Morgunblaðið - 25.08.1968, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. ÁGÚST 19&8
23
Finnur Th. Jónsson,
Bolungavík 50 ára
Vinarkveðja
„ALLT fram streymir endalaust,
ár og dagar líða“, stendur í
kvæðinu, og víst getur maður
tekið undir með skáldinu, —en
samt er þetta ekki nema hálfur
sannleikur.
Staðreynd er það, að tímaglös
manna tæmast misjafnlega. Hjá
sumum er það bara tímaspurs-
mál, hjá öðrum heil e'ilífð.
Stundum vaknar maður með
andfælum við það, að beztu vin-
ir manns v-erða fimmtugir eða
þaðan af meira. Maður trúir
máske ekki sínum eigin eyrum og
augum, en þá er til siðs að vitna
til kirkjubókanna og segja:
„Ekki ljúga kirkjubækurnar,"
Og þó hafa þær reynst haldllitl-
ar á stundum. Frænka mín öldr-
uð, Kristín að nafni, taldi sig
alia jafna yngri en hún raunveru
lega var. Færði m.a.s. fæðingar-
dag sinn til happadrýgri mánað
artölu, en það var einkanlega
vegna þess, að hún var róman-
tísk að eðlisfari, og fyrir hana
var einu árinu minna, eins og
e'itt laufblað í blómskrúði æv-
innar.
Þessar hugleiðingar vakna,
þegar mér er sá vandi á hömd-
um að skrifa örfáar línur um
bezta vin minn um 10 ára skeið
vestuir í Boiungavík, Fimn Th.
Jótnseom, skrifstof um anin, þainn
viin, siem jafnan tók af sér hin
stóru slögin, þann vin, sem allt-
af stóð við hlið mér á hverju
sem gekk, og byrjaði þó vinskap-
ur okkar satt að segja ails ekki
þannig að til þessa myndi
draga. En það er önnur saga.
Af okkar löngu kynnum mun-
um við nú báðir ekkert, nema
gott eitt. Vildiuim báðiir, að þaiu
hefðu staðið nánairi og lengur, en
enginn má sköpum renna, þegar
vegir skiljast, sem þó skiljast
aldrei að fullu.
Einmana stendur maður oft á
ströndiu, og þá finnur maður,
hvers virði góður vinur er. Við
Fimmur óittuim í ýmisieglum híiut-
um saman, því að vegir okkar
lágu alltaf samsíða. Við stofn-
uðum Lionsklúbb, héldum uppi
sj álf stæðisfélagi, stofnuðum
Grænlandsáhugamannafél., sýsl-
uðum við leiklist, raunar vildum
við helzt stofna félög um öll
svið mannlegs lífs.
Þegar vegir okkar mættust,
voru það alltaf gagnvegir.
Aldrei fórum við svo af hvors
annars fundi, að eitthvað hefði
ekki verið á honum að græða.
Sameiginlegur segull dró okkur
hvorn að öðrum. Sjálfsagt höf-
um við bætt hvorn annan upp, og
engan fann ég líklegri til að
gegna störfum mínum í byggðar-
laginu, þegar ég fór í frí, og
margsinnis var Fimnur setturlög
reglustjóri af Dómsmálaráðuneyt
inu í fjarveru minni. Ekki er
nokkur efi á því, að Finnur hefði
orðið prýðis lögfræðingur eins
og hann á kyn til, þótt hann
hafi í upphafi valið sér aðra
braut.
Finnur Th. Jónsson er sonur
hjónamna Áau Fmnsdóttur
Thordarsen og Jóns Grímssonar
málflutningsmanns á ísafirði.
Finnur Thordarsen, afi hans, var
kvæntur Steinunni Thordarsen,
og er hún enn á lífi, 102 ára að
aldri, á Elliiheimálinu Grumd. For
eldrar Jóns Grimssonar voru
Grímur Jónsson guðfræðingur
og akóLaistjóiri á ísafiffða og kona
hans Ingveldur Guðmundsdóttir,
dóttir séra Guðmundar E. John-
sen, bróður séra Ólafs á Stað og
Ingibjargar, konu Jóns Sigurðs
sonar forseta. Langafi Finns og
Jón forseti voru bræðrasynir, og
þar tengjiumst við vinimir ræki-
lega ættarböndum, og þau tengsl
eru raiumax víðar í föðurætt
hans.
