Morgunblaðið - 25.08.1968, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. ÁGÚST 196«
Marcel Marceau sýnir
í Þjóðleikhúsinu
N.K. MIÐVIKUDAG kemur
hingað til landsins franski lát-
bragðsleikarinn Marcel Marceau
og sýnir hér á vegum Þj óðleik-
hússins. Fyrirhugað er að hann
sýni tvisvar í Þjóðleikhúsinu og
verður fyrri sýningin föstudag-
inn 30. ágúst.
Marcel Marceau kom hingað
árið 1966 og sýndi þá þrisvar
sinnum í Þjóðileikhúsinu við fá-
dæma hrifningu. Á undanförn-
um árum hefur listamaðurinn
verið aaest á sýningarferðum
bæði í Evrópu og einnig í Am-
eríku.
Marceau er fæddur í Stras-
bourg árið 1923, en flutti ungur
ásamt foreldrum sínum til Limo-
ges. Árið 1943 kom hann fyrst
til Parísar þar var hann fyrst
kennari á heimili flóttabarna og
kenndi þeim m.a. málaralist og
leiklist. Ári síðar innritaðist
hann í leiklistarskóla og lagði
aðallega stund á nám í látbragðs
leik. Meðal kennara hans voru:
Jean Louis Barrault og Jean Vil-
ar. í byrjun deildi Marceau
tíma sínum milli tveggja leik-
húsa í París, en það mun hafa
verið árfð 1949, sem Marceau
stofnaði sinn eigin flokk, og
sýndu þeir einvörðungu lát-
bragðsleiki. Varð hann á ótrú-
lega skömmum tíma heims-
frægur.
Þekktasta hlutverk Marceau
er tvímælalaust flækingurinn
Bip, sem er nú orðinn ein af
sígildum fígúrum í látbragðslist-
inni.
Myndin var teikin í ferðalagin u, þegar þátttakiendur þreyttu
með sér reiptog.
Risgjöld holdin í Hvaliirði
í boði Breiðholts h.f.
LAUGARDAGINN 20. júlí bauð
Breiðholt hf. o'kkuir iðnaðar- og
verkamönmium og fleirum, sem
vinna við byggingarframkvæmd-
iir á vegum þeirra til risgjalda.
Ofckur var boðið upp í Hvalfjörð.
Voru þau risgjöld mjög með öðr-
um hætti en við byggingarmenn
eigum að venjast, þar sem við
áttum lífca að taka með okkur
koniuir okkar og böm. 1 Hval-
firði voiru reist veiti/ngatjöld. Enn
fremur gátu allir, sem vildiu, feng
ið tjaldstæði á næstu grösum. —
Alls konar vei'tingar voru látnar
í té. Bömin urðu urðu ekki út-
'undan með skemmtunina, og
gerðu forráðamenn örugglega
allt sitt bezta til þess að allir
gætu skemrnt sér sem bezt og átt
góðar endurmininingar um ferða-
lagið.
Ég vil fyrir hönd okkar, sem
boðið var, færa réttum aðilium
beztu þakkir.
Steingrímur Þórðarson.

„Og ég heyri kurrinn, upp-
reisn fjölmennra stétta"
SÉÐLA októbermánaðar 1967
birtist í Lesbók Morgunblaðs-
ins grein um tékkneskt skáld
og vísindamann, Miroslav
Holub að nafni. Jafnframt
voru birt nokkur ljóð eftir
hann í íslenzkri þýðingu,
þeirra á meðal ljóðið sem hér
fylgir „Undir smásjánni“.
Ljóðin voru þýdd úr ensku,
en þá var nýkomið út safn
ljóða hans í Penguin-bóka-
flokknum Modern European
Poets".
Þar var frá því skýrt í for-
mála, að Holúb væri eitt af
frumlegustu og frjósömustu
skáldum Tékkóslóvakíu en
(, jafnframt vel metinn og vel
menntaður vísindamaður,
sem ferðast hefði víða beggja
vegna járntjaldsins, lagt
stund á rannsóknir og sótt
vísindaráðstefnur. Hann
hafði þá gefið út át'ta ljóða-
söfn og tvær ferðabækur, en
auk þess fjölmargar vísinda-
greinar um sérgrein sína,
meinafræði. Hann var rit-
stjóri alþýðlegs vísindatíma-
rits í Tékkóslóvakíu.
