Morgunblaðið - 26.03.1968, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. MARZ 1968
Gretar Fells, rithöfundur - Minning
Fæddur 30. desember 1896.
Dáinn 5. marz 1968.
Ritning mín er heið og há
himinvíddin fagurblá,
letruð stjarnaletri,
prestur minn er sérhver sé,
sem mig gerir betri.
Svo kvað Skáldspekingurinn
og rithöfundurinn Gretar Fells,
sem hér er minnst með nokkr-
um kveðju- og þakkarorðum. —
Hann gerði sér ljóst að heimur
allur er heilög ritning. sem mann
inum er ætlað að skilja og
skýra. Og hann vissi einnig að
heimurinn er eina ritið, öllum
opið, sem lætur í té lifandi
þekkingu. Margir eru þeir, sem
reyna sig við þann ritningarlest-
ur, en enigum tekst betur en
þeim, sem hefur fegurðareðlið
að sjónauka. Sá sem dýrkar hið
guðdómlega í opinberaðri feg-
urð alheimsins og reynir hvar-
vetna að sjá og finna einhvern
yndisleiik, hann er á góðum
t
Helga Valtýsdóttir
leikkona
lézt í Landspítalanum sunnu-
daginn 24. marz.
F. h. vandamanna
Hulda Valtýsdóttir.
t
Fósturmóðir mín,
Þorbjörg Sigmundsdóttir,
frá Garðskaga,
andaðist 24. þ.m. á Elliheim-
ilinu Grund.
Vilhjálmur Þórðarson
og fjölskylda.
t
Hjartanlegar þakkir fyrir
auðsýnda samúð og vinarhug
vfð andlát og jarðarför eigin-
manns míns, föður okkar,
fósturföður, tengdaföður og
afa,
Guðmundar Björnssonar.
Helga Sveinsdóttir,
böm, fósturbörn,
tengdaböm og
bamabörn.
t
Þökkum innilega auðsýnda
samúð við andlát og jarðar
för,
Einars Björns Davíðssonar
Kleppsvegi 24.
Sigríður Jónsdóttir,
börn, tengdabörn
og barnabörn.
t
Þökkum innilega auðsýnda
samúð við andlát og jarðar-
fór,
Benedikts Þórðarsonar,
bónda á Kálfafelli.
Ingunn Þórðardóttir,
böm, tengdaböm
og bamaböra.
vegi að finna og opinbera Guð
í sjálfum sér.
En því minnist ég þessara
orða, að án efa má fullyrða að
Gretar Fells hafi látið fegurð-
ina sitja í fyrirrúmi í sál sinni
og að fegurð sú. sem hann dýrk-
aði öllum stundum hafi mótað
öll hans viðhorf og allt hans líf.
Gretar Fells er fæddur 30.
desember 1896 í Guttormshaga
í Holtum. Foreldrar hans voru
séra Ófeigur Vigfússon og Ólafía
Ólafsdóttir kona hans. Séra
t
Þökkum innilega auðsýnda
samú'ð við andlát og jarðar-
för,
Steinunnar Einarsdóttur,
Elli- og hjúkrunarheimilisins
Grundar.
yfirhjúkrunarkonu
Valgerður Jónsdóttir.
t
Innilegar þakkir fyrir auð-
sýnda samúð við andlát og
jarðarför eiginmanns míns,
Jóns ívars,
Hávallagötu 11.
Fyrir hönd vandamanna.
Rósa Ivars.
t
Þökkum auðsýnda samúð við
andlát og jarðarför systur
okkar,
Guðríðar Guðmundsdóttur
frá Múlastöðum
Langholtsvegi 102, Reykjavík.
Guðmundur Guðmundsson
og systur.
t
Alúðarþakkir flytjum við
öllum þeim, fjær og nær, sem
auðsýndu okkur samúð og
viharhug við fráfall og jahð-
arför,
Jóns G. Briem
sem andaðist 2. marz s.L
Guðrún
Gunnlaugsdóttir Briem,
Zophania og
Gunnlaugur J. Briem,
Málfríður og
Steindór J. Briem,
Soffía og
Sigurður J. Briem,
og barnabörn.
