Morgunblaðið - 04.05.1968, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. MAf 19G8
25
Verkamenn semji sjálfir
um lcaup sitt og kjör
Attrœð í dag:
Ingibjörg Jónsdóttir
f GREIN Karls Þórðarsonar
er birtist 1. roaí áttu sér stað
nokkur brengl og er greinin
því birt aftur eins og húnátti
að vera:
ÞEGAR við verkamenn höld-
um nú okkar hátíðisdag, er mér
efst í huga sú breyting sem orð-
in er á baráttuaðferðum í kjara-
málum okkar, frá því sem áður
var. Þegar verkamenn og sjó-
menn stóðu hlið við hlið og réðu
málum sítium sjálfir til lýkta.
Þeir vissu hvað þeir vildu og
fyrir hverju þeir börðust, og
það voru þeir sjálfir sem réðu
því hvort þeir færu í verkföll
með aisherjar atkvæðagreiðslu,
Nú hefur þetta því miður verið
að breytast, og mér finnst vera
komið inn á hættulega braut,
þegar fáeinir menn sem ekki vita
hvað það er að vinna hörðum
höndum eru búnir að ná þeirri
aðstöðu að geta skipað verka-
mönnum í verkfall, án þess þeir
fái að láta vilja sinn í ljós með
leynilegri atkvæðagreiðslu, sam
anber síðasta verkfall. í mínu
stéttarfélagi var þá til mála-
mynda boðaður fundur í svo
litlu húsnæði að fyrirfram var
vitað að ekki rúmaði fjórða
hluta félagsmanna. Á þessum
fundi kvaðst félagsstjórn hafa
fengið fulla heimild til að bóða
verkfall og vita allir sem vilja
vita að sú heimild var ekki feng
in frá meirihluta félagsmanna.
Okkur var skipað að leggja nið
ur vinnu, jafnt þeim lægst laun-
uðu, sem þurftu sannarlega á
kjarabótum að halda og hinum
sem betur voru settir.
Á mínum vinnustað voru
nokkrir menn sem vildu síðasta
verkfall, og þóttust berjast fyr
ir réttlætinu en voru svo ekki
menn til að standa í því. Sumir
létu borga sér í peningum samn
ingsbundin frí, þannig að þeir
höfðu hærri krónutölu út úr
þeim mánuði og er sízt að furða
þó þeir menn tali hátt og mikið
um að sjálfsagt sé að gera verk
fall.
Ég hef alltaf verið á móti
verkföllum og hef aldrei álitið
þau beztu aðferðina til að ná
kjarabótum, og eins og nú er
ástatt þola láglaunamenn ekki
verkföll, og öll þau óhemju verð
mæti sem fara forgörðum vinn-
- VALTÝR
Framhald af bls. 17
ar, eða sjálf Réykjavíkur-
borg fjárfestu í verkum okk-
ar. En það skiptir í raun-
inni ekki máli. Hvað verður
í framtíðinni, má guð einn
vita. Stundum hefi ég
látið mér detta í hug
að hætta þessu. En þetta er
ástríða, eins og alkoholismi.
Ég held að eina nautnin í
lífinu sé að hafa gaman af
list. Pillur og brennivín eru
ekkert í samanburði við það.
Engin af myndum Valtýs,
sem nú hanga uppi í Lista-
mannaskálanum, hefur verið
sýnd hér áður (nema þessi
eina fyrrnefnda sem er gjör-
breytt). Sumar hafa verið á
sýningum erlendis. — Þessi
hefur tvisvar verið á ferð-
inni, í Hannover í Þýzka-
landi og í Stokkhólmi, en ég
hefi ekki viljað selja hana,
segir Valtýr. Og þessi, sem
heitir Saga, var sýnd í Etóns
í Winnipeg. En hér vantar 7
málverk, sem ég var eigin-
lega plataður til að selja til
Svíþjóðar í sumar. Þær hefðu
ekki skaðað þessa sýningu.
Myndirnar eru ákaflega
misstórar og það leiðir talið
að verði þeirra. — Hér eru
myndir frá 2000 kr. upp í
50 þúsund. Lægsta upphæðin
er auðvitað ekkert verð á
málverki, bætir Valtýr við.