{ Miroslav Holub eir fæddur
árið 1923 í Pilsen, stuindaði
nám í læknisfræði og gerðist
sérfræðingur í meinafræði.
Hann hefur starfað við
Sýkla- og frumurannsóknar-
stofnun Ví s ind aak ade m íu n n-
ar í Prag og meðal ainnars
dvalizt um tveggja ára skeið
í Bandarikjunum í boði
Public Health Researoh Insti-
tute of the City of New
York“. Hann telur sjálfan sig
marxista, en er af öðrum tal-
inn kreddulaus maður. Ekki
virðist 'hann heldur hafa hlot
ið náð fyrir augum komm-
únis'taflokksins í landinu, því
að á 11. flokksþinginu 1958
varð hann fy-rir hörðum árás
um ásamt fleiri skáldum,
sem höfðu birt ljóð sín í frjáls
lyndu tímariti ,,Kveten“.
SjáLfuir hetfiuir Holiuib þakíkað
velgengni sína sem ljóðskáld
þessum árásum.
Hóluto er saigður hafa verið
í hópi þeirra, er ruddu braut
í Tékkóslóvakíu svonefndri
„hversdagsljóðlist". Samsvör-
un við hversdagsheiminn og
innblás'tur sækir hann í vís-
indastarf sitt, þar sem raf-
eindasmásjárnar eru hans
helzta vinnutæki. Þar hefur
hann skyggnz't inn í ókunna
veröld, sem er utan sjónar-
svið mannsins, — undir smá-
sjánni sér hann veröld, sem
minnir hann á fjöldann —
yrkjendur jarðairinn'ar og
hann gæðir þessa ókunnu ver
öld eiginlekum veraldarinnar
úti fyrir dyrum vísindaaka-
demíunnar. Með augun við
sjóngíer smásjárinnar heyrir
hann „kurrinn, uppreisn fjöl-
mennra stétta“.
Holub hefur sjálfur sagt í
samtali, að honum þyki mest
gaman að skrifa fyrir fólk,
sem hefur ekki komizt í tæri
við ljóðlist til dæmis þá, sem
vi'ta jafnvel ©kki, að hún er
fyrir þá. „Ég mundi vilja“,
segir hann, „að þeir læsu ljóð
Undir smásjánni
in mín eins eðlilega og þeir
lesa blöð eða fara á knatt-
leik: — þanniig, að þeim finn-
ist þau ekki erfiðari, ókarl-
mannlegri eða lofsverðari'*.
Hann segir líka, að meðal
vísindamanna • leyni hann því
að hann yrki. „Vísindamönn-
um hættir til að bera í brjósti
grunsemdir í garð skálda;
segir hann, „þeim finnst skáld
á einhvern hátt óábyrg“. Og
hann segir líka, að bófc-
menntamenn séu haldnir tor-
tryggni í garð ví’sindamarma"
þeir búas't við, að ljóð vís-
indamanns sé þurr stað-
reyndaupptalning eins og
skýrsla úr rannsóknarstofu".
Upphaflega orti Holub ljóð
undir hefðbundnum háttum
eða rímuðum, en hætti því
og yrkir nú ljóð í frjálsara
formi. Sjálfur segir hann, að
ljóð sín verði alltaf til út frá
hugmyndum og sagt hefur
verið, að hann vinni þau eins
og vísindastörfin, hann reyni
stöðugt að komast undir yfir-
borð viðtekinnar hversdags-
legrar reynslu til að draga
fram ný merkingarsvið, af-
hjúpa nýjar tilfinningalegar
staðreyndir.
Hér eru einnig draumlönd
tunglauðn, yfirgefin.
Hér er einnig fjöldi,
yrkjendur jarðarinnar.
Og frumur, stríðsmenn
sem fórnuðu lífinu
fyrir söng.
Hér eru einnig kirkjugarðar,
orðstír og spjór.
Og ég heyri kurrinn,
uppreisn fjölmennra stétta.