Ófeigur var þá prestur í Gutt-
ormöhaga, en honum var reitt
Landprestakall árið 1900 og sat
á Fellsmúla. Ólst Gretar upp í
Fellsmúla með foreldrum sínum
ásamt bróður sínum, Ragnari, en
þeir voru tvíburar. Séra Ófeig-
ur kenndi sonum sínum heima
til stúdentsprófs, sem þeir tóku
árið 1917. Ári seinna las Gretar
samanburðartrúfræði og trúar-
heimspeki við Kaupmannahafn-
arháskóla. Eftir heimkomuna
settist hann í lagadeild og lauk
kandidatsprófi í lögfræði 1924.
Hann lagði þó aldrei stund á
lögfræðistörf, heldur vann fyrir
sér með kennslu og ritstörfum
þar til hann tók við starfi rit-
ara landlæknis 1929. Vann hann
við það starf síðan í meira en
30 ár.
En við hliðina á þessu full-
komna ævistarfi, sem Gretar
Fells vann af alúð og samvizku-
semi, og hver maður hefði verið
fullsæmdur af, vann hann þau
störf, sem seint munu gleymast
og halda nafni hans ódauðlegu
meðal mikils hluta þjóðarinnar.
Og hefði hann ekki verið starfs-
maður í þeim víngarði myndi
nafn hans engu lengur munað
né starfs hans metið fremur en
þúsundanna, sem hér á iandi
Ikfa og deyja. Það voru einmitt
þessi störf, sem gerðu líf Gret-
ars svo sérstakt og inni'haldsríkt
og ollu því, að hann vann þjóð
sinni meira gagn en velflestir
andlegir fræðarar er hún hefur
alið og skal þó annarra starf
sízt vanmetið. Listrænir eðlis-
þættir Gretars gerðu honum
auðvelt að veita öðrum skilning
á hinum fióknustu viðfangsefn-
um, sem hann fræddi fólk um,
svo og hve djúpum skilningi og
Víðri andlegri sýn hann bjó
yfir. — Og þó hefur það ef *il
vill verið höfuðforsenda fyrir
því, hversu frábærlega þessum
ágæta fræðara tókst fræðslan,
að hann boðaði ekki annað en
það, sem hann sjálfur var maðu’'
til að iðka. Hann var sannur
mann'kostamaður í daglegu lífi
og þess vegna var tekið tillit
til þeirrar fræðslu, sem hann
fluttL
Ekki er mér fært að geta mér
til um, hvað mörg erindi Gretar
Fells flutti á mannamótum og
í ríkisútvarpi, né um bann
fjölda ritgerða sem hann sknf-
aði eða kvæðL sem hann orti.
En eitt er víst, að hann var
stórvirkur rithöfundur. Hann
ritstýrði tímariti Guðspekifé’.ags
ins, Ganglera, í 30 ár, og löng-
um skrifaði hann það mest
sjálfur og er það eitt geysilegt
verk. — En svo mikið sem þyk-
ir til um afköst Gretars á rit-
vellinum þá er hitt þó einstæð-
ara, ef ekki algjörlega einstætt,
að aldrei fór hann með þarf-
laust hjal. Eða hvar er það að
finna í ritverkum Gretars, sem
ekki er til einhvers gagns fyrir
lesandann og á eitthvert erindi
til hans?
