Morgunblaðið - 04.05.1968, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. MAÍ 19«8
17
Sambland af naturalisma
og abstraktion
Ég er ekkert feiminn viÖ að segja
það, segir Valtýr Pétursson
um málverkasýningu sína
Það var komið líf í gamla
Listamannaskálann, er við lit
um þar inn í gær. Á veggj-
um héngu 63 ný málverk eft-
ir Valtý Pétursson, tilbúin til
sýningar, sem hefst næstkom
andi laugardag. Málverkin
blasa við svo fersk og lif-
ándi, þegar komið er í dyrn-
ar, að skálaskriflið hverfur í
skuggann. — Ég mátti til með
að sýna í þessu húsnæði einu
sinni enn, því að það verður
í síðasta sinn. Skálinn á að
hverfa fljótlega, sagði Valtýr
sem þarna var á næstu grös-
um. Fólk á heldur ekki að
koma til að hneykslast á skál
anum, heldur til að skoða
myndirnar.
Þarna efndi Valtýr til sinn
ar fyrstu einkasýningar árið
1950, en þá hafði hann árið
áður haldið sjálfstæða sýn
ingu í París. Nú eru einka-
sýningar hans orðnar 12 tals-
ins. Og þetta er sú veiga-
mesta. Um það var hann okk-
ur sammála. Og hún er mjög
nýstárleg frá hans henli,
enda allar myndirnar frá síð-
ustu þremur árum. Á nokkr-
um hefur hann þó byrjað
löngu fyrr. T.d. eru 20 ár
síðan hann hóf að mála
stærsta málverkið á miðjum
endaveggnum. — Ég hefi mál
að eitthvað í hana á hverju
ári, segir Valtýr, en endan-
lega mynd fékk hún ekki fyri
en síðustu tvö árin. Fyrir eitt
hvað 15 árum var hún á
septembersýningu, en hefur
breyzt mikið síðan. Ég vinn
oft þannig.
Valtýr hefur vinnustofu á
Vesturgötunni með útsýni
norður og vestur yfir hafið.
Þess sjást merki á þessari
sýningu. Sólin við hafflöt-
inn er oft viðfangsefnið. En
sólin er margbreytileg í mynd
unum, getur verið rauð, blá,
græn, gul, hvít óg blágrá og
stemmningin eftir því marg-
vísleg. Það er náttúrustemn-
ing í þessum myndum. Já,
þarna kom það. Það er ein-
mitt náttúrukenndin, sem gæt
ir svo víða í þessum mynd-
um Valtýs. Kannski er það
nýi svipurinn? Eða þá þessi
klassíski tónn, sem bregður
fyrir. Ekki hefur Valtýr þó
fengið orð fyrir að vera
klassískur náttúrumálari.
— Já, þetta er sambland af
naturalisma og abstraktion.
Ég er ekkert feiminn við að
segja það, segir Valtýr. Og
þessar myndir eru klassísk-
ari en ýmsar, sem ég hefi
áður gert. Ég hefi nú hall-
ast meira að gömlu meistur-
pnum í myndbyggingu og lit-
um, þó ég notfæri mér þetta
öðru vísi en þeir.
Við höfum orð á því að ein
myndin minni í tóni svolítið
á spönsku gömlu meistarana,
hvort Valtýr hafi verið ný
lega á Spáni. — Nei, Prado-
safnið er eiginlega einasta
stóra listasafnið í Evrópu,
sem hann hefur ekki skoðað
vandlega. Og um allar þess-
ar bollaleggingar, segir
hann: — Ég er á seinni ár-
um alveg búinn að losa mig
Þessa mynd hefur Valtýr verið
fékk hún ekki fyrr en sl. tvö ár.
við alls konar kreddur, sem
sóttu á fyrir ýmiskonar áhrif
af nýjungum fyrr á árum. Með
aldrinum víkkar sjóndeildar-
hringurinn og maður notar
aðeins það sem hentar manni
sjálfum.
Vaitýr Pétursson
baksýn.
að mála í 20 ár, en þennan svip
— Þú hefur verið í miklu
vinnuskapi að undanförnu,
Valtýr. Og einmitt nú ertu
ekki á listamannastyrk. Hef-
urðu ekki verið það meira og
minna í 20 ár?
— Ég hefi nokkrum sinn-
um verið settur út af list-
anum, síðast þegar vinstri
stjórnin var við völd. Og svo
aftur núna. Af hverju, veit
ég ekki. Og það hefur fleira
géngið mér á móti undanfarið,
sem ég vil ekki nefna. En það
hefur ekki dregið úr mér
kjarkinn. Þvert á móti orðið
til þess að ég dreif mig upp
og í að halda þessa sýningu.
