Morgunblaðið - 05.04.1968, Síða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 5. APRÍL 1968
IMorðurlöndin vinna vör-
um sínum markað í Japan
Við íslendingar kaupum fyrir hundruð milljóna
af Japönum en seljum þeim ekkert í staðinn!
ER JAPAN framtíðarland
fyrir íslenzkar framleiðslu-
vörur? Það er spurning sem
enginn getur svarað til hlítar.
En ef litið er til stærðar
landsins (100 millj. íbúa) og
hins mikla kaupmáttar, sem
þar er að finna þá er ekki
fjarri lagi að svara spurning-
unni játandi. Hingað til höf-
um við íslendingar átt mjög
einhliða viðskipti við þetta
f jarlæga iðnaðarland. Er ekki
kominn tími til þess að koma
þeim viðskiptum á heil-
hrigðari grundvöll — gera
þau tvíhliða, þannig að við
seljum Japönum okkar vörur,
en kaupum ekki einungis af
þeim?
Mikill og vaxandi markaffur.
Það er nefnilega furðu sérstæð
mynd sem blasir við okkur, þeg-
ar litið er á viðskipti landanna
tveggja. Nær ekkert er flutt út
héðan til þessa Asíulands en
lengur geta menn varla snúið
sér við hér heima nema sjá hvar
Þessvegna er vissulega tímabært
að spurt sé hvort ekki sé unnt
að opna japanskan markáð fyr-
ir íslenzkum framleiðsluvörum.
Ekki er það sízt svo, þegar frétt-
ir berast af því að frændur okk-
ar okkar á Norðurlöndum vinna
að því öllum árum að treysta
fótfestu sína á japanska mark-
aðnum, og telja að hann verði
æ mikilvægari.
Þannig var nú fyrir skömmu
haldin mikil skandinavisk vöru-
sýning í Tokyo, sölusýning, og
þótti hún takast ágæta vel. En
þar var ísland ekki með.
Á það er beint af kaupsýslu-
mönnum á Norðurlöndum að Jap
an er nú orði'ð meira fram-
leiðslu- og iðnaðarveldi en Sov-
étríkin, þótt þar búi ekki nema
helmingur þess fólks að höfða-
tölu, sem í Sovét býr. Þessi
geysilegi vöxtur þjóðartekna
Japan á síðustu árum hefur haft
það í för með sér að kaup hefur
sífellt farið hækkandi í landinu.
í kjölfar þess fylgir svo síðan
mjög aukinn kaupmáttur alls al-
mennings og þar af leiðandi auk-
inn markaður fyTir innlendar og
erlendar framleiðsluvörur. Því
er þáð ekki fráleitt þegar um
löndum eigi góða möguleika í
Japan. Og hví þá ekki einnig frá
íslandi?
skulum við fyrst líta lítillega á
þáð hverngi viðskiptum okkar
íslendinga og Japana er háttað.
Allmörg ár eru nú liðin frá því
að ísland var opnað fyrir jap-
önskum vörum, ef svo má að orði
kveða. Síðan hefur þróimin ver-
ið sú að æ meir hefur komið til
Var vörusýningu þessari komið
upp í samráði við vöruhúsið,
sem hafði sent fulltrúa sína til
þessarra landa áður til að gera
innkaup og líta á vörur. Christ-
ine Svíaprinsessa opnabi sýning-
una við hátíðlega athöfn en við-
staddir voru ambassadorar Norð-
urlandanna þriggja í Tokyo, am-
bassador baron H. Zytphen-
Adeler, ambassador Karl Alm
quist og ambassador Knut
Thommsen, auk Sverre Walter
Rostoff iðnaðarmálará’ðherra og
forstjórar Mitsukosi vöruhúss-
hringsins, Isao Matsuda.