Hver var svo boðskapur
þeirra fræða, sem Gretar flutti
og hver var tilgangur hans með
fræðslunni. Því er fljótsvarað,
að það var boðskapur guðspeki-
innar. Hinn bjarti boðskapur um
bræðralag mannanna og lögmál
lífsins. Sjálfur var Gretar deild-
arforseti Guðspekifélagsins hér
á landi í 21 ár og mótaði hann
starf þess öðrum fremur, en
guðspekifélagi var hann í 47 ár
og má segja, að guðspeki hefur
verið hans hjartfólgnasta mál
alla tíð. Hefur og guðspekin
gróið og nærst hér á landi und-
ir verndarhönd Gretars eins og
vorgróður, þar sem speki og
vizka hafa haldizt í hendur og
leitt manninn til samræmis við
hið æðsta og bezta í sjálfum
sér. Og það var einmitt köllun
Gretars, að leiða meðbræður
sína til þess að leita að Guði í
sjálfum sér fyrst og fremst.
Hann benti okkur guðspeki-
nemunum á, að Guð væri að
vísu fyrir utan okkur einnig. en
þar fyndum við hann naum-
ast, fyrr en við hefðum fundið
hann í sjálfum okkur. — Þannig
birti Gretar okkur rödd guð-
spekinnar, röddina, sem óhætt
er að hlýða.
Ég tel það hafa verið eina
af góðum gjöfum forlaganna
mér til handa, að hafa fengið
að kynnast Gretari Fells, eink-
um vegna þess, að mér finnst
rann hafa gert mig að betn
manni. Þá sögu tel ég að flest-
ir, sem honum kynntust. geti
tekið undir. f návist hans var
ávallt skjól og friður, það bein-
línis streymdu frá honum þægi-
leg lyftandi á'hrif. Lági, mjúki
rómurinn, háttprúða framkom-
an, birtan úr augunum og kyrrð
in allt þetta var óvenjulega
heillandi. Það fylgdi honum
vissulega margt, sem ofar er
öllum orðum, eitthvað, sem
fremur er í ætt við tóna og
liti.
Nú er þessi boðberi fegurðar-
innar og göfugmennskunnar horf
inn úr hópi okkgr guðspeki-
nema. Nú er heimsókn hans til
hins jarðneska sviðs lokið. Við
félagar hans og bræður í Guð-
spekifélaginu eigum honum
margt og mikið að þakka og ís-
lenz'ka þjóðin meira en hún
veit. Hann hefur reist guðspeki-
félögum og þjóð sinni þann lýs-
andi vita sem benda mun fram-
hjá blindskerjum, sem á sigling-
arleiðinni verða í lífinu og vís-
ar á hið mjóa sund, sem liggur
til hinnar öruggustu hafnar.
Væri ekki heimurinn dimmari
og villu'gjarnari loguðu ekki
slíkir vitar?
Tíma sáningarinnar er lokið.
Tími uppskerunnar er hafinn.
Og hver maður uppsker eins og
hann hefur sáð til. Því þarf
engan kvíðboga að bera fyrir
morgundegi Gretars Fells.
Eftirlifandi eiginkonu, Svövu
Stefónsdóttur Fells, sem jafn-
an var manni sínum hinn góði
verndarengill, votta ég innilega
samúð.
S. Þorkclsson.
Soffía Eydís Júlíus-
dóttir — Kveðjuorð
í DAG fer fram útför mágkonu
minnar Soffíu Eydísar Júlíus
-dóttir, sem lézt 19. þ.m. eftir
stranga sjúkdómslegu.
Dísa en svo var hún ætíð köll-
uð meðal vina og vandamanna,
var fædd á ísafirði 17. sept. 1925.
Foreldrar hennar voru Sigur-
björg Eiríksdóttir frá Patreks-
firði og Júlíus Sigurðsson, prent
ari frá Akureyri, sem bæði eru
nú látin. Hún ólst upp í for-
eldrahúsum og fluttist með for-
eldrum sínum til Reykjavíkur
1936 og síðan til Vestmannaeyja,
þar sem Júlíus faðir hennar
stundaði prentiðn í 2 ár. En
síðan flutti fjölskyldan til
Reykjavíkur aftur og bjuggu síð
an að Vesturgötu 5.