En staðreyndin er að fólk á
íslandi vill eignast málverk
og maður verður að taka til-
lit til þess.
Sýning Valtýs verður opn-
uð í dag.
ast ekki aftur þó kaup hækki
um nokkra aura á klukkustund.
Ég er líka mjög mótfallinn
þeirri starfsaldurshækkun sem
nú er verið að koma á. Það hef-
ur lengi verið barizt fyrir að fá
sömu laun fyrir sömu vinnuþví
það er hróplegt ranglæti að
menn skuli þurfa að vera 6 ár
á sama vinnustað til að náfullu
kaupi og það í verkamanna-
vinnu sem enga sérhæfni þarf
til. Starfsaldurshækkun á eng-
an rétt á sér nema starfsmat sé
framkvæmt um leið, og að er
sú rétta aðferð sem taki ætti til
abhugunar. Það er ekki heil-
brigð þróun í kjarabaráttu okk-
ar og auðfundið að það eru ekki
fyrst og fremst kjarabætur fyr-
ir láglaunamenn þegar sumir for
ingjar verkalýðssamtakanna
setja sín eigin pólitísku sjónar-
mið ofar hagsmunum verka
manna, sem þeir eru kjörnir til
að gæta. Verkamenn eru ekki
spurðir hver sér þeirra vilji,
og í síðasta verkfalli var mikill
f jöldi manna sem vissi ekki hvers
var krafist fyrir þeirra hönd
við samningaborðið.
Ég get nefnt dæmi af mínum
vinnustað um það hvernig stjórn
míns stéttarfélags brást við, er
meirihluti, og það mikill meiri-
hluti starfsmanna vildi fá smá-
vegis viúnuhagræðingu á staðn-
um og var það án allrar kaup-
breytingar og enginn fyrirstaða
hjá vinnuveitendum- Félags-
stjórnin taldi þetta útilokað og
Framhald af bls. 17
fyrirtækisins, Guðmund Ingi-
mundarson, um framleiðslu
húsgagna.
— Við framleiðum hér öll
óbólstruð húsgögn, sögðuþeir
— eins og t.d. rúm, skápa,
borðstofuhúsgögn, sóffaborð
og fl. Gerð húsgagnanna fer
mest eftir okkar eigin hug-
myndum, og einnig förum við
nokkuð í gegnum erlend hús-
gagnablöð og fáum þar hug-
myndir. Reynslan hefur sann
að okkur það, að mjög nauð-
synlegt er að fylgjast vel
með því sem er að gerast í
húsgagnaframleiðslu erlendis,
því að kröfur kaupandans
hérlendis eru svipaðar og þar.
— Við breytum alltaf tölu-
vert til í framleiðslunni, en
slíkt er vitanlega kostnaðar-
samt, ef litið er til þess hve
markaðurinn er í raun og
veru þröngur.
— Innflutningur húsgagna
hefur eitthvað dregið úr inn-
lendri framleiðslu, en þó skap
aði gengisfellingin sl. haust
okkur mikinn aðstöðumun,
þannig að við getum boðið
okkar húsgögn á lægra verði
en erlend. Annars hefur
margt gott hlotist af erlendri
samkeppni, t.d. verður vöru-
vöndunin betri eftir en áður.
Það má segja að með er-
lendri samkeppni hafi orðið
vakning í húsgagnafram-
leiðslu okkar. Það eina sem
var slæmt fyrir innlenda fram
leiðendur í þessu sambandi,
var hversu samkeppnin kom
tók ekki gilda undirskriftir meiri
hlutans, og heimtaði leynilega at
kvæðagreiðslu, og auðvitað stóð
ust undirskriftir og atkvæði, en
þegar farið var að grennslast
eftir því af hvaða ástæðum stjórn
væri þessu svo mótfallin, kom
í ljós að mennirnir sem stóðu
fyrir þessari vinnuhagræðingu
voru andstæðingar hennar í
pólitík.