Ef maður verður vondur,
reynir maður að berja í borð
ið og sanna tilveru sína,
ekki sízt þegar svona er far-
ið að. Það er alvég óhætt að
segja það upphátt, að ég
reiddftt. Það á enginn neitt
inni hjá mér. 22 ár eru síðan
mín kynslóð byrjaði að sýna
í þessum bæ og ekki hefur
þess orðið mikið vart að pen-
ingastofnanir, eins og bank-
Framhald á bls. 25
gömul
usgagnager
og blómleg iðnqrein
— Framleiðendur mœttu erlendri samkeppni með því
að auka gœði vöru sinnar
fjölgun fyrirtækja, en mörg
hafa stækkað verulega og
vélakosturinn hefur verið auk
inn og bættur, og má nú
segja að eins mikil sjálfvirkni
sé orðin hérlendis við fram-
leiðsluna, og hægt er að koma
við.
Húsgögn eru, eins og svo
margt annað, háð tízkunni, og
hafa íslenzkir húsgagnafram
leiðendur fylgst vel með
VELJUM fSLENZKT
SLENZKURIDNAÐUR
Sagt er, að
íslendingar
verji að til-
tölu stærri
hluta tekna
sinna, en
gerist með-
al annarra
þjóða, í það
að gera
heimili sín
vistleg og búa þíiu smekkleg-
um og góðum húsgögnum.
Miklu varðar því að vel tak-
ist til í íslenzkri húsgagna-
framleiðslu og að húsgögn
þau sem framleidd eru sam-
ræmist þeim kröfum sem nú-
tíminn gerir til þeirra, bæði
hvað snertir gæði, útlit og
verð.
Sú deild Iðnsýningarinnar í
Laugardalshöllinni 1966, sem
einna mesta athygli almenn-
ings vakti, var sú, er hús-
gagnaframleiðendur sýndu í
vörur sínar. Þar var vitan-
lega aðeins um sýnishorn að
ræða, en þau færðu eigi að
síður mönnum samvinnu um
hve þessi iðngrein er i raun-
inni orðin þróuð hérlendis,
og að óþarfi er að leita langt
yfir skammt, þegar húsgögn
eru valin.
Húsgagnaframleiðsla hér-
lendis er vitanlega gömul iðn
grein, þar sem þörfin hefur
alltaf verið fyrir hendi. Um
langan aldur varð hver að
vera sjálfum sér nógur, og
forn íslenzk húsgögn bera oft
vitni um hagleik, þótt hætt
sé við að nútímamönnum
þættu þau ekki öll þægileg.
Það var ekki fyrr en und-
ir aldamótin 1900 sem innlend
framleiðsla húsgagna hófst
með þeim hætti sem nú tíðk-
ast þ.e., að þau séu framleidd
á vinnustofum og verkstæð-
um og síðan seld þeim er
hafa vilja- Einna elzt slíkra
fyrirtækja mun teljast hús-
gagnasmíðastofa Jakobs
Sveinssonar við Kirkjutorg
sem starfaði frá\1860. í kjöl-
farið fylgdi síðan Húsgagna-
vinnustofa Sveins Eiríkssonar
er rekin var frá 1895—1902,
og síðar trésmiðja Volundar
h.f., stofnseit 1904 og Jón
Halldórsson og Co. stofnsett
1908. Þróunin hélt síðan á-
fram. Ný fyrirtæki bættust
við og önnur hættu starfsemi
sinni. Um verulega fjölgun
húsgagnaframleiðenda var
ekki að ræða fyrr en um og
eftir stríð, en þá voru þeir
orðnir á annað hundrað. Síð-
an hefur/ ekki orðið veruleg
þeirri framþróun og breyting
um sem orðið hafa. Hins veg-
ar ber fremur lítið á sjálf-
stæðum og þjóðlegum stíl í
húsgögnum okkar, eins og hjá
sumum öðrum þjóðum.
Eitt þeirra fyrirtækja sem
framleiða húsgögn er B.Á.
húsgögn h'.f. Brautarholti 6.
í tilefni iðnkynningarinnar
ræddi Mbl. við forsvarsmann
Framhald á bls. 25
Aðalsteinn Hallson kaupmaður í Híbýlaprýði, stendur hér hjá nýjustu framleiðslu þeirra, sófa
setti er þeir kalla „módel 68“.