Morgunblaðið - 18.05.1968, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 18. MAÍ 1968.
Þorgeir Ibsen:
SKÖLA- OC FRÆBSIUMÁL
Um skólarannsóknir og fleira
Fáein orð til leiðréttingar.
í grein minni í gær, gleymd-
ist óvart að geta þess, að um-
ferðarspjöldin með 60 spurning-
unum voru í 6 flokkum. Það
er aðeins einn þessara flokka,
sem fellur úr gildi 26. maí, en
í honum eru 10 spurningar
ásamt 10 svörum, sem er jafn-
margt og í hverjum hinna flokk-
anna, en þeir verða áfram í
gildi eftir „H-dag“.
Þá féll það einnig af mjsgán-
ingi niður, að á fjárlögunum fyr-
ir yfirstandandi ár er áætlað
til skólarannsókna 1,4 milljón
króna, tæpum þó. — Hvernig
væri að breyta til í umferðar-
málum skólarannsóknana. Láta
þær hverfa frá vinstri og yfir
til hægri í þeim efnum, ekki
endilega pólitískt sé’ð, — engar
meiningar í þá átt, en fremur,
ef það verða mætti til þess að
hrinda af stað áróðursherferð
þeim til framdráttar. Kannski
yrði þá unnt að sarga upp þótt
ekki væri nema tuttugasta hluta
af þeim 60 milljónum króna, sem
alvöru umferðarbreytingin kost-
ar. — 3 milljónir eru líka hey
á harðindaári.
Stundaskráin og nemandinn.
Ýmsu má breyta, ýmislegt
færa tij betri vegar í skólamál-
um okkar, án þess að til þess
þurfi að koma að kveðja dyra
hjá skólarannsóknum til þess að
fá úr hlutunum skorið. Hér er
um ýmis stórvægileg grundvall-
aratri’ði að ræða, sem úr skorð-
um hafa gengið hin síðari ár,
eins og t.d. stundaskrá nemanfl-
ans, en hún varð fyrir alvarlegu
skakkafalli, þegar gefið var út
1962 nýtt erindisbréf fyrir kenn-
ara. (Stj.tíð. B. nr. 120/1962).
En í 8. gr. þess segir: „Daglegur
starfstími kennara í skólanum
skal vera samfelldur, nema skóla
stjóri og kennarar eða kennara-
fundur verði ásáttir um annað.“
(Leturbr. Þ. I.). — Um stunda-
skrá nemandans er ákvæði í er-
indisbréfi fyrir skólastjóra í
barna- og gagnfræðaskólum, út-
gefið 1962. (Stj.tíð. B. nr. 119/
1962). Þar segir svo í 8. gr.:
„-------Einnig verði þess gætt,
að stundaskrá nemenda verði
sem samfelldust.------“ (Let-
urbr. Þ. I.).
SÍÐARI GREIN
Ekki er kveði'ð hér eins af-
dráttarlaust að orði um sam-
felldan vinnutíma eins og í er-
indisbréfi kennara um sama efni.
Orðið „sem“ dregur þar mjög
úr, nemandanum í óhag. Það er
nokkurs konar varnagli við því,
að gefið sé meira í skyn en unnt
er að efna. Og raunin er líka sú,
að ekki er framkvæmanlegt, við
núverandi aðstæður, að gera
hvorttveggja í senn, sem sé þáð
að hafa daglegan starfstíma
beggja aðila samfelldan. Annar
verður að þoka fyrir hinum.
Báðum er vorkunn, — nemand-
anum þó meir en kennaranum.
En þó er gengið á hlut hins fyrr-
nefnda, þótt hann sé veikari að-
ilinn og sá máttarminni og þótt
til hans og fyrir hann sá allt
orðið: uppeldi, fræðsla, skólar
og kennarar, sem sagt: allt
skólakerfið með gögnum sínum
og gæðum. — Réttur nemand-
ans til samfellds vinnutíma í
skólanum er skertur til þess að
hið opinbera ver’ði fyrir minni
fjárútlátum. Það er ljtið óhýru
auga skapist eyður í stundaskrá
kennarans. Þær kosta fé. Það
verður að koma í veg fyrir, en
þ«ð gerist ekki nema með því
móti, að hlutur nemandans sé
fyrir borð borinn.
Kennslu- og uppeldisfræðin
skýrir okkur svo frá og leggur
á það mikla áherzlu, að stunda-
skráin og öll uppbygging henn-
ar skuli fyrst og fremst sniðin
og mi'ðuð vjð þarfir nemand-
ans. Þar næst er lögð áherzla á
heppilega og sem skynsamleg-
asta niðurröðun námsgreina og
námsefnis, en síðast er svo kom-
ið að kennaranum og hans tím-
um. — í erlendum skólum eru
þessi atriði höfð í heiðri. Þar
þurfa nemendur ekki að mæta
oft á dag í skóla vegna sundur-
slitinnar stundaskrár. Þeirra
vinnutími er þar samfelldur. En
vjð förum þveröfugt að. Hér er
hlutunum snúið við. í uppbygg-
ingu stundaskrárinnar skipar
kennarinn fyrsta sætið og nem-
andinn það sí’ðasta, en náms-
greinarnar, þ.e. hinar bóklegu
halda sínu. En vegna sérgreina
verða flestir nemenda að koma
oftar í skólann á dag en einu
sinni; tvisvar, þrisvar og jafn-
vel fjórum sjnnum í stöku til-
felli. Þetta er mikil sóun á tíma.