ðgn bjartari horfur en áður um
lausn matvælaástandsins í Biafra
- Viðrœður hafnar á ný í Addis Abeba
- Nýjar tillögur Lagosstjórnar
Lagos, London, París, Genf,
20. ágúst. AP-NTB.
• Samkvæmt þeim fregnum,
sem í dag berast frá Lagos,
London Genf og París, virðast
heldur bjartari horfur á því
en áður að matvælavandamál
ið í Biafra verði leyst. Er lík-
ur taldar á því, að Lagos-
stjórnin samþykki að komið
verði á loftbrú til matvæla-
flutninga til Biafra svo fram-
arlega sem leiðtogar Biafra-
manna fallast einnig á, að
matvælaflutningar fari fram
á landi. Til þessa hafa Biafra
menn sagt, að þeir mundu
ekki taka við matvælum, sem
flutt væru um land Lagos-
stjórnar.
• Haile Selassie, keisari Eþíó-
píu, er sagður hafa lagt ýmsar
tillögur fyrir deiiuaðila að und-
anförnu og báðir kannað þær tii
lilítar. Og í London hefur Ant-
hony Enahoro, aðalfulltrúi Lag-
osstjómarinnar á samningafund
unum í Addis Abeba, rætt við
brezka ráðamenn og Hunt lá-
varð.
• í dag komu fuliltrúar deilu-
aðila enn saiman til fundar í
Addis Abeba, en viðræður haifa
ekkf farið fram frá því á mið-
vikudag í síðustu viku etr upp
úir þeim slitnaði eftir að litlu
virtist muna að til samkomu-
togs dnægi.
AP segir, að fulltrúar Lagos-
stjárnarinnar hafi baft meðferð
is nýjar tillögur varðandi mat-
vælaflutningana, en ekki hafi
verið Ijóst í hverju þær væru
fólgnar,
Einnig hafa þeir lagt fram til-
lögur þar sem svo er kveðið á,
að láti Biafrabúair af andstöðu
við Lagosstjómina muni hún
halda hernámi Biafra innan
ákveðinna takmarka og leyfa til
teknum fjölda Ibohermanna að
innritast í stjómairherinn.
í þessum tillögum, sem hafa
verið lagðar skriflega fyrir Haile
Selassie, segir, að ekki sé þörf á
því að hafa setulið Lagosstjóm-
ar allstaðar í austurhlutanum —
Biafra. Stjórnin sé reiðubúin að
semja um það við Biaframenn,
hvar setuliðinu vedði fyrir komið.
þannig að óbreyttir borgarar
verði þess sem mininst varir,
meðan slík ógnar tortryggni rík-
ir meðal Iboa í garð stjórnarinn
ar í Lagos. Þá er endurtekið, að
Lagosstjórnin muni ekki leggjast.
gegn því, að erlendir aðilar fylg-
ist með þróun mála og skipan í
Biafra eftir að friður hefur verið
saminn.
í frétt frá Rauða krossinum í
Frakklandi í dag segir, að mönn-
um hans hafi tekizt að koma
matvælabirgðum til Biafra og
og muni haldíð áfram matvæla-
flutningum. Segir að fyrsta send
ingin, um 40 lestir af mjólk, kjöti
og lyfjum, hafi komizt til Biafra
í byrjun þessa mánaðar.lyfin og
mjólkin hafi verið flutt með flug
vélum frá Le Bourgetflugvelli,
kjötið farið sjóleiðis frá Le
Havre, Bordeaux og Dunkerque,
til Libreville í Gabon og þaðan
með flugvélum til Biafra.
Takist að halda þessari leið op-
inni gerir Rauði krossinn sér von
ir um að takast megi að koma
70 lestum ag matvælum á viku
til hinna hrjáðu Biafrabúa.
Af vígvÖllunum í Níeríu eru
litlar fréttir. Þó hefur AP eftir
heimildum í Lagos, að Biafra-
menn veiti öfluga mótstöðu við
Aba, sem er síðasta stórvígi Bi-
afraleiðtoganna. Er talið að 25000
manna deild fótgönguliða úr Lag
osher, eigi ekki eftir nema 25
km að borginni — og aðrar sveit-
ir Lagoshers, en fámennari hafi
komizt enn nær borginni úr öðr-
um áttum.