Finmi'r laufc prófi við Verzl-
uinarskóla íslands, og verziunar-
og skrifstofustörf hefur hann
stundað lengst af, og ávallt ve-
ið ómissandi í starfi, þar sem
hann hefur borið niður, en þessi
störf hans hafa borið hann til
Þórshafnar í Færeyjum, Reykja-
víiktuir og lokis tíil B oluinigiavíkiur,
þar sem hann hefur unnið hjá
Einari Guðfinnssyni um möng ár,
og ég veit að sá mikli athafna-
maður hefur kunnað vel að meta
hinn fjölhæfa og gáfaða starfs-
mann sinn. Svo sem áður er að
vikið, hefur Finnur tekið mik-
irm þátt í félagslífi, bæði opim-
beru og óopinberu, og alls stað-
ar hefur munað um hann, svo að
við er jafnað af öllum, sem til
þekkja.
Engan annan fremur myndi ég
kjósa við hlið mér í félagsmál-
um, af þeim sem ég þekki, og
engum treysti ég heldur frekar
til forystu, ef því er að skipta.
Finnur Th. Jónsson, vinur
minin, hefur lifað tímana tvenna.
Hann er mikilli reynslu ríkari.
Hann er tvíkvæntur. Fyrri kona
hans var Hermína frá Siglufirði,
en þau skildu. Núverandi kona
hans er Margrót Guðmundsdótt-
ir frá ísafirði. Ein sérdeilis in-
dæliskona, sem Finn má öfunda
af. Bairnalán befur Leikið við
Finn, bæði í fyrra hjónabandi
og hinu núverandi, og er þar
kvenleggur yfirgnæfandi. Hann
er ríkur af börnum, eins og
góðra íslendinga er siður.
Þessi afmæliskveðja mín hefur
sjálfsagt æxlast á annan veg,
en henni var ætlað í fyrstu, svo
að mál er að snúa til baka
draga í land og ná landi á hin-
um bakkanum.
Veit ég það, vinur minn Finn-
'ur, að sjálfsagt kanntu mór litl-
ar þakkir fyrir að vera að nefna
þig. Þú ert i eðli þíniu hógvær
og af hjarta litillátur. En er það
nú saimf ekki einimitt einkenni
þeirra, sem hafa stórt hjarta og
hugsa í eilífðareiktum, að vilja
sem helzt sem minnzit láta um
sig tala?
Fyrirgefðu þá frekjuna í mér.
Hún er sprottin af góðum hug.
í henni er enginn broddur. Það
er svo sjaldan, að mér gefst tæki
færi til að ávarpa þig opinber-
lega, eins og þú átt skilið. Viltu
muna þau orð mín, að engan vin,
nema ástvini, hef ég ennþá þekkt,
sem er mér meir að skapi en þú,
engan, sem mér hefur reynst
sannari, þarfari og heilli en þú.
Nú jitur þú vestur við Djúp
á þínum friðarranni og tróni, í
húsinu nýja, hjá Margréti og
dætrunum og öllum okkar sameig
inlegum vinum og kunningj-
um. Einu siinni var ég búinin að
lofa þér þvi, að ég skyldi mæta
til þíns afmælisleiks. Af því gat
ekki orðið. En ég er samit á leið-
inni. Ég kem. Og í huganum er
ég hjá þér. í dag berast til þín
frá okkur á Harrastöðum einlæg
ar afmælisóskir til þín og fjöl-
skyldu þinnar. Lifðu heill, gamli
hundakroppur, eins og þú veist
þeir segja í Færeyjum um beztu
vini sína. HaÆðu beztu þaikikiir fyr-
ir samveruna hingað til, og svo
skulum við hætta þessu rausi, áð
ur en við vinirnir förum barasta
að gráta af viðkvæmni. Ætli ég
skrifi ekki næst um þig áttræð-
an, nægur tími til stefnu. Vertu
blessaður, þinn einlægur.
Friðrik Sigurbjörnsson.
Vilja breyta
orðavali
Samieiiruuðu þjóðunum,
19. ágúst. — AP.
HÓPUR sérfræðinga hefur á
vegum Menningar- og vísinda-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna
— UNESCO — kannað ýmsar
leiðir, er geti orðið til að draga
úr kynþáttamisrétti í veröldinni
og leggja m.a. til, að gerðar verði
róttækar breytingar á orðavali
kennara, fjölmiðlunartækja og
annarra, sem fjalla um kynþátta-
mál.