Það veldur oft leiða og sárind-
um hjá nemandanum, þegar
hann er setztur að við heima-
námið sitt, að þá man hann allt
í einu eftir því, að hann á eft-
ir að fara í leikfimi, handa-
vinnu eða söng. Þetta veldur
mikilli truflun og ruglingi og
bitnar ekki sízt á heimanám-
inu, sem oft vill fara í mola við
þetta.
Þetta kemur líka oft niður á
sérgreinunum, sem eru ekki síð-
ur nauðsynlegar og þarfar en
þær bóklegu. Foreldrar kvarta
oft sáran yfir þessu ástandi og
hver láir þeim þa’ð. Þeir, sem
hafa átt börn sín í erlendum
skólum, þar sem vinnutími nem-
andans er samfelldur, eru kvart-
sárastjr vegna þessa. Það er ekki
að undra, þegar öðru hefir ver-
ið vanizt. Á þessu þarf vissulega
að ráða bót og því fyrr því
betra.
En það gerist ekki án átaks og
fjárútjáta og ekki án þess að
vinnutfma kennarans sé breytt.
í skóla, sem hefði aðstöðu til
sérgreinanáms, væri eðlilega
settur nemendum, hefði starfandi
kennara frá kl. 8 eða 9 að
morgni til kl. 4 eða 5 síðdegis,
væri hægt að koma þessu við.
Skólinn á að vera vinnustaður
nemandans og kennarans með
samfelldan vinnutíma. Allt
starfið í sambandi við skólann,
heimanám nemandans og heima-
vinna kennarans á að færast inn
í skólann sjálfan. Væri skólinn
rekinn á þennan hátt yrði and-
rúmsloftið innan veggja hans
allt annað. Hann yrði raunhæf-
ari, árangursríkari og meira lif-
andi. Aktaskriftin, sem er svo
einkennandi fyrir alla starfsemi
hans nú myndi hverfa. Kenn-
arinn myndj líta á sig sem
mann í fastri stöðu, en ekki
tímakaupsmann, sem feginn
hverfur á brott þegar síðustu
kennslustund er lokið. — Me'ð-
an nemendur hans væru hjá
öðrum kennara, t.d. í sérgrein,
væri hann að undirbúa náms-
efni, fara yfir verkefni nem-
enda, undirbúa kennslustund.
Hann gæti líka komið því við
að hafa meira samband við for-
eldra en honum tekst nú. Hon-
um gæfjst betra tækifæri til þess
að sinna og leiðbeina þeim nem-
endum, sem sérstaklega þyrftu
þess með. — Kennslustundir
hans ættu ekik að vera fleiri
á viku en 30—32 í staðinn fyrir
36 eins og nú er. Þessum 4—6
stundum, sem frá eru dregnar
kennslunni, mætti verja á ann-
an hátt í þágu nemenda og skól-
ans. Undir þessum kringum-
stæðum og við þessar aðstæður
gæti hin margumtaláða hand-
leiðsla, sem fáráðlingarnir skop-
ast að, náð að festa rætur í
kennslustarfinu.
Vel væri, ef það gerðist.
Skiptar skoðanir —
umdeilt atriði.
Um margt eru menn sammála
í skólamálum og á sama hátt eru
menn ósammála um margt. I
sjálfu sér er ekkert við þetta að
athuga, því að sínum augum lít-
ur hver og einn á silfrið. Þann-
ig hlýtur það ætíð að vera. —
Þáð væri hvorki æskilegt né
heppilegt fyrir skólamálin, að
þau væru hjúpuð þögninni.
