkvæðum.
Bjarni Beneðiktsson, forsætis-
ráðherra, sagði, að það væri ekki
nýtt mál að ríkisvaldið hefði
forgöngu í málefnurm skipasmíða
iðnaðarins. Á síðustu árum hefði
t.d. með aðstoð ríkisvaldsins tek-
izt að bæta mjög astöðu skipa-
smíðanna og hefðu nokkrar fuli-
komnar skipasmiðastöðvar risið
upp. Rikið hefði átt beina aðild
að flestum þessum framkvæmd-
um og ennfremur haft forystu um
að afla skipasmíðastöðvunum
verkefna. AlHr væru sammáia
um nauðsyn slíks iðnaðar hér-
lendis, og að undanförnu hefði
verið unnið ötullega að því, að
þær fengju verkefni við sitt
hæfi. Sagði forsætisráðherra, að
ríkisvaldið yrði að hafa forystu
í þessu máli, og nauðsynlegt væri
að kanna til hlítar í hvaða
formi sú aðstoð skyldi vera.
Guðlaugur Gíslason sagði, að
hann hefði á síðasta Alþingi flutt
þingsályktunartillögu er fól í
sér að skipuð yrði nefnd til að
kanna innlenda skipasmíði og
hugsanlega aukningu hennar.
Sagði Guðlaugur, að leggja bæri
áherzlu á að endurbyggja nú
bátaflotann sem aflaði hráefnis
fyrir frystihúsin.
Lúðvík Jósepsson tók til máls
aftur og þakkaði undirtektir við
málið. Var frumvarpinu síðan
vísað til annarrar umræðu og
fjárhagsnefndar.
Ein umræða
Á DEILDAFUNDUM Alþingis í
gær var ákveðið, að um fram-
komnar þingsályktunartillögur
um styrjöldina í Víetnam fari
fram ein umræða. Þá var einnig
ákveðið að ein um-ræða fari fram
um þingsályktunartillögu Geirs
Gunnarssonar um rekstur fiski-
báta, en tillagan var lögð fram
i neðri deild.
Leggja sig fram að framkvæmd
takizt sem bezt
í lok nefndarálits meirihlut-
ans segir m.a.:
Það er álit okkar, að þegar
Alþingi hefur samþykkt lög um
hægri handar umferð og undir-
búningi að framkvæmd þessara
laga er ja-fnlangt komið og raun
ber vitni, þá eigi þjóðin að
leggja sig alla fram um, að
framkvæmd þessa mikilvæga
miáls m-egi takast sem bezt, hvað
sem líður skoðunum manna um,
hvort í þessa breytin-gu hefði
átt að ráðast eða ekki.
Það er staðreynd, að þegar
hefur verið varið miklu fé og
vinnu til undirbúnings að um-
ferðarbreytingunni, sem væri á
glæ kastað, ef frá henni væri
horfið.
Alþingi hefur, eins og áður er
sagt, þrívegis lýst yfir stuðn-
ingi við, að hægri handar um-
ferð verði tekin upp hér á landi,
og hefur í þeim efnum stuðzt
við rök þeirra, sem mesta þekk-
ingu hafa á þessum málum. Nú,
þegar lokastig að undirbúningi
þessara framkvæmda er að
nálgast er fráleitt að hverfa frá
fyrri ákvörðunum. Þess vegna
leggjum við til, að frumvarpið
verði fellt.
Meiri hluti allsherjarnefndar leggur til:
Framkomió f rumv. um f rest-
un H-umferÍar verði fellt