Því vil ég skora á þá sem
telja sig vera leiðtoga og for-
svarsmenn þeirra lægst launuðu
að strika yfir sína pólitík og
sérhagsmuni, það á hvorugt
rétt á sér í samtökum verka-
manna. Stéttarfélög verkamanna
,.>eiga að vera ein sér í barátt-
unni um kjarabætur, svo bezt
verður hægt að brúa bilið milli
þeirra sem verst eru settir og
hinna sem betri aðstöðu hafa, og
við verkamenn vil ég segja
þetta:
Standið saman sem einn mað-
ur í baráttunni fyrir bættum
kjörum, og látið ekki fáeina sér
hagsmunamenn ráða fyrir ykk-
ur, sem vilja beita ykkur fyrir
plóginn, fyrir þá sem bera marg
fallt meira úr býtum en þið, með
því breikkar bilið en ekki mjokk
ar, brúið bilið með því að taka
málin í eigin heldur og látið
menn sem vita hvað það er að
vinna og hvers verkamenn þarfn
ast mest, setjast að samninga-
borði næst þegar þörfin krefur,
það verður örugglega happa-
drýgst.
skyndilega, og okkur gafst
ekki nægjanlegt tóm til að
aðlaga okkur að henni.
— Okkar aðalvandamál er
hversu markaðurinn er þröng
ur: það þyrfti að vera mögu
legt að flytja út húsgögn, og
ekkert er fráleitt við að ætla
að hægt væri að vinna ís-
lenzkum húsgögnum markað í
Bandaríkjunum. Méð meiri
fjöldaframleiðslu væri hægt
að lækka verð húsgagnanna
nokkuð.
— Tekk er sá viður sem
er búinn að vera nokkuð
lengi vinsælastur, en þetta er
að breytast nokkuð núna, og
palesander vinnur á.
Áherzla lögð á sölu innlendra
húsgagna-
— Innlend húsgögn hafa
hækkað mjög lítið í verði
undanfarin tvö ár, sögðu Að-
alsteinn og Erlingur Halls-
synir kaupmenn í Híbýla-
prýði við Hallarmúla, þegar
við ræddum við þá um hús-
gagnaverzlun. — Gengisfell-
ingin s.I. haust, gerði eigin-
lega útslagið á innflutning
húsgagna, eftir hana eru er-
lend húsgögn að mun dýrari
en innlend, og þegar gæða-
munurinn er nánast enginn,
er eðlilegra að fólk kaupi
heldur innlenda framleiðslu.
— Við leggjum megin á-
herzluna á sölu innlendra hús
gagna, en höfum einnig er-
lend húsgögn á boðstólum.
Bilið milli íslenzlcra og er-
lendra húsgagna hefur minnk
að mjög mikið að undanförnu.
Eftir að byrjað var á að
EKKI ljúga kirkjubækurnar og
nú segja þær, að vinkona mín,
Ingibjörg Jónsdóttir, Bergþóru-
götu 2, sé áttræð í dag.
Ekki er nú sagan trúleg, þeim
er þekkja telpuna, en hafa verð-
ur það fyrir satt engu að síður.
Þessi orð í tilefni dagsins eiga
ekki að vera ævisaga og enn
síður minning. Þetta er að vísu
orðin nokkuð löng leið á okkar
Ingibjörg Jónsdóttir
margra mælikvarða, sem þjáð
erum af lífsleiða og amalyndi,
en hún Ingibjörg er ekki af
þeirri gerðinni. Ég sat í sjötugs-
afmæli hennar og á þeim ára-
tug ^em liðinn er, fyndist mér
sennilegast, að hún hefði bætt
við sig eins og tveimur til þrem-
ur árum.
Vert finnst mér að geta þess
í leiðinni, að bóndi hennar Sig-
urður Bárðarson, varð einnig
áttræður fyrr á þessu ári og er
það líkt um þau hjón, að elli
kerling virðist engin tök á þeim
hafa.
Þau eru bæði að vestan og hef
ur aldrei verið undir þau mul-
ið. í sjötíu ár, eða vel það, hafa
þau unnið, unnið uppihalds-
laust og enn ganga þau til sinna
starfa óþreytandi, eins og þau
væru að byrja.