Væri ekkert um þau sagt og
ekkert um þau ritað yrði kyrr-
staða í þeim allsráðandi og jafn-
vei afturför- Menn láta skoðanir
sínar á þessum málum óspart í
ljós, deila hart og eru stór-
höggir. Ekki er að undra þótt
þetta verði upp á teningnum í
landj, þar sem lýðfrelsi ríkir og
á að ríkja. — Aðalatriðið er að
menn geri sér far um að vera
sem hei’ðarlegastir í málflutningi,
ræði hvert mál á hlutlægan
hátt, blandi ekki inn í það ó-
skylldum atriðum og alls óvið-
komandi eða taki að ræða um
það út í hött og í skætingi. Þá
vill það oft við brenna, þegar
í odda skerst, einkum ef rök
skortir, að ýmsir gerast llág-
kúrulegir og kjósa sér fremur
það leiðinda hlutverk að ráðast
að mönnum persónulega en halda
sér vi'ð málefnið. Nærtækt dæmi
um þetta hefir skotið upp koll-
inum í þeim styrr, sem staðið
hefir nú undanfarið um lands-
prófið, sem er eitt umdeildasta
atriðið í skólakerfinu. En einum
harðsnúnasta andstöðumanni
landsprófsfargansins voru gerðar
upp þær hvatir og núið því um
nasir, að hann væri á móti lands
prófinu, sökum þess, að einhver
aðstandenda hans hefði ekki
staðizt það. Silík firra sem þessi
þjónar aðeins slæmum málstað
og er varla svaraverð. Hingað
til hefir það ekki verið talin
góð íþróttamennska að halda
ekki leikreglurnar, og eitt alvar-
legasta og vítaverðasta brotið á
þeim er það að leitast við að
koma höggi á mótstöðumann
sinn fyrir ne'ðan beltisstað. Þeir,
sem slíka ódáð drýgja, hitta ætíð
enga aðra fyrir en sjálfa sig, því
að þeir eru dæmdir úr leik.
Umræður um skólamálin eru
nauðsynlegar. En því aðeins er
ávinningur að þeim að alls vel-
sæmis sé gætit í hvent sinn, sem
u.m þaiu er f jiadiað.
Laus staða
Staða löglærðs fulltrúa við embætti mitt er laus
nú þegar eða eftir samkomulagi.
Umsóknir sendist mér fyrir 10. júní næstkomandi.
Bæjarfógetinn á Seyðisfirði, 15/5 1968.
Erlendur Björnsson.
Garðeigendur
Fjölbreytt úrval af garðrósum, trjám og runnum.
Brekkuvíðir, gljávíðir, rauðblaðarós,
fagurlaufamistill, birki og fl. í limgerði.
Garðyrkjustöðin Grímsstaðir
Hveragerði.
Breiðíirðingar
Hin árlega samkoma fyrir aldraða Breiðfirðinga
verður í Breiðfirðingabúð á uppstigningardag.
kl. 14,30.
Allir rBeiðfirðingar 65 ára og eldri velkomnir.
STJÓBNIN.
ÚTBOÐ
Tilboð óskast í að gera götur og leggja leiðslur í
nýtt einbýlishúsahverfi við Sogaveg hér í borg.
Útboðsgögnin eru afhent í skrifstofu vorri gegn
3.000.— króna skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað miðvikudaginn
29. maí n.k. kl. 11.00 f.h.
INNKAUPASTOFNUN IÍEYKJAVÍKURBORGAR
YONARSTRÆTI 8 - SÍMI 18800
LISTAMANNAKVÖLD
LEIKFÉLAGS KÓPAVOGS.
Erindi: Helgi Sæmundsson, ritstjóri. Kaflar úr
verkum Þorsteins Valdimarssonar, Jóns úr Vör,
Þorsteins frá Hamri, Gísla Ástþórssonar, Magnúsar
Árnasonar, Sigfúsar Halldórssonar.
Flutning annast höfundarnir, leikarar í Kópavogi
og Guðmundur Guðjónsson, söngvari mánudaginn
20. máí kl! 9 e.h. í Félagsheimili Kópavogs.
Aðgangur ókeypis og öllum heimill.
Taunus 17 M ’67
Til sölu er af sérstökum ástæðum Taunus 17 M árg.
1967. Bíllinn er gólfskiptur með útvarpi. Skipti á
ódýrari bíl koma til greina.
Upplýsingar í síma 32620.
Verzlunarstörf
Maður á bezta aldri með mjög góða starfsreynslu
við innflutningsverzlun óskar eftir atvinnu.
Tilboð merkt: „Starfsreynsla — 5184“ sendist afgr.
Mbl. fyrir 25. þ. m.
Nauðungaruppboð
eftir kröfu Árna Gunnlaugssonar hrl., verður hús-
eignin Laufás 4 A Garðahreppi þinglesin eign
sveitarsjóðs Garðahrepps seld á nauðungaruppboði
sem háð verður á eigninni sjálfri mánudaginn 20.
maí 1968 kl. 4.30 e.h.
Uppboð þetta var auglýst í 13., 15. og 17. tbl. Lög-
birtingarblaðsins 1968.
Sýslumaðurinn í Gullbringu- og Kjósarsýslu.
Halló! Takið eftir
Ykkur sem langar út úr bænum um hvítasunnuna.
Viljum við minna ykkur á að Litli ferðaklúbburinn
fer um Snæfellsnes og Breiðafjarðareyjar um
hvítasunnuan. Farmiðar verða seldir á Fríkirkju-
vegi 11 föstud. 24. þ.m. og fimmtud, 29. þ.m. og
föstud. 30. þ.m. milli kl. 8.30 — 22 a-lla dagana.
STJÓRNIN.