Sagj.a þeir meðal annians, aið
þessir aðilar ættu ekki að nota
orð einis og negiri, fruimistæðiur,
frumisíkiógiarstiilg, litaðuir, vanþró-
aðuir og þar fram eftir götunum,
þar siem þessi orð séu ýmiiist ó-
réttlát, ófuilLniægj'anidi eða feLi í
sér fyriirtLitniingu. Segja sérfræð-
ingarnix, að orð sem þessi séu
leifar af nýl'endustefnunmi og frá
fyrxi tíð blaindin tiLfiinninigaiim,
seim kalli fraim andstöðu og óvild
þeirira, sem í Ihluit eiga.
- ÚR VERINU
Framhald af bls. 3
Landsmanna, bæði saltfiiskur og
freðfiskur, legið óseldur í lamd-
inu, nema áður verði gert stór-
átak í söiumálum eða dregið úr
veiðum. Enginn getur hugsað til
lífskjaraskerðinigiar, en hætt er
við, að hjá henmj. verði ekki kom
izt, hvort gem mönmum líkar bet-
'Ur eða venr. Sjávarútvegurinn á
niú ekkert eftir til að tapa.
Gæðavara.
Þegar verðfall og sölutregðg
steðja að, þarf umfram allt að
gera sér grein fyrir erfiðlei'kun-
um, áður en þeir skella á mieð
ofurþumga. Þá verður ef til vill
ebki undir þeim risið. Muima má
áratuginn fyrir stríð.
Fynst verð'ur fyrir að leggja
áherzlu á aiukna vöruvöndum. —
Það er lengi hægt að selja fjrir
eitthvert verð gæðavöru, en lé-
Leg vara getur orðið óseljanleg,
fyrir hvaða verð sem er. Sá, sem
þetta ritar, lagði til á nýafstöðn-
um að,alfundi Sölusambands ís-
lenzkra fiskframleiðemda, að
stefnt yrði að því að lamda sem
miesbu af fiski í kös&um. Enm-
fremur að netabátar yrðu skyld-
aðir til að koma með net sín í
land úr hverri veiðiferð. sem þó
-gæti staðið í tvo tii þr.já daga.
Þetta kunma að þykja harðir kost
ir, en hvar er ætlunin að selja
þann freðfiisk sem fler í
blokk og saltfisk númer þrjú
og fjögur. — Norðmenm koma
með netin í land um helgar. Það
þarf að setja reglur um, áð bát-
ar megi ekki vera lengur úti
en þrjá daga, sem ekki hafa kæli,
og hinir fimm daga. Allan fisk
verður að slægja um borð, vetur
jafnt sem sumar. Það þarf að
fyrirskipa, á meðan menn eru
ekki búnir að komast yfir að fá
kassa, að hillur skuli vera í bát
unum, eins og gert er við síldar-
löndun til frystingar. Það þarf
að mæla svo fyrir, að allur fisk-
ur skuli lagður og vel ísaður á
slíkar hillur. A’ð fiski skuli land
að af hillunum í kössum og hon
um raðað í fiskgeymslurnar, en
ekki kastað þar holt og bolt, og
svo auðvitað vel ísaður.
Það er ekki lengur um það
að ræða að moka sem mestu í
land, heldur að geta selt fiskinn.
Hver vill nú kaupa fisk í skreið?
Hver vill kaupa fisk í salt og
frost, ef hann á það á hættu
að geta ekki selt nema helming
inn af fullverkúðu vörunni vegna
lélegra gæða. Sjávarútvegsjnála
ráðuneytið og Fiskmat ríkisins
verða að taka forystuna á auk-
inni vöruvöndun, þó að því fylgi
óvinsældir. Lífsafkoma þjóðar-
innar er í veði.
Sölumálin.
Þetta eru mjög viðkvæm mál.
Reynsla íslendinga af fullu frjáls
ræði í sölunni, þegar offram-
leiðsla var af saltfiski um og
upp úr 1930, var slæm. Þá var
Sölusamband íslenzkra fiskfram
leiðenda stofnað. Mikið aðhald
hefur einnig jafnan verið í frdð
fisksölunni og saltsíldarsölunni.
Annar útflutningur hefur verið
filtölulega frjáls.
Á nýafstöðnum aðalfundi Sölu
sambands íslenzkra fiskfram-
leiðenda var samþykkt að bæta
við sérstökum starfsmanni, sem
annaðist auk þeirra, er fyrir eru,
sölu og markaðsleit.