Dísa vann í Víkingsprenti á
árunum 1942—1947, þótti hún af
bragðs vinnukraftur enda hrað-
hent, dugleg og áhugasöm og
fylgdu þessir eiginleikar henni
alla ævi, áð hverju sem hún
lagði hendur.
Dísa giftist Björgvin bróður
mínum 9. sept. 1947. Börn þeirra
urðu fimm: Ríkharð, lögreglu-
þjónn, 22 ára, kvæntur Guð-
rúnu Sólveigu Grétarsdóttur,
Björgvin 19 ára, Sigurður Lúth-
er 16 ára. Steinar 11 ára og
Sólrún 6 ára.
Dísa var falleg kona, en þó
var ekki minna vert um hennar
andlega atgervi, því hún var
greind, heilsteypt í skapgerð og
aðlaðandi, enda var hún fyrr
og síðar vinmörg, því segja mátti
að öllum sem kynntust henni
þætti vænt um hana. Hún vildi
hlúa að öllu og öllum, sem hún
náði til, milda og bæta, og allt-
af tók hún svari þeirra sem á
var hallað. Mest allan sinn bú-
skap bjuggu þau í Reykjavík,
en fyrir ári fluttust þau
austur að Egilsstöðum, þar sem
Björgvin tók við starfi póst—
og símstöðvarstjóra, en ekki
höfðu þau dvalið þar lengi er
sjúkdómurinn heltók hana og
hún dvaldi hér í sjúkrahúsum
af og til þar til yfir lauk.
Gott var jafnan að koma heim
til þeirra hjóna og alltaf var
Dísa tilbúin að hella upp á
könnuna, þótt oft væri komið
að henni í önnum og hún tafin
frá húsverkunum, en það var
aldrei fárast yfir því, alltaf sami
hlýleikinn og blíða brosið.
Sjúkdómur sá, sem varð henni
að bana, tók hana mjög geyst,
var þó allt gert sem í manna
valdi stóð til hjálpar, gekk hún
undir marga og stóra uppskurði
í Reykjavík, en allt kom fyrir
ekki. Þrautir sínar og þjáningar
bar hún með miklu þreki og
stillingu, var þó víst að hún
þráði heitt að fá að lifa lengur
og fylgja manni og börnum
lengra fram á veginn, ekki sízt
dótturinni litlu.
En við herra lífs og dauða
þýðir okkur mönnunum ekki að
deila heldur gleðja okkur yfir
lífsins góðu gjöfum og minn-
ingunum um góða og glæsilega
konu, sem við áttum að vini og
samferðarmanni um margra ára
skeið. Á þær minningar slær
engum skugga þó árin líði og
því kveðjum við tengdafólkið
hennar hana með hjartans
þökkum fyrir allt.
Blessuð veri okkur sem eftir
lifum minning hennar.
Hróbjartur Lúthersson.
Þú veittir mér fyrsta vinarskjól
og vafðir mig hlýjum örmum.
Þú brostir mér hýr og björt
scm sól
með blíðu frá kærleik vörmium.
Og ekkert var sælla, amma mín.
en una í faðmi þínum,
hlusta á ylmjúk orðin þin
óma í huga mínum.
Nú pabbi og mamma hvisla
hljótt
þú horfin sért augum mínum.
Og gnátin bjóða þau góða ótt
grátandi dremgnum sínum.
En bænarljóð mömmu ber til þín
að blikandi sólskins ströndum.
Þar ert þú í draumi, amma mín,
engill í sumarlöndum.
Og vorblærinn ljúfur kyssir kinn
svo kætir mig geislinn bjarti,
þá sé ég þú kemur amma inn
í þínu bezta skarti.
Framhald á bls. 31
Hjartans þakkir sendi ég öll-
um sem að minntust mín á
sextugsafmælinu, 19. febrúar.
Ingibjörg Jónasdóttir,
Yöllum.