Á sölusýningu þessari gat
margt að líta m.a. eftirtaldar
vörutegundir: húsgögn, borð,
lampar úr gleri og keramik,
Ur norsku deildinni á vörusýningunni í Tokyo. Þar er áberandi vörur, sem viff íslendingar
framleiffum, ullarvörur og keramik. En viff reynum lítiff sem ekkert til aff selja þær þar, þótt
eftirspurnin sé mikil.
vetna fyrir sér japanskar vörur. i það er rætt að vörur frá Norður-
1 góðum gæffaflokki
Áður en við víkjum að því
sem Norðurlöndin hafa verið að
gera í Japan að undanförnu til
þess að auka þar markaði sína
Frá opnun viffskiptaráffstefnu SÞ í Nýju Dehli 1. febrúar sl. U Thant, framkvæmdastjóri SÞ
til hægri. Til vinstri er Raul Prebisch, framkvæmdastjóri viffskiptastofnunar Sameinuffu þjóff-
anna.
UNCTAD — viðskiptaráð-
stefnu Sl>. í Dehli að Ijúka
Aðallega rætt um hagsmunamdl þróunarlandanna 77
UNDANFARNAR vikur hefur
ráðstefna Sameinuðu þjóðanna
staðið í Nýju Dehli (UNCTAD).
Á ráðstefnuni hafa fyrst og
fremst verið rædd málefni þró-
imarlandanna og erfiðleikar
þeirra í viðskipta- og útflutn-
ingsmálum. Flest ríki S.þ. eiga
fulltrúa á ráðstefnunni, en nokk-
ut sendu ekki sendinefndir, þar
á meðal Island.
Þróunarlöndin eru nú talin 77
talsins, og hafa þau komið sér
upp að nokkru sameiginlegri vfð
skiptastefnu, hinni svonefndu
Alsíryfirlýsingu, sem undirrituð
var á s.l. hausti.
Á ráðstefnunni í Nýju Dehli
hefur verið helzt rætt um eftir-
farandi atriði:
Hráefnisverff. Það hefur mikla
þýðingu fyrir þróunarlöndin að
þau fái sem allra hæst verð
fyrir hráefni sín og óunnar vör-
ur, svo sem sykur og kaffi. T0
greina hafa komið ýmsar áætlan-
ir um að koma á föstu heims-
marksaðsverði í sem flestum
flokkum slíkra vara, en ýmis
þróuð lönd í Vesturheimi hafa
lagzt gegn slíkum hugmyndum
og talið áð skaðlegt væri þegar
til lengdar lætur að viðhalda
óraunverulega háu verði á þess-
um vörum.
Tollaívilnanir. Þá hafa þróun-
arlöndin, í samræmi við Alsír-
yfirlýsinguna, farið fram á að fá
verulegar tollaívilnanir fyrir
iðnaðarvörur sínar í þróaðri
löndum um 20 ára skeið, án þess
að þurfa að veita slíkar tolla-
ívilnanir á móti.
Þróunaraffstoff. Um 20% af
gjaldeyristekjum þróunarland-
anna eru erlend efnahagshjálp.
kjölfar bílhjólbarðans fylgdu
japanskir bílar, íslenzkur fiskur
er að miklu fangaður með jap-
önskum netum og á svi'ði mynda
véla og sjónglerja eru japansk-
ar vörur í fremstu röð hér á
landi. Frá því fyrir styrjöldina lá
það orð á að japanskar vörur
væru lélegar að gæðum og
ómerkilegar eftirlíkingar oft á
vesturlenzkum gæðavörum.
Þetta orðspor hvarf þó fljótt, því
við íslendingar höfum uppgötv-
að það sama og aðrar vestræn-
ar þjóðir að japanskar vörur
standa nú mjög framarlega al-
mennt hvað vörugæði snertir —
en ver'ðið er oft miklu lægra en
hið sambærilega vestræna.
Kaupum, en seljum ekki!
Á síðustu árum höfum við
flutt inn vörur frá Japan fyrir
allt að 300 millj. krónum árlega.
Það þýðir að Japan er all mikil
vægur viðskiptaaðili okkar, þótt
hann sé engan veginn í hópi
þeirra mikilvægustu. Þannig
voru til íslands fluttar árið 1966
japanskar vörur fyrir alls 264
millj. krónur og á sama tíma-
bili í fyrra var þessi tala rétt
innan við 267 millj. króna.
En hvernig er málum varið
með útflutninginn? Árið 1966
seldum við Japönum vörur fyr-
ir aðeins 21 millj. króna. En
1967 seldum vi*ð til Japan vörur
fyrir aðeins 1.2 millj. krónur.