Það er enginn vafi á því, að
gerðar verða nú meiri kröfur til
sölusamtakanna í þessum efnum
en áður. Hitt er svo annað mál,
hvort unnt er áð selja allan þann
fisk, sem hægt er að afla. En ail-
menningur mun eiga erfitt með
að sætta sig við að loka þurfi
frystihúsunum og binda bátana,
af því að húsinu eru full og
engin sala fyrir hendi. Svo að
segja daglega berast nú skeyti
frá sölusamtökunum á frosna
fiskinum um, að ekki megi fram
leiða í þessar eða hinar umbúð-
irnar. Enn hefur ekki verið
stöðvuð alveg framleiðsla á
neinni fisktegund, en þó hefur
mikið af ufsa og smáfiski farið
í fiskimjöl. En þetta allt á eftir
að harðna.
Hið opinbera hefur oft beitt
sér fyrir ráðstefnu af minna til-
efni en söluerfiðleikum þeim,
sem nú blasa við íslenzkum sjáv-
arútvegi.
Tollívilnun á síld í Þýzkalandi
Stjórnarnefnd Efnahagsbanda
lagsins hefur veitt Vestur-Þýzka
landi undanþágu undan að taka
toll af 75.000 lestum af síld. 41.
300 lestir verða tollfrjálsar með
öllu, og 33.700 lestir verða toll-
aðar með aðeins 1/2%. Venju-
legur tollur af síld er 12%.
Síldarlýsi og síldarmjöl
Norðmenn hafa nú selt alla
framleiðslu sína af síldarmjöli
þáð sem af er árinu, 240.000 lest
ir. í fyrra var framleiðslan til 1.
3gúst 310.000 lestir. Verðið hefur
undanfarið verið stöðugt og gott,
en hefur heldur slaknað upp á
síðkastið.
Norðmenn eiga nú lítið óselt
af síldarlýsi. Verðið á því er enn
lágt, og birgðir í heiminum
hafa heldur aukizt, þó þær hafi
minnkað bæ’ði hjá Islendingum
og Norðmönnum.
Eru Islendingar að dragast
aftur úr?
Norðmenn hverfa nú æ meira
að því að geyma sildina í geym-
um um borð í veiðiskipunum,
og er síldin þar ýmist í kældum
sjó eða saltpækli. Hvorutveggja
aðferðin er notuð í sumum skip
um, og eru skipin að koma með
að landi allt að 300 lestir afl
slíkri síld. Þetta myndi vera
fullfermi í stóru síldarbátunum,
sem kalláðir eru.
Eru ekki íslendingar að sækja
vatnið yfir lækinn í ýmsum til-
burðum sínum við öflun síldar
í salt? Hér hagnýtir ekkert ís-
lénzkt skip sér þessa aðferð til
geymslu á síldinni, sem er að
ryðja sér til rúms í Noregi. En
hvað stoðar að brýna íslenzka
síldarútvegsmenn tiil að fara nýj
ar leiðir, menn, sem eru fjéir-
Ifagslega niður brotnir.
Rafmagnsheili reiknar út togara
Danska togaraflotanum hefur
bætzt nýr togari, 250 lestir að
stærð, og er hann nefndur flagg
skip danska fiskiskipaflotans.
Teikningar af skipinu eru gerðar
eftir niðurstöðum rafmagnsheila.
Skipið er með frystigeymi
(tank), og kostaði það rúmar
15 millj. króna.
Norðmenn vilja nýtt átak
í sölumálum
Nofrski sjávarútvegsmálaráð-
herrann, Moxnes, hefur sagt, að
það sé nauðsynlegt að hraða um
ræðum um vandamál sjávarút-
vegsins og hvernig megi gera
nýtt átak í sölumálum.
Útflytjendur hafa haft erin-
dreka til að rannsaka áðstöðu
til útflutnings til margra Afríku
landa.
ÚTSALA ÚTSALA
AfSLATTUR 30% og 50%
Útsalan heldur áfram í Austurstræti 18, Eymunds-
sonarkjallara.
Gerið góð kaup:
Bing & Gröndal postulínsmatarstell o. fl.
Postulínsstyttur, danskar og þýzkar.
Stálborðbúnaður — v-þýzk gæðavara.
Koparvörur, stálvörur, kristall, silfurvörur,
skartgripir o. fl.
Ath. Danskur silfurborðbúnaður ,.Senator“ fyrir
sex á sérstöku tækifærisverði.
Ath: Allar þessar vörur eru með gömlu verði.