Ég hef stundum spurt þau,
þessi hjón, hvort þau langaði
ekki að hætta þessu striti, hvíla
flytja inn erlend húsgögn var
áberandi hvað þau seldust
betur, en síðan hafa innlendu
framleiðendurnir bætt fram-
leiðslu sína, og standa nú
fyllilega jafnfætis hvað gæði
snertir.
— Útlit húsgagnanna hef-
ur breytzt, en ekki er hægt
að tala um sjálfstæða stefnu
í íslenzkum húsgögnum. Þau
draga mikið dám af norskum
og dönskum húsgögnum,
enda ekkert nema gott um
það að segja, þar sem þessar
þjóðir standa mjög framarlega
í húsgagnaiðnaðinum.
— Það var um tíma, sem
fólk hugsaði og spurði um
hvort húsgögnin væru inn-
lend eða erlend. Nú hefur
þetta einnig breytzt. Fólk
hugsar einungis um gæðin, en
það er hætt að þykja fínna
að vera með erlend húsgögn.
— Við framleiðum nokkuð
sig, eiga náðuga daga. Hún svar
ar fremur stutt í spuna. Það get
ég ekki, ég yrði veik. Hann svar
ar fáu, enda aldrei margorður,
en einhvern veginn finnst mér
hann ekki skilja svona fábjána-
lega spurningu.
Við þurfum engu að kvíða,
þessi þjóð, ef við ættum mikið
af svona fólki, fólki, sem telur
vinnuna og lífíð eitt og hið
Sigrurður Bárðarson.
sama og óaðgreinanlegt, fólki,
sem gerir skyldu sína möglun-
arlaust og sættir sig við hlutina
eins og þeir eru, án þess að sýta
það sem ekki er, en hefði
kannski átt að vera.
Það eru einmitt svona ágætar
manneskjur, sem verða og eiga
að verða langlífar í landinu.
Ég þori ekki að bera fram
neinar óskir um, að þið verðið
eilíf ,en ef svo fer fram sem
horfir, finnst mér allt benda til,
að það verðið þið, sem fylgið
mér ellidauðum til grafar, en ég
ekki ykkur. Læt því nægja að
óska ykkur þess, hvort sem veg-
ferð ykkar hér í heimi verður
-úr þessu löng eða skömm, þá
verði ykkur ellin ánægjuleg og
að þið megið, hér eftir sem
hingað til, varðveita ykkar góðu
gáfu, andlega og líkamlega heil-
brigði.
af húsgögnum sjálfir, en selj-
um einnig í umboðsölu frá
framleiðendum. Þau húsgögn
sem við framleiðum eru ból-
struð, og leggjum við því
mesta aherzlu á sölu slíkra
húsgagna. Áklæðin sem við
notum eru eingöngu íslenzk
bæði dralon og ull. Ekki er
vafi á því að íslenzk áklæði
eru langt um betri að gæðum,
en hins vegar er það svo, að
framleiðendurnir hafa varla
undan í eftirspurninni. Við
teljum, að mjög lítið þyrfti að
gera til þess að skapa veru-
legan markað erlendis fyrir ís
lenzk áklæði.
— Við keyptum þessa verzl
un fyrir 3—4 árum, og segja
má, að vel hafi gengið hjá
okkur. Salan er jöfn og góð
allt árið. Tekkið er vinsæl-
asti viðurinn, en í kjölfar
þess kemur síðan eik og pale-
sander.
Mikil vélvæðing hefur átt sér stað á undanförnum árum í ís-
lenzkum iðnaði. Myndin er te kin hjá B.Á. húsgögn h.f.
Stúlka óskast
Reglusöm og dugleg stúlka óskast í bókaverzlun.
Málakunnátta nauðsynleg. Umsóknir er greini
aldur og fyrri störf leggist inn á afgr. Mbl. fyrir
þriðjudag merkt: „Bókabúð — 8138“.
Kópavogsbúar - Kópavogsbúar
Sýnum gamanleikinn Grænu lyftuna í Kópavogs-
bíói í kvöld laugardagskvöld 4. maí kl. 9 eh..
LEIKFÉLAG KEFLAVÍKUR.
- HIÚSGÖGN
G. Jak