Hvað er það á móts við þær 267
millj. kr sem Japanir flytja til
okkar?
Nánast eina vörutegundin sem
við seljum til Japan eru hrogn,
en þar í landi þykja þau hið
mesta lostæti, og seljast háu
verði. Fryst hrogn seldum við
fyrir tæpar 700 þús. kr. og af-
gangurinn voru 14 tonn af öðr-
_ um matarhrognum söltuðum.
ÍI"."Æ!Í *g ~^nmí ! Aðrar vörutegundir finnast ekki
á blaði sem talandi sé um. Fyrir
landsins af japönskum vörum, í ; glervörur, postulín, keramik-
þróunaraðstoðarinnar, m.a. a
vegum alþjóðabankans vegna
þess að í ljós hefur komið að
hagvöxtur þeirra hefur staðnað
á undanförnum árum. Er miðað
að því að hagvöxturinn í þróun-
arlöndunum verði 5% árið
1970. Þá var og á ráðstefnunni
lög'ð á það mikil áherzla að hinai-
þróuðu þjóðir legðu 1% af þjóð-
artekjum sínum til þróunarland-
anna.
allar aðrar íslenzkar framleiðslu-
vörur er því Japan ónumið land.
Framtak frænda okkar
Norðurlöndin hafa eins og fyrr
segir haft mikinn augasta'ð á jap-
anska markaðnum. Dagana
24.-29. október efndu Danmörk,
Noregur og Svíþjóð til vörusölu
sýningar í stærsta og elzta vöru-
húsi Tokyoborgar, Mitsukoshi.
vörur, minjagripir, skartgripir,
leikföng, pípur, burstar, ullar-
teppi, selskinnskór, hreindýra-
skinn og horn, auk margs kyns
matvara svo sem osta, sardína,
hrökkbrauðs o.s.frv.
Mjög mikil aðsókn var að þess
ari vörusýningu Norðurland-
anna og fóru 20-30 þúsund gest-
ir gegn um sýninguna á hverj-
um degi. Áhugi Japana á vörun-
um var mikill, eftir því sem
norsk blöð segja, og sérstaklega
þó á húsgögnum frá Norður-
löndum. Ekki sízt átti það þátt
í góðri sölu að hér var að miklu
um nýjar vörur að ræða, sem
Japönum er unnt a'ð kaupa
vegna hins vaxandi kaupmáttar
í landinu, þótt nokkuð dýrari séu
en japanskar. Þar eins og hér
hér hefur sérstæð innflutt vara
einnig sitt vissa hégómagildL
(snob value).
Norðmenn fóru fyrst að hugsa
fyrir alvöru um japanska mark-
aðinn fyrir um það bil 8 árum
og hafa síðan unnið mark-
visst að því að ná þar fótfestu.
Þá fór fram mikil norsk vöru-
sýning, einnig í einu stærsta
vöruhúsi landsins, Shirokija
Department Store í Tokyo. Hef-
ur síðan verið unnið að því að
selja norskar vörur í landinu,
m.a. þær sem a'ð framan er frá
greint. Verzlunarfulltrúar Norð-
manna í Tokya og sendiráð
þeirra þar hefur veitt mikils-
verða fyrirgreiðslu í þessum efn-
um. Er þess skemmst að minn-
ast að fyrir um það bil ári tókst
Norðmönnum að selja nokkur
hundruð tonn af smjöri til Jap-
an, en þeir eiga líka við smjör-
fjall að stríða eins og við Is-
lendingar. Er ekki ofmælt þótt
sagt sé að Norðurlandaþjó'ðirnar
þrjár bindi nokkrar vonir við
það að geta unnið vaxandi mark-
að fyrir iðnaðar- og heimilisvör-
ur sínar í Japan á næstu árum,
ekki sízt vegna þess hve þær
kaupamikið þaðan. Er það lög-
mál viðskiptalífs að nokkurt
jafnvægi þarf að vera á í kaup-
um, svo báðir áðilar séu ánægðir
með þau.
íslenzkar vörur til Japan.
Flestir þeir íslenzku kaup-
sýslumenn sem til Japan hafa
Framhald